Sygnatura:
6300 Weryfikacja zgłoszeń celnych co do wartości celnej towaru, pochodzenia, klasyfikacji taryfowej; wymiar należności celny
Hasła tematyczne:
Celne postępowanie
Celne prawo
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2007-12-20
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Jadwiga Pastusiak /sprawozdawca/
Marek Zalewski /przewodniczący/
Maria Wieczorek

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski, Sędziowie Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca),, Sędzia NSA Maria Wieczorek, Protokolant Starszy inspektor Ewa Lachowska, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 11 marca 2008 r. sprawy ze skargi Zakładów Przemysłu […] Spółka Akcyjna w S. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej z dnia […] października 2007 r. nr […] w przedmiocie odmowy zmiany danych zawartych w zgłoszeniu celnym oddala skargę.

Uzasadnienie wyroku

Postanowieniem z dnia […] października 2007 r. znak […], wydanym na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 w związku z art. 239 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. Nr 8 z 2005 r. poz. 60 ze zmianami), art. 4 pkt 7 zd. 2, art. 4 pkt 17, art. 62, art. 67, art. 79 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19 października 1992 r. ze zmianami; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne Rozdział 2 Tom 4, str. 307, dalej jako WKC), art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68 z 2004 r. poz. 622 ze zmianami), Dyrektor Izby Celnej po rozpatrzeniu zażalenia z dnia […] sierpnia 2007 r. na postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego nr […] z dnia […] lipca 2007 r. o odmowie zmiany danych zawartych w zgłoszeniu celnym, Dyrektor Izby Celnej utrzymał postanowienie organu pierwszej instancji w mocy.
W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu […] września 2006 r. według dokumentu SAD nr […] Zakłady Przemysłu Wapienniczego […] S.A., za pośrednictwem upoważnionej Agencji Celnej, zgłosiły do procedury dopuszczenia do obrotu sprowadzony z Rosji antracyt. Kwotę należności obliczono na podstawie dokumentów dołączonych do zgłoszenia celnego tj. faktury handlowej nr […] dnia […] sierpnia 2006 r., faktury transportowej, deklaracji elementów dotyczących wartości celnej D.W.1.
Zgłoszenie celne odpowiadało wymogom formalnym określonym w art. 62 WKC i zostało przyjęte przez organ celny, co z mocy prawa spowodowało objęcie towaru wnioskowaną procedurą celną i określenie kwoty należności podatkowych na podstawie zadeklarowanych przez przedstawiciela Strony elementów kalkulacyjnych.
W dniu […] listopada 2006 r. do Naczelnika Urzędu Celnego wpłynął wniosek PPUH […] Sp. Jawna o zmianę nieprawidłowych danych w zgłoszeniu celnym tj. korekty pola 8, 22, 35, 38, 42, 44, 46, 47 i naliczenie prawidłowej kwoty należności podatkowych. Firma PPHU […] zakupiła część towaru objętego niniejszym zgłoszeniem celnym bezpośrednio od szwajcarskiej firmy […], bowiem Zakłady Przemysłu Wapienniczego […] S.A. odmówiły przyjęcia części towaru z uwagi na reklamacje jakościowe uwzględnione przez dostawcę.
Postanowieniem nr […] z dnia […] grudnia 2006 r. Naczelnik Urzędu Celnego odmówił wszczęcia postępowania w sprawie zmiany nieprawidłowych danych zawartych w zgłoszeniu celnym ze względu na fakt, iż żądanie zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną w przedmiotowej sprawie.
Pismem z dnia […] stycznia 2007 r. skarżąca złożyła do Naczelnika Urzędu Celnego wniosek o kontrolę dokumentów w trybie art. 78 WKC oraz zmianę wagi i wartości celnej importowanego z Rosji antracytu. Dostawa realizowana była w ramach umowy ramowej nr […] z dnia […] stycznia 2006 r. zawartej ze szwajcarską firmą […] na dostawę antracytu o niskiej zawartości składników lotnych o określonych parametrach jakościowych.
