Sygnatura:
6117 Ulgi płatnicze (umorzenie, odroczenie, rozłożenie na raty itp.)
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-09-15
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Agnieszka Grzelak /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – Agnieszka Grzelak po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 lutego 2010 r. wniosku S. G. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika w sprawie ze skargi S. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia […] czerwca 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległych rat podatku rolnego postanawia: odmówić przyznania Skarżącemu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika
Uzasadnienie wyroku
Skarżący S. G. (zwany dalej "Skarżącym") wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, na urzędowym formularzu PPF, o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.
W uzasadnieniu wniosku Skarżący powołał swoją trudną sytuację materialną. Podniósł, że w 2000 r. pożar strawił dorobek życia Skarżącego i jego rodziców. Określił wartość szkody na 300.000 zł. Podniósł, że w latach 2000, 2003 oraz 2006 miała miejsce susza. Oświadczył, że czynniki te, trudna sytuacja w rolnictwie oraz niskie dochody uzyskiwane po wydzierżawieniu gospodarstwa spowodowały jego wniosek o przyznanie prawa pomocy.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym majątku i dochodach wynika, że Skarżący samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Posiada dom o powierzchni 150 m- nieruchomość rolną o powierzchni 35,45 ha w tym użytki rolne o powierzchni 26,25 ha. Nieruchomość ta obecnie jest dzierżawiona. Skarżący posiada także zabudowania gospodarskie tj. oborę, chlew i budynek gospodarczy. Ponadto Skarżący posiada ciągnik rolniczy Ursus C-360 o wartości około 10.000zł. Z oświadczenia wynika także, że Skarżący z tytułu prac zleconych przez dzierżawcę gospodarstwa uzyskuje miesięczne dochody w wysokości kilkuset złotych. Skarżący oświadczył, że posiada zadłużenie w wysokości około 30.000zł.
W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego Skarżący oświadczył, że nie jest płatnikiem podatku dochodowego oraz, że nie korzysta z pomocy społecznej. Przedstawił wyciąg z rachunku w "SKOK", za grudzień 2009 r., z którego wynika, że Skarżący posiada środki w wysokości 124,24 zł. Skarżący przedstawił także, rachunek za energię elektryczną za okres od 3 września 2009 r. do 6 stycznia 2010 r. na kwotę 528,83 zł. oraz wezwanie do zapłaty na kwotę 17.788,39 zł do dnia 29 lipca 2009 r. wystawione przez U. Sp. z.o.o.. Skarżący oświadczył ponadto, że posiada zadłużenie w KRUS na kwotę około 7.000 zł oraz długi prywatne na kwotę około 5.000 zł.
W aktach sprawy znajdują się zwolnienia lekarski wystawione na okresy od 17 lipca 2009 r. do 15 sierpnia 2009 r., od 16 września do 14 października 2009 r. oraz od 15 października 2009 r. do 13 listopada 2009r.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwaną dalej P.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§2), natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko z opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3). W przypadku osób fizycznych przyznanie prawa pomocy następuje, w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246§ 1 pkt 1), a w zakresie częściowym – gdy osoba ta wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ( pkt. 2 cyt. wyżej przepisu).
Z regulacji prawnych dotyczących kosztów sądowych można wysnuć wniosek, że wnoszenie opłat sądowych jest zasadą natomiast zwolnienie z ich uiszczenia stanowi odstępstwo od niej. Istotą prawa pomocy w zakresie przyznania z urzędu profesjonalnego pełnomocnika (adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, rzecznika patentowego) jest natomiast nieodpłatne korzystanie strony z pełnomocnika, wskutek przejęcia przez Sąd ciężaru kosztów związanych z tą reprezentacją. Założeniem prawa do bezpłatnej pomocy prawnej jest to, że strona – ze względu na swój stan majątkowy – nie jest w stanie ponieść jej kosztów.
Prawo pomocy jest przyznawane osobom charakteryzującym się ubóstwem (przykładowo do takich osób zaliczyć można osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione zostały całkowicie środków do życia). Ubiegający się o taką pomoc powinni poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania. Koszty sądowe należy traktować jako wydatki bieżące w budżecie rodziny, które winny być zaspokajane na równi z innymi podstawowymi wydatkami.
Mając na uwadze powołane regulacje prawne i wynikające z nich zasady, jakimi należy kierować się rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy, wysokość wpisu sądowego w kwocie 500 zł jak i stan faktyczny sprawy, należy stwierdzić, iż w sprawie brak jest podstaw dla pozytywnego załatwienia wniosku strony.
