Sygnatura:
6300 Weryfikacja zgłoszeń celnych co do wartości celnej towaru, pochodzenia, klasyfikacji taryfowej; wymiar należności celny
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2009-05-22
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Andrzej Majzner /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Andrzej Majzner po rozpoznaniu w dniu 17 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi "A" – Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w N. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia […] r., Nr […] w przedmiocie wymiaru należności celnych (podatku obrotowego), w kwestii wniosku o przyznanie stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy;

Uzasadnienie wyroku

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi, "A" Sp. z o.o. nadała do Sądu pismo procesowe datowane na […] r., w którym wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych.
Z uwagi na fakt, iż powyższe żądanie nie zostało wyrażone w wymaganej przepisami formie, pismem z dnia […] r. stronę wezwano do nadesłania wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu, według ustalonego wzoru.
Skarżąca Spółka nadesłała wspomniany formularz w dniu […] r., potwierdzając, iż zakres jej żądania obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu podniesiono, iż wspomniany podmiot nie prowadzi aktualnie działalności gospodarczej, od […] roku toczyło się wobec niego postępowanie upadłościowe, które zostało umorzone mocą postanowienia wydanego przez Sąd Rejonowy w N. w dniu […] r. Następnie dokumenty Spółki zostały przekazane przez syndyka masy upadłościowej Prezesowi i są do dziś przechowywane pod adresem dawnej siedziby "w prywatnym lokalu".
W dalszej części wniosku powtórnie wskazano, że Spółka "A" nie posiada żadnych środków pieniężnych ani jakiegokolwiek majątku a nadto nie posiada rachunku bankowego.
Ponieważ oświadczenia zawarte we wniosku uznano za niewystarczające, wezwaniem z dnia […] r., skarżącą wezwano o nadesłanie dokumentów potwierdzających okoliczności, na które się powołała. Mianowicie, zwrócono się do niej o:
– przedłożenie rocznych zeznań o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (CIT-8) za lata 2006, 2007 oraz 2008. Równocześnie wskazano, że jeśli zeznania takie nie zostały złożone – należy przedłożyć zaświadczenie właściwego urzędu skarbowego, potwierdzające ten fakt;
– nadesłanie miesięcznych deklaracji dotyczących podatku od towarów i usług (VAT-7) za sześć ostatnich miesięcy. Także tu wskazano, że jeśli deklaracje takie nie zostały złożone, należy potwierdzić ten fakt stosownym zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego;
– przedłożenie sprawozdania finansowego (bilans, rachunek zysków i strat, informacja dodatkowa) za ostatni rok obrotowy (o ile takowe zostało sporządzone);
– nadesłanie wyciągu z ewidencji środków trwałych Spółki, obrazującego ich stan na koniec ostatniego miesiąca;
– nadesłanie raportu kasowego obrazującego stan gotówki w kasie Spółki na koniec ostatniego miesiąca;
W treści wezwania wyznaczono termin 7 dni licząc od daty jego doręczenia.
W terminie tym skarżący podmiot nie udzielił jakiejkolwiek odpowiedzi.
W toku rozpoznania wniosku zważono, co następuje.
Stosownie do art. 243 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a., stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Zgodnie zaś z art. 245 §1 tej ustawy, prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym.
Odnosząc się do wniosku "A" Sp. z o.o. należy podnieść, iż zgodnie z zasadą sformułowaną w art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a., przyznanie osobie prawnej prawa pomocy w zakresie częściowym (czyli, zgodnie z art. 245 §3 p.p.s.a. mogącym obejmować między innymi zwolnienie od kosztów sądowych, na które składają się opłaty i wydatki) następuje wtedy, gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
O ewentualnym przyznaniu prawa pomocy przesądza zatem przesłanka zobiektywizowana, o czym świadczy słowo "wykazanie", które nakłada na stronę nie tylko powinność uprawdopodobnienia ale więcej, formułuje obowiązek wskazania przez nią obiektywnie zaistniałych przesłanek stanu rzeczywistego (por. P. Dobosz, Procedury administracyjne, model sądownictwa administracyjnego a "prawo pomocy" [w:] praca zbiorowa pod red. J. Stelmasiaka, J. Niczyporuka, S. Fundowicza, Polski model sądownictwa administracyjnego, Oficyna Wydawnicza VERBA s. c., Lublin 2003, s. 120). Oznacza to, że inicjatywa dowodowa w stosunku do okoliczności, z których strona wnioskująca zamierza wywieść skutki prawne leży po stronie wnioskodawcy, a nie rozpoznającego wniosek. Nie budzi zatem wątpliwości, że rozstrzygnięcie wniosku zależy od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (por.: J. P. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 319).
Dokonana w tym kontekście analiza okoliczności sprawy doprowadziła do konkluzji, że brak jest podstaw do uwzględnienia zgłoszonego żądania.
Trzeba bowiem podkreślić, że skarżąca Spółka, pomimo wyraźnego wezwania zawartego w przywołanym wyżej zarządzeniu z dnia […] r. nie uzupełniła i nie uprawdopodobniła danych na które powołała się w swym wniosku.
