Sygnatura:
6143 Sprawy kandydatów na studia i studentów
Hasła tematyczne:
Umorzenie postępowania
Skarżony organ:
Rektor Uniwersytetu/Politechniki/Akademii
Data:
2010-04-28
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Treść wyniku:
Umorzono postępowanie sądowe
Sędziowie:
Adam Matuszak /przewodniczący/S. Katarzyna MatczakS.Bogusław Jażdżyk /sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 22 czerwca 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Adam Matuszak Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Protokolant Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2010 roku sprawy ze skargi P. B. na bezczynność Rektora Uniwersytetu w rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nieważności postanowienia – kierunku energetyka postanawia 1/ umorzyć postępowanie sądowe; 2/ zasądzić od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącego kwotę 340 złotych (słownie: trzysta czterdzieści) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie wyroku

Postanowieniem z dnia "[…]" Rektor Uniwersytetu (dalej jako: Rektor) stwierdził niedopuszczalność zażalenia na postanowienie Dziekana Wydziału z dnia "[…]" w przedmiocie uzupełnienia pouczenia jego postanowienia z dnia "[…]", kierunek "[…]".Na skutek wniosku P. B. o stwierdzenie nieważności tego postanowienia, Rektor decyzją z dnia "[…]" odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wyżej wskazanego własnego postanowienia z dnia "[…]".W dniu 3 lutego 2010r. zainteresowany złożył do organu wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.Następnie w dniu 2 kwietnia 2010r. (data nadania przesyłki w urzędzie pocztowym) P. B., za pośrednictwem Rektora, wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na bezczynność organu w rozpoznaniu powyższego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Skarżący zarzucił, że pomimo upływu 2 miesięcy organ nie załatwia przedmiotowej sprawy, nie wydaje decyzji ani nie informuje o przyczynach zwłoki w załatwieniu środka remonstracyjnego.W odpowiedzi na skargę Rektor, reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu wskazano, iż co prawda organ wydał decyzję z naruszeniem terminów wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, jednakże decyzja ta została wydana przed doręczeniem skargi organowi. W ocenie organu fakt, iż organ nie pozostaje już w bezczynności daje podstawy do umorzenia postępowania.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:W myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę wykonywania administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Kontrola ta obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów.Zgodnie zaś z treścią art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) skarga na bezczynność organu administracji przysługuje w sprawach, w których mogą być wydawane decyzje i postanowienia (art. 3 § 2 pkt 1 i 3 cytowanej ustawy) oraz w tych sprawach, w których mogą być wydawane akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 tej ustawy).W przypadku skargi na bezczynność kontrola Sądu sprowadza się do stwierdzenia, czy istotnie organ administracji publicznej pozostaje w zwłoce w załatwieniu sprawy w ten sposób, że w prawnie ustalonym terminie nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub pomimo prowadzenia postępowania w sprawie, nie zakończył postępowania wydaniem w terminie decyzji, postanowienia, innego aktu albo nie podjął stosownej czynności. Przy czym zasadnym jest wyjaśnić, iż w sprawach skarg na bezczynność organów administracyjnych sąd administracyjny orzeka, biorąc za podstawę stan prawny i faktyczny sprawy istniejący w dniu orzekania, a właściwie w chwili zamknięcia rozprawy (J. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Wydanie 3, Warszawa 2008, s.329). Jednocześnie należy podkreślić, iż w takich sprawach można skutecznie wnieść skargę na bezczynność, jeśli organ administracji publicznej nie załatwi sprawy w terminie określonym w przepisach art. 35 – 36 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.), bądź w terminie wynikającym z innej ustawy regulującej sposób postępowania organów administracji.Należy również wyjaśnić, iż wniesiona skarga jest dopuszczalna bez wcześniejszego składania zażalenia do organu wyższego stopnia, bądź też wezwania, o którym mowa w art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ustawodawca w art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. 164 poz 1365 ze zm.) zapisał, iż do decyzji o których mowa w art. 169 ust. 7 i 8, decyzji podjętych przez organy uczelni w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także w sprawach nadzoru nad działalnością uczelnianych organizacji studenckich oraz samorządu studenckiego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego. Nadto z regulacji zawartych w ustawie o szkolnictwie wyższym nie wynika, aby nad Rektorem istniał jakikolwiek organ wyższego stopnia w sprawach, o których mowa w art. 207 ust. 1 ustawy, co oznacza, iż w tych sprawach nie znajduje zastosowania regulacja, o której mowa w art. 37 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.Brak jest także podstaw do żądania, aby w sprawie bezczynności Rektora strona przed wniesieniem skargi winna wystąpić do organu z wezwaniem, o którym mowa w art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdyż stosownie do tej regulacji, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności, do usunięcia naruszenia prawa. Wskazany wymóg ma zatem zastosowanie jedynie w przypadku, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy ppsa. tj. gdy chodzi o akty lub czynności inne niż te wymienione w art. 3 § 2 pkt 1-3 nie zaś bezczynności w wydaniu takich decyzji.Przystępując do rozpoznania przedmiotowej skargi wskazać należy, iż stosownie do art. 35 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawę bez zbędnej zwłoki. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania (art. 35 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego).Słusznie podnosi skarżący, iż złożenie wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy, które miało miejsce w dniu 3 lutego 2010r. wszczęło postępowanie remonstracyjne. Od tej daty zaczął zatem biec miesięczny termin do załatwienia sprawy. Nie ulega zatem wątpliwości, iż organ wydał decyzję z po upływie terminu określonego w art. 35 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, czego zresztą organ nie kwestionuje. Sporna natomiast pozostaje kwestia, czy wydanie żądanej decyzji nastąpiło na skutek wniesionej skargi w ramach art. 54 § 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, czy też miało miejsce przed jej złożeniem, co skutkowałoby koniecznością uznania skargi za bezzasadną.Z akt niniejszej sprawy wynika, że Rektor w dniu 31 marca 2010r. podjął decyzję w przedmiotowym postępowaniu i w dniu 6 kwietnia 2010r. nadał ją w urzędzie pocztowym. Decyzja ta została doręczone stronie 7 kwietnia 2010r. Wobec tego rozważenia wymaga kwestia, z jaką datą organ usunął bezczynność. W sytuacji bowiem, gdy organ wyda akt lub dokona czynności, co do których pozostawał w bezczynności po wniesieniu skargi na bezczynność, przestaje istnieć przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego.Wskazać należy, iż do wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego dochodzi z dniem doręczenia skargi organowi, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy (art. 54 § 1 cytowanej ustawy), z tym, że jeśli skargę złożono za pośrednictwem poczty, to datą jej wniesienia pozostaje dzień oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym (art. 83 § 3 tej ustawy). W sprawie tej miało to miejsce w dniu 2 kwietnia 2010r.Zatem w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę usunięcie stanu bezczynności w przedmiotowej sprawie nastąpiło już po wniesieniu skargi. Należy bowiem zaznaczyć, iż jedną z cech aktu administracyjnego jest jego zewnętrzny charakter. Oznacza to, że akt ten musi być doręczony lub zakomunikowany stronie. Decyzja administracyjna stanowi bowiem akt zewnętrzny, będący władczym oświadczeniem woli organu administracyjnego i może być uznana za wydaną z chwilą ujawnienia woli organu na zewnątrz. Zatem decyzja sporządzona, ale nie doręczona stronie, nie załatwia sprawy administracyjnej, gdyż wprawdzie z chwilą jej podpisania wiąże organ lecz wywołuje skutki prawne na zewnątrz dopiero z chwilą jej wprowadzenia do obrotu prawnego, co ma miejsce z chwilą jej doręczenia którejkolwiek ze stron postępowania. Można zatem stwierdzić, iż decyzja administracyjna jest wydana z chwilą jej doręczenia, gdyż z tą chwilą wchodzi ona do obrotu prawnego. Stanowisko takie znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 listopada 2005r., sygn. akt II SA/Wa 1591/05, LEX nr 192504; wyrok WSA w Olsztynie z dnia 30 grudnia 2009r., sygn. akt II SA/Ol 960/09). Podobne poglądy są prezentowane w doktrynie, a kwestia rozróżnienia pojęcia "podjęcia decyzji", jako rezultatu procesu decyzyjnego, zachodzącego wewnątrz organu administracji oraz "wydania decyzji", jako uzewnętrznienia aktu woli tego organu, była niejednokrotnie przedmiotem rozważań (m.in. W. Dawidowicz, Postępowanie administracyjne str. 201, J. Borkowski, Komentarz do Kodeksu postępowania administracyjnego, Wydawnictwo Beck, Wa-wa 2008 str. 539-542).Z akt niniejszej sprawy wynika, iż Rektor podjął decyzję w dniu 31 marca 2010r., bowiem taka data wydania decyzji widnieje w jej sentencji, stosownie do treści art. 107 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Jednakże dla skutku usunięcia stanu bezczynności w tej sprawie należało uznać dopiero dzień jej doręczenia stronie skarżącej, czyli 7 kwietnia 2010r.Skoro zatem organ załatwił wniosek strony o ponowne rozpatrzenie sprawy i wydał decyzję po wniesieniu skargi, to dalsze postępowanie w sprawie bezczynności stało się bezprzedmiotowe, bowiem została wypełniona dyspozycja art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nastąpiło bowiem zdarzenie, w efekcie którego przestała istnieć przyczyna wszczęcia postępowania sądowoadministarcyjnego. Organ administracji publicznej nie pozostaje już w bezczynności. W takim wypadku – w myśl poglądu wyrażonego w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2008r. (Sygn. akt I OPS 6/08, publ. ONSA i WSA 2009/4/63) – zastosowanie ma art. 161 § 1 pkt 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W związku z tym postępowanie należało umorzyć.W przypadku zaś umorzenia postępowania z przyczyny określonej w art. 54 § 3 wskazanej ustawy skarżący może ubiegać się o zasądzenie od organu na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw (vide: powołana wyżej uchwała NSA z dnia 26 listopada 2008r.) Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniu z dnia 9 lutego 2010r. (Sygn. akt II GSK 23/10) stwierdzając, że "umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego wobec wydania decyzji przez organ, stanowiące o bezprzedmiotowości postępowania, oznacza, że przegraną stroną procesu jest organ, który w wyniku wniesienia skargi usunął stan niezgodności z prawem".W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji postanowienia, zasądzając koszty postępowania na podstawie art. 201 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.