Sygnatura:
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-10-02
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
Treść wyniku:
Oddalono wniosek
Sędziowie:
Barbara Stukan-Pytlowany /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Barbara Stukan – Pytlowany po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2010 r., w Wydziale I Finansowym na posiedzeniu niejawnym wniosku T.B. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia […] lipca 2010 r. Nr […] w przedmiocie odmowy uznania zarzutów wniesionych w postępowaniu egzekucyjnym – postanawia – oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy. WSA/post.1 – sentencja postanowienia
Uzasadnienie wyroku
T.B. (dalej: skarżący) we wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym na urzędowym formularzu PPF wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych. Oświadczył w nim, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz
z żoną, dorosłą córką i teściową, a jako majątek wnioskodawcy i osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym wskazał gospodarstwo rolne o pow. "3-20 ha". Podał, że uzyskuje dochody z tegoż gospodarstwa w wysokości ok. 8000 zł miesięcznie brutto, oraz 2000 zł z tytułu świadczenia usług remontowych sprzętu rolniczego, teściowa pobiera rentę w wysokości ok. 700 zł. W przedmiotowym formularzu skarżący nie wykazał jakiegokolwiek majątku ruchomego, tj. wartościowych przedmiotów, pojazdów mechanicznych, zasobów pieniężnych.
Na wezwanie o dodatkowe oświadczenie o stanie majątkowym
i możliwościach płatniczych, skierowane w ramach uzupełniającego postępowania wyjaśniającego, na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)- zwanej dalej P.p.s.a., pełnomocnik skarżącego z wyboru – adwokat – oświadczył, że skarżący wyjechał za granicę w celach zarobkowych, dlatego pełnomocnik nie może wypełnić wezwania. Podniósł także, iż wezwanie referendarza jest nieprecyzyjne
i narusza przepis art. 255 P.p.s.a. W ocenie pełnomocnika trudności powoduje zrozumienie zwrotu: "podania i udokumentowania wysokości wydatków związanych
z kosztami codziennego utrzymania" oraz rozróżnienie "źródeł pokrycia wydatków związanych z codziennym utrzymaniem" od "źródła finansowania wynagrodzenia reprezentującego stronę adwokata (pismo z dnia 28 listopada 2009 r.).
Referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy skarżącemu, uzasadniając rozstrzygnięcie tym, iż złożone oświadczenie nie zawiera dostatecznych danych koniecznych do oceny rzeczywistych możliwości płatniczych skarżącego (postanowienie z dnia 8 grudnia 2009 r.).
Pismem z dnia 22 grudnia 2009 r. zostało wniesione pismo zatytułowane "zażalenie na postanowienie z daty 8.12.2009 r. w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy", które sąd potraktował jako sprzeciw od postanowienia referendarza. Sprzeciw wniesiony w terminie, zgodnie z art. 260 P.p.s.a., wywołuje skutek
w postaci utraty mocy postanowienia, przeciwko któremu został on wniesiony,
a będąca przedmiotem sprzeciwu sprawa podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym, który obowiązany jest samodzielnie poczynić ustalenia,
i ocenić je z punktu widzenia przesłanek wskazanych w art. 246 P.p.s.a.
Sąd zważył, co następuje:
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym, o który wnioskował skarżący, a który obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych
w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie zawodowego pełnomocnika, następuje gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny- art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. Przepisy przenoszą na stronę (wnioskodawcę) obowiązek wykazania wyżej wymienionych przesłanek. Składane oświadczenie, zgodnie z wolą ustawodawcy, ma być dokładne (art. 252 § 1 P.p.s.a.), tak by sąd utwierdził się w przeświadczeniu, że okoliczności stanowiące o zwolnieniu zostały wykazane, czyli by został osiągnięty stan pewności co do tego, że strona nie jest w stanie ponieść żadnych kosztów postępowania.
