Sygnatura:
6191 Żołnierze zawodowi
Hasła tematyczne:
Żołnierze zawodowi
Skarżony organ:
Dowódca Jednostki Wojskowej
Data:
2009-09-14
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Stwierdzono nieważność zaskarżonej decyzji
Sędziowie:
Adam Lipiński
Ewa Grochowska-Jung
Przemysław Szustakiewicz /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Ewa Grochowska – Jung Sędzia WSA Adam Lipiński Protokolant Maria Zawada po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2009 r. sprawy ze skargi M. G. na decyzję Dowódcy Sił Powietrznych z dnia […] lipca 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy powołania do zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji 2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości
Uzasadnienie wyroku
Dowódca Sił Powietrznych, działając na podstawie art. 127 § 2 i art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) w zw. z art. 8 ust. 1, art. 9 ust. 3 pkt 3 oraz art. 10 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892 ze zm.), § 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie powoływania do zawodowej służby wojskowej (Dz. U. z 2008 r. Nr 80, poz. 477), decyzją z dnia […] lipca 2009 r. nr […], utrzymał w mocy rozkaz personalny nr […] z dnia […] kwietnia 2009 r. Dowódcy […], odmawiający powołania M. G. do zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych.
W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu […] lutego 2009 r. […] M. G. za pośrednictwem Wojskowego Komendanta Uzupełnień w M., wystąpił do Dowódcy […] z wnioskiem o powołanie do zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych. Rozkazem personalnym nr […] z dnia […] kwietnia 2009 r. Dowódca […] odmówił […] M. G. powołania do zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych. Jako podstawę wydania decyzji odmownej Dowódca […] wskazał ograniczenia limitu zatrudnienia żołnierzy zawodowych Sił Powietrznych w 2009 r. wynikające z decyzji budżetowej Ministra Obrony Narodowej na 2009 r.
Od powyższego rozkazu zainteresowany, w ustawowym terminie, wniósł odwołanie do Dowódcy Sił Powietrznych.
Dowódca Sił Powietrznych, jako organ II instancji, po rozpatrzeniu sprawy wskazał, że zgodnie z art. 10 pkt 3 lit. a ww. ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, w korpusie szeregowych zawodowych może być powołany: żołnierz rezerwy, który ukończył co najmniej gimnazjum i posiada przygotowanie zawodowe oraz odbył w pełnym wymiarze zasadniczą służbę wojskową lub pełnił nadterminową zasadniczą służbę wojskową. Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 3 pkt 3 ustawy w sprawach powołania do zawodowej służby wojskowej wydawany jest rozkaz personalny przez właściwego dowódcę jednostki wojskowej, w przypadku powołania do służby na stanowiska służbowe w korpusie szeregowych zawodowych w jednostce wojskowej. Właściwy dowódca jednostki wojskowej wydaje rozkaz personalny o powołaniu do zawodowej służby wojskowej przy uwzględnieniu potrzeb Sił Zbrojnych. Jednak, jak zauważono w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, aktualnie ograniczono limit zatrudnienia żołnierzy zawodowych Sił Powietrznych w 2009 r., co wynika z decyzji budżetowej Ministra Obrony Narodowej na 2009 r. Tak więc zdaniem organu zaistniały stan rzeczy uniemożliwia powołanie zainteresowanego, jak również innych osób, do zawodowej służby wojskowej w jednostkach wojskowych Sił Powietrznych, z uwagi na wprowadzone limity powołań do zawodowej służby wojskowej, będące odzwierciedleniem posiadanych środków finansowych na kolejne powołania żołnierzy do służby.
W dniu 7 sierpnia 2009 r. M. G. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na powyższą decyzję. Skarżący wskazał, że nie powołano go do zawodowej służby wojskowej, mimo iż posiadał zaświadczenie z jednostki wojskowej, w której chciał podjąć służbę, że znajduje się w niej wolne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom. Jednocześnie podkreślił, iż w związku ze staraniem się o przyjęcie poniósł koszty, które nie zostały mu zwrócone.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Na podstawie art. 13 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.
Natomiast zgodnie z treścią art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.
Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd rozstrzygając w granicach danej sprawy nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skarga zasługuje na uwzględnienie, jednakże z powodów odmiennych, niż podniesione w jej treści.
W przedmiotowej sprawie należy rozważyć czy osoba, która podpisała w imieniu Dowódcy Sił Powietrznych decyzję w sprawie odmowy powołania skarżącego do zawodowej służby wojskowej miała właściwe umocowanie.
Stosownie do treści art. 268a kpa organ administracji publicznej może w formie pisemnej upoważniać pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń. Przepis ten jest podstawą udzielania przez każdy organ administracji publicznej upoważnień konkretnym, podległym mu pracownikom. Odnosi się on do wszystkich organów administracji publicznej (lege non distinguente), a więc zarówno organ o strukturze monolitycznej, jak i wielozakładowej, organ monokratyczny, jak i kolegialny. Przepis ten w żaden sposób nie różnicuje organów administracji publicznej pod tym względem. Oznacza to, iż określony pracownik podejmujący czynności w imieniu organu dla ich skuteczności i prawidłowości winien legitymować się stosownym upoważnieniem pochodzącym od organu (piastuna funkcji organu). Takie samo upoważnienie organu musi posiadać osoba zastępująca daną osobę (inną jednostką organizacyjną) organu. Upoważnienie udzielone na podstawie art. 268a kpa wywiera ten skutek, że zmienia się osoba wykonująca funkcję organu, która jednak nie staje się przez to organem administracji publicznej, bowiem wykonuje tylko kompetencje tego organu (z jego upoważnienia), ale nie jest ich piastunem. Innymi słowy, pracownik organu administracji publicznej upoważniony przez ten organ, działa tylko w jego imieniu, nie uzyskując jednak przymiotu organu administracji publicznej.
W rozpatrywanej sprawie Dowódca Sił Powietrznych rozkazem dziennym nr […] z dnia […] czerwca 2009 r. w związku z urlopem wypoczynkowym wyznaczył na swojego zastępcę […] K. Z. Upoważnienie to dotyczyło wszystkich spraw bieżących z wyjątkiem decyzji personalnych i finansowych. W dniu […] lipca 2009 r. […] K. Z. rozkazem dziennym nr […] zmienił treść ww. rozkazu Dowódcy Sił Powietrznych z dnia […] czerwca 2009 r. rozszerzając zakres upoważnienia o możliwość podpisywania decyzji personalnych i finansowych. W świetle treści art. 268a kpa takie działanie jest bezprawne, bowiem osoba upoważniona sama sobie wyznacza zakres upoważnienia. Czynność ta wychodzi w sposób oczywisty poza zakres upoważnienia, zawartego w rozkazie dziennym Dowódcy Sił Powietrznych nr […] z dnia […] czerwca 2009 r., bowiem rozszerzenie zakresu możliwości działania jest, w ocenie Sądu, czymś więcej niż działanie w zakresie "bieżących spraw", do których był upoważniony […] K. Z. W aktach sprawy jest co prawda potwierdzenie tego rozkazu przez Dowódcę Sił Powietrznych, ale "do instytucji przedstawicielstwa administracyjnego nie stosuje się przepisów Kodeksu cywilnego o przedstawicielstwie" (P. Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz s. 483), a więc nie ma możliwości konwalidowania czynności prawnej dokonanej z przekroczeniem upoważnienia wydanego na podstawie art. 268a.
W związku z powyższym uznać należy, że w niniejszej sprawie decyzja Dowódcy Sił Powietrznych nie jest podpisana przez osobę upoważnioną do wydania decyzji. Decyzja administracyjna wydana przez osobę nieposiadającą umocowania do jej wydania jest z mocy art. 156 § 1 pkt 1 kpa nieważna. W takiej sytuacji zachodziła konieczność stwierdzenia nieważności decyzji organu II instancji.
Z uwagi na treść rozstrzygnięcia Sądu wydanego w niniejszej sprawie, zbyteczne są rozważania w zakresie zarzutów podniesionych w skardze, gdyż sprawa z wniosku strony powinna zostać ponownie rozpoznana przez Dowódcę Sił Powietrznych wedle wskazań poczynionych przez Sąd.
Z tych względów, na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 156 § 1 pkt 2 kpa, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji.