Sygnatura:
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-07-20
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
Treść wyniku:
Oddalono wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
Sędziowie:
Piotr Godlewski /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Piotr Godlewski po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. K. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia […] maja 2009 r. Nr […] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie postanawia odmówić przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 9 września 2009 r. sygn. akt j.w. WSA w Rzeszowie – po rozpoznaniu wniosku J. K. – odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej przez niego decyzji SKO z dnia […] maja 2009 r. Nr […].
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o zwolnienie z obowiązku uiszczenia należnego od niego wpisu argumentując to nieregularnymi (sezonowymi)
i małej wysokości przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej.
W złożonym następnie w wyniku wezwania urzędowym formularzu wniosku
o przyznanie prawa pomocy PPF zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych wskazując na brak możliwości finansowych uiszczenia wpisu od skargi i innych kosztów sądowych. Wynika to z braku dochodów spowodowanym zawieszeniem działalności w zakresie handlu zbożem, jako następstwa powodzi z czerwca 2009 r.
Wg zawartego we wniosku oświadczenia, wnioskodawca pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną i 27-letnim synem, posiadany przez nich majątek obejmuje nieruchomość o pow. 0,96 ha wraz z domem, a jedynym źródłem dochodów jest pobierana przez skarżącego renta w wysokości 469 zł.
Ponieważ powyższe informacje okazały się niewystarczające do oceny rzeczywistych możliwości płatniczych wnioskodawcy, został on wezwany do złożenia
w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania dodatkowego oświadczenia
i dokumentów. Wezwanie to dotyczyło:
1. Wskazania średniej wysokości miesięcznych wydatków przeznaczanych przez siebie oraz członków rodziny na zakup żywności, utrzymanie domu (opłaty) oraz inne cele, jeżeli w istotny sposób wpływają na obciążenie domowego budżetu,
2. Wskazania wszystkich źródeł i wysokości dochodów uzyskiwanych przez siebie
i osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym, gdyż wykazane dochody z renty są całkowicie nieadekwatne do kosztów utrzymania 3 osób.
W związku z tym wyjaśnienia wymagała w szczególności:
a) okoliczność prowadzenia bądź zawieszenia przez skarżącego działalności gospodarczej (fakt jej prowadzenia przyznał on w zażaleniu z dnia 23 września 2009 r. na postanowienie Sądu o odmowie wstrzymania zaskarżonej decyzji, zaś
w uzasadnieniu wniosku PPF z 5 października 2009 r. znalazła się informacja o jej zawieszeniu),
b) średnia wysokość miesięcznych dochodów uzyskiwanych w przypadku prowadzenia tej działalności z jednoczesnym określeniem, w jakim okresie są one największe,
c) pozycja zawodowa żony i syna skarżącego (osoby pracujące, prowadzące działalność gospodarczą, bezrobotne – z prawem lub bez do zasiłku itp.),
3. Wskazania wszystkich posiadanych przez siebie i domowników pojazdów mechanicznych (marka, rok prod.),
4. Korzystania ze wsparcia pomocy społecznej,
5. Przedłożenia:
a) wyciągów z posiadanych przez siebie i domowników rachunków bankowych za okres od 1 lipca 2009 r. do dnia wykonania wezwania,
b) zaświadczenia z właściwego urzędu gminy potwierdzającego faktyczne zawieszenie działalności gospodarczej (lub udokumentowanie tego w inny sposób),
c) odpisu (kserokopii) zeznania podatkowego skarżącego za 2008 r. lub zaświadczenia z właściwego urzędu skarbowego potwierdzającego wysokość dochodu uzyskaną w 2008 r.
Mimo upływu wyznaczonego terminu (ostatnim jego dniem był 20 października
2009 r.) i wskazanego w wezwaniu rygoru rozpoznania wniosku w oparciu
o informacje zawarte w formularzu PPF i aktach sprawy, nie zostało ono przez skarżącego wykonane.
W związku z powyższym stwierdzono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych (obejmują one opłaty sądowe: wpis i opłatę kancelaryjną oraz zwrot wydatków) wchodzi w zakres częściowego prawa pomocy, którego przyznanie osobie fizycznej uzależnione jest od wykazania przez nią braku możliwości poniesienia pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny – art. 245 § 3 w/z z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Jak wynika z powyższego, kryterium ekonomiczne bazujące na osiąganych dochodach i sytuacji materialno – bytowej jest jedynym, na podstawie którego ocenia się zdolność osób fizycznych do poniesienia związanych ze sprawą kosztów, przy czym to właśnie osobę wnioskującą obciąża wykazanie spełnienia przesłanki do przyznania jej prawa pomocy.