Po dokonaniu zgłoszenia celnego i kontroli jakościowej importowanego antracytu, skarżąca zareklamowała część dostarczonego towaru w ilości 467,90 t z uwagi na granulację nie odpowiadającą wymaganiom jakościowym i potrzebom kupującego, odmawiając przyjęcia tego towaru. Reklamowany towar postawiła do dyspozycji firmy […], która uznała reklamację. W dniu […] września 2006 r. firma […] wystawiła na reklamowaną ilość towaru 467,90 t notę kredytową nr […], przyjmując tym samym ponownie prawo własności reklamowanego towaru i stając się jego dysponentem.
Firma […] zadysponowała wysyłkę reklamowanej partii towaru do […] stacji […]. Towar został zakupiony przez firmę PPUH […] Sp. Jawna bezpośrednio od właściciela towaru tj. firmy […].
Skarżący oświadczył, że na podstawie wystawionej przez […] noty kredytowej nr […] z dnia […] września 2006 r. na zwrot 467,90 ton antracytu na kwotę […] USD nie dokonał płatności. Skarżący zakupił i zapłacił firmie […] wyłącznie za towar, który nie podlegał reklamacji. Reklamacja zakupionego towaru została przeprowadzona na zasadach określonych w zawartej w dniu […] stycznia 2006 r. umowie ramowej nr […] z Przedsiębiorstwem […]. Zgodnie z jej § 10 umowy, kupujący ma prawo odstąpić od umowy, w przypadku znaczącej różnicy w parametrach jakościowych pomiędzy zrealizowaną dostawą a wymaganiami kupującego. Podstawę faktyczną do odstąpienia przez importera od przedmiotowej umowy, stanowiły wyniki badań próbek jakości.
Skarżący wyjaśnił, że nie składał wniosku, o którym mowa w art. 238 ust. 2 pkt b WKC z uwagi na to, że nabyty towar nie opuścił obszaru celnego Wspólnoty Europejskiej.
Organ I instancji wezwał skarżącego do pisemnych wyjaśnień dotyczących reklamowanej partii antracytu, w szczególności podania daty złożenia przez spółkę reklamacji zaimportowanego towaru oraz określenia daty wpływu do spółki noty kredytowej nr […] z dnia […] września 2006 r. Jednocześnie organ wezwał do potwierdzenia, czy datą otrzymania informacji o uznaniu reklamacji i wysyłce zareklamowanego towaru do firmy PPUH […] jest […] października 2006 r., tj. dzień otrzymania od przedstawiciela firmy […] w Polsce wiadomości e-mail załączonej do wniosku.
W odpowiedzi na wezwanie organu celnego firma PPUH […] Sp. Jawna przesłała kopie żądanych dokumentów oraz poinformowała, że oferta od firmy […] przesłana została do spółki pocztą elektroniczną […] września 2006 r., natomiast zamówienie nr […] na zakup przedmiotowej partii antracytu zostało wystawione przez spółkę […] w dniu […] września 2006 r. Do pisma spółka […] dołączyła dokument potwierdzający wpływ do firmy w dniu […] października 2006 r. faktury nr […].
Skarżący wyjaśnił, że zgłosił na początku września telefonicznie reklamację zaimportowanego towaru do przedstawiciela firmy […] i również telefonicznie otrzymał potwierdzenie o uznaniu reklamacji. Natomiast oficjalne potwierdzenie reklamacji przyszło e-mailem […] października 2006 r. Nota kredytowa nr […] z dnia […] września 2006 r. wpłynęła do spółki […] września 2006 r. Wagony z reklamowanym antracytem przyjechały do miejsca odbioru […] i […] września 2006 r., natomiast reekspedycja do stacji […] nastąpiła […] i […] września 2006 r.
Postanowieniem z dnia […] lipca 2007 r. Naczelnik Urzędu Celnego odmówił zmiany danych zawartych w zgłoszeniu celnym. W uzasadnieniu organ celny wyjaśnił, że importowany na podstawie zgłoszenia towar w wyniku zmiany statusu celnego stał się towarem wspólnotowym. Późniejsze rozporządzenie tym towarem w związku ze złożoną reklamacją dotyczyło towaru wspólnotowego, gdyż towar ten nigdy nie opuścił obszaru celnego Wspólnoty Europejskiej.
Pismem z dnia […] sierpnia 2007 r. skarżący złożył zażalenie na powyższe postanowienie.
