Sygnatura:
6111 Podatek akcyzowy
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2009-09-24
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Treść wyniku:
Przyznano prawo pomocy w całości
Sędziowie:
Zofia Skrzynecka /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Zofia Skrzynecka po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 r. w Olsztynie na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi Z.L. o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 10 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Ol 53/09, postanawia: przyznać prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
Uzasadnienie wyroku
Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ol 626/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił wniesioną przez Z.L. skargę o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 10 czerwca 2009 r., którym oddalono skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia "[…]" w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty i zwrotu podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego.
Pismem z dnia 11 stycznia 2010 r. strona złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w postaci ustanowienia adwokata celem wniesienia skargi kasacyjnej od powyższego postanowienia. W uzasadnieniu wniosku złożonego na urzędowym formularzu z dnia 14 stycznia 2010 r. skarżąca, rozszerzając zakres wniosku o żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, wskazała na swój podeszły wiek, ciężki stan zdrowia i niepełnosprawność oraz konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym synem. Wyjaśniła, iż posiada 1/3 części domu o pow. 60 m-. Ponosi koszty utrzymania domu, w tym zakupu opału w okresie zimowym w kwocie ok. 3.000 zł. Otrzymuje emeryturę w wysokości 1.200 zł, natomiast syn – rentę w wysokości 780 zł. Wyjaśniła również, że miesięczne koszty utrzymania gospodarstwa domowego przedstawiają się następująco: pożyczka w "[…]" – rata w wysokości 439 zł, opłata energii elektrycznej – ok. 100 zł, opłata za wodę – ok. 90 zł, opłata za gaz – ok. 130 zł, spłata pożyczki – 292 zł, zakup leków – 200 zł.
Ponadto do akt sprawy o sygn. I SA/Ol 53/09 strona przedstawiła dokumentację, z której wynikało, że pozostawała ona pod opieką poradni onkologicznej. Natomiast niepełnosprawny syn legitymuje się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, od wielu lat jest leczony specjalistycznie i wymaga stałej opieki drugiej osoby.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w dalszej części zwanej p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Stosownie do § 2 powołanego przepisu prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Zgodnie zaś z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Przy czym uwzględnienie wniosku w części dotyczącej ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika jest dodatkowo uwarunkowane niepozostawaniem przez stronę w stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym (art. 246 § 3 p.p.s.a.).
Instytucja przyznania prawa pomocy posiada wyjątkowy charakter i jest stosowana jedynie w sytuacjach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, z których wynika, iż wnioskodawca nie posiada wystarczających możliwości finansowych pokrycia kosztów postępowania związanych z jego udziałem w sprawie.
Odnosząc przywołaną wyżej regulację prawną do realiów rozpoznawanej sprawy, należy uznać, że przedstawione przez skarżącą okoliczności, dotyczące jej sytuacji finansowej i osobistej, pozwoliły stwierdzić, iż złożony przezeń wniosek zasługiwał na uwzględnienie. Nie sposób bowiem przyjąć, że wnioskodawczyni będzie w stanie ponieść koszty sądowe oraz koszty wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika w sytuacji, w której pozostaje dysponuje dochodem w postaci emerytury i renty, które pozwalają jedynie na zaspokojenie elementarnych potrzeb życiowych. Podkreślenia wymaga również szczególna sytuacja zdrowotna skarżącej i jej syna oraz związane z tym wydatki. Uwzględniając powyższe okoliczności, uznać należy, że strona nie miała możliwości poczynienia jakichkolwiek oszczędności.
W tej sytuacji należało przyjąć, że zaistniały okoliczności warunkujące przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, o co wnosiła strona. Za taką oceną przemawia zarówno sytuacja materialna, jak i zdrowotna, a w szczególności wysokość dochodów oraz brak zgromadzonych zasobów finansowych. Ponadto ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika ma szczególne znaczenie z uwagi na etap, w którym znajduje się postępowanie w sprawie. Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ol 626/09, odrzucono skargę o wznowienie postępowania sądowego. Od przedmiotowego orzeczenia przysługuje skarga kasacyjna (art. 173 § 1 p.p.s.a.). Powyższy środek odwoławczy objęty jest przymusem adwokacko – radcowskim (art. 175 § 1 P.p.s.a.). W tym stanie rzeczy od przyznania prawa pomocy przez ustanowienie pełnomocnika z urzędu może być uzależniona realizacja przez skarżącą konstytucyjnego prawa do sądu.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie przepisu art. 246 § 1 pkt 1 i art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji postanowienia.