Jak podkreśla się w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. postanowienie z dnia 30 listopada 2005 r., sygn. akt II FZ 781/05) stwierdzenie wystąpienia przesłanek uzasadniających przyznanie prawa pomocy wymaga zestawienia wysokości środków, jakimi strona dysponuje z wysokością kosztów, do których zobowiązana jest na danym etapie postępowania. Ciężar wykazania tych przesłanek spoczywa na stronie skarżącej. Ocena przytoczonych przez nią okoliczności należy natomiast do Sądu (por. postanowienie NSA
z dnia 14 lutego 2005 r., sygn. akt FZ 760/04).
Za odmową przyznania Skarżącemu prawa pomocy przemawia okoliczność, że Skarżący nie przedstawił na wezwanie referendarza sądowego wszystkich wymaganych dokumentów ani informacji. Skarżący bowiem Ani we wniosku o przyznanie prawa pomocy ani na wezwanie o przedstawienie dokumentów źródłowych nie określił (nawet w przybliżeniu) ani też nie udokumentował swoich zarobków. Stwierdził On jedynie we wniosku PPF, że jego dochody wynoszą kilkaset złotych miesięcznie natomiast w odpowiedzi na wezwanie o przedłożenie dokumentów źródłowych ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że "nie jest płatnikiem podatku dochodowego". Ponadto Skarżący będąc zobowiązany do przedłożenia wyciągów z posiadanych rachunków oszczędnościowych za ostanie trzy miesiące, ograniczył się jedynie do przedstawienia wyciągu za miesiąc grudzień 2009 r. Skarżący również nie wykazał jakie miesięczne wydatki z tytułu utrzymania ponosi. Będąc bowiem zobowiązany do udokumentowania lub ewentualnie do wykazania wysokości kosztów miesięcznego utrzymania, Skarżący przedstawił jedynie fakturę za energię elektryczną. Stwierdził, iż pozostałych kosztów nie jest w stanie wykazać ponieważ nie prowadzi rachunków.
Skarżący natomiast bardzo dokładnie wyliczył zadłużenie jakie posiada określając je na łączną kwotę 30.000 zł. Sam jednak fakt posiadania zadłużenia nie może przeświadczać o tym, że Skarżący znajduje się w trudnej sytuacji. Ponadto należy stwierdzić, że Skarżący posiada, nieruchomość rolną, z której uzyskuje dochody jednakże nie wyjawił w jakiej wysokości.
Odnosząc się natomiast do oświadczenia Skarżącego o pożarze, który miał miejsce w 2000 r. oraz suszy, która wystąpiła w latach 2000, 2003, 2006, stwierdzić należy, iż są to zdarzenia, które miały miejsce kilka lat temu tzn. między dziesięć a cztery lata temu. Przy ocenie sytuacji majątkowej Skarżącego należało uwzględnić okoliczność, że jakkolwiek zdarzenia te z pewnością pogorszyły sytuację majątkową Skarżącego, to jednak miały one miejsce kilka lat temu. A skoro Skarżący, nie wyjawił swojej dokładnej sytuacji majątkowej to trudno stwierdzić czy skutki tych zdarzeń są w dalszym ciągu odczuwalne przez Skarżącego.
Stwierdzić należy, że taka postawa Skarżącego, nie daje podstaw do przyznania prawa pomocy. Nie można bowiem na podstawie oświadczeń Skarżącego jednoznacznie ustalić jakie są jego dochody i z jaką częstotliwością je uzyskiwane. Trudno także określić na podstawie posiadanych informacji jakie miesięczne koszty Skarżący ponosi. Zatem nie można stwierdzić czy Skarżący jest w stanie uiścić wpis należy od skargi oraz ponieść koszty usług profesjonalnego pełnomocnika jakim jest adwokat czy radca prawny.
Zauważa się, że postępowanie w przedmiocie przyznania prawa pomocy wszczynane jest wyłącznie na wniosek strony, co oznacza, iż to wnioskodawca winien wskazać na okoliczności uzasadniające jego żądanie. W niniejszej sprawie strona Skarżąca nie uprawdopodobniła natomiast, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych / wpisu sądowego należnego w sprawie oraz kosztów usług profesjonalnego pełnomocnika jakim jest adwokat czy radca prawny.
Podniesione okoliczności, przemawiają zatem za odmową przyznania Skarżącej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika,
Reasumując należy stwierdzić, iż – w niniejszej sprawie – odmowa przyznania stronie skarżącej prawa pomocy nie stanowi ograniczenia konstytucyjnej zasady prawa do sądu.
Z uwagi na powyższe na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a. postanowiono jak w sentencji.