Sygnatura:
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne:
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-12-11
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Treść wyniku:
zwolniono od kosztów sądowych w części, w pozostałym zakrsie wniosek oddalono
Sędziowie:
Michał Śmiałowski /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: Michał Śmiałowski po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2010r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. D. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 09.10.2009r. , nr […] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania egzekucyjnego postanawia: 1. zwolnić stronę skarżącą od kosztów sądowych w – części 2. w pozostałej części wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oddalić
Uzasadnienie wyroku
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek S. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, w sprawie skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 09.10.2009r. , nr […], w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania egzekucyjnego.
Jak wynika z uzasadnienia wniosku , zawartego w nim "oświadczenia
o stanie rodzinnym , majątku i dochodach" oraz nadesłanych dokumentów S.D. prowadzi gospodarstwo domowe wraz z żoną T. D. ur. w 1971 r. oraz córkami : A. D. ur. w 1992r. i A. D. ur. w 1995r.
S. D. uzyskuje wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia w wysokości
1200 zł. brutto miesięcznie. T. D. pracowała na podstawie umowy zlecenia
i uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 1276 zł. miesięcznie. Z dniem 22.01.2010 nastąpiło jednak rozwiązanie tej umowy. W roku 2008 przychód małżonków wyniósł 17 716 zł. a dochód 14 438,12 zł. W roku 2009 S. D. osiągnął dochód
w wysokości 11 914,81 zł. przy przychodzie wynoszącym 14 400 zł., T. D.
w tym samym roku osiągnęła natomiast dochód w wysokości 11 544,94 zł. przy przychodzie wynoszącym 14 036 zł. Saldo jedynego konta , które posiadają małżonkowie na dzień 02.02.2010 r. wynosiło – 1 531,75 zł.
Miesięczne koszty utrzymania rodziny obejmują : opłatę za energię elektryczną – 110 zł. , opłatę za gaz – 40 zł. , ubezpieczenie – 40 zł. , opłatę za telefon – 100 zł. , opłatę za wywóz śmieci i opróżnienie szamba – 180 zł. koszty opału w okresie zimowym – 300 zł. koszty eksploatacji samochodu – 70 zł.
Strona skarżąca jest właścicielem połowy domu mieszkalnego i nieruchomości rolnej o pow. 1,7 ha. Nieruchomość ta jest uprawiana przez braci strony skarżącej i nie przynosi jej żadnych korzyści. S. D. posiada także samochód osobowy marki O. rok prod. 1996. Nie ma natomiast żadnych oszczędności.
Zdaniem orzekającego wniosek strony skarżącej zasługuje tylko w części na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z dnia 20 września 2002r.
Nr 153, poz. 1270 z p. zm. ) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego ( § 2). Natomiast prawo pomocy
w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub
w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej na podstawie art. 246§1 w/w ustawy przysługuje osobie fizycznej , gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym).
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa
i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Należy podkreślić, iż zwolnienie od kosztów sądowych w ramach prawa pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku
w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające – może zwrócić się o pomoc państwa.(por. postan. SN. z dnia 24.09.1984r. sygn. II CZ 104/84)
Warto zauważyć ponadto, iż zwolnienie od kosztów sądowych jest odstępstwem od ogólnej zasady przewidzianej w art. 199 w/w ustawy
zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem
w sprawie (…)
Sytuacja finansowa strony skarżącej nie ma natomiast znamion wyjątkowości. Nie daje też w ocenie orzecznika podstaw do zwolnienia od kosztów sądowych w całości.
S. D. otrzymuje stały miesięczny dochód, jest właścicielem nieruchomości i samochodu , który eksploatuje. Nie zachodzi więc w badanym przypadku sytuacja ubóstwa czy też skrajnej biedy. Stąd też zwolnienie strony skarżącej od kosztów sądowych w całości byłoby niezasadne.
Warto bowiem przypomnieć, iż w przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku. Nie można, stosując prawo pomocy, chronić czy też wzbogacać majątku osób prywatnych, gdyż celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie dostępu do sądu osobom, którym brak środków finansowych ten dostęp uniemożliwia. [por. Hanna Knysiak – Molczyk,( w : ) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis , Warszawa 2005 , s.628)
Orzekający w ocenie zdolności płatniczych strony skarżącej wziął jednak pod uwagę okoliczność, iż żona z dniem 22.01.2010 przestała pracować, co z pewnością pogorszyło sytuację finansową rodziny. Zwolnienie S. D. w części od kosztów sadowych jest zatem uzasadnione. Wysokość zwolnienia jest natomiast podyktowana faktem, iż na obecnym etapie postępowania koszty sądowe nie stanowią dużej kwoty (wpis od skargi wynosi bowiem 100 zł. ) Stąd też zdaniem orzecznika, uiszczenie połowy tej sumy ( i połowy wysokości wszystkich innych ewentualnych opłat sądowych ) jest możliwe przez S. D. Rozstrzygnięcie takie nie pozbawia strony skarżącej zupełnie pomocy Państwa ale i nie obciąża jej w pełni kosztami związanymi z procesem co byłoby niewskazane w obliczu przedstawionego stanu faktycznego.
Biorąc pod uwagę powyższe , na podstawie art. 244§1 , art.245§3, art. 246§1 pkt 2) w zw. z art. 258 § 2, pkt 7) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z dnia 20 września 2002r. Nr 153, poz .1270 z p. zm.) orzeczono jak w sentencji.