Sygnatura:
6117 Ulgi płatnicze (umorzenie, odroczenie, rozłożenie na raty itp.)
Hasła tematyczne:
Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnegoOdrzucenie skargi
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-11-24
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Treść wyniku:
Odrzucono skargę o wznowienie postępowania
Sędziowie:
Anna Wójcik /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Anna Wójcik po rozpoznaniu w dniu 27 września 2010 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi K. M. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 13 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Op 9/09 wydanym w sprawie ze skargi K. M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia 19 listopada 2008 r. Nr […] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości w zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów ewidencjonowanych postanawia: 1. odrzucić skargę o wznowienie postępowania sądowego, 2. zwrócić skarżącemu z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu kwotę 200,00 zł tytułem uiszczonego wpisu od skargi, 3. przyznać pełnomocnikowi skarżącego adwokatowi P. N. od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu kwotę 292,80 zł brutto (słownie: dwieście dziewięćdziesiąt dwa i 80/100), w tym kwotę 52,80 zł (słownie: pięćdziesiąt dwa i 80/100) należnego podatku VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu.

Uzasadnienie wyroku

Pismem złożonym w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Opolu w dniu 24 listopada 2009 r. K. M. wniósł o ponowne rozpatrzenie jego sprawy zakończonej wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, przy czym z uzasadnienia wynikało, że domaga się "powtórnego rozpatrzenia sprawy" wcześniej rozpoznawanej przez ten Sąd. Dotyczyło to zatem sprawy zakończonej wyrokiem tut. Sądu z dnia 13 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Op 9/09. Żądanie wznowienia uzasadnił faktem powoływania się przez Izbę Skarbową na nieistniejące dokumenty i akty prawne jak też nieprzedłożeniem przez Izbę Skarbową wszystkich dokumentów, co w jego ocenie uniemożliwiało wniesienie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Po wezwaniu skarżącego na podstawie art. 276 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.) – dalej jako: [p.p.s.a.] do uzupełnienia braków formalnych skargi poprzez wskazanie podstawy, w oparciu o którą strona żąda wznowienia postępowania (art. 271-274 p.p.s.a.) oraz o podanie okoliczności stwierdzających zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, skarżący w piśmie złożonym dnia 10.12.2009 r. wskazał na dwie podstawy wznowienia postępowania: w oparciu o art. 271 pkt 2 p.p.s.a. "w zakresie braku możliwości działania" oraz na art. 273 § 2 p.p.s.a. w zakresie "dotyczącym dokumentów sprawy". Jako okoliczność uzasadniającą zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie zgodnie z art. 277 p.p.s.a. wskazał, że jest to data, w której przedstawiciel strony dowiedział się o braku możliwości działania.W uzasadnieniu wyjaśnił, że datą powzięcia wiadomości o braku możliwości działania jest pismo przedstawiciela strony datowane na dzień 28.10.2009 r. skierowane do Sądu. Nadto zasygnalizował, że od daty uprawomocnienia się wyroku (30 września 2009 r.) również nie upłynął 3-miesięczny termin, który warunkował możliwość działania przedstawiciela strony. Niemożność działania przedstawiciela strony została uzasadniona faktem, iż nie miał on możliwości działania ze względu na brak akt sprawy, czego dowodzi pismo tego przedstawiciela z dnia 28.10.2009 r. skierowane do WSA w Opolu. W zakresie braku dokumentów wyjaśnił, że na rozprawie pełnomocnik Dyrektora Izby Skarbowej zobowiązał się do dostarczenia stronie dokumentów potwierdzających jej stanowisko, lecz nie wykonał tego zobowiązania, a Izba notorycznie uchyla się od prezentacji całego materiału dowodowego, przedstawiając tylko materiały korzystne dla swych domniemań a ukrywa przed Sądemi stroną dokumenty przeczące stanowisku organu. Natomiast wniosek skarżącego o uzupełnienie protokołu z rozprawy został przez Sąd oddalony.Wobec powyższego skarżący wniósł o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.Do skargi dołączył wyciągi z wyroków sądów administracyjnych potwierdzających jego zdaniem zasadność złożonego wniosku oraz kopię pisma (nie podpisaną) do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu złożonego w Urzędzie w dniu 29 sierpnia 2008 r., zawierającego m.in. wniosek o wstrzymanie działań egzekucyjnych.Po przyznaniu stronie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu, pełnomocnik ten w piśmie procesowym z dnia 16.04.2010 r. podtrzymał w całości "wszystkie zgłoszone przez stronę dotychczasowe: twierdzenia faktyczne, wnioski dowodowe i procesowe oraz roszczenia".Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2010 r. sygn. akt I SA/Op 534/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oddalił wniosek skarżącego o wstrzymanie wykonania zaskarżonego orzeczenia.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skargę o wznowienie postępowania sądowego należało odrzucić.Zgodnie z art. 270 p.p.s.a., w przypadkach przewidzianych w dziale VII tej ustawy, można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem.Oznacza to, że aby możliwe było skorzystanie z instytucji wznowienia postępowania, w pierwszej kolejności muszą zostać spełnione ogólne warunki dopuszczalności wznowienia postępowania, tj. musi istnieć orzeczenie sądu, od którego została wniesiona skarga o wznowienie postępowania, orzeczenie to musi być prawomocne oraz orzeczenie musi kończyć postępowanie w sprawie.W niniejszej sprawie te ogólne warunki zostały spełnione, gdyż wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 13 maja 2009 r. wydany w sprawie o sygn. akt I SA/Op 9/09 kończył postępowanie w sprawie i stał się prawomocny z dniem 9 lipca 2009 r., co jednoznacznie wynika z akt sprawy I SA/Op 9/09 tut. Sądu.W sprawie nie ulega wątpliwości, iż skarżący wystąpił o wznowienie postępowania zakończonego wskazanym wyżej prawomocnym wyrokiem z dnia 13 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Op 9/09 oddalającym jego skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia 19 listopada 2008 r. odmawiającą umorzenia zaległości w zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów ewidencjonowanych. Na skutek wezwania przez Sąd do uzupełnienia braków formalnych skargi poprzez wskazanie podstaw wznowienia postępowania skarżący sprecyzował, iż opiera ją na dwóch podstawach: po pierwsze, na pozbawieniu go możności działania (ze wskazaniem na art. 271 pkt 2 p.p.s.a.) oraz, po wtóre, na ujawnieniu w sprawie nowych dokumentów, co odniósł do podstawy wznowienia opisanej w art. 273 § 2 p.p.s.a. Na uzasadnienie zachowania terminu do wniesienia skargi, o jakim mowa w art. 277 p.p.s.a. podniósł, że nie upłynął jeszcze trzymiesięczny termin liczony od dnia złożenia przez jego przedstawiciela pisma z dnia 28.10.2009 r., jak też ten sam trzymiesięczny termin liczony od dnia uprawomocnienia się wyroku, co według skarżącego nastąpiło w dniu 30 września 2009 r.Zgodnie z powołanym przez skarżącego art. 271 pkt 2 p.p.s.a., skargę o wznowienie postępowania można oprzeć na nieważności postępowania z tej między innymi przyczyny, że strona wskutek naruszenia przepisów była pozbawiona możliwości działania. Natomiast w myśl art. 273 § 2 p.p.s.a., również powołanego przez stronę, można żądać wznowienia postępowania w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Jednak niezależnie od przytoczenia w skardze ustawowych podstaw wznowienia, dalszym warunkiem formalnym skutecznego wniesienia skargi o wznowienie postępowania jest zachowanie trzymiesięcznego terminu do jej wniesienia. Stanowi o tym art. 277 p.p.s.a. określając równocześnie, że termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub przedstawiciel ustawowy.Ze względu na ściśle określone wymagania formalne, jakim powinna odpowiadać skarga o wznowienie postępowania (art. 279 p.p.s.a.), przepisy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nakazują wstępne zbadanie dopuszczalności skargi na posiedzeniu niejawnym. Zakresem tego badania są objęte: termin wniesienia skargi oraz wskazanie w niej ustawowej podstawy wznowienia (art. 280 § 1 p.p.sa.). Zgodnie ze zdaniem drugim tego przepisu, w razie braku jednego z tych wymagań sąd wniosek odrzuci, w przeciwnym razie wyznaczy rozprawę. Z brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że przesłanką możliwości rozpoznania zasadności skargi jest łączne spełnienie obu warunków wskazanych w § 1 art. 280 p.p.s.a. Podkreślić przy tym należy, że na tym etapie badania skargi o wznowienie postępowania sąd nie może badać trafności podstaw wznowienia postępowania. Na tle wykładni art. 280 § 1 p.p.s.a. w piśmiennictwie i orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest jednolite stanowisko, aprobowane przez sąd rozpoznający niniejszą sprawę, że badanie dopuszczalności skargi w powyższym trybie nie jest badaniem zasadności skargi, a tylko badaniem warunków umożliwiających rozpatrywanie samej skargi (por. J.P. Tarno w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2004, str. 355 i powołane tam orzecznictwo, wyrok z dnia 25.06.2008 r. I FSK 1837/07). Ponieważ z przepisu art. 280 § 1 p.p.s.a. wynika, że badaniu podlega nie tylko powołanie ustawowych podstaw wznowienia, lecz także zachowanie terminu do wniesienia skargi, to stwierdzenie przez Sąd braku jednej z tych przesłanek obliguje do odrzucenia skargi (por. wyrok z dnia 10.07.2007 r. I OSK 20100/06). Należy równocześnie wskazać, że w przypadku wskazania kilku podstaw do wznowienia postępowania, termin do wniesienia skargi biegnie osobno dla każdej z nich.Odnosząc powyższe wywody do realiów rozpoznawanej sprawy Sąd stwierdza, że niewątpliwie skarżący w piśmie uzupełniającym braki formalne skargi wskazał dwie odrębne podstawy wznowienia, a mianowicie brak możliwości działania (art. 271 pkt 2 p.p.sa.) i art. 273 § 2 p.p.s.a. w zakresie "dotyczącym dokumentów sprawy". Zatem – nie badając na tym etapie postępowania trafności merytorycznej wskazanych podstaw wznowienia – stwierdzić należy, iż jeden z warunków dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania został spełniony. Nie jest to jednak wystarczające dla uznania skargi za dopuszczalną, gdyż, jak to wynika z wcześniejszych rozważań, drugim koniecznym warunkiem jest zachowanie trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi. Zgodnie z art. 277 p.p.s.a. termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie strony możliwości działania lub brak należytej reprezentacji – od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub przedstawiciel ustawowy.Jeśli chodzi o tę drugą podstawę wznowienia, to jak wynika z twierdzeń skarżącego, za datę powzięcia wiadomości o braku możliwości działania uznaje on pismo przedstawiciela strony (adwokata wyznaczonego przez ORA w Opolu jako pełnomocnika z urzędu) z dnia 26.10.2009 r. (skarżący wskazuje tu na dzień 28.10.2009 r., który w istocie jest dniem złożenia pisma w tut. Sądzie). Z załączonych do niniejszej sprawy akt postępowania sądowego w sprawie I SA/Op 9/09 wynika, że adwokat ten wystosował to pismo do WSA w Opolu, wskazując na ustanowienie go pełnomocnikiem już po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej i na niemożność zapoznania się z aktami, które w tym czasie były przesłane wraz z zażaleniem skarżącego do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Z akt tych wynika równocześnie, że skarżący w postępowaniu przed sądem I instancji aż do wydania wyroku nie był reprezentowany przez pełnomocnika. Takiego pełnomocnika z urzędu ustanowiono już po wydaniu wyroku w dniu 13 maja 2009 r., co nastąpiło postanowieniem WSA w Opolu z dnia 3 sierpnia 2009 r., jednak wobec wcześniejszego doręczenia skarżącemu (w dniu 8 czerwca 2009 r.) odpisu wyroku z uzasadnieniem, termin do wniesienia skargi kasacyjnej upłynął z dniem 8 lipca 2009 r. Wyrok stał się zatem