Sygnatura:
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: II SA/Gl 35/08
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-10-15
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Anna Łuczaj /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Łuczaj po rozpoznaniu w dniu 27 października 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.S.i J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 września 2009 r., sygn. akt II SA/Gl 35/08 o pozostawieniu wniosku J. S.o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania w sprawie ze skargi J. S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia […] 2006 r., Nr […] w przedmiocie uprawnień do kierowania pojazdami postanawia: 1. oddalić zażalenie J. S.; 2. odrzucić zażalenie J. S.

Uzasadnienie wyroku

Postanowieniem z dnia 4 września 2009 r., sygn. akt II SA/Gl 35/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach pozostawił bez rozpoznania wniosek J. S. o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi J. S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia […] 2006 r. w przedmiocie uprawnień do kierowania pojazdami.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, iż pismem z dnia 4 maja 2009 r. J. S. wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych.
W wykonaniu zarządzenia z dnia 8 maja 2009 r. przesłano wnioskodawcy urzędowy formularz PPF, celem jego wypełnienia i zwrotu do Sądu – w terminie 7 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Wobec bezskutecznego upływu powyższego terminu zarządzeniem z dnia 15 czerwca 2009 r. referendarz sądowy pozostawił wniosek o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania.
W sprzeciwie od powyższego zarządzenia J. S. zakwestionował prawidłowość doręczenia przesyłki zawierającej druk PPF oraz powtórzył żądanie o przyznanie prawa pomocy.
Sąd pierwszej instancji wskazał, iż – stosownie do treści art. 73 § 4 p.p.s.a. – wezwanie wraz z urzędowym formularzem wniosku o przyznanie prawa pomocy uznano za skutecznie doręczone w dniu 29 maja 2009 r. Przesyłka zawierająca to wezwanie była dwukrotnie awizowana, o czym zawiadomiono wnioskodawcę za pośrednictwem skrzynki oddawczej.
Wobec nieprzedłożenia w zakreślonym terminie wniosku na urzędowym formularzu, Sąd pierwszej instancji – na podstawie art. 257 p.p.s.a. – pozostawił wniosek bez rozpoznania.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyli skarżąca J. S. i uczestnik postępowania J. S., wnosząc o jego uchylenie. W uzasadnieniu zażalenia podnieśli, że wypełnili już wystarczająco dużo druków PPF w ramach tej sprawy oraz dwóch innych i nie będą dołączać kolejnego druku. J. S. podkreślił, iż wykazał już swój status materialny i nie posiada żadnych środków finansowych na jakiekolwiek opłaty sądowe, natomiast jego żona wpłaciła "haracz" a sprawie należało nadać bieg. Nadto wnoszący zażalenie podnieśli kwestie dotyczące złożonego przez nich wniosku o wyłączenie sędziego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 257 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie, pozostawia się bez rozpoznania. W myśl tego przepisu pozostawienie wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania ma miejsce, gdy strona złożyła wniosek w innej formie niż na urzędowym formularzu, którego wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępnienia urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz.U. Nr 227, poz. 2245), jak również gdy strona nie uzupełniła w zakreślonym przez sąd terminie braków wniosku, uniemożliwiając tym samym ocenę możliwości płatniczych lub zakresu wniosku.
Wymóg złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu PPF przewiduje art. 252 § 2 p.p.s.a.
W myśl art. 49 § 1 p.p.s.a. jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania.
W rozpoznawanej sprawie wezwanie do uzupełniania braków wniosku o przyznanie prawa pomocy przez złożenie wniosku na urzędowym formularzu PPF – w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia bez rozpoznania – zostało prawidłowo uznane, w trybie art. 73 § 4 p.p.s.a., za skutecznie doręczone J. S. w dniu 29 maja 2009 r.