Dyrektor Izby Celnej rozpatrując zażalenie wskazał, że z dniem przyjęcia zgłoszenia celnego tj. z dniem […] września 2006 r. objęty niniejszym zgłoszeniem celnym towar uzyskał status towaru wspólnotowego. Po dopuszczeniu do obrotu i złożeniu reklamacji przez skarżącego towar nie opuścił obszaru celnego Wspólnoty, lecz został zakupiony przez firmę […] Sp. Jawna. Zakup został dokonany od […], jednak w momencie zakupu towar był już wspólnotowy.
Zgromadzone dokumenty wskazują, że oferta sprzedaży tego towaru spółce […] została złożona przez firmę […] w dniu […] września 2006 r., mimo, że faktura sprzedaży tego towaru firmie […] została wystawiona w dniu […] września 2006 r. Odstąpienie ZPW […] S.A. od umowy ramowej nr […] z dnia […] stycznia 2006 r. miało miejsce w dniu […] września 2006 r., kiedy to firma […] uznała reklamację i wystawiła notę kredytową. Wprawdzie właścicielem towaru ponownie stała się firma […], nie zmienia to jednak faktu, iż firma ta sprzedała firmie […] towar wspólnotowy. Wobec powyższego późniejsze rozporządzanie tym towarem nawet w związku ze złożoną reklamacją, dotyczyło towaru wspólnotowego, gdyż towar ten nie opuścił obszaru celnego Wspólnoty Europejskiej.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 78 ust. 3 WKC i art. 23 ust. 4 prawa celnego, organ odwoławczy stwierdził, iż w dniu przyjęcia zgłoszenia celnego towar został zgłoszony na podstawie prawidłowych i kompletnych danych. W chwili dopuszczenia towaru do obrotu organy celne dysponowały dowodami, które pozwalały w sposób jednoznaczny przyjąć, że dokumenty przedstawione w czasie odprawy celnej były rzetelne. Nowe okoliczności faktyczne pojawiły się już po przyjęciu zgłoszenia celnego, lecz sprzedany przez dostawcę – firmę […] towar był już towarem wspólnotowym. Faktyczna ilość wprowadzonego do obrotu towaru zgodna jest ze stanem faktycznym tj. zgłoszeniem celnym, przy czym część towaru została zakupiona przez skarżącego, a część przez PPHU […] Sp. Jawna. Nie jest możliwe ponowne dopuszczenie do obrotu towaru zakupionego przez PPUH […] Sp. Jawna, gdyż towar został już do wolnego obrotu dopuszczony.
Dyrektor Izby Celnej stwierdził więc, iż postanowienie organu I instancji nie narusza prawa.
Odnośnie zarzutów dotyczących prowadzonego postępowania wyjaśniającego (art.120-122 Ordynacji podatkowej), Dyrektor Izby Celnej stwierdził, że organ celny I instancji działał zgodnie z przepisami prawa i dołożył starań do wyjaśnienia stanu faktycznego.
Na postanowienie Dyrektora Izby Celnej skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Skarżący domagał się uchylenia w całości zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego je postanowienia Naczelnika Urzędu Celnego z dnia […] lipca 2007 r., zarzucając naruszenie:
– art. 121 § 1, art. 122, art. 123, art. 187 § 1, art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa przez brak wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy związanych z ustaleniem statusu celnego towaru objętego reklamacją i odstąpieniem od umowy w związku z niezgodnością towaru z warunkami kontraktu, wyrażającego się w błędnym przyjęciu, iż odstąpienie przez stronę od umowy ramowej nr […] z dnia […] stycznia 2006 r. miało miejsce w dniu […] września 2006 r.
– naruszenie art. 66 i art. 238 ust. 1 WKC przez ich niezastosowanie w sprawie,
– naruszenie art. 78 ust. 3 WKC – przez jego błędną wykładnię wyrażającą się w błędnym przyjęciu, iż procedura dokonywania zgłoszenia celnego została zastosowana w oparciu o prawidłowe i pełne dane.