prawomocny z dniem 9 lipca 2009 r., co wynika z daty stwierdzenia jego prawomocności w aktach I SA/Op 9/09, a wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia od niego skargi kasacyjnej nie został złożony.W przedstawionych okolicznościach sprawy przyjąć zatem należy, że skarga o wznowienie postępowania ze wskazaniem jako podstawy wznowienia pozbawienia strony możności działania została wniesiona po upływie 3-miesięcznego terminu określonego w art. 277 p.p.s.a. Przepis ten stanowi bowiem jednoznacznie, że w przypadku, gdy podstawę wznowienia stanowi pozbawienie możności działania, termin ten liczy się od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona. Skarżący jako osobiście uczestniczący w rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku w dniu 13 maja 2009 r. był obecny przy jego ogłoszeniu i na swój wniosek otrzymał odpis tego wyroku wraz z uzasadnieniem w dniu 8 czerwca 2009 r. z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia skargi kasacyjnej. Stanowczo należy podkreślić, że w przypadku tej podstawy wznowienia ustawodawca jednoznacznie określił moment, od którego należy liczyć termin do wniesienia skargi o wznowienie. Zgodnie z art. 277 p.p.s.a. jest nim dzień, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub przedstawiciel ustawowy. Skoro ustawowy termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania sądowego najwcześniej może rozpocząć bieg z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania sądowego (9 lipca 2009 r.), a strona o wydanym orzeczeniu wiedziała, to termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania upłynął z dniem 9 października 2009 r. Tymczasem skargę wniesiono w dniu 24 listopada 2009 r., a więc po upływie wymaganego terminu. W przypadku omawianej podstawy wznowienia nie jest możliwe przyjmowanie jakiejkolwiek innej daty, od której należy liczyć wskazany termin, a w szczególności proponowanego przez skarżącego dnia 28.10.2009 r., będącego datą złożenia do WSA w Opolu przez wyznaczonego z urzędu adwokata pisma procesowego, w którym wskazywał on m.in. na niemożność zapoznania się z aktami sprawy.Zatem w zakresie dotyczącym podstawy wznowienia określonej w art. 271 pkt 2 p.p.s.a skargę należało odrzucić z uwagi na brak przesłanki zachowania trzymiesięcznego terminu do jej wniesienia.Co się tyczy drugiej ze wskazanych podstaw wznowienia, to badając w odniesieniu do tej przesłanki zachowanie powyższego terminu stwierdzić należy, że również w tym przypadku został on uchybiony. Jako podstawę wznowienia strona wskazała bowiem pojawienie się nowych dokumentów. Z treści uzasadnienia skargi o wznowienie, jak i z dalszych pism skarżącego wynika, że chodzi tutaj o dokumenty, co do których strona twierdzi, że dysponuje nimi Dyrektor Izby, lecz ich nie przedstawia. Zdaniem skarżącego są to dokumenty, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy zakończonej wyrokiem z dnia 13 maja 2009 r. Jednakże wiedzę o tych dokumentach, jak to wynika z jego twierdzeń, skarżący powziął również na rozprawie w dniu 13 maja 2009 r., co wynika z protokołu rozprawy i z treści wniosku o sprostowanie protokołu z tej rozprawy oraz z dalszych pism skarżącego, w których nawiązuje on do oświadczenia pełnomocnika Dyrektora Izby złożonego na rozprawie co do dysponowania tymi dokumentami. Zatem w tym przypadku trzymiesięczny termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania upłynął z dniem 14 sierpnia 2009 r.Z przedstawionych powyżej przyczyn faktycznych i prawnych skargę należało odrzucić na podstawie art. 280 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 277 p.p.s.a.Wobec odrzucenia skargi wpis uiszczony od skargi podlega zwrotowi stosownie do treści art. 232 par. 1 pkt 1 p.p.s.a.Rozstrzygnięcie o przyznaniu pełnomocnikowi skarżącego kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu jest oparte na treści art. 250 p.p.s.a. w związku z par. 19 i par. 18 ust. 1 pkt 1 lit. c) i par. 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1348 ze zm.).