Sygnatura:
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne:
Inne
Sygn. powiązane: I SAB/Gl 5/09
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-10-20
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono skargę kasacyjną
Sędziowie:
Ludmiła Jajkiewicz /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia del. WSA: Ludmiła Jajkiewicz po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale II Izby Finansowej skargi kasacyjnej M S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 czerwca 2009 r., sygn. akt . I SAB/Gl 5/09 odrzucające skargę w sprawie ze skargi M. S. na bezczynność Dyrektora Izby Skarbowej w K. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2004 r. postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2009 r., sygn. akt I SAB/GL 5/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę M. S. (dalej: skarżący) na bezczynność Dyrektora Izby Skarbowej w K. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2004 r.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że w postępowaniu podatkowym, w przypadku bezczynności organu stronie przysługuje środek zaskarżenia w postaci ponaglenia (art. 141 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa; j.t. z 2005 r. Dz.U. Nr 8, poz. 60 ze zm. – dalej: Ord. pod.). Z kolei zgodnie z przepisami postępowania sądowoadministracyjnego skuteczne wniesienie do sądu skargi na bezczynność jest uzależnione od wykorzystania w postępowaniu przed organami podatkowymi środka prawnego w postaci ponaglenia.
Sąd wskazał także, iż samo złożenie ponaglenia do właściwego organu podatkowego nie jest wystarczającą przesłanką do wniesienia do sądu administracyjnego skargi na bezczynność w postępowaniu podatkowym (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lutego 2006 r., sygn. akt I FSK 588/05), bo nie wyczerpuje środków zaskarżenia w rozumieniu art. 52 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – dalej: p.p.s.a.). Wniesienie takiej skargi jest uzależnione od rozpoznania ponaglenia.
Skarżący w skardze kasacyjnej zaskarżył w całości postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 58 § 1 pkt 6, w związku z art. 52 § 1 i § 2 p.p.s.a., polegające na odrzuceniu skargi.
Ponadto skarżący wniósł o:
– uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania oraz
– zasądzenie kosztów postępowania.
W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż wprawdzie należy zgodzić się ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, że w dacie złożenia skargi na bezczynność Dyrektora Izby Skarbowej w K., to jest w dniu 18 marca 2009 r. nie zostało rozpoznane jeszcze ponaglenie, a tym samym nie został wyczerpany tryb do złożenia skargi, to jednak powinno się rozważyć, czy z uwagi na złożenie przez skarżącego ponownego pisma w dniu 25 maja 2009 r., a więc po wydaniu w dniu 20 kwietnia 2009 r. przez Ministra Finansów postanowienia rozpoznającego ponaglenie, było uzasadnione odrzucenie przez Sąd skargi.
W ocenie skarżącego w sprawie zaistniały dwie sytuacje procesowe, obie dotyczące oceny dopuszczalności rozpoznawania żądania skargi w dwóch różnych datach. W dniu 25 maja 2009 r. bez wątpienia zaistniał już stan wyczerpania środka zaskarżenia, warunkujący zarówno wniesienie jak i rozpoznanie żądania skargi, co zostało pominięte przez Sąd.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.
W stanie sprawy skarżący zaskarżył postanowienie Sądu pierwszej instancji odrzucające skargę na bezczynność organu podatkowego z powodu jej przedwczesności. Sąd uznał bowiem, że w przypadku bezczynności organu podatkowego strona zobowiązana jest poprzedzić skargę wyczerpaniem trybu przewidzianego w art. 141 Ord. pod., a ponieważ wymóg ten nie został spełniony, to skarga podlega odrzuceniu.
Z kolei skarżący uważa, iż wymóg ten został spełniony w związku ze złożeniem, po dacie rozpoznania ponaglenia przez Ministra Finansów, kolejnego w sprawie pisma.
Ustosunkowując się do tak zakreślonego przedmiotu sporu, wypada na wstępie odwołać się do art. 52 p.p.s.a., w myśl którego skargę do sądu administracyjnego można wnieść dopiero po uprzednim wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich (§ 1). Przez "wyczerpanie środków zaskarżenia" ustawodawca rozumie sytuację, w której nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie (§ 2).
Przechodząc natomiast na grunt przepisów Ordynacji podatkowej należy wskazać na art. 141 § 1 Ord. pod., w myśl którego, w przypadku bezczynności organu w postępowaniu podatkowym, stronie służy środek zaskarżenia w postaci "ponaglenia", złożenie którego powoduje konieczność zajęcia przez organ wyższej instancji stanowiska (w określonej formie), w kwestii podniesionej bezczynności.
W konsekwencji powoduje to, że w myśl art. 52 § 1 i § 2 p.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego na bezczynność organu w postępowaniu podatkowym można wnieść dopiero po załatwieniu przez właściwy organ ponaglenia przewidzianego przepisem art. 141 § 1 Ord. pod. Ponieważ dopóki w sprawie nie wypowie się właściwy organ, to postępowanie zainicjowane ponagleniem nie jest zakończone, a to z kolei sprawia, że nie można zasadnie twierdzić, iż zostały wyczerpane przysługujące stronie prawem przewidziane środki zaskarżenia.
Powyższy pogląd w istocie nie jest już kwestionowany.
Skarżący uważa bowiem, iż mimo przedwczesnego wniesienia skargi brak ten został usunięty późniejszym pismem złożonym w dniu 25 maja 2009 r.
W tej sytuacji wypada więc zauważyć, iż Sąd z urzędu w pierwszej kolejności bada dopuszczalność skargi, ustalając, czy nie zachodzi jedna z przesłanek do jej odrzucenia, wymienionych enumeratywnie w art. 58 § 1 p.p.s.a. Przesłankami tymi są: niewłaściwość sądu (pkt 1), wniesienie po terminie (pkt 2), nieuzupełnienie braków formalnych (pkt 3), zawisłość sprawy (pkt 4), brak zdolności sądowej lub procesowej (pkt 5) oraz niedopuszczalność z innych przyczyn (pkt 6). Niedopuszczalność skargi z innych przyczyn o jakich mowa w pkt 6 § 1 powołanego przepisu obejmuje między innymi przypadki, gdy niewyczerpane zostały środki zaskarżenia. Poza tym w orzecznictwie powszechnie aprobowany jest pogląd, że podejmowanie kolejnych czynności procesowych może mieć miejsce tylko wówczas, gdy skarga została wniesiona skutecznie, to jest, gdy wszczęła postępowanie sądowoadministracyjne. Zatem w sytuacji, gdy wyczerpanie środków zaskarżenia stanowi podstawową przesłankę dopuszczalności skargi, istotny jest moment jej wniesienia, a nie to, co ewentualnie zaistniało po tym fakcie. Oznacza to, że dla oceny skuteczności wniesienia skargi w tym wypadku decydujące znaczenie ma to, czy skarga w momencie wniesienia spełniała stawiane jej wymogi. Mając powyższe na względzie należy więc przyjąć, że złożenie kolejnego pisma w sprawie zainicjowanej pismem z dnia 18 marca 2009 r. nie mogło wywołać zamierzonego przez skarżącego efektu, w postaci skutecznego wniesienia skargi na bezczynność organu w postępowaniu podatkowym.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184, w związku z art. 182 § 1 i 3 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.
Odnosząc się do wniosku skarżącego o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, należy stwierdzić, że nie znajduje on uzasadnienia prawnego. Przepisy art. 203 i 204 p.p.s.a, które regulują kwestię zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, nie mają zastosowania do postępowania toczącego się na skutek skargi kasacyjnej od postanowienia, co wprost wynika z ich treści.

Uzasadnienie wyroku