W uzasadnieniu skarżący wskazuje, że w toku prowadzonego postępowania organy celne zajęły się tylko okolicznościami związanymi z procedurą przeprowadzonej reklamacji i tym, czy towar został wywieziony poza obszar celny Wspólnoty, pomijając inne istotne dla sprawy okoliczności. Organy nie wzięły pod uwagę tego, że w części reklamowanej nastąpił skutek odstąpienia od umowy przez skarżącego. Według art. 395 § 1 Kodeksu cywilnego, określającego skutki odstąpienia od umowy – uważa się, że umowa nie była wcale zawarta. Odstąpienie ma zatem skutek ex tunc. Odstąpienie może również dotyczyć części umowy. Błędnie więc organy celne przyjęły datę odstąpienia od umowy – ustalając ją na […] września 2006 r., tj. datę, kiedy […] uznała reklamację i wystawiła notę kredytową. Powyższa data może być co najwyżej uznana za datę, w jakiej […] przyjęła do wiadomości, iż skarżący odstąpił od umowy w zakresie dostawy partii antracytu w łącznej ilości 467,90 ton. Niedopuszczalne jest przy tym nadawanie instytucji odstąpienia od umowy przez organy celne skutku innego, niż to wynika wprost z przepisów prawa. Nieprawidłowe jest stąd przyjęcie, iż właścicielem towaru ponownie stała się […] – bo ta nigdy nim nie przestała być, zaś umowa ta nie została nigdy zawarta.
Zdaniem skarżącego organy celne naruszyły przepisy postępowania dowodowego przez niewyjaśnienie wszystkich istotnych w sprawie okoliczności oraz błędne przyjęcie w świetle norm kodeksu cywilnego, iż odstąpienie od umowy nie wywołuje skutków jakby umowa nie została zawarta. Zatem organy obu instancji uznały, iż na datę zgłoszenia dokumentacja i treść zgłoszenia była prawidłowa, ale nie uwzględniły, iż po tej dacie zaistniały zdarzenia skutkujące wstecz. Powodują one potrzebę doprowadzenia stanu do zgodnego z rzeczywistym i wiążą się w istocie również z przepisem art. 66 WKC, który przewiduje, iż organy celne mogą unieważnić dokonane zgłoszenie, jeśli zaistnieją szczególne okoliczności już po dokonaniu zgłoszenia celnego.
Zdaniem skarżącego ewentualnie zastosowanie mieć powinien art. 77 WKC przewidujący, iż po zwolnieniu towarów organy celne mogą na wniosek lub z urzędu dokonać sprostowania zgłoszenia, czy wreszcie, iż spełnione zostały przesłanki do zastosowania art. 238 ust. 1 WKC, zgodnie z którym w przypadku niezgodności z warunkami kontraktu należności celne przywozowe podlegają zwrotowi.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie jest zasadna.
Bezsporne jest, że pełnomocnik skarżącego złożył w jego imieniu zgłoszenie celne a więc wyraził zamiar objęcia towaru określoną procedurą celną przez swego mocodawcę. Zgodnie z art. 4 pkt 17 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE nr L 302 ze zm.), zwanego dalej WKC, zgłoszenie celne to czynność, poprzez którą osoba wyraża w wymaganej formie i określony sposób, zamiar objęcia towaru określoną procedurą celną. Importer chciał objąć sprowadzony towar procedurą dopuszczenia do obrotu i towar został objęty taką procedurą. Zgodnie z art. 79 zd. 1 WKC dopuszczenie do wolnego obrotu nadaje towarowi niewspólnotowemu status celny towaru wspólnotowego. Towary wspólnotowe tracą swój status celny z chwilą opuszczenia obszaru celnego Wspólnoty (art. 4 pkt 8 WKC).
Kwestie własnościowe nie odgrywają znaczenia dla należności celnych związanych z przywozem towaru, istotny jest bowiem fakt jego przywozu i dopuszczenia do obrotu. Dłużnikiem celnym jest każda osoba zobowiązana do zapłacenia kwoty długu celnego (art. 4 pkt 12 WKC), a "należności celne przywozowe" oznaczają cła i opłaty o równoważnym skutku należne przy przywozie towarów (art. 4 pkt 10 WKC). Zgodnie z art. 201 pkt 1 WKC – dług celny w przywozie powstaje w wyniku m. in. dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom przywozowym, a stosownie do pkt 2 – dług celny powstaje w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego.
Na marginesie wskazać należy, że błędnie organy przyjęły, że odstąpienie od umowy przez skarżącą w części dotyczącej wadliwego towaru nastąpiło z datą […] września 2006 r., kiedy to firma […] uznała reklamację i wystawiła notę kredytową. Odstąpienie od umowy jest czynnością jednostronną i następuje z chwilą złożenia oświadczenia woli adresatowi, nie wymaga więc akceptacji drugiej strony. Skutki swe czynność ta rozciąga wstecz (ex tunc) – zob. S. Dmowski, M. Sychowicz, H. Ciepła, K. Kołakowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek – Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom II Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, s. 53 – co słusznie podkreśla skarżący, choć błędnie wskazuje podstawę prawną, bowiem sama wola odstępującego (art. 395 Kodeksu cywilnego) nie była w tym wypadku wystarczającą przesłanką odstąpienia, lecz musiała iść w parze ze stwierdzoną wadą rzeczy (zob. art. 560 § 1 Kodeksu cywilnego oraz § 10 umowy ramowej nr […] – odstąpienie związane z wadą rzeczy sprzedanej).
Jest to jednak okoliczność bez znaczenia w sprawie, skoro, jak wskazano, o pozycji dłużnika celnego nie przesądza status właściciela rzeczy, lecz fakt wprowadzenia tej rzeczy we własnym imieniu na wspólnotowy obszar celny.
W uzasadnieniu skargi skarżący wskazuje, że w toku prowadzonego postępowania organy celne zajęły się tylko okolicznościami związanymi z procedurą przeprowadzonej reklamacji i tym, czy towar został wywieziony poza obszar celny Wspólnoty, pomijając inne istotne dla sprawy okoliczności. Organy nie wzięły bowiem pod uwagę tego, że w części reklamowanej nastąpił skutek odstąpienia od umowy przez skarżącego. W świetle powyższych wyjaśnień Sąd uznał zarzut ten za chybiony.
Trafnie organy obu instancji uznały, że brak powrotnego wywozu towaru poza teren Unii Europejskiej uniemożliwia dokonanie zmiany danych zawartych w zgłoszeniu celnym w zakresie postulowanym przez skarżącego.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 238 ust. 1 WKC Sąd uznał, że organ odwoławczy trafnie wyjaśnił, iż w świetle tego przepisu należności celne przywozowe podlegają zwrotowi lub umorzeniu wówczas, gdy okaże się, że należność dotyczy towarów objętych daną procedurą celną i nie przyjętych przez importera z powodu ich wadliwości lub niezgodności z warunkami kontraktu, w wyniku realizacji którego dokonano przywozu tych towarów, w chwili, określonej w art. 67 WKC. Podkreślić jednak należy, że zwrot lub umorzenie należności celnych przywozowych uzależnione jest m. in. od tego czy towary zostały wywiezione poza obszar celny Wspólnoty.
Przepis ten nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie, bowiem niesporne jest, że towar nie został wywieziony poza obszar celny Wspólnoty, lecz przekazany innej firmie, która nabyła nieprzyjęty przez skarżącego towar od szwajcarskiego sprzedawcy, ale już na terenie Wspólnoty.
Skoro zaś zgłoszenie celne było prawidłowe, bowiem skarżący wprowadził na teren Wspólnoty dany towar w ramach zgłaszanej procedury, to nie było podstaw do sprostowania zgłoszenia. Przepis art. 78 ust. 3 WKC służy do korygowania zgłoszenia w razie jego niezgodności ze stanem faktycznym, który w omawianym przypadku nie zachodzi.
Pozostałe zarzuty dotyczące prowadzonego postępowania wyjaśniającego (art. 121 §1 i art. 122, art. 123, art. 187 §1, art. 191 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa; Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) nie zasługiwały na uwzględnienie. Dyrektor Izby Celnej zasadnie stwierdził, że przepisy te nie zostały naruszone. Organy celne działały zgodnie z przepisami prawa i podjęły wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy.
Z tych względów oraz na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. nr 153, poz. 1270 ze zm.) należało orzec jak w sentencji.