II SA/Wr 186/10 – Wyrok WSA we Wrocławiu


Sygnatura:
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne:
Budowlane prawo
Skarżony organ:
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2010-04-06
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Treść wyniku:
*Uchylono decyzję I i II instancji
Sędziowie:
Andrzej Cisek /sprawozdawca/Halina Kremis /przewodniczący/Julia Szczygielska

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Halina Kremis, Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Cisek (spr.), Sędzia NSA Julia Szczygielska, , Protokolant asystent sędziego Wojciech Śnieżyński, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 czerwca 2010 r. sprawy ze skargi J. B. na decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z dnia […]r. nr […] w przedmiocie nakazu rozbiórki budynku gospodarczo – garażowego I. uchyla decyzję organu I i II instancji; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; III. zasądza od D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. na rzecz skarżącej kwotę 500 (słownie: pięćset złotych) tytułem zwrotu poniesionych kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie wyroku

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Dz., decyzją z dnia […] r. (Nr[…]), nakazał J. B. dokonać rozbiórki budynku gospodarczo – garażowego, znajdującego się na terenie nieruchomości przy ul. W.[…] w B.W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia wskazano, że w […] r., na wniosek H. i L. O., wszczęte zostało postępowanie administracyjne w sprawie dotyczącej samowolnej budowy budynku gospodarczego w B., przy ul. W.[…], przez J. B., a w dniu […]r. wpłynęło pismo Starosty Dz. z dnia […]r., z zapytaniem, czy PINB w Dz. prowadzi postępowanie administracyjne w sprawie rozbudowy domu jednorodzinnego oraz budowy budynku garażowo – gospodarczego. W piśmie tym znalazła się nadto informacja, że H. i L. O. – jako strona postępowania administracyjnego – pismem złożonym w dniu […] r., poinformowali Wydział Urbanistyki, Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego w Dz., że przedmiotowe inwestycje zostały już wykonane. Pismem zaś z dnia […]r., strony postępowania oraz Starosta Dz. zostały poinformowane o wszczęciu postępowania i oględzinach w sprawie dotyczącej samowolnej budowy budynku gospodarczego.Jak dalej wskazał organ I instancji – podczas przeprowadzonych w dniu […] r. oględzin na terenie przedmiotowej nieruchomości ustalono, że w głębi posesji, za budynkiem mieszkalnym, przy ogrodzeniu z sąsiednią nieruchomością, wybudowany jest budynek gospodarczo – garażowy, z poddaszem o dachu dwuspadowym, krytym dachówką ceramiczną, a roboty budowlane związane z budową tegoż obiektu nie zostały zakończone. Ustalono nadto, że inwestorem jest J. B., która przedmiotowy budynek wybudowała około. 2006 r., bez uprzedniego uzyskania odpowiedniego pozwolenia na budowę.W toku postępowania decyzją z dnia […] r.,(Nr[…]) na skutek cofnięcia przez H. i L. O. wniosku, postępowanie niniejsze zostało umorzone. W dniu zaś […] r., organ nadzoru budowlanego stopnia powiatowego, zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego, ([…]), w sprawie dotyczącej legalności budowy budynku gospodarczo – garażowego, na terenie nieruchomości przy ul. W. […] w B. oraz wyznaczono termin przeprowadzenia oględzin w przedmiotowej sprawie na dzień […]r. Zwrócono nadto uwagę, że w dniu […]r. do organu I instancji wpłynęła decyzja Starosty Dz. z dnia […] r. (Nr […]) wraz z projektem budowlanym, udzielająca J. B. pozwolenia na rozbudowę domku jednorodzinnego oraz budowę budynku garażowo — gospodarczego z wewnętrzną instalacją elektryczną, na działce nr[…], obr. O., przy ul. W.