W tym miejscu należy odnotować, że doręczenie wezwania, o którym mowa wyżej nastąpiło na zasadach określonych w art. 73 p.p.s.a., to jest w trybie tzw. doręczenia zastępczego.
Zgodnie bowiem z przywołanym unormowaniem, w razie niemożności doręczenia pisma adresatowi będącemu osobą prawną w sposób przewidziany w art. 67 §2 i 3 p.p.s.a., pismo składa się na okres siedmiu dni w placówce pocztowej lub w urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym wraz z informacją o możliwości odbioru w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowe lub w jednym z miejsc wymienionych w art. 73 §2 p.p.s.a.
W przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa wyżej, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia wspomnianego czternastodniowego okresu.
W niniejszej sprawie wezwanie do uzupełnienia danych wykazanych we wniosku wysłane na wskazany w formularzu "PPPr" adres do korespondencji (ul. […][…] N.) awizowano w dniu […] r. oraz powtórnie w dniu […] r. (vide: adnotacje umieszczone na zwróconej przesyłce). Przesyłka nie została jednak odebrana wobec – jak wynika z adnotacji na zwrotnym potwierdzeniu odbioru – "braku płm" (pełnomocnictwa).
W świetle przedstawionych wyżej uregulowań, skutek doręczenia omawianego wezwania nastąpił więc w dniu […] r. (czternaście dni od pierwszego awizowania), zaś wyznaczony w jego treści siedmiodniowy termin upłynął odpowiednio w dniu […] r.
W terminie tym skarżąca Spółka nie udzieliła jakiejkolwiek odpowiedzi.
Nie nadesłała mianowicie złożonych deklaracji podatkowych a równocześnie nie przedłożyła stosownych zaświadczeń właściwego urzędu skarbowego, potwierdzających, że deklaracje takie nie były składane a tym samym mogących uprawdopodobnić fakt nieprowadzenia działalności gospodarczej oraz nieosiagania jakichkolwiek dochodów. Nie przedstawiła również ewidencji środków trwałych ani raportu kasowego a zatem dokumentów pozwalających na ustalenie, iż nie posiada jakichkolwiek środków pieniężnych ani majątku.
Wobec powyższego nie sposób przyjąć, aby aktualny stan majątkowy strony został zobrazowany w sposób dostatecznie dokładny.
Tymczasem należy podnieść, że przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w przypadku wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej wnioskodawcy. Obowiązkiem strony jest zatem wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy.
O uwzględnieniu wniosku nie może natomiast przesądzać sam fakt, iż w stosunku do skarżącego podmiotu toczyło się postępowanie upadłościowe, które zakończyło się wydaniem postanowienia o umorzeniu. Z akt administracyjnych sprawy wynika bowiem, że po zakończeniu tego postępowania wspomniana Spółka dalej funkcjonowała w obrocie prawnym a nadto w okresie od […] do […] r. składała deklaracje w podatku od towarów i usług, co może wskazywać, iż prowadziła wówczas działalność gospodarczą (vide: pismo M. Urzędu Skarbowego w K. stanowiące kartę nr 55 akt administracyjnych). Następnie, to jest z dniem […] r., została wprawdzie wykreślona z rejestru podatników VAT, jednak nie sposób wykluczyć, że w okresie późniejszym mogła wznowić prowadzenie działalności a co za tym idzie zacząć osiągać ewentualny dochód.
W świetle zaprezentowanego wyżej stanu rzeczy nie budzi wątpliwości, że wezwanie strony o przedłożenie dokumentów potwierdzających jej aktualną sytuację finansową było niezbędne dla oceny jej wniosku i w pełni uzasadnione.
Z kolei nieustosunkowanie się do tego wezwania powoduje, iż nie sposób uznać, aby wnioskująca zachowała przesłankę, o której mowa w art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a., co w konsekwencji wyłącza możliwość przyznania jej prawa pomocy w żądanym zakresie (por.: postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego; z dnia 5 września 2005 r., sygn. akt II FZ 414/05 oraz z dnia 14 września 2005 r., sygn. akt II FZ 575/05).
Należy w tym miejscu dodać, iż brak jest prawnych podstaw do prowadzenia z urzędu postępowania w sprawie sytuacji majątkowej wnioskodawcy, jeżeli on sam nie wykaże istnienia przesłanek uzasadniających uwzględnienie żądania prawa pomocy. Sąd (w tym przypadku referendarz sądowy) nie jest wobec tego zobowiązany do prowadzenia jakichkolwiek dochodzeń w sytuacji, gdy przedstawione przez stronę dane uniemożliwiają pełną ocenę jej stanu majątkowego, albo gdy nie są one do końca jasne.
Mając na względzie powyższe, postanowiono jak w sentencji, działając na podstawie przywołanego art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a. w związku z art. 258 §1 i §2 pkt 7 tej ustawy.