Informacje podane przez J. K. we wniosku PPF nie pozwalały na jednoznaczne stwierdzenie, że poniesienie związanych ze sprawą kosztów sądowych będzie przekraczać jego możliwości finansowe, zwłaszcza że nie wskazał on z jakim uszczerbkiem i dla jakich uzasadnionych potrzeb jego i rodziny wiązałoby się ich opłacenie. Warto przy tym zauważyć, że skarżący wbrew twierdzeniu zawartemu z uzasadnieniu wniosku PPF o braku możliwości finansowych opłacenia wpisu od skargi i pozostałych kosztów sądowych, opłacił już jednak uprzednio ten wpis w wysokości 200 zł., a wpis związany z wniesionym na obecnym etapie postępowania zażaleniem wynosi tylko połowę tej kwoty. Przeciwko merytorycznemu rozpoznaniu wniosku przemawiały także niejednoznaczne informacje co do prowadzenia /zawieszenia działalności gospodarczej, wysokości wykazanych dochodów (469 zł. miesięcznie jako podstawy utrzymania 3-osobowej rodziny)
i wskazania jako jedynego źródła tych dochodów renty wnioskodawcy. Przy tej skali deklarowanych miesięcznych dochodów za praktycznie niemożliwe należy także uznać opłacenie wpisu od skargi w wysokości 200 zł.
Dokładnemu zobrazowaniu sytuacji materialnej i możliwości płatniczych J. K. miało przyczynić się skierowane do niego wezwanie do złożenia w wyżej opisanym zakresie dodatkowego oświadczenia i dokumentów. Jego wykonanie pozwoliłoby
w sposób nie budzący wątpliwości ocenić wniosek i w przypadku stwierdzenia jego zasadności, zwolnić skarżącego od kosztów sądowych (w całości, lub w części).
Niezależnie od tego, nieustosunkowanie się przez skarżącego do wezwania poddaje w wątpliwość wiarygodność już udzielonych przez niego informacji co do stanu majątkowego i dochodów, skutkując uzasadnionym przypuszczeniem co do braku po jego stronie zamiaru ujawnienia swojej prawdziwej sytuacji materialnej
i możliwości płatniczych. Dotyczy to w szczególności niewskazania wszystkich źródeł i wysokości dochodów uzyskiwanych przez siebie i członków rodziny (dochody
z renty skarżącego są całkowicie nieadekwatne do kosztów utrzymania 3 osób), niewyjaśnienia i nieudokumentowania kwestii prowadzenia bądź zawieszenia działalności gospodarczej i jej dochodowości (informacje zawarte w skardze
i zażaleniu są pod tym względem niespójne z uzasadnieniem wniosku PPF), niewskazania posiadanych pojazdów mechanicznych oraz wysokości środków na rachunkach bankowych.
J. K. nie udzielając wymaganych informacji musi się liczyć z niekorzystnym dla siebie załatwieniem wniosku. Uchylanie się od przedstawienia dokładnej
i wyczerpującej argumentacji wniosku skutkuje tym, iż niemożliwe jest przeprowadzenie oceny jego stanu majątkowego w taki sposób, by można było bez wątpliwości stwierdzić, że sytuacja w której się znajduje uzasadnia przyznanie mu prawa pomocy.
Rygoryzm postępowania w tym zakresie podyktowany jest wyjątkowym charakterem tej instytucji finansowanej ze środków publicznych oraz obowiązującą
w postępowaniu sądowoadministracyjnym zasadą ponoszenia przez strony kosztów postępowania związanych ze swoim udziałem w sprawie (art. 199 P.p.s.a.); wynikający z tego przepisu obowiązek generalnie dotyczy każdej osoby posiadającej jakiekolwiek środki majątkowe i dochody. Okoliczności decydujące o przyznaniu prawa pomocy nie mogą więc budzić jakichkolwiek wątpliwości, nie mogą być też interpretowanie na korzyść osoby wnioskującej. Osoba taka zaś składając stosowny wniosek musi się liczyć z określonym stopniem ingerencji w sferę swojej prywatności.
Skoro zatem J. K. nie wykazał spełnienia przesłanki do przyznania mu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie, brak jest podstaw do pozytywnego rozpoznania złożonego wniosku. W związku z powyższym, na podstawie art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji postanowienia.

Uzasadnienie wyroku