[…] w B.Podczas powtórnie przeprowadzonych w dniu […]r. oględzin potwierdzono istnienie samowolnie wybudowanego budynku gospodarczo – garażowego, a J.B. wyjaśniła, że po umorzeniu postępowania administracyjnego w sprawie dotyczącej samowolnej budowy budynku gospodarczego, złożyła ponownie w Starostwie Powiatowym dokumentację, celem uzyskania pozwolenia na budowę tegoż budynku.Rozpatrując cały zgromadzony materiał dowodowy organ I instancji stwierdził, że inwestor nie zastosował się do przepisu art. 28 ustawy Prawo budowlane, który stanowi, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31. Oznacza to, że przedmiotowy budynek gospodarczo – garażowy został wybudowany samowolnie, ponieważ budowa takiego obiektu nie jest wymieniona w przepisach – jako zwolniona z obowiązku uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, a inwestor takiej decyzji nie uzyskał.W dalszej części uzasadnienia organ nadzoru budowlanego wyjaśnił, że z przedłożonej geodezyjnej inwentaryzacji budynku wynika, że budynek gospodarczo – garażowy jest usytuowany w odległości 40-50 cm od działki sąsiedniej. Wskazano przy tym, że rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2006 r., czyli w okresie, kiedy przedmiotowy obiekt był wybudowany, w § 12 ust. 1 stanowiło, że jeżeli z przepisów § 13, 60, 271 i 273 lub przepisów odrębnych nie wynikają inne wymagania, budynki na działce budowlanej sytuuje się od granicy z sąsiednią działką budowlaną w odległości nie mniejszej niż: pkt 1) 4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy, pkt 2) 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy. Przepis zaś z § 12 ust. 3 tegoż rozporządzenia stanowił, że sytuowanie ściany budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy z sąsiednią działką budowlaną lub bezpośrednio przy granicy, jeżeli: wynika to z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo nie jest możliwe zachowanie odległości, o której mowa w ust. 1 pkt 2, ze względu na rozmiary działki. W ocenie organu nadzoru wybudowany budynek gospodarczo – garażowy znajduje się w odległości 40-50 cm od granicy z sąsiednią działką o nr ew. gr. […] obręb O., co stanowi naruszenie wskazanych wyżej przepisów. Jak dalej wskazał organ I instancji w rozpatrywanym przypadku nie ma możliwości usunięcia wskazanej nieprawidłowości, ponieważ aby zachować odległość 3m od granicy działki, konieczne byłoby rozebranie znacznej części budynku zbliżonej do granicy, co z kolei spowodowałoby, że z budynku pozostałaby właściwie tylko jedna ściana. Nie ma również możliwości zastosowania przepisu cytowanego wyżej ust. 3 , czyli zmniejszenia odległości od granicy z sąsiednią działką do 1,5 m, ze względu na rozmiary działki J. B., które pozwalają na usytuowanie budynku w odległości zgodnej z § 12 ust. 1 rozporządzenia.W ocenie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Dz., wobec niespełnienia przez przedmiotowy obiekt jednej z przesłanek koniecznych do wdrożenia procedury legalizacyjnej, należy niniejszą sprawę rozstrzygnąć sprawę poprzez wydanie decyzji na podstawie przepisu art. 48 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane, który stanowi, że właściwy organ nakazuje, z zastrzeżeniem ust. 2, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.Odwołanie od powyższej decyzji złożyła J. B., wnosząc o stwierdzenie jej nieważności lub uchylenie oraz wydanie pozwolenia na użytkowanie obiektu lub skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.W ocenie odwołującej się zakwestionowany obiekt gospodarczy (garaż z nadbudówką) powstał po wyremontowaniu wcześniej istniejącego na tej działce we wskazanym miejscu garażu, o wymiarach 4x3m wysokości 4m, w którym na parterze zbudowanym z cegieł mieściła się obora, a w drewnianej nadbudówce przechowywano paszę. Z uwagi zaś na fakt, iż obiekt ten został zdekapitalizowany i stał się nieestetyczny skarżąca postanowiła go wyremontować.Wyjaśniono nadto, że obiekt ten nie narusza miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nie stwarza nowej sytuacji budowlano – przestrzennej.D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W. decyzją z dnia […] r. (Nr[…]) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.W uzasadnieniu organ odwoławczy wyjaśnił, że zgodnie z art. 28 ustawy – Prawo budowlane roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31. Wyjątki od tej zasady zawiera art. 29 ustawy, który wylicza w sposób enumeratywny rodzaje budów oraz innych robót budowlanych, które nie wymagają pozwolenia na budowę, a unormowanie powyższe uzupełnia art. 30 określający rodzaje robót budowlanych, których prowadzenie wymaga zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Zgodnie zaś z art. 29 ust. 1 lit. a w związku z art. 30 Prawa budowlanego pozwolenia na budowę nie wymaga budowa parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35mz, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,8m, bowiem na wybudowanie takich obiektów budowlanych wymagane jest zgłoszenie właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej.W ocenie organu odwoławczego poczynione w trakcie postępowania przez organ I instancji pomiary przedmiotowego obiektu budowlanego bezsprzecznie wskazują, iż samowolnie wybudowany przez J. B. budynek gospodarczo-garażowy wymagał pozwolenia na budowę, tym samym wykluczonym byłoby tylko jego zgłoszenie do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej. Budynek ten bowiem nie jest budynkiem parterowym, natomiast jego wymiary przekraczają określoną ww. przepisem powierzchnię. Powyższe rozważania prowadzą zaś do stwierdzenia, iż PINB w Dz. prawidłowo uznał, iż na wybudowanie budynku gospodarczo-garażowego J.B. winna uzyskać pozwolenie na budowę i tym samym stwierdzając samowolne jego wykonanie wykluczyć należy możliwość zastosowania art. 49b ustawy Prawo budowlane. W konsekwencji – zdaniem D.Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. – organ I instancji prawidłowo rozważył możliwość przeprowadzenia procedury legalizacyjnej w oparciu o unormowanie zawarte w art. 48 ustawy Prawo budowlane.W dalszej części uzasadnienia wyjaśniono, że uruchomienie procedury legalizacyjnej uzależnione jest od spełnienia określonych w art. 48 ust. 2 i 3 Prawa budowlanego przesłanek, które muszą wystąpić łącznie.Nadto wskazano, że w trakcie przesłuchania w dniu […]r., J.B. oświadczyła, iż budynek gospodarczo-garażowy wybudowała w 2006 r, w miejscu gdzie wcześniej stał budynek inwentarski, który został rozebrany. Jednocześnie oświadczyła, iż od czasu oględzin w 2008r., nie wykonywała w tym budynku żadnych robót budowlanych, a na wykonanie kwestionowanego obiektu nie uzyskała pozwolenia, jednakże w 2008r, złożyła w Starostwie Powiatowym dokumenty celem uzyskania pozwolenia na budowę już istniejącego budynku. Z przedłożonego zaś przez skarżącą dokumentu – pomiaru powykonawczego przedmiotowego budynku z dnia […]r., bezsprzecznie wynika, iż budynek ten posadowiony jest 0,5m – 0,4m od granicy z działką.W ocenie organu odwoławczego mającego na uwadze ustalony w sprawie stan faktyczny, organ I instancji słusznie uznał, iż samowolnie wybudowany budynek gospodarczo-garażowy narusza przepisy techniczno-budowlane, w sposób uniemożliwiający doprowadzenie tegoż budynku do stanu zgodnego z prawem, wykluczając tym samym jedną z przesłanek wymaganych do przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego. Zgodnie bowiem z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w tym w szczególności § 12 pkt 1 ,,budynki na działce budowlanej sytuuje się od granicy z sąsiednią działką budowlaną, w odległości nie mniejszej niż:1) 4m, w przypadku budynku, zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi, w stronę tej granicy,2) 3m, w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów, okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy,Ponadto jak wskazano w § 12 pkt 3 ww. rozporządzenia możliwe jest usytuowanie budynku gospodarczego i garażu o długości mniejszej niż 5,5m i wysokości mniejszej niż 3m bezpośrednio przy granicy z działka budowlana lub w odległości nie mniejszej niż 1,5m ściana bez otworów okiennych lub drzwiowych. Zgodnie zaś z § 12 pkt.6 ww. rozporządzenia budynek inwentarski lub gospodarczy, nie może być usytuowany ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w odległości mniejszej niż 8 metrów od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego (…).Analizując stan faktyczny sprawy organ odwoławczy w pełni podzielił stanowisko organu I instancji, iż z uwagi na fakt, wybudowania budynku gospodarczo-garażowego w odległości 40-50 cm od granicy z sąsiednią działką, a więc z naruszeniem powyższych przepisów, nie ma możliwości przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego. Jak bowiem wynika z przedłożonego pomiaru powykonawczego z dnia […]r., przedmiotowy budynek ma długość 7,75m oraz szerokość 4,70 i jest położony 