Sygnatura:
6550
Hasła tematyczne:

Skarżony organ:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Data:
2010-02-24
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Uchylono postanowienie I i II instancji
Sędziowie:
Andrzej KaniaMałgorzata Dałkowska-Szary /przewodniczący sprawozdawca/Mirosława Pindelska

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA – Małgorzata Dałkowska-Szary (spr.), Sędzia WSA – Andrzej Kania, Sędzia WSA – Mirosława Pindelska, Protokolant – Tomasz Godlewski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2010 r. sprawy ze skargi A. G. na postanowienie Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z dnia … grudnia 2009 r. nr … w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich. uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie Kierownika biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w O. z dnia … października 2009 r. nr …

Uzasadnienie wyroku

Wnioskiem z dnia … maja 2009 r., złożonym w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w O., skarżąca – A. G. – zwróciła się o przyznanie płatności bezpośrednich na rok 2009.Pismem z dnia … maja 2009 r. zwrócono się do skarżącej o uzupełnienie braków formalnych złożonego przez nią wniosku, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Wezwanie zostało awizowane w dniu … maja 2009r, awizowane powtórnie w dniu … czerwca 2009r. r., a następnie zwrócone w dniu … czerwca 2009 r. do nadawcy.W dniu … sierpnia 2009 r. Kierownik Biura Powiatowego wydał pismo Nr …w sprawie pozostawienia wniosku A. G. bez rozpoznania. Pismo zostało doręczone upoważnionemu pracownikowi skarżącej w dniu … września 2009 r.W dniu … października 2009 r. do Biura Powiatowego ARiMR w O. wpłynęła prośba wnioskodawczyni o przywrócenie terminu do usunięcia braków formalnych wskazanych w wezwaniu nr …. Prośbę A. G. motywowała faktem, iż "obecnie mieszka u męża w W., w gospodarstwie przebywa w weekendy i nie zawsze ma możliwość odebrania korespondencji".Kierownik Biura Powiatowego postanowieniem z dnia … października 2009 r. odmówił wnioskodawczyni przywrócenia terminu do usunięcia braków formalnych stwierdzając, iż nie wypełniła przesłanek wynikających z art. 58 k.p.a., w szczególności nie uprawdopodobniła, iż uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy. Organ powołał również treść przepisu art. 41 k.p.a.Postanowienie zostało doręczone w dniu … października 2009 r.Wnioskodawczyni w dniu … listopada 2009 r. złożyła zażalenie na powyższe postanowienie, podnosząc, iż w gospodarstwie w G. przebywają na stałe pracownicy, którzy opiekują się końmi. A. G. oświadczyła, iż od … czerwca 2009 r. do … sierpnia 2009 r. przebywała w gospodarstwie, gdyż jest togospodarstwo agroturystyczne. W tym czasie nie było listonosza i nie pozostawiono w skrzynce awiza. W związku ze stwierdzoną w 2007 r. chorobą córki, mieszka u męża w W., aby mieć szybszy dostęp do szpitala, a od l września 2009 r. do 6 października 2009 r. przebywała wraz z rodziną za granicą. W dniu … października 2009 r. strona przyjechała do gospodarstwa w G., zapoznając się z treścią pisma Nr …z dnia … sierpnia 2009r. w sprawie pozostawienia wniosku bez rozpoznania. W dniu … października strona stawiła się w biurze powiatowym, złożyła prośbę o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych, a wraz z nim uzupełniła braki formalne.Postanowieniem z … grudnia 2009 r., Nr …, Dyrektor M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w O. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Dyrektor Oddziału Agencji wyjaśnił, że wezwanie nr … zostało doręczone ze skutkiem prawnym w trybie art. 44 k.p.a. w dniu … czerwca 2009 r., a braki w nim wskazane winny być przez wnioskodawcę usunięte w ciągu 7 dni, czyli do … czerwca 2009 r. (zgodnie z pouczeniem zawartym w wezwaniu). Skarżąca we wniosku o przywrócenie terminu nie uprawdopodobniła, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy. Jednocześnie wyjaśniono, iż powołana przez wnioskodawczynię argumentacja dotycząca konieczności przebywania w Warszawie w związku z chorobą córki stwierdzoną w 2007r., jak również przebywania na