Zgodnie z art. 73 p.p.s.a. w razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w art. 65-72, pismo składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy, dokonując jednocześnie zawiadomienia określonego w § 2 (§ 1). Paragraf 2 tego przepisu stanowi zaś, że zawiadomienie o złożeniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe. Natomiast w przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy (§ 3). Stosownie do § 4 art. 73 p.p.s.a doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1.
W niniejszej sprawie pismo zostało złożone w Urzędzie Pocztowym Z. 1 i było dwukrotnie awizowane: pierwszy raz w dniu 15 maja 2009 r. i drugi raz w dniu 25 maja 2009 r. O złożeniu pisma w Urzędzie Pocztowym Z. 1 zawiadomiono J. S.przez pozostawienie awiza w skrzynce na korespondencję. Pismo zostało zwrócone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach w dniu 2 czerwca 2009 r. Powyższe okoliczności potwierdzają pisma Urzędu Pocztowego w Z. z dnia 30 lipca 2009 r. (k. 269) oraz z dnia 25 sierpnia 2009 r. (k. 274).
W tych okolicznościach uznać należy, iż dochowane zostały wymogi przewidziane w art. 73 § 4 p.p.s.a. Pomimo upływu wskazanego terminu wnioskodawca nie złożył wymaganego formularza PPF w zakreślonym terminie, co obligowało Sąd do pozostawienia wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania. Rygor przewidziany w art. 257 p.p.s.a. ma charakter zobiektywizowany, a termin do uzupełnienia braków formalnych wniosku jest terminem ustawowym i nie może być skracany, ani przedłużany.
Odnosząc się do podniesionej przez wnoszących zażalenie kwestii, że wielokrotnie składali w sprawie formularze PPF, wskazać należy, iż ustawa – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewiduje innej formy składania wniosków o przyznanie prawa pomocy niż ta wskazana w art. 252 § 2 p.p.s.a., czyli na urzędowym formularzu PPF. Strona składająca kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy nie jest zwolniona z tego obowiązku, tym bardziej, że każdy nowy wniosek inicjuje nowe postępowanie incydentalne. A zatem, każdy kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy musi zostać złożony na urzędowym formularzu PPF, gdyż jest to warunkiem jego merytorycznego rozpoznania.
W rozpoznawanej sprawie poprzednie wnioski o przyznanie prawa pomocy zostały złożone w marcu 2007 r. i w lutym 2008 r., a pismo, które uruchomiło niniejsze postępowanie incydentalne w maju 2009 r. Sytuacja osoby składającej wniosek o przyznanie prawa pomocy może ulec zmianie w toku postępowania. Z tej przyczyny strona (uczestnik postępowania) może złożyć kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy, lecz w takim przypadku winna wykazać swoja aktualną sytuację rodzinną i majątkową, a więc uczynić zadość wymogom z art. 252 § 2 p.p.s.a.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. oddalił zażalenie J. S
W tym miejscu należy podkreślić, że Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając wniesione zażalenie jest zobowiązany z urzędu badać, czy zostało ono wniesione przez strony do tego upoważnione, gdyż jest to jedna z przesłanek dopuszczalności tego zażalenia. Z przepisu art. 243 § 1 zdanie 1 p.p.s.a. wynika, że w sprawach dotyczących przyznania prawa pomocy – co dotyczy niniejszego postępowania – stroną jest jedynie osoba ubiegająca się o przyznanie tego prawa, gdyż postępowanie to dotyczy tylko interesów prawnych osoby ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy (por. H. Knysiak-Molczyk, Prawo pomocy, PS 2003, Nr 11-12, s. 91). Skoro krąg podmiotów w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy ograniczono tylko do strony występującej z takim wnioskiem, to prawo do zaskarżania orzeczeń dotyczących prawa pomocy przysługuje tylko tym osobom, które z wnioskiem o przyznanie tego prawa wystąpiły.
A zatem, w niniejszej sprawie wniesienie zażalenia przez J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 września 2009 r. jest niedopuszczalne i na podstawie art. 180 p.p.s.a. w związku z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a., podlega odrzuceniu