Sygnatura:
6073 Opłaty adiacenckie oraz opłaty za niezagospodarowanie nieruchomości w zakreślonym terminie
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: II SA/Go 662/09
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-12-04
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżone postanowienie
Sędziowie:
Barbara Adamiak /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Barbara Adamiak, , , po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. D. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 6 listopada 2009 r. sygn. akt II SA/Go 662/09 o przyznaniu A. D. prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w części przekraczającej 400,00 zł (słownie: czterysta) oraz o odmowie przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie w sprawie ze skargi A. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia […] czerwca 2009 r. nr […] w przedmiocie opłaty adiacenckiej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie
Uzasadnienie wyroku
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, postanowieniem z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Go 662/09, przyznał skarżącemu A. D. prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w części przekraczającej 400,00 zł (słownie: czterysta złotych) oraz odmówił przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Zarządzeniem z dnia 25 sierpnia 2009 r. Przewodniczący Wydziału II w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gorzowie Wielkopolskim wezwał skarżącego do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia […] czerwca 2009 r. nr […]. Wnioskiem z dnia 2 września 2009 r. skarżący wystąpił o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Postanowieniem z dnia 24 września 2009 r. Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim przyznał skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w części przekraczającej 600 zł (słownie: sześćset złotych), w pozostałym zakresie odmówił przyznania prawa pomocy. W dniu 5 października 2009 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim wpłynął sprzeciw skarżącego, w którym kwestionował on zasadność powyższego postanowienia wskazując, że koszty utrzymania oraz bieżące wydatki, jakie wykazał dotyczą tylko jego osoby, nie wykazał natomiast jakie koszty związane z leczeniem i utrzymaniem ponosi jego żona.
Postanowieniem z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Go 662/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w części przekraczającej 400 zł (słownie: czterysta złotych), w pozostałym zakresie odmówił przyznania prawa pomocy. W uzasadnieniu postanowienia Sąd pierwszej instancji stwierdził, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że z tytułu emerytury skarżący otrzymuje miesięcznie kwotę 2859,37 zł (słownie: dwa tysiące osiemset pięćdziesiąt dziewięć złotych 37/100) netto, natomiast jego żona kwotę w wysokości 1523,26 zł (słownie: tysiąc pięćset dwadzieścia trzy złote 26/100) netto. Sąd wskazał, że przedłożone przez skarżącego materiały dokumentujące wydatki pozwalają na ustalenie, że miesięczne koszty związane z utrzymaniem domu, leczeniem oraz rehabilitacją skarżącego wynoszą około 2100,00 zł (słownie: dwa tysiące sto złotych) miesięcznie, zatem wysokość wolnych środków pieniężnych, jakimi dysponuje skarżący w ciągu miesiąca to kwota około 2280,00 zł (słownie: dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt złotych). Nadesłane przez skarżącego na wezwanie Sądu z dnia 13 października 2009 r. dokumenty potwierdzają, że również żona skarżącego objęta jest leczeniem, lecz nadesłana kserokopia rachunku za usługi medyczne oraz kserokopia faktury za zakup medykamentów, nie pozwalają przyjąć, że są to miesięczne wydatki związane ze schorzeniem na jakie cierpi. Sąd pierwszej instancji wskazał ponadto, że wraz ze skarżącym mieszka jego córka, która otrzymuje dochód z tytułu zatrudnienia w wysokości 1480,00 zł (tysiąc czterysta osiemdziesiąt złotych). Sąd pierwszej instancji uznał, że wnosząc skargę do Sądu skarżący powinien liczyć się z koniecznością uiszczenia kosztów postępowania i w miarę możliwości we własnym zakresie zabezpieczyć pewną sumę pieniężną z przeznaczeniem na ten cel, zwłaszcza, że otrzymywane co miesiąc przez skarżącego – oraz inne osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym – środki finansowe, bez wątpienia na to pozwalają.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł skarżący, wnosząc o całkowite zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu zażalenia skarżący podnosi, że nie zbierał rachunków za leczenie oraz za zakup leków. Z tego względu skarżący nie przedstawił większej ilości dokumentów.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) "Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania; w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny."
Spełnienie przesłanek określonych w powyższym przepisie obliguje Sąd do przyznania prawa pomocy w stosownym zakresie. Zakres żądania określa strona w składanym wniosku. Wnioskując o przyznanie prawa pomocy, na stronie spoczywa obowiązek wykazania przesłanek uprawniających do otrzymania prawa pomocy, z kolei na Sądzie spoczywa obowiązek oceny potrzeb wnioskodawcy oraz rzeczywistych kosztów utrzymania z uwzględnieniem przesłanek przewidzianych w art. 246 powołanej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W niniejszej sprawie, strona wnioskowała o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych, a więc w zakresie częściowym. Natomiast Sąd pierwszej instancji oceniał wniosek strony z uwzględnieniem przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, świadczą o tym zwroty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, m.in.: "Nie oznacza to jednak, że skarżący nie ma możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania", oraz brak odwołania się przez Sąd pierwszej instancji do przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym. Z tych względów ocena wniosku o przyznanie prawa pomocy dokonana przez Sąd pierwszej instancji jest wadliwa. Rozpoznając ponownie wniosek strony o przyznanie prawa pomocy, Sąd pierwszej instancji powinien ocenić ten wniosek z uwzględnieniem kryteriów i przesłanek, warunkujących przyznanie stronie prawa pomocy w zakresie częściowym, stosownie do zakresu wniosku.
Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 powołanej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.