0,4m-0,5m od granicy z działką, co wyklucza możliwość przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego. Jednocześnie wskazano, iż nie ma możliwości usunięcia tej nieprawidłowości, aby bowiem zachować właściwe odległości przedmiotowego budynku od granicy z działką, konieczne byłoby rozebranie znacznej części budynku, co skutkowałoby pozostawieniem w istocie jednej ściany.Odnosząc się do argumentów podniesionych w odwołaniu wyjaśniono, że fakt istnienia uprzednio budynku w konkretnej części działki, nie daje podstawy do swobodnego samowolnego budowania w tym miejscu nowego obiektu budowlanego.Wskazano przy tym, iż jakkolwiek skarżąca w odwołaniu podniosła, iż dokonała remontu starego obiektu budowlanego, nie mniej jednak zauważyć należy, iż powyższe oświadczenie stoi w sprzeczności nie tylko z oznaczeniami przedstawionymi na mapach z 1998 r., i 2008 r., które w sposób bezsprzeczny wskazują, iż są to dwa różne obiekty budowlane, ale również z oświadczeniem, które skarżąca złożyła w dniu […] r., wskazując, iż budynek gospodarczo-garażowy wybudowała w 2006 r, po rozebraniu poprzedniego poniemieckiego obiektu budowlanego.Wyjaśniono również, iż biorąc pod uwagę okoliczności stanu faktycznego niezrozumiałym dla organu odwoławczego jest wydanie przez Starostę Powiatu Dz. decyzji z dnia […] r. (Nr[…] ) na budowę budynku już istniejącego.Nie godząc się z powyższym rozstrzygnięciem skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu złożyła J. B. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowania wg norm przepisanych.W uzasadnieniu strona skarżąca wyjaśniła, że przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie administracyjne w sposób oczywisty narusza zaufanie do państwa i prawa, wywodząc, iż organ II instancji nie odniósł się do podnoszonej przez skarżącą okoliczności, że budynek, którego rozbiórkę nakazano, stanowi w istocie kontynuację istniejącej tam zabudowy inwentarskiej. Zarzucono zatem, iż organ nadzoru budowlanego nie ocenił jaka była powierzchnia i usytuowanie poprzedniego budynku. Podkreślono przy tym, że gdyby nie podjęto "remontu – przebudowy" nadal w tym samym miejscu istniałby budynek, tylko, że mocno zniszczony.Strona skarżąca zwróciła nadto uwagę, że zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 7 września 2007 r., (sygn. akt II SA/Ke 377/07) przepisy rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie odnoszą się wyłącznie do usytuowania budynków wznoszonych na przyszłość, a nie do wybudowanych przed jego wejściem w życie.W dalszej części skarżąca podniosła, że całkowicie nieudokumentowany jest zarzut naruszenia § 12 ust 7 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Nie udowodniono bowiem by w odległości mniejszej niż 8m istniał budynek mieszkalny na sąsiedniej działce. Znajduje się tam zaś budynek wyczerpujący przesłankę § 12 ust 4 pkt 2 rozporządzenia, tzn. istnieje budynek inwentarski ze ścianą bez otworów przylegający bezpośrednio do budynku skarżącej.Wskazano również, że nawet jeśli zakwalifikowano remont-przebudowę jako działanie samowolne to zbyt łatwo organ nadzoru budowlanego zrezygnował z możliwości zalegalizowania przebudowy budynku o wymiarach: 4,20 x 7,40m=31,08m2 powierzchni zabudowy, wywodząc przy tym, iż wzniesienie obiektów do 35m2 nie wymaga pozwolenia na budowę.Za chybiony również uznano zarzut, iż legalizacja budynku jest technicznie niewykonalna. W ocenie strony skarżącej możliwe i wykonalne jest bowiem sprowadzenie budynku do skali jaką posiadał przed przebudową, w każdym razie do 35m² powierzchni. Skarżąca wskazała nadto, iż jest gotowa rozebrać zadaszenie służące składowaniu drewna u wejścia do budynku (z tarasem) dostosowując go wysokością do wymagań prawa budowlanego.Wreszcie skarżąca podniosła, powołując się na stosowne orzecznictwo, że nakaz rozbiórki obiektu może nastąpić wyłącznie wówczas, gdy przesłanki zastosowania tych instytucji zostaną ustalone w sposób niewątpliwy, tj. co najmniej w oparciu o dokładne pomiary, a nie jedynie szacunki dokonane w trakcie wizji lokalnej. Oznacza to więc, że organy miały obowiązek dokładnie zbadać istnienie tych przesłanek, korzystając z dostępnych środków dowodowych, na co w toku postępowania zwracała uwagę strona skarżąca. W ocenie J. B. zaniechanie przez organy administracyjne powyższym obowiązkom stanowiło naruszenie art. 77 § 1 i art. 80 KPA, wyjaśniając przy tym, że podniesione naruszenia są tym bardziej doniosłe, że nakaz rozbiórki nie ma charakteru bezwzględnego i może być orzekany jedynie wyjątkowo, tj. w sytuacji, gdy wykluczona jest możliwość doprowadzenia wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem (por. wyrok NSA z dnia 13 września 2005 r., OSK 782/04, Lex, nr 194993).W odpowiedzi na skargę D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację I wywody prawne zawarte w kwestionowanej decyzji.Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:Stosownie do treści przepisu art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne właściwe są do badania zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Sąd nie może opierać tej kontroli na kryterium słuszności lub sprawiedliwości społecznej. Decyzja administracyjna jest zgodna z prawem, jeżeli jest zgodna z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Uchylenie decyzji administracyjnej, względnie stwierdzenie jej nieważności przez Sąd, następuje tylko w przypadku istnienia istotnych wad w postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego, mającego wpływ na wynik sprawy – art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.).Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje w szczególności orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne, postanowienia, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie lub rozstrzygające sprawę co do istoty (art. 3 § 1 w związku § 2 pkt 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), a także na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego.Kryterium legalności przewidziane w art. 1 § 2 ustawy ustrojowej umożliwia sądowi wyeliminowanie z obrotu prawnego zarówno decyzji administracyjnej uchybiającej prawu materialnemu, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), jak też rozstrzygnięcia dotkniętego wadą warunkującą wznowienie postępowania administracyjnego (lit. b), a także wydanego bez zachowania reguł postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c). W pierwszej kolejności kontroli sądu podlega prawidłowość zastosowania w postępowaniu administracyjnym przepisów proceduralnych. Bezbłędne stosowanie przepisów procesowych wpływa bowiem na zasadność ustalenia stanu faktycznego w sprawie, a tylko należycie ustalony stan faktyczny sprawy pozwala ocenić trafność zastosowanych w danej sprawie norm prawa materialnego.Mając na uwadze tak zakreślony zakres kognicji Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, po poddaniu ocenie ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych oraz obowiązujących w czasie podejmowania decyzji przepisów prawnych, stwierdził, że, w niniejszej sprawie istnieje konieczność zastosowania art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Tak bowiem decyzja organu I instancji jak i decyzja organu odwoławczego zostały podjęte z naruszeniem przepisów prawa procesowego, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy.W rozpoznawanej sprawie kontroli tutejszego Sądu poddana została decyzja D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z dnia […]r., utrzymująca w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Dz. nakazującą J. B. dokonać rozbiórki budynku gospodarczo – garażowego, znajdującego się na terenie nieruchomości przy ul. W. […] w B., z uwagi na fakt, iż niniejszy obiekt, stanowiący samowolę budowlaną, narusza przepisy techniczno – budowlane w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem, a precyzując – przepis z § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.Rozpoznając niniejszą sprawę zasadnym jest na wstępie wskazanie, że stosownie do postanowień art. 28 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tj. Dz.U. z 2006r., nr 156, poz. 1118 ze zm.) roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach art. 29, który wylicza enumeratywnie obiekty i roboty budowlane, których realizacja, co prawda nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, ale nakłada na inwestora