Sygnatura:
6135 Odpady
Hasła tematyczne:
Wyłączenie sędziego
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2010-07-13
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Treść wyniku:
Oddalono wniosek o wyłączenie sędziego
Sędziowie:
Ewa JanowskaJerzy Krupiński /przewodniczący/Krzysztof Bogusz /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Krupiński Sędzia WSA Krzysztof Bogusz (spr.) Sędzia WSA Ewa Janowska po rozpoznaniu w dniu 11 października 2010 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku D. W. i M. W. o wyłączenie sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […] w sprawie ze skargi D. W. i M. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego […] z dnia […], Nr […] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy postanawia: oddalić wniosek o wyłączenie od rozpoznania sprawy sędziów orzekających w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym […] w osobach: H. O., W. W. – I., L.S., T.K., M. M. – K., M. R. – O., B. K., M. M., M. J. – S., M. M. – G., A. C., E. K., Z. Ł., T.Ś., R.P., M.G., O.B., J. S., Z. W., I. D., L. J., M. T. – R., K. R., J. S., M. G., J. S., A. M., H. B., D. D., K. B., L. B., M. S., A. P., A. W., M. O., H. K., H. Ł., A. S., J. D. M., A. W. i J. K.

Uzasadnienie wyroku

Pismem z dnia 19 listopada 2008 r. D. i M. W. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […] skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego […] z dnia […], Nr […], stwierdzające niedopuszczalność wniosku skarżących o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej ostateczną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego […] z dnia […], Nr […],w przedmiocie usunięcia odpadu w postaci wraku autobusu z działki nr […] w N., przekazania odpadu do stacji demontażu oraz przedłożenia do wglądu dokumentów potwierdzających przekazanie odpadu uprawnionej do jego odbioru firmie. Następnie pismem z dnia 19 kwietnia 2010 r. skarżący wnieśli o wyłączenie od orzekania wszystkich sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […] i złożenie przez nich stosownych oświadczeń: " jakie nieruchomości, gdzie, za ile, o jakiej powierzchni i w jakim trybie kupowali sędziowie, ich małżonkowie i dzieci od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencji Nieruchomości Rolnych[…] i jej Spółki A […], a także "co łączy sędziów z M. W., W. D., J. W., W. P.i A. Z.". Uzasadniając wniosek skarżący podnieśli, że mają interes prawny w jego złożeniu, bowiem " nie można otrzymać dokumentów w sądzie, co mafia chce pisze i skarżący obywatel nie ma prawa do sprawdzenia wiarygodności dokumentów i nie pozwalają na to sędziowie". Ponadto wskazani sędziowie powinni według strony zostać wyłączeni z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości i ochronę praworządności.Nawiązując do wniosku o wyłączenie wszyscy sędziowie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […] złożyli pisemne oświadczenia, w których stwierdzili, że nie znają skarżących, nie istnieje między nimi a skarżącymi żaden stosunek osobisty, który mógłby wywołać wątpliwości co do ich bezstronności, a także że nie zachodzi żadna z okoliczności określonych w art. 18 i art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ), która mogłaby stanowić podstawę wyłączenia sędziego od rozpoznania sprawy.Na mocy postanowienia z dnia […] , sygn. akt […], Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 22 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wyznaczył do rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu.Zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 5 sierpnia 2010 r. wezwano skarżących do uzupełnienia braków formalnych wniosku o wyłączenie od rozpoznania sprawy sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […], przez uprawdopodobnienie przyczyn wyłączenia każdego z sędziów, a to w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Wezwania do usunięcia braków zostały doręczone skarżącym 25 sierpnia 2010 r. ( por. k – 8 akt sądowych ).W zakreślonym terminie skarżący nie uzupełnili braków formalnych wnioskuo wyłączenie sędziów.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:Wniosek o wyłączenie sędziów nie zasługuje na uwzględnienie.Zgodnie z art. 18 i art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – zwanej dalej P.p.s.a.), wyłączenie sędziego od orzekania w sprawie sądowoadministracyjnej może nastąpić z mocy samej ustawy bądź też na wniosek strony. Przyczyny wyłączenia z mocy ustawy zostały enumeratywnie wymienione w art. 18 P.p.s.a. W związku z tym, iż tworzą one katalog zamknięty, nie jest możliwe stosowanie w tym zakresie wykładni rozszerzającej. Tym samym, nie można wyłączyć sędziego z mocy ustawy w przypadkach innych niż przewidziane przez ustawodawcę, bez względu na subiektywne odczucia osób występujących w sprawie.Niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18 P.p.s.a., w myśl art. 19 tej ustawy, sąd może również wyłączyć sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. Przyczyny wyłączenia sędziego na wniosek strony zostały przez ustawodawcę jedynie ogólnie scharakteryzowane. W konsekwencji zasadność wniosku o wyłączenie sędziego zależy od okoliczności faktycznych, jakie w każdym konkretnym przypadku mogą mieć wpływ na sposób prowadzenia postępowania przez sędziego (por. Marta Romańska [w:] T. Woś, H. Knysiak – Molczyk, M. Romańska, "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz", wydanie 3, LexisNexis, Warszawa 2009, s. 191). Zaznaczyć jednak należy, iż stosownie do treści art. 20 P.p.s.a., strona składającą wniosek obowiązana jest wskazaći jednocześnie uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia. Na stronie spoczywa zatem obowiązek wskazania przyczyny wyłączenia oraz powołania okoliczności lub dowodów uprawdopodobniających istnienie tej przyczyny.Obowiązek uprawdopodobnienia przyczyn wyłączenia sędziego nie jest tożsamy z obowiązkiem udowodnienia tych przyczyn. Uprawdopodobnienie jest bowiem środkiem zastępczym dowodu w znaczeniu ścisłym, nie dającym pewności co do określonych faktów, a stanowiącym jedynie wiarygodność twierdