I OZ 113/10 – Postanowienie NSA


Sygnatura:
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne:
Wyłączenie sędziego
Sygn. powiązane: II SA/Gl 35/08
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2010-02-10
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Wojciech Chróścielewski /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13 października 2008 r., sygn. akt II SA/Gl 35/08 o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego w sprawie ze skargi J. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia […] listopada 2006 r., nr […] w przedmiocie uprawnień do kierowania pojazdami postanawia: oddalić zażalenie

Uzasadnienie wyroku

Na rozprawie w dniu 2 października 2008 r. J. S. powołując się na treść art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), wniosła o wyłączenie ze składu orzekającego w niniejszej sprawie sędziego […], z uwagi na jej wątpliwości co do bezstronności tego sędziego. Uzasadniając wniosek skarżąca powołała się na okoliczność orzekania przez tego sędziego w sprawie zainicjowanej jej skargą oraz skargą J. S. i B. S. w przedmiocie odmowy sprostowania imienia (sygn. akt II SA/Gl 1075/06). Ponadto wyraziła obawę, że sędzia ten nie zbada sprawy w sposób całościowy we wszystkich podnoszonych przez skarżącą aspektach.
Z uwagi na złożony wniosek Sąd odroczył rozprawę z terminem wyznaczonym
z urzędu. W oświadczeniu z dnia 6 października 2008 r. sędzia […] stwierdził, iż nie są mu znane jakiekolwiek przyczyny, o których mowa w art. 18 i 19 ustawy, uzasadniające jego wyłączenie od orzekania w sprawie.
Postanowieniem z dnia 13 października 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił wniosek o wyłączenie sędziego. Zdaniem Sądu okoliczność orzekania przez sędziego w innej sprawie zainicjowanej skargą wnioskodawcy nie jest przesłanką żądania wyłączenia takiego sędziego. Wniosek o wyłączenie sędziego uzasadniają bowiem jedynie takie okoliczności, które obiektywnie wywołać mogą wątpliwości co do jego bezstronności. Okoliczności takich strona nie wskazała. Dodatkowo Sąd zauważył, że w sprawie o sygn. akt II SA/Gl 1075/07 wyrokiem z dnia 19 maja 2008 r. Sąd uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Z. z dnia […] czerwca 2007 r., , a także postanowienie Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Z. z dnia […] maja 2007 r. Za gołosłowny Sąd uznał również podniesiony przez skarżącą argument, iż sędzia, którego wniosek dotyczy nie zbada sprawy w sposób całościowy. W tym zakresie sędzia podlega kontroli sądu wyższej instancji, której uruchomienie pozostaje w gestii strony. Strona może zatem zwalczać wadliwe orzeczenia wydawane przez sąd za pomocą środków odwoławczych.
Na powyższe postanowienie J. S. i J. S. wnieśli zażalenie, podnosząc argumenty powołane we wniosku o wyłączenie sędziego. Postanowieniem z dnia 12 listopada 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił zażalenie J. S.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przyczyny wyłączenia sędziego z mocy samej ustawy zostały enumeratywnie wymienione w art. 18 § 1 p.p.s.a. Zgodnie z powyższym przepisem Sędzia jest wyłączony w sprawach: 1) w których sędzia jest stroną bądź pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki, 2) małżonka sędziego, krewnych sędziego lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia oraz powinowatych bocznych do drugiego stopnia, 3) osób związanych z sędzią z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, 4) w których sędzia był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron, 5) w których sędzia świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą, 6) w których sędzia brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego sporządzonego z jego udziałem lub rozpoznanego przez niego, a także w sprawach, w których występował jako prokurator, 7) w których sędzia brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej. Powyższy przepis wymienia przyczyny wyłączenia sędziego z mocy ustawy. Treść art. 18 § 1 p.p.s.a. jednoznacznie wskazuje, że zawarte w tym przepisie wyliczenie jest wyczerpujące. Z uwagi na wskazany wyżej charakter tego wyliczenia przyjmuje się, że objęte nim przyczyny wyłączenia nie powinny być interpretowane rozszerzająco (vide: postanowienie NSA z dnia 16 grudnia 2004 r., GZ 4/04, ONSAiWSA 2004/1/7). Art. 19 p.p.s.a. zakreśla natomiast tzw. względne przesłanki wyłączenia. Wskazuje mianowicie, że niezależnie od wymienionych w art. 18 p.p.s.a. przyczyn wyłączenia, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.
W każdym ze wskazanych wypadków podstawowym celem przyjętych regulacji jest przede wszystkim zapewnienie bezstronności sędziego i eliminacja wpływu, jaki może wywierać występowanie pewnej kategorii powiązań (osobistych, ekonomicznych, służbowych itp.) na orzekanie w postępowaniu sądowym (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2005 r., sygn. akt SK 53/04, OTK-A z 2005 r., nr 11, poz. 134). Ratio legis przepisów o wyłączeniu sędziego sprowadza się więc "do eliminowania wszelkich przyczyn, mogących skutkować w otoczeniu jakimikolwiek wątpliwościami co do bezstronności i obiektywizmu sędziego w rozpoznawaniu określonej sprawy" (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2004 r., sygn. akt SK 19/02, OTK-A z 2004 r., nr 7, poz. 67).
Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, że z oświadczenia złożonego przez sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach […] w dniu 6 października 2008 r. wynika, że brak jest podstaw do wyłączenie go od rozpoznania niniejszej sprawy z mocy ustawy (art. 18 p.p.s.a.) oraz nie zachodzą przyczyny wyłączenia, o których mowa w art. 19 p.p.s.a. Nie można natomiast upatrywać wystarczającej przesłanki wyłączenia sędziego tylko z tej przyczyny, że ten sam sędzia brał udział w rozpoznawaniu innej sprawy z udziałem wnioskodawcy, a z której przebiegu ten ostatni nie był zadowolony (por. postanowienie NSA z dnia 27 września 2005 r., I OZ 939/05). Również subiektywne, negatywne odczucia skarżącego co do stosunku sędziego do jego osoby nie mogą stać się przyczyną wyłączenia.
W takiej sytuacji, ponieważ nie można dopatrzeć się, aby w sprawie ze skargi J. S. zachodziły podstawy do wyłączenia sędziego […] z mocy samej ustawy (art. 18 p.p.s.a.) ani też inne okoliczności mogące wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności (art. 19 p.p.s.a) należy uznać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zasadnie zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 października 2008 r. r. oddalił wniosek skarżącej o wyłączenie sędziego.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowił zażalenie oddalić