obowiązek zgłoszenia zamiaru ich wykonania właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej.Rozpatrując powyższą skargę w kontekście wskazanych wyżej uregulowań należy uznać, iż zgodnie z przepisem art. 28 Prawa budowlanego istnieje swoiste domniemanie, iż rozpoczęcie robót budowlanych wymaga – co do zasady – legitymowania się przez inwestora ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę. Wyjątki od powyższej zasady wprowadził ustawodawca w przepisie art. 29 powoływanej ustawy, tworząc katalog zamknięty robót budowlanych niewymagających takiego pozwolenia na budowę. Z kolei w przepisie art. 30 Prawa budowlanego określono w jakich przypadkach wykonywanie robót budowlanych nie wymaga co prawda uzyskania pozwolenia na budowę ale konieczne jest zgłoszenie określonych w tym przepisie robót budowlanych właściwemu organowi. Również wyliczenie owych robót podlegających zgłoszeniu ma charakter zamknięty.Konsekwencje zaś zaniechania uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę określono w art. 48 powyżej ustawy. W ust. 1 tegoż przepisu, stanowiącym podstawę materialnoprawną podjętej decyzji, wskazano bowiem, że właściwy organ nakazuje, z zastrzeżeniem ust. 2, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego lub w jego części będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.Zgodnie zaś z ust. 2 powyższego przepisu jeżeli budowa, o której mowa w ust. 1:1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności:a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albob) ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem- właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych.Z powyższych regulacji normatywnych wynika więc, że ustawodawca stwarza podmiotowi, który nie legitymuje się ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę możliwość legalizacji budowy po spełnieniu przewidzianych prawem warunków. Dopuszczalność wszak legalizacji samowolnie wykonanych robót uzależniono od ich zgodności z przepisami o zagospodarowani przestrzennym oraz od wykazania, że nie naruszają przepisów, w tym przepisów techniczno – budowlanych, w zakresie umożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem. Jak nadto wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 stycznia 2009 r. (sygn. akt II OSK 1879/07), podzielonym przez Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, "z brzmienia przepisów ustawy Prawo budowlane wynika, że ustawodawca zobowiązał organ nadzoru do badania, czy budowa realizowana bez wymaganego pozwolenia jest zgodna z przepisami, w szczególności o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i czy umożliwia doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem. Tak więc, nakaz rozbiórki obiektu może być orzeczony dopiero wówczas, gdy okaże się, że nie ma prawnych możliwości jego legalizacji, z tym że oczywiście legalizacja samowoli budowlanej nie jest obowiązkiem, a uprawnieniem inwestora".Zważyć zatem należy, że orzeczenie rozbiórki, stanowiącej dolegliwą sankcję administracyjną za naruszenie porządku prawnego w sprawach budownictwa winno poprzedzać należyte i wszechstronne przeprowadzenie postępowanie wyjaśniającego w zakresie istnienia lub też nie przesłanek warunkujących możność wszczęcia postępowania legalizacyjnego. Tylko bowiem nie budzące żadnych wątpliwości dowiedzenie, iż w określonej sprawie dany obiekt, stanowiący samowolę budowlaną, narusza przepisy, w tym zwłaszcza techniczno – budowlane, w takim zakresie, że uniemożliwia doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem lub też jest niezgodny z porządkiem planistycznym na obszarze, na którym został zrealizowany, warunkuje podjęcie prawidłowej decyzji w przedmiocie orzeczenia rozbiórki.Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, wskazać należy, iż podjęta decyzja w przedmiocie nakazu rozbiórki została wydana przedwcześnie, albowiem w toku prowadzonego postępowania organ nadzoru budowlanego nie wyjaśnił w należyty sposób kwestii powierzchni przedmiotowego obiektu gospodarczego. Zgromadzony zaś materiał dowodowy nie pozwala w sposób jednoznaczny na przyjęcie, iż powierzchnia zabudowy budynku gospodarczo – garażowego znajdującego się na terenie nieruchomości przy ul. W.