II FZ 355/09 – Postanowienie NSA


Sygnatura:
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne:
Koszty sądowe
Sygn. powiązane: I SA/Wr 822/08
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-08-21
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Edyta Anyżewska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Edyta Anyżewska po rozpoznaniu w dniu 24 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia J. N. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 13 lipca 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 822/08 w zakresie wpisu od zażalenia w sprawie ze skargi J. N. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia 28 maja 2008 r. nr […] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie wyroku

Zarządzeniem z dnia 13 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 822/08, Przewodniczący Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wezwał J. N. do uiszczenia wpisu sądowego od zażalenia w kwocie 100 zł, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia odpisu zarządzenia, pod rygorem odrzucenia zażalenia.
Jako podstawę prawną zarządzenia powołano art. 214 § 2 w zw. z art. 220 § 1 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2002r. nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej P.p.s.a. oraz § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 221, poz. 2193 ze zm.).
W zażaleniu na powyższe zarządzenie strona domagała się jego uchylenia i zwolnienia jej od obowiązku uiszczenia wpisu, zarzucając bezpodstawność żądania opłaty sądowej w sprawie i celowe utrudnianie skarżącemu dochodzenia jego praw przed sądem ("kierowanie sprawy na boczne tory"). Ponadto wskazano na trudną sytuację finansową skarżącego, uniemożliwiającą mu (w jego ocenie) partycypowanie w kosztach procesu, czego wadliwie nie dostrzegł zarówno Sąd wojewódzki, rozpatrując wniosek o przyznanie prawa pomocy, jak i Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający zażalenie od orzeczenia Sądu pierwszej instancji w tym przedmiocie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przedmiotem obecnie rozpoznawanego zażalenia jest zarządzenie Przewodniczącego Wydziału, którym wezwano skarżącego do uiszczenia wpisu od zażalenia (z dnia 18 października 2008 r.) na postanowienie tego Sądu z dnia 6 października 2008 r., odrzucające wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi z powodu jego niedopuszczalności.
Natomiast od pisma wszczynającego postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji (art. 230 § 1 P.p.s.a.), którym jest m.in. zażalenie (art. 230 § 2 ustawy), pobiera się wpis stały w wysokości 100 zł (§ 2 ust. 1 pkt 7 w/w rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r.).
Wspomniane zażalenie nie jest przy tym wyjątkiem, o którym mowa w art. 220 § 4 P.p.s.a. (nie dotyczy postanowienia o odrzuceniu środków prawnych wymienionych w § 3 tego artykułu z powodu nieuiszczenia wpisu).
Z kolei zgodnie z art. 220 P.p.s.a., Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku, z zastrzeżeniem § 2 i 3, przewodniczący wzywa wnoszącego pismo, aby pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. W razie bezskutecznego upływu tego terminu przewodniczący wydaje zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania (§ 1). Skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd (§ 3).
W świetle powyższych regulacji Przewodniczący Wydziału miał obowiązek wezwać stronę do opłacenia wpisu stałego od zażalenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania (odpisu zarządzenia), pod rygorem jego odrzucenia, co też uczynił, postępując zgodnie z dyspozycją w/w przepisów.
Wskazana czynność Przewodniczącego nie miała charakteru dyskryminującego stronę skarżącą, utrudniającego rozpoznanie jej sprawy (wbrew jej przekonaniu), lecz była jego obowiązkiem, wynikającym wprost z cytowanych wyżej przepisów ustawy. Natomiast obowiązek ponoszenia przez stronę kosztów procesu jest również niezależny od Sądu i wynika z art. 199 P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem, strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Wywody skarżącego odnoszące się do jego sytuacji materialnej i wyrażające krytyczną ocenę orzeczeń wydanych w sprawie w przedmiocie prawa pomocy, należy pozostawić bez komentarza. Wykraczają one bowiem poza zakres rozważań dotyczących niniejszego postępowania wpadkowego, w którym weryfikowana jest prawidłowość zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego (zgodność z przepisami o kosztach sądowych, stanowiącymi jego podstawę prawną), nie zaś przesłanki uzasadniające przyznanie stronie prawa pomocy (nie jest analizowana sytuacja finansowa strony). Z tego też powodu bez rozpoznania pozostawić należy zawarty w zażaleniu wniosek o zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu.
Końcowo Sąd zauważa, że zarządzenie zawiera wszystkie niezbędne informacje, dotyczące sposobu i terminu uiszczenia wymaganej opłaty oraz rygoru, jak również wskazanie podstaw prawnych tego żądania. Strona została pouczona o przysługujących jej prawach przy doręczeniu zarządzenia (k. 102-103 akt sądowych).
Skoro zaskarżone zarządzenie jest prawidłowe, to na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 i art. 198 P.p.s.a. należało orzec jak w sentencji.