Sygnatura:
6559
Hasła tematyczne:
Inne
Skarżony organ:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Data:
2008-05-29
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Leszek Kleczkowski /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Izabela Najda-Ossowska Sędziowie: Sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) Asesor sądowy Ewa Kruppik-Świetlicka Protokolant Asystent sędziego Daniel Łuczon po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi E. I. na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w T. z dnia […] nr […] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania oddala skargę

Uzasadnienie wyroku

W dniu […] r. E. I. złożył w Biurze Powiatowym ARiMR
w N. wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych lub o przyznanie płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania na rok […]. W wyniku przeprowadzenia systemowej kontroli administracyjnej wniosku wykryte zostały jego braki oraz błędy. Wnioskodawca został wezwany do ich usunięcia i złożenia wyjaśnień. Pomimo wezwania do usunięcia braków i jego skutecznego doręczenia producent nie stawił się w Biurze Powiatowym ARiMR, w związku z powyższym w dniu […] r. Kierownik Biura Powiatowego w ARiMR w N. wydał pismo w sprawie pozostawienia wniosku bez rozpoznania w części.
Decyzją z dnia […] r. Kierownik Biura Powiatowego odmówił przyznania płatności z tytułu wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania ze względu na fakt nieobecności producenta rolnego podczas kontroli na miejscu, o której został poinformowany. W uzasadnieniu organ wskazał, że producent pomimo licznych prób powiadomienia go o mającej się odbyć kontroli na miejscu nie uczestniczył w niej i nie wyznaczył osoby do jego reprezentacji. Od powyższej decyzji producent rolny nie odwołał się, tym samym decyzja stała się ostateczna.
W dniu […] r. do Biura Powiatowego ARiMR w N. wpłynął wniosek producenta o wznowienie postępowania administracyjnego. W uzasadnieniu wniosku strona wniosła o wznowienie postępowania w oparciu o treść art. 145 § 1 pkt 1, 4, 5, 7 k.p.a. w sprawach będących konsekwencją kontroli przeprowadzonych w dniach […] r. i […] r. oraz w dniu […] w jej gospodarstwie, zakończonych decyzjami ostatecznymi. Ponadto producent podniósł, iż nie został powiadomiony o mających się odbyć kontrolach w jego gospodarstwie, które wykazały brak przestrzegania dobrej kultury rolnej. Wnioskodawca zaznaczył także, że nie hoduje żadnych zwierząt, nie wysiewa żadnych nawozów, nie stosuje żadnych środków chemicznych i nie zawsze przebywa w domu.
Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w N. rozpatrując
wniosek o wznowienie postępowania administracyjnego decyzją z dnia […] r. odmówił wznowienia postępowania.
Od powyższej decyzji producent złożył odwołanie, w którym wniósł o jej uchylenie. W uzasadnieniu podtrzymał swoje stanowisko zawarte we wniosku
o wznowienie postępowania. Ponadto stwierdził, że niepowiadomienie go o mających się odbyć kontrolach spowodowało wyłączenie go z uczestnictwa w najistotniejszych fragmentach postępowania dowodowego.
Decyzją z dnia […]. Dyrektor Kujawsko – Pomorskiego Oddziału Regionalnego ARiMR w T. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu wyjaśnił, że zgodnie z przepisem art. 147 kpa wznowienie postępowania może nastąpić z urzędu lub na żądanie strony. W sytuacji, gdy strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, wznowienie następuje tylko na jej żądanie. Wówczas podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji,
w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania. Tylko w przypadku, gdy strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu – termin biegnie od dnia,
w którym strona dowiedziała się o decyzji. W przypadku złożenia przez stronę podania o wznowienie postępowania po terminie określonym w art. 148 § 2 kpa organ administracji jest zobowiązany do wydania, na podstawie art. 149 § 3 kpa, decyzji o odmowie wznowienia postępowania.
Organ stwierdził, że wniosek producenta o wznowienie postępowania wpłynął do Biura Powiatowego ARiMR w N. w dniu […]., a więc po terminie.
Odnosząc się do zarzutu strony, że o fakcie powiadomienia jej o kontroli na miejscu i o osobie, która miała to uczynić (Z. K.), a także o jej wynikach, tj. braku przestrzegania zasad dobrej kultury rolnej, dowiedziała się dopiero z decyzji Prezesa ARiMR nr […] z dnia […] r., Dyrektor Kujawsko – Pomorskiego Oddziału Regionalnego ARiMR podkreślił, że producent już na etapie postępowania w sprawie ustalenia kwoty nienależnie pobranych środków finansowych z ONW posiadał wiedzę o osobie, która miała powiadomić go o powtórnej kontroli na miejscu i o wynikach tej kontroli. Wynikało to z treści wniosku z dnia […]. o ponowne rozpatrzenie sprawy ustalenia kwoty nienależnie pobranych płatności z tytułu wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zakończonej decyzją z dnia […].
Odnosząc się do podniesionej we wniosku o wznowienie postępowania przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 kpa organ odwoławczy stwierdził, że w niniejszej sprawie nie zapadło żadne orzeczenie sądu lub innego właściwego organu stwierdzające fałszywość dowodów ani też nie ma do czynienia z oczywistym faktem sfałszowania dowodu, na którym swoje rozstrzygnięcie oparł organ I instancji.
Analizując kolejną z przyczyn wznowienia postępowania wynikającą z art. 145 § 1 pkt 5 wskazanych we wniosku producenta z dnia […]. organ odwoławczy stwierdził, iż jest ona bezpodstawna i powołał się na wyrok NSA z dnia 17.12.1997r. III SA 77/97. Wyjaśnił, że w sprawie po wydaniu decyzji o odmowie przyznania płatności z tytułu wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania nie zaszły nowe okoliczności nieznane organowi w dniu wydania przedmiotowej decyzji. Podkreślił, że wnioskodawca został powiadomiony
o mającej się odbyć w jego gospodarstwie kontroli na miejscu w dniu […] r.
i w dniu […] r. Zdaniem organu potwierdzeniem faktu skutecznego powiadomienia producenta o mającej się odbyć w jego gospodarstwie kontroli na miejscu, było oświadczenie złożone przez Z. K., w którym poinformował on, iż powiadomił w dniu […] r. E. I. o mającej się odbyć kontroli na miejscu w dniu […] r. Oświadczenie to wpłynęło do Biura Powiatowego ARiMR w N.w dniu […] r. Organ podkreślił, że producent w swoim wniosku o wznowienie postępowania, ani w odwołaniu nie przytoczył żadnych argumentów na poparcie tezy o nowych dowodach w sprawie.
Za bezprzedmiotową uznał również organ odwoławczy wskazaną we wniosku
o wznowienie postępowania przez producenta przesłankę z art. 145 § 1 pkt 7 Kpa, zgodnie z którą wznawia się postępowanie, jeżeli zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2 Kpa). W ocenie organu, na gruncie niniejszej sprawy nie wystąpiło żadne zagadnienie wstępne i nie miało miejsce zawieszenie postępowania. Ponadto organ zauważył, że producent nie wskazał, na czym miałoby polegać to odmienne rozstrzygnięcie i jaki organ miałby go dokonać.
Na decyzję organu odwoławczego strona złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, w której wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie rekompensaty za doznane krzywdy. W uzasadnieniu producent podniósł, iż postawiony mu zarzut nieprzestrzegania dobrej kultury rolnej, niezachowania dobrostanu zwierząt, stosowania niezgodnie z prawem nawozów
i środków chemicznych oraz zarzut uniemożliwienia przeprowadzenia kontroli gospodarstwa, o którym był skutecznie zawiadomiony nie są poparte żadnymi obiektywnymi dowodami. Ponadto wskazał na niewiarygodność byłego sołtysa Z. K. Skarżący wyjaśnił również, że sytuacja przedstawiona przez Agencję różni się od stanu faktycznego przedstawionego w wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2007 r., sygn. akt VII U 1090/07, a w szczególności z zeznaniami J. i Ś.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Kujawsko – Pomorskiego Oddziału Regionalnego ARiMR w T. wniósł o jej oddalenie, w całości podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest niezasadna.
Sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonej decyzji organu odwoławczego z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności tej decyzji z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270) wynika, że zaskarżona decyzja winna ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że instytucja wznowienia postępowania ma na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją podatkową, jeżeli postępowanie przed organem administracji było dotknięte kwalifikowanymi wadami procesowymi, wyliczonymi wyczerpująco w art.145 §1 k.p.a.
Art.149 §1 i §2 k.p.a. stanowią, że wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia, które jest podstawą do przeprowadzenia postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy. Odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze decyzji (art.149 §3 k.p.a.).
W myśl art. 148 k.p.a. podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania. W razie gdy strona żąda wznowienie postępowania z przyczyny określonej w art. 145 § 1 pkt 4 termin do złożenia podania biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej (art.61 §3 k.p.a.). Zachowanie terminu miesięcznego musi być udowodnione przez stronę. W orzecznictwie podkreśla się, że art. 148 § 2 k.p.a. nie wymaga dla otwarcia biegu terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania z przyczyny określonej w art. 145 § 1 pkt 4 faktu doręczenia decyzji, której dotyczy żądanie wznowienia. Bieg terminu rozpoczyna się w dacie powzięcia przez stronę wiadomości o istnieniu danej decyzji. Istotne jest to, aby do strony dotarła wiadomość o wydaniu decyzji i o zawartym w niej rozstrzygnięciu, niezależnie nawet od źródła, z którego pochodzi informacja (wyrok NSA z dnia 10 marca 2006 r., II OSK 622/05).
Organ administracji jest obowiązany z urzędu badać zachowanie terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania, bowiem wszczęcie postępowania wznowieniowego na wniosek strony, mimo uchybienia terminu, stanowi rażące naruszenie prawa, godzi bowiem w zasadę trwałości decyzji administracyjnych (por. wyrok NSA z dnia 8 grudnia 1995 r., SA/Wr 1164/95, wyrok NSA z dnia 6 lipca 2007 r., II OSK 976/05). Uchybienie terminu do wniesienia podania o wszczęcie postępowania w sprawie wznowienia postępowania jest podstawą do wydania decyzji o odmowie jego wznowienia (art.149 §3 k.p.a.).
Porządkując czynności podejmowane w postępowaniu wznowieniowym można wyróżnić dwa etapy tego postępowania:
– etap pierwszy – wstępny (wyjaśniający), który rozpoczyna wniosek strony zgłoszony właściwemu organowi o wznowienie postępowania, i który kończy się albo wydaniem postanowienia o wznowieniu (art.149 §1 k.p.a.) albo podjęciem decyzji o odmowie wznowienia (art.149 §3 k.p.a.). Na tym etapie zbadaniu podlegają kwestie o charakterze formalnym, np. czy z żądaniem występuje strona, czy zachowała termin do wniesienia podania. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że stwierdzenie, czy przyczyna wznowienia rzeczywiście wystąpiła w sprawie i jakie z tego wynikają skutki dla rozstrzygnięcia, mogą być wyłącznie efektem postępowania przeprowadzonego po wydaniu postanowienia o wznowieniu postępowania (por. wyrok NSA z dnia 13 listopada 1987 r., I SA 1326/86);
– etap drugi, po wydaniu postanowienia o wznowieniu, polegający na przeprowadzeniu postępowania merytorycznego co do zaistnienia przesłanek wznowienia. Etap ten kończy się wydaniem jednej z decyzji określonych w art.151 k.p.a.
W rozpatrywanej sprawie decyzją z dnia […] r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w N. odmówił skarżącemu przyznania płatności ONW na rok […] na podstawie art.23 pkt 2 rozporządzenia Komisji (WE) z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli przewidzianych schematów w rozporządzeniu Rady (WE) 1782/2003, z uwagi na nieuczestniczenie skarżącego w kontroli i uniemożliwienie jej przeprowadzenia. Zarówno z protokołu kontroli z dnia […]r., jak i z powyższej decyzji wynika, że pracownicy organu administracji podjęli kilkukrotne próby powiadomienia telefonicznego oraz trzykrotne próby powiadomienia osobistego w dniach […]r., które zakończyły się niepowodzeniem. Decyzja ta została skarżącemu doręczona w dniu […] r. i związku z niewniesieniem odwołania, stała się ostateczna.
Wniosek strony o wznowienie postępowania, z powołaniem się na art.145 §1 pkt 1,4,5 i 7 k.p.a., wpłynął do organu administracji w dniu […] r. Skarżący nie wskazał przyczyn wznowienia postępowania w odniesieniu do każdej z powyższych podstaw wznowienia odrębnie, dlatego trudno odnieść się do każdej z nich z osobna. Uzasadniając swój wniosek ogólnie podniósł, że dopiero z decyzji nr […] z dnia[…] r. wydanej przez Prezesa ARiMR dowiedział się, że o mającej odbyć się kontroli został powiadomiony przez Z. K., co jest nieprawdą. W odniesieniu do informacji zamieszczonych w protokole z czynności kontrolnych przeprowadzonych w dniu […]r. w zakresie podjętych prób zawiadomienie go o terminie kontroli stwierdził, że informacje te są nieprawdziwe – poza samym faktem niepowiadomienie o kontroli – i stanowią pomówienia, inwektywy. Podniósł, że wyłączenie z płatności w decyzji w dnia […]r. działki B było bezpodstawne. Odnośnie pisma Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w N.z dnia […] r. pozostawiającego wniosek skarżącego o przyznanie płatności w części bez rozpoznania, strona podniosła, że pismo to dotyczy działki […] niekwestionowanej w decyzji. Powyższe wywody świadczą o tym, że w istocie zarzut skarżącego dotyczy niepowiadomienia go o kontroli – czy to przez pracowników organu administracji, czy to przez Z. K., co wiąże się z naruszeniem prawa strony do udziału w postępowaniu.