Treść wniosku i zadeklarowane w nim dochody skarżącego (rubryka nr 10 formularza PPF: dochody wnioskodawcy i osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, z jakiego tytułu , dochód miesięczny brutto) w wysokości 8.000 zł brutto z gospodarstwa rolnego, dodatkowo 2000 zł z tytułu usług remontowych, brak informacji o aktywności zawodowej i zarobkowaniu przez dorosłą córkę skarżącego i jego żonę pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, a także brak deklaracji o warunkach mieszkaniowych skarżącego, wzbudziły wątpliwości i konieczność przeprowadzenia dodatkowego postępowania
w kwestii wyjaśnienia faktycznej sytuacji materialnej i bytowej skarżącego. Dlatego zostało skierowane stosowne wezwanie o dodatkowe informacje, w tym
o udokumentowanie wysokości wydatków związanych kosztami codziennego utrzymania poprzez przedłożenie rachunków za energię elektryczną, gaz, telefon, podanie informacji o ewentualnej pomocy w utrzymaniu od instytucji lub osób trzecich, złożenie wyciągów z posiadanych rachunków bankowych za okres trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku, złożenie oświadczenia o dochodach członków rodziny skarżącego i wszystkich źródeł podstawowych wydatków.
Skarżący nie wykonał przedmiotowego wezwania. W piśmie z dnia 28 listopada 2009 r. pełnomocnik skarżącego poinformował, że skarżący przebywa za granicą i z tej przyczyny nie może on wypełnić wezwania.
Sąd rozpoznający wniosek stoi na stanowisku, że fakty na które powołuje się wnioskodawca muszą stwarzać stan pewności co do tego, że nie ma on realnych możliwości pokrycia kosztów, o zwolnienie od których wnioskował. Przyjmuje się, że tylko ten kto nawet przy najdalej idących wysiłkach nie jest w stanie zdobyć środków pieniężnych na koszty sądowe, może liczyć na uwzględnienie wniosku o prawo pomocy. Okoliczności braku środków powinny być wiarygodnie uprawdopodobnione, ponieważ zwolnienie od ponoszenia ciężaru kosztów sądowych stanowi
w istocie przerzucenie tego ciężaru na współobywateli.
Sąd podziela również pogląd wyrażany w literaturze, że art. 255 P.p.s.a. nakłada na stronę obowiązek współdziałania z sądem w zakresie gromadzenia dowodów źródłowych i wyjaśnienia wszystkich okoliczności w celu ustalenia jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych, zaś brak tej współpracy przez niedostarczenie dokumentów bądź nieskładanie wyczerpujących oświadczeń, musi mieć wpływ na dokonaną przez sąd ocenę wniosku o prawo pomocy (M. Niezgódka-Medek, Koszty postępowania w sprawach administracyjnych
i sądowoadministracyjnych, W-wa 2007, wyd. 1 , s. 244).
Niezastosowanie się do wezwania w trybie art. 255 P.p.s.a. i brak danych
w postaci dokumentów i wyjaśnień, pozbawiło Sąd możliwości oceny rzeczywistej sytuacji majątkowej skarżącego (por. postanowienie NSA z dnia 1 marca 2006 r., sygn. II OZ 235/06, www. nsa.gov.pl) Z oświadczenia strony zawartego w formularzu PPF nie wynikało, że skarżący nie jest w stanie ponieść tych kosztów, tym bardziej, że w sprawie działa zawodowy pełnomocnik z wyboru.
Polemika o rozumienie użytych w wezwaniu referendarza zwrotów jest zbędna. Bez względu na użyte sformułowania, kontekst tego wezwania jest czytelny dla każdego.
Na koniec, odnosząc się do zawartego w sprzeciwie wniosku o częściowe zwolnienie skarżącego od kosztów sądowych w – części, z uwagi na pozyskanie środków pieniężnych z wyjazdu zagranicznego odbytego w celach zarobkowych, należy stwierdzić, że nie może on być uwzględniony. Sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego w przedmiocie prawa pomocy nie podlega merytorycznemu rozpoznaniu, sąd nie jest uprawniony do badania zasadności sprzeciwu. Skutkiem tego prawidłowo wniesionego środka zaskarżenia jest utrata mocy wiążącej orzeczenia referendarza z mocy ustawy. Wniosek złożony w takim trybie, nie może być modyfikowany.
Mając powyższe na uwadze, działając na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.