Sygnatura:
6536 Ulgi w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 i 34a ustaw
Sygn. powiązane: V SA/Wa 326/09
Hasła tematyczne:
Skarżony organ:
Inne
Data:
2009-11-10
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżone postanowienie i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w…
Sędziowie:
Rafał Batorowicz /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Rafał Batorowicz po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia A. F. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt V SA/Wa 326/09 w zakresie oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi A. F. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia […] grudnia 2008 r. nr […] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 23 września 2009 r. sygn. akt V SA/Wa 326/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi A. F. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia […] grudnia 2008 r. Nr […] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek.
Postanowieniem z dnia 7 maja 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny
w W. odrzucił skargę A. F. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z […] grudnia 2008 r. nr […], z uwagi na uchybienie terminu do jej wniesienia.
Powyższe postanowienie skarżąca odebrała w dniu […] maja 2009 r. (zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 39 akt sądowych).
Pismem z dnia […] maja 2009 r. uzupełnionym pismem z dnia […] czerwca
2009 r. skarżąca wniosła o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, wskazując, że przyczyną uchybienia terminu była jej choroba. Do wniosku załączyła orzeczenie lekarskie "o niezdolności do samodzielnej egzystencji".
W ocenie Sądu I instancji skarżąca nie wykazała takich okoliczności, które mogłyby uprawdopodobnić, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy. Z treści zaświadczenia lekarskiego załączonego do wniosku wynika, iż badaną A. F. uznano za niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym (do sierpnia
2009 r.), natomiast nie stwierdzono niezdolności badanej do samodzielnej egzystencji. A zatem zaświadczenie i choroba, na którą powołuje się skarżąca we wniosku wskazują jedynie na niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i nie mogą uwiarygodnić braku winy skarżącej przy uchybieniu terminu do wniesienia skargi, tym bardziej, że – jak wynika z akt sprawy – we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje wraz z dwoma synami. Konkluzja ta uzasadnia odmowę uwzględnienia wniosku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione.
Stosownie do treści przepisu art. 86 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
Zgodnie z utrwalonymi w tej kwestii poglądami doktryny i judykatury uchybienie terminu jest niezawinione wówczas, gdy nawet przy dołożeniu najwyższej staranności strona nie mogła w terminie dopełnić czynności procesowej. Przeszkody te zatem muszą mieć charakter zewnętrzny i obiektywny, a brak winy w uchybieniu terminu można uznać tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Strona musi więc uwiarygodnić swą staranność, jak również fakt, że przeszkoda, która spowodowała niedotrzymanie terminu była od niej niezależna.
W niniejszej sprawie Sąd I instancji stwierdził, że skarżąca nie uprawdopodobniła, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jej winy. Poza sporem oraz poza granicami sprawy sądowoadministracyjnej pozostawała ocena, czy wystąpiło uchybienie terminu. W obrocie pozostawało ostateczne i prawomocne postanowienie w przedmiocie odrzucenia skargi z powodu uchybienia terminu do jej wniesienia.
Sąd I instancji uznał, że przedstawione zaświadczenie i choroba, na którą powołuje się skarżąca we wniosku wskazują jedynie na niezdolność do pracy
w gospodarstwie rolnym i nie mogą uwiarygodnić braku winy skarżącej przy uchybieniu terminu do wniesienia skargi, tym bardziej, że – jak wynika z akt sprawy – we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje wraz z dwoma synami.
Ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego nie sposób się zgodzić. W doktrynie i orzecznictwie panuje zgodność, że kryterium "uprawdopodobnienia braku winy" polega na dopełnieniu przez stronę obowiązku dołożenia szczególnej staranności. Obiektywnym miernikiem należytej staranności jest taka staranność, jakiej można oczekiwać od każdego należycie dbającego
o swoje interesy. Pojęcie braku winy postrzegane jest jako obejmujące istnienie przeszkody nie do pokonania czyli siły wyższej (vide: A. Wróbel [w:] M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wyd. II, Zakamycze 2005, str. 368 – 370).
W niniejszej sprawie Sąd I instancji odnotował treść pierwszej strony zaświadczenia dostarczonego przez skarżącą, jednak nie odniósł się do pkt V. Uzasadnienia orzeczenia (druga strona zaświadczenia k. 34 – akt sądowych)
i zawartej w nim opinii lekarza rzeczoznawcy KRUS, z której wynika, że u skarżącej występują utrzymujące się objawy reakcji depresyjnej wymagające leczenia specjalistycznego, co czyni ją – nadal okresowo całkowicie niezdolną do pracy
w gospodarstwie rolnym.
W konsekwencji Sąd I instancji oddalił wniosek wskazując jedynie na fakt, że skarżąca nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, jest niezdolna do pracy
w gospodarstwie rolnym oraz pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym
z dwoma synami. Stanowisko Sądu nie zostało poparte żadnymi dodatkowymi motywami. Nie wiadomo, jak poważny jest stan skarżącej związany z chorobą,
a przede wszystkim, czy jest to schorzenie tego rodzaju, że jego przewidywalnym następstwem była obiektywna niezdolność do dokonania koniecznych czynności procesowych w terminie, nawet przy wsparciu domowników. Wśród przyjętych przez Sąd I instancji ustaleń brak takich, które dotyczyłyby orzeczenia lekarza orzecznika KRUS zawartego w pkt. V, a które mogłyby odnosić się do przesłanki braku należytej staranności strony. Te elementy stanu faktycznego sprawy powinny być rozważone w trakcie ponownego jej rozpatrywania.
Wobec wskazanych okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny, w oparciu
o treść art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.
Uzasadnienie wyroku