[…] w B. przekracza 35m². Z protokołu bowiem przeprowadzonych w niniejszej sprawie, w dniu 8 lipca 2008 r., oględzin obiektu wynika, iż wymiary tegoż obiektu wynoszą 4, 20 x 7, 40, co daję łączną wielkość 31, 08m².Powyższe ustalenie jest o tyle istotne, gdyż, stosownie do postanowień art. 29 ust. 1 pkt 1a ustawy – Prawo budowlane pozwolenia na budowę nie wymaga budowa obiektów parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, jednakże po myśli art. 30 ust. 1 powyższej ustawy inwestycja taka wymaga uprzedniego zgłoszenia właściwemu organowi. Tymczasem organ I instancji, pomimo istniejących wątpliwości, uznał, iż w niniejszej sprawie inwestor rozpoczął budowę przedmiotowego obiektu bez uzyskania wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, wszczął procedurę określoną w przepisie art. 48 Prawa budowlanego – właściwą dla samowoli budowlanej, polegającej na budowie obiektu budowlanego bez wymaganego pozwolenia i w konsekwencji w oparciu o ten tryb orzekł o rozbiórce.Mając zatem na względzie powyższe okoliczności wskazać należy, że decyzja organu I instancji została podjęta z naruszeniem art. 7, 8 i 77 KPA. Celem bowiem tychże regulacji prawnych jest nałożenie na organ administracji publicznej obowiązku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego poprzez zobligowanie organu prowadzącego postępowanie administracyjne nie tylko do rozpatrzenia całego materiału dowodowego, ale również do podjęcia czynności mających na celu zebranie tegoż materiału. W doktrynie podkreśla się, iż uzyskanie pełnego materiału dowodowego, to zebranie dowodów odnoszących się do wszystkich mających znaczenie prawne dla sprawy okoliczności. Nadto nałożony na organy obowiązek przeprowadzenia całego postępowania dowodowego co do wszystkich istotnych okoliczności spoczywa na organie i nie może być przerzucony na stronę. W sytuacji jednak gdy strona przedstawi niepełny materiał dowodowy, organ ma obowiązek z własnej inicjatywy go uzupełnić (por. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2006, s. 402 – 405).Wskazać także należy, że tak przeprowadzone postępowanie naruszało nadto art. 6 KPA, stanowiący, że organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa, co obejmuje ustalenie przepisów prawa materialnego i przepisów prawa procesowego mających zastosowanie przy rozpoznaniu i rozstrzygnięciu sprawy. Postępowanie administracyjne jest więc zorganizowanym procesem stosowania prawa, który obejmuje: ustalenie jaka norma obowiązuje w znaczeniu dostatecznie określonym dla potrzeb podjęcia rozstrzygnięcia, uznanie za udowodniony fakt na podstawie określonych materiałów i przyjętej teorii dowodów, subsumcję faktu uznanego za udowodniony, pod stosowaną normę prawną, ustalenie następstw prawnych faktu uznanego za udowodniony na podstawie zastosowanej normy prawnej (por. B. Adamiak, J. Borkowski, op. cit., s. 56). Wobec powyższego podnieść należy, iż w rozpoznawanej sprawie zaniechanie należytego ustalenia okoliczności stanu faktycznego, mogło skutkować nienależytym zastosowaniem norm prawa materialnego. W przypadku bowiem uznania, iż niniejsza inwestycja zwolniona jest z obowiązku pozyskania pozwolenia na budowę i wymaga jedynie zgłoszenia organ nadzoru budowlanego winien prowadzić postępowanie i podjąć rozstrzygnięcie w oparciu o art. 49b Prawa budowlanego, który określa procedurę właściwą dla samowoli budowlanej, polegającej na budowie obiektu budowlanego bez wymaganego zgłoszenia bądź pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ.Konkludując, uznać należy, iż zaniechanie należytego ustalenia okoliczności stanu faktycznego przez organ nadzoru budowlanego stopnia powiatowego stanowiło naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zatem zasadnym było wyeliminowanie z obrotu prawnego tak decyzji organu I instancji jak i utrzymującej ją w mocy decyzji organu odwoławczego.Mając więc na uwadze powyższe okoliczności i kierując się dyspozycją art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd orzekł jak w pkt I sentencji. Rozstrzygnięcie zawarte w pkt. II uzasadnione jest postanowieniami art. 152 powyższej ustawy, a orzeczenie o kosztach – art. 200.