Sygnatura:
6200 Choroby zawodowe
Hasła tematyczne:
Inspekcja sanitarna
Skarżony organ:
Wojewódzki Inspektor Sanitarny
Data:
2009-09-11
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżoną decyzję
Sędziowie:
Szczepan Prax /przewodniczący/
Tadeusz Michalik /sprawozdawca/
Teresa Kurcyusz-Furmanik

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik Sędzia NSA Tadeusz Michalik (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Alicja Sadowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2010 r. sprawy ze skargi R.G. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia […] nr […] w przedmiocie choroby zawodowej uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie wyroku

Decyzją z dnia […] r. Nr […] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w S. odmówił stwierdzenia u R. G. przewlekłej choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Decyzję wydano w oparciu o postępowanie wyjaśniające oraz orzeczenia lekarskie Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. z dnia […] r. nr […] i Przychodni Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia […] r. nr […].
Odwołanie od tej decyzji złożył R.G. podnosząc, iż nie zgadza się z decyzją PPIS w S. z dnia […] r. oraz wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy podkreślając fakt […] lat pracy w narażeniu na wysiłek głosowy. Wskazał, że nadal udziela się społecznie i w związku z tym "prawie codziennie używa głosu".
Decyzją z dnia […] r. Nr […] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zmianami), art. 235- ustawy z dnia 26 czerwca 1974 Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94, ze zm.) oraz § 8 i § 11 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105 poz. 869) Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K. orzekł utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję w całości.
W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 03 lipca 2009 r. weszło w życie nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Na mocy § 11 ust. 1 tego rozporządzenia do postępowań w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia chorób zawodowych, wszczętych i niezakończonych stosuje się przepisy tego rozporządzenia, z tym że czynności dokonane w toku wszczętych postępowań pozostają skuteczne. Podkreślił, że przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat znajdują się w załączniku do rozporządzenia pod tą sama pozycją co w załączniku do nieobowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r..
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K. podniósł, że dla stwierdzenia choroby zawodowej niezbędnym jest orzeczenie przez kompetentną placówkę diagnostyczną służby zdrowia istnienia występującego schorzenia jako choroby -zakwalifikowanej przez orzeczników do odpowiedniej pozycji wykazu chorób zawodowych stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów oraz wykazanie związku przyczynowego między środowiskiem pracy a rozpoznaną chorobą tj. wykazanie, że narażenie na czynnik szkodliwy, który wywołał rozpoznane schorzenie miało miejsce w czasie i miejscu pracy w związku z wykonywanym zawodem.
Podkreślono, że w sprawie R.G. dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że w/wym. pracując na stanowisku […] -w latach […] w Technikum A im. […] w S. (szkoła zlikwidowana), […] w […] Liceum B im. […] w S. w obecnej strukturze: Zespół Szkół A Nr […] w S.), […] w Zespole Szkół A Nr […] w S. -był narażony na wysiłek głosowy. Stąd też organ odwoławczy uznał, że R.G. pracował w latach […] w warunkach stwarzających ryzyko powstania przewlekłej choroby zawodowej narządu głosu. Wskazano, ze R. G. był badany w Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. (orzeczenie lekarskie z dnia […] r. nr […]) i w Przychodni .Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. {orzeczenie lekarskie z dnia […] r. nr […]). Lekarze specjaliści obu kompetentnych placówek diagnostycznych (I i II szczebla) w konkluzjach orzeczeń wykluczyli u w/wym. istnienie choroby zawodowej narządu głosu. Charakter zmian -stwierdzonych u R. G. -nie ma cech organicznej patologii związanej z nadmiernym wysiłkiem głosowym, tym samym nie można zakwalifikować rozpoznanego schorzenia do poz. 15 wykazu chorób zawodowych. Lekarze specjaliści WOMP w S. w orzeczeniu z dnia. […] r. na podstawie przeprowadzonej diagnostyki laryngologicznej i foniatrycznej z oceną laryngostroboskopową przed i po obciążeniu głosu, pomiarów parametrów fonacyjnych oraz komputerowej analizy akustycznej nie stwierdzili w narządzie głosu zmian patologicznych odpowiadających skutkom przeciążenia w postaci: guzków głosowych twardych, wtórnych zmian przerostowych fałdów głosowych, niedowładu mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią. Z kolei lekarze specjaliści IMPiZŚ w S. w orzeczeniu z dnia […] r. rozpoznali u R.G. prosty przewlekły nieżyt błony śluzowej gardła i krtani uznając, iż stwierdzone u w/wym. zmiany patologiczne nie mają cech klinicznych przewlekłego schorzenia narządu głosu spowodowanego nadmiernym wysiłkiem głosowym wymienionego w wykazie chorób zawodowych.
Organ odwoławczy zaakcentował, że w/wym. orzeczenia lekarskie w świetle obecnie obowiązujących przepisów zachowują swoją ważność, gdyż zakres badań i ich metodologia nie uległy zmianie.
Reasumując organ wskazał, że przy rozpoznawaniu choroby zawodowej narządu głosu niezmiernie istotne jest narażenie zawodowe, to jednak brak istnienia określonych skutków zdrowotnych tego narażenia takich jak symetryczny niedowład mięśni napinających i przywodzących fałdy głosowe, guzki głosowe, wtórny przerost fałdów głosowych -uniemożliwia rozpoznanie choroby zawodowej.
