Sygnatura:
6111 Podatek akcyzowy
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2008-10-16
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Zwolniono od kosztów sądowych w części
Sędziowie:
Katarzyna Golat /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Asesor wykonujący czynności referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Katarzyna Golat po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym dnia 10 czerwca 2009 r. sprawy ze skargi Syndyka Masy Upadłości "A" S.A. w upadłości z siedzibą w R. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia […] r. nr […] w przedmiocie podatku akcyzowego w zakresie wniosku o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie od wpisu od skargi kasacyjnej postanawia zmienić postanowienie referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 grudnia 2008 r. zwalniające stronę skarżącą z wpisu od skargi w ten sposób, że postanawia przyznać stronie skarżącej prawo pomocy w zakresie zwolnienia od obowiązku uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej.

Uzasadnienie wyroku

Dnia […]r. syndyk Masy Upadłości "A" Spółki akcyjnej w upadłości z siedzibą w R. wniósł skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia […]r. nr […].Skarżąca w odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia należnego od wniesionej skargi wpisu sądowego wniosła o przyznanie pomocy prawnej "w zakresie całkowitego zwolnienia od ponoszenia opłat sądowych, w związku z wniesieniem skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K.".Postanowieniem referendarza sądowego z dnia 4 grudnia 2008 r. o sygn. akt III SA/GI 1161/08 zwolniono stronę skarżącą z wpisu sądowego od skargi, a w pozostałym zakresie wniosek oddalono.Dnia 27 lutego 2009 r. wyrokiem o sygn. akt III SA/GI 1161/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia […] r. nr […].Strona skarżąca reprezentowana przez adwokata W. M. wniosła skargę kasacyjną od wskazanego wyroku WSA w Gliwicach.W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia należnego od wniesionej skargi kasacyjnej od ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wpisu sądowego w kwocie 3.708 zł syndyk Spółki Akcyjnej "A" w upadłości złożył na urzędowym formularzu – druk PPPr – wniosek o przyznanie prawa pomocy, w którym domagał się zwolnienia od obowiązku uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej.W jego uzasadnieniu podał, iż w toku prowadzonego postępowania upadłościowego nie jest w stanie zgromadzić środków finansowych, które wystarczyłyby na pokrycie wpisu. Nadmienił, że dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa upadłego oraz spieniężenie jego majątku jest niezwykle skomplikowane, a w konsekwencji wnioskodawca nie posiada środków na poniesienie ww. kosztów sądowych.We wniosku zostało wskazane, że za ostatni rok obrotowy Spółka wygenerowała zysk w wysokości […] zł (na dzień […]r. wykazano stratę w wysokości […] zł). Obecnie w skład masy upadłości wchodzą kapitał zakładowy w kwocie […] zł, środki pieniężne zgromadzone na koncie w wysokości […] zł.Na potwierdzenie podanych we wniosku danych do akt sprawy dołączono kserokopie następujących dokumentów źródłowych: deklaracje VAT-7, gdziew miesiącach styczniu, lutym i marcu 2009 r. zadeklarowano następujące podstawy opodatkowania: […] zł, […] zł, […] zł, raporty kasowe i wyciągiz rachunku bankowego obrazujące stan konta oraz operacje dokonywane w jego ramach w okresie ostatnich trzech miesięcy, a także sprawozdanie finansoweza okres […] marzec 2008 r. […] grudzień 2008 r. obejmujące m.in. bilans i rachunek zysków i strat. Z wprowadzenia do sprawozdania finansowego spółki wynika, że zostało ono sporządzone przy założeniu braku możliwości kontynuowania działalności gospodarczej przez spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości.W bilansie wskazano, że na dzień […]r. strata z lat ubiegłych wynosi […] zł, natomiast suma aktywów […] zł.Mając na uwadze wszystkie podniesione wyżej okoliczności zważono,co następuje.Na wstępie należy wskazać, że – stosownie do art. 220 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm. – zwanej dalej P.p.s.a.) sądy administracyjne nie podejmują żadnych czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. Kwestia prawa pomocy posiada zatem pierwszeństwo, przed rozpatrzeniem innych wniosków, przy czym nie dotyczy to sytuacji pisma podlegającemu odrzuceniu, zgodnie z art. 222 P.p.s.a.Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 P.p.s.a., osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym – obejmującym zgodnie z art. 245 § 3 P.p.s.a. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmującym tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego – gdy ta wykaże,że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.W tym miejscu należy zauważyć, iż przywołany przepis stanowi odstępstwood generalnej zasady odpłatności wymiaru sprawiedliwości obowiązującejw postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym, w myśl której strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 199 ustawy P.p.s.a.), zatem jego stosowanie może mieć miejsce jedynie w takich sytuacjach, kiedy uzasadnione jest zapewnienie stronie skarżącej – prawa do sądu pod warunkiem, iż ta wykaże istnienie okoliczności uzasadniających zwolnienie jej z obowiązku uiszczania występujących w sprawie kosztów sądowych, w tym należnego od wniesionej skargi wpisu sądowego. Z regulacji zawartej w art. 246 § 2 pkt 2 ustawy P.p.s.a. wypływa bowiem jednoznaczny wniosek, iż to na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania w znaczeniu udowodnienia, przedstawienia czegoś w sposób przekonujący, unaocznienia (por. Słownik języka polskiego pod redakcją prof. Mieczysława Szymczaka, tom III, Wydawnictwo Naukowe PWN, Sp. z o.o. Warszawa 1978, wydanie IX z 1994 r., str. 805), że osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna ubiegająca się o prawo pomocy nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Tym samym rozstrzygnięcie złożonego wniosku zależy w gruncie rzeczy od tego, co zostanie przez wnioskodawcę udowodnione (por. J. P. Tarno "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi". Komentarz, Wyd. Prawnicze Lexis Nexis, W-wa 2004 r., str. 319).Nie sposób pominąć przy analizie przesłanek zwolnienia od kosztów szczególnego usytuowania postępowania upadłościowego oraz roli syndyka masy upadłości. Postępowanie upadłościowe służy bowiem prawnej regulacji uniwersalnej egzekucji w przypadkach niewypłacalności przedsiębiorców. Ze względu na ekonomiczne, społeczne i prawne skutki postępowanie upadłościowe prowadzone jest zatem zarówno w interesie publicznym oraz prywatnym ogółu wierzycieli. Syndyk masy upadłości jest w tym postępowaniu organem państwa zobowiązanymdo realizacji celu danego postępowania upadłościowego. W szczególności dotyczy to tzw. likwidacji masy upadłości, związanej między innymi z dochodzeniem roszczeń lub uregulowaniem, także na drodze sądowej, sytuacji spornych.Stosownie do treści art. 165 P.p.s.a. postanowienia niekończące postępowania w sprawie – do których niewątpliwie należy powołane na wstępie postanowienie z dnia 4 grudnia 2008 r. w przedmiocie przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od wpisu sądowego od skargi – mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. Odstąpienie od oceny powziętej we wcześniejszym postanowieniu może zatem wchodzić w grę jedynie wtedy, gdy okoliczności stanowiące przesłankę danego rozstrzygnięcia uległy zmianie.Obowiązujące przepisy regulujące przyznawanie prawa pomocy nie uległy zmianie jednakże zmianie uległy okoliczności faktyczne sprawy. Wydanie przez wojewódzki sąd administracyjny orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie oraz złożenie wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych spowodowane wniesieniem skargi kasacyjnej od wydanego w sprawie wyroku niewątpliwie stanowi zmianę okoliczności sprawy, o której właśnie mowa w art. 165 cyt. ustawy (tak post. NSA z 20 października 2005 r., sygn. akt II FZ 651/05). Implikuje ono konieczność poniesienia wpisu od skargi kasacyjnej, który w przedmiotowej sprawie stanowi kwotę 3.708 zł.Odnosząc powyższe uwagi do realiów rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, iż ocena przesłanek przyznania prawa pomocy, o których mowaw art. 246 § 2 pkt 2 ustawy P.p.s.a. wymaga odniesienia do funduszów masy upadłości oraz aktualnej sytuacji postępowania upadłościowego.Zdaniem rozpoznającej wniosek analiza dokumentów załączonych do akt niniejszej sprawy wskazuje, iż przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w całości jest zasadne, co uzasadnia zmianę postanowienia referendarza sądowego z dnia 4 grudnia 2008 r. przyznającego zwolnienie jedynie od wpisu sądowego od skargi.W pierwotnym wniosku strona wykazała bowiem, iż za ostatni rok obrotowy Spółka poniosła stratę w wysokości […] zł, a w skład masy upadłości wchodzą kapitał zakładowy w kwocie […] zł, środki pieniężne zgromadzone na koncie w wysokości […] zł oraz aktywa trwałe, których wartość według bilansu za ostatni rok oszacowano na kwotę […] zł. Do akt sprawy o sygn. III SA/Gl 1161/08 dołączono kserokopie takich dokumentów źródłowych jak: deklaracje VAT-7, gdzie w miesiącach kwietniu, maju i czerwcu 2008 r. zadeklarowano następujące podstawy opodatkowania: […] zł, […] zł i […] zł, a na dzień […]r. wykazano stratę w wysokości […] zł. Wprawdzie pozycja strata/zysk spółki za ostatni rok obrotowy uległa – jak wyżej wskazano – zmianie, jednakże inne parametry uległy zmniejszeniu. Z przedstawionej we wniosku argumentacji oraz dołączonych do akt dokumentów źródłowych wynika, iż syndyk rzeczywiście dysponuje niewielką ilością środków zgromadzonych w kasie i na rachunku bankowym. Te bowiem na dzień […]r. wynosiły […]zł i […]zł, zaś w deklaracjach VAT-7, za miesiące styczeń, luty i marzec 2009 r. zadeklarowano jako podstawy opodatkowania: odpowiednio kwoty […] zł, […] zł, […] zł. Wartość posiadanych środków trwałych Spółki sukcesywnie zmniejsza się do kwoty […] zł na dzień […] r. i […] zł na dzień […] r.Mając zatem na uwadze powołane dane, jak i konieczność poniesienia obecnie wpisu od skarg kasacyjnych łącznie w kilku sprawach należało uznać, podobnie jak w sprawie o sygn. akt III SA/GI 1164/08, że skarżąca wykazała, iż nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, stąd zasadnym jest przyznanie jej prawa pomocy, poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.W tym stanie rzeczy działając na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7, art. 246 § 2 pkt 2 w zw. z art. 165 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.