W skardze do Sądu E. I., co do zasady, powtarza powyższe argumenty. Podkreśla, że zarzuty nieprzestrzegania zasad dobrej kultury rolnej oraz uniemożliwiania przeprowadzenie kontroli, nie są poparte dowodami. Wskazał też na niewiarygodność Z. K.
W okolicznościach faktycznych rozpatrywanej sprawy podstawowe znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia ma ustalenie, czy skarżący dochował terminu jednego miesiąca do wniesienie podania o wszczęcie wznowienia postępowania, przewidzianego w art.148 k.p.a. W sytuacji, gdy strona podnosi, że na skutek niepowiadomienia o terminie kontroli nie brała czynnego udziały w postępowaniu administracyjnym, termin jednego miesiąca do złożenia podania biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Skarżący najpóźniej o decyzji z dnia […]. dowiedział się w dniu, w którym została ona mu doręczona, tj. w dniu […] r., natomiast podanie o wznowienie postępowania wniósł w dniu […]r. Oznacza to, że nie dotrzymał on ustawowego terminu do wniesienia podania i należało wydać decyzję o odmowie wznowienia postępowania (strona nie wnosiła o przywrócenie jednomiesięcznego terminu).
Okoliczność, czy prawdą jest, że skarżący został powiadomiony, przez Z. K. o terminie kontroli, czy też oświadczenie tej osoby jest nieprawdziwe – nie ma znaczenia dla rozpatrywanej sprawy. Z decyzji organu I instancji wynika, że złożone w tym zakresie oświadczenie Z. K. dotyczyło kontroli przeprowadzonej w dniu […]r. W przedmiotowej sprawie kontrola została przeprowadzona w dniu […] r. i z akt sprawy nie wynika, aby skarżący o terminie tej kontroli był informowany przez wyżej wymienioną osobę. W stanowisku z dnia […] r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w N. stwierdził, że w tym zakresie doszło do błędnego przytoczenia okoliczności i dowodów zgromadzonych w sprawie za rok […], tj. oświadczenia Z. K. z dnia […] r. Na rozprawie w dniu […] r. pełnomocnik Dyrektor Kujawsko – Pomorskiego Oddziału Regionalnego ARiMR w T. stwierdził, że w zaskarżonej decyzji błędnie zostały przytoczone okoliczności związane z poinformowaniem skarżącego o mającej się odbyć kontroli przez Z. K.
W odniesieniu do stanowiska skarżącego, że przestrzegał zasad dobrej kultury rolnej należy zauważyć, że Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w N. wydał decyzję z dnia […] r. o odmowie przyznania płatności ONW z uwagi na nieuczestniczenie przez skarżącego w kontroli i uniemożliwienie przez to jej przeprowadzenia, a nie z powodu nieprzestrzegania zasad dobrej kultury rolnej. W powyższej decyzji organ nie rozważał również kwestii wyłączenia działki […] czy […] z zakresu płatności. Jeżeli skarżący nie zgadzał się z tą decyzją to mógł wnieść od niej odwołanie. Postępowanie wznowieniowe nie może być wykorzystywane do pełnej merytorycznej kontroli decyzji, tak jak ma to miejsce w odniesieniu do decyzji wydanej w postępowaniu zwykłym. Nie jest to bowiem kontynuacja postępowania zwykłego.
Reasumując – zasadnie organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu I instancji odmawiającej w rozpatrywanej sprawie wznowienia postępowania. Organ II instancji prawidłowo w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przywołał treść art. 149 §3 i art.148 k.p.a. i stwierdził, że termin wynikający z tego ostatniego przepisu został naruszony. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji jest jednak częściowe błędne bowiem organ ten, mimo utrzymania w mocy decyzji o odmowie wznowienia postępowania, rozpoznał merytorycznie przesłanki wznowienia postępowania. Zdaniem Sądu uchybienie to nie ma istotnego wpływu na wynik sprawy.
Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270) orzeczono jak w sentencji.
L. Kleczkowski I. Najda – Ossowska E. Kruppik – Świetlicka