wakacjach we wrześniu 2009r., nie potwierdza braku winy strony w uchybieniu terminu. Podniesiono, że okoliczności te nie dotyczą okresu, w którym stwierdzono uchybienie terminu.W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ww. postanowienie Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z … grudnia 2009 r., A. G. wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego postanowienia Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w O. z dnia … października 2009 r. oraz o przywrócenie terminu do uzupełnienia wniosku. W uzasadnieniu skargi strona powtórzyła zarzuty zażalenia i podniosła, iż osoby opiekujące się końmi w jej gospodarstwie przebywają tam na stałe i mają upoważnienie do odbioru korespondencji , wskazała, ze zwróciła się do Naczelnika Urzędu Pocztowego o wyjaśnienie zdarzenia z czerwca 2009r. W piśmie tym wskazała, że żadne awizo dotyczące przesyłki z Biura Powiatowego ARiMR z maja 2009r. nie zostało doręczone ani pozostawione w skrzynce pocztowej.W odpowiedzi na skargę Dyrektor M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując swoje stanowisko dotychczas prezentowane w sprawie. Organ powołał się ponadto na wyjaśnienia UPT w O. zawarte w pismach z dnia… listopada 2009r. i… stycznia 2010r. z których wynika, że awiza z dnia… maja i … czerwca 2009r. pozostawiono w furtce , gdyż była ona zamknięta a na terenie biegał pies.W piśmie procesowym z dnia … marca 2010r. skarżąca podniosła, że w ogrodzeniu posesji nie posiadała nigdy żadnej furtki, a jedynie … metrową bramę przesuwną, przy której jest umieszczona skrzynka na odbiór korespondencji. Do pisma załączyła oświadczenia trzech osób potwierdzających istnienie sześciometrowej bramy i skrzynki pocztowej oraz zdjęcie bramy.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.Skarga zasługuje na uwzględnienie.Na wstępie Sąd wyjaśnia, iż uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej powoływanej jako p.p.s.a., sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r Kodeks postępowania administracyjnego (teks jednolity Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) zwanej dalej k.p.a. (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).Zgodnie natomiast z unormowaniem art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, iż sąd, dokonując oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji ma prawo i obowiązek uwzględnić również okoliczności, wprawdzie nie wskazane w skardze jako zarzut, ale mające wpływ na tę ocenę. Stosownie zaś do § 2 wymienionego przepisu, sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.Kontrola zaskarżonego postanowienia dokonana, zgodnie z powołanymi przepisami doprowadziła Sąd do uznania, że skarga A. G. zasługuje na uwzględnienie.Przedmiotem oceny Sądu zostało poddane postanowienie odmawiające skarżącej przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych wniosku o przyznanie dopłat bezpośrednich na 2009r.Rozpatrzenie wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności należy poprzedzić ustaleniem, czy w danej sprawie doszło do uchybienia terminu. Istotnym jest więc ustalenie prawidłowości i skuteczności doręczenia wezwania z dnia … maja 2009r. . W tym celu należy mieć na uwadze przepisy regulujące zasady doręczeń zamieszczone w Dziale I Rozdziale 8 kodeksu postępowania administracyjnego.W myśl art. 42 § 1 k.p.a., pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. O doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, w drzwiach mieszkania (art. 43 k.p.a.).Zgodnie z art. 44 § 1 k.p.a., w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43:1) poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej – w przypadku doręczania pisma przez pocztę,2) pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) – w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ.Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w art. 44 § 1 k.p.a., umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata (art. 44 § 2 k.p.a.).Z kolei § 3 i § 4 art. 44 stanowią, że w przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia. Wówczas doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.Jak wynika z akt administracyjnych, w rozpoznawanej sprawie czynności związane z doręczeniem wezwania z dnia … maja 2009r. wykonywał pracownik poczty. Na kopercie i zwrotnym potwierdzeniu odbioru znajduje się jedynie adnotacja " Mieszkanie zamknięte awizowano dnia … 05.2009r." i " awizowano powtórnie ..06." Z informacji Urzędu Pocztowego W. zawartej w piśmie z dnia ….11.2009r. wynika natomiast, że "przedmiotowa przesyłka była awizowana w dniu …05.2009r., powtórne awizo …06.2009r. Awiza pozostawiane były w furtce". W piśmie z … stycznia 2010r. Oddziału Rejonowego W. […] stanowiącym odpowiedź na zapytanie skarżącej- poinformowano , że "w omawianym okresie pod ww. adresem nie była zamontowana skrzynka pocztowa. Z uwagi na fakt, iż furtka była zamknięta, a po posesji biegał pies, jak również nikt nie wychodził po korespondencję, listonosz zostawił zawiadomienie w furtce. Powtórne zawiadomienie zostało sporządzone w dniu … czerwca 2009r. i pozostawiono je j.w."Podkreślenia wymaga, że przywołane wyżej przepisy ustawy kodeks postępowania administracyjnego określają w sposób dość ścisły procedurę i związaną z tym kolejność czynności, które winny być podjęte przy doręczaniu korespondencji. Sposób wykonania określonych obowiązków przez pracownika poczty lub inną osobę podejmującą się doręczenia przesyłki ma istotny wpływ na ocenę prawidłowości, a tym samym i skuteczności jej doręczenia. W ocenie Sądu warunkiem skutecznego doręczenia w trybie art. 44 k.p.a. jest m.in. wykazanie, że doręczenie przesyłki w sposób opisany w przepisach art. 42 i 43 k.p.a. było niemożliwe. Na niemożność doręczenia pisma w trybie art. 42 i 43 k.p.a. wskazywać winny określone ustalenia doręczyciela, który poprzez odpowiednie adnotacje winien wyjaśnić przyczynę, która stała na przeszkodzie doręczenia pisma bezpośrednio adresatowi (jego pełnomocnikowi) lub którejś z osób wymienionych w art. 43 k.p.a. W niniejszej sprawie brak jest wystarczających ustaleń i adnotacji dotyczących tych okoliczności.Na zwrotnym potwierdzeniu odbioru brak jest również informacji doręczyciela na temat możliwości ( lub jej braku) pozostawienia zawiadomienia (awiza) w oddawczej skrzynce pocztowej, co uzasadniałoby jego umieszczenie ( kolejno ) na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. Doręczyciel nie zamieścił adnotacji o braku możliwości pozostawienia zawiadomienia w oddawczej skrzynce pocztowej np. z powodu jej braku albo braku doń dostępu jeżeli jest to skrzynka nie spełniająca wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 24 września 2003 r. w sprawie oddawczych skrzynek pocztowych (Dz. U. Nr 177, poz. 1731 ze zm.). Wobec jednoznacznej treści art. 44 § 2 k.p.a., który podobnie jak art. 43 k.p.a., dopuszcza możność pozostawienia zawiadomienia w innych wskazanych w tym przepisie miejscach ale tylko w sytuacji "gdy nie jest to możliwe" w oddawczej skrzynce pocztowej, uchybienie doręczyciela w tym zakresie nie mogło być uznane jako nieistotne z punktu widzenia prawidłowości i skuteczności dokonania doręczenia zastępczego.Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Dyrektor M. Oddziału Regionalnego ARiMR wyjaśni okoliczności pozostawienia zawiadomienia "w furtce" adresata – A. G., w tym celu pomocne może być odebranie wyjaśnień od doręczyciela lub poczynienie własnych ustaleń dotyczących faktu istnienia i dostępności do oddawczej skrzynki pocztowej znajdującej się pod adresem skarżącej. Należy wziąć przy tym pod uwagę poparte oświadczeniami świadków zarzuty skarżącej co do braku istnienia furtki na jej posesji. Ustalenie powyższych faktów determinować będzie uznanie skuteczności doręczenia wezwania do uzupełnienia braków formalnych z dnia … maja 2009 r. a tym samym zasadność rozważania wniosku skarżącej o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia. Tylko bowiem w przypadku naruszenia terminu możliwe jest rozpatrywanie wniosku o jego przywrócenie.Z tych względów wobec naruszenia przez organy orzekające przepisów postępowania w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy, na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł jak w sentencji.