Odpowiadając na zarzuty odwołania organ odwoławczy należy wyjaśnić, iż R.G. był badany w dwóch kompetentnych placówkach diagnostycznych (WaMP i IMPiZS w S.) -zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie procedurami diagnostyczno-orzeczniczymi, które w wydanych orzeczeniach lekarskich nie rozpoznały przewlekłej choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym. Nadto wskazał, że nie ma podstaw by te orzeczenia lekarskie wydane przez kompetentne placówki służby zdrowia, oparte na przeprowadzonych specjalistycznych badaniach (laryngologicznych i foniatrycznych) kwestionować. Stąd też naprowadzone przesłanki musiały skutkować odmową stwierdzenia u R.G. choroby zawodowej narządu głosu wym. w poz. 15 wykazu chorób zawodowych.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżący R. G. wskazywał, że nie zgadza się z decyzją organu odwoławczego i treścia orzeczeń lekarskich zapadłych w sprawie. Ponownie podkreslił, że przez […] lat pracował jako […] na […] etatach. Wymienił placówki w których pracował. Wskazywał, że na skutek złego stanu zdrowia nadal pozostaje pod opieką laryngologa i foniatry.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi i podtrzymał dotychczasową argumentację.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.
W punkcie wyjścia należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz.1269) Sąd ten sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 wspomnianego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas – w zależności od rodzaju naruszenia – uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Sąd związany jest normą prawną odzwierciedlającą wolę ustawodawcy, wyrażoną w treści odpowiedniego przepisu prawa. Przy tym z mocy art. 134 § 1 cytowanej ustawy tejże kontroli legalności dokonuje także z urzędu , nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Zdaniem Sądu skarga zasługuje na uwzględnienie.
Organ I instancji wydawał decyzję w dniu […] r., a zatem pod rządem rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz. U. Nr 132 poz. 1115 z 2002 r.), które w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 czerwca 2008 r., sygn. P 23/07 (Dz.U. Nr 116, poz. 740) utraciło moc z dniem 03 lipca 2009 r.. W tej dacie weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105, poz. 869.
Organ II instancji rozpatrywał odwołanie wniesione od decyzji pierwszoinstancyjnej w dniu […] r., a zatem pod rządami nowego rozporządzenia.
W orzecznictwie powszechnie akceptowane jest stanowisko, że organ odwoławczy powinien ocenić sprawę według przepisów prawa materialnego obowiązujących w dniu wydania przezeń decyzji. Jeżeli przepisy prawa materialnego ulegną zmianie w czasie między wydaniem decyzji w I instancji, a rozpatrzeniem odwołania, organ II instancji – zachowując tożsamość sprawy, obowiązany jest uwzględnić nowy stan prawny, chyba że z nowych przepisów wynika co innego. Stosownie zatem do treści § 11 ust. 1 obowiązującego rozporządzenia – organ odwoławczy zobligowany był zastosować nowe przepisy prawa materialnego w zakresie chorób zawodowych.
Trafnie wskazał Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarnego, że przepisy wymienione w załączniku do rozporządzenia z roku 2002 r. i jak i rozporządzenia aktualnie obowiązującego dotyczące przewlekłych chorób narządu głosu spowodowanego nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat znajdują się w załączniku do rozporządzenia pod tą sama pozycją, co w załączniku nieobowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r..
Przepisy te nie są jednak identyczne. Jeśli chodzi o choroby wymienione pod poz. 15 załącznika do rozporządzenia, to rzeczywiście istnieje zgodność brzmienia dwóch pierwszych schorzeń w przepisach rozporządzenia z roku 2002 i rozporządzenia aktualnie obowiązującego. Występuje natomiast różnica w brzmieniu trzeciego schorzenia. Według poprzednio obowiązujących przepisów – tym schorzeniem był "niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią", natomiast według aktualnych przepisów "niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną i trwałą dysfonią".
Tymczasem opinie jednostek diagnostycznych w niniejszej sprawie zostały wydane pod rządami rozporządzenia z roku 2002 r. – Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. w dniu […] r., zaś Przychodni Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. w dniu […]r..
Z treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie wynika by organ analizował wydane orzeczenia lekarskie wyłącznie pod kątem nowego rozporządzenia. Organ nie wskazał, że dostrzegł tą zmianę oraz, że rozważył sprawę pod kątem ewentualnego rozpoznania u skarżącego schorzenia widniejącego w aktualnie obowiązującym wykazie chorób zawodowych – "niedowładu mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną i trwałą dysfonią".
Stąd tez – zdaniem Sądu – wydanie przedmiotowej decyzji było przedwczesne, gdyż stosownie do § 8 ust. 2 nowego rozporządzenia należało wystąpić do jednostek, które wydawały orzeczenia, o ich uzupełnienie poprzez wskazanie, czy stwierdzone u skarżącego schorzenia mieszczą się pod poz. 15 pkt 3 nowego rozporządzenia.
Skoro zaskarżona decyzja zapadła z naruszeniem § 8 ust. 2 nowego rozporządzenia oraz z naruszeniem art. art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, przeto podlegała ona uchyleniu.
Ponownie rozpatrując sprawę, organ I instancji dostosuje się do powyższych wskazań. Przed wydaniem decyzji, wystąpi do Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy oraz do Instytutu Medycyny Pracy z żądaniami, o których mowa w § 8 ust. 2 nowego rozporządzenia, w celu jednoznacznego określenia czy schorzenia stwierdzone u skarżącej stanowią chorobę zawodową wymienioną pod poz. 15 pkt 3 załącznika aktualnie obowiązującego rozporządzenia .
Z tych względów należało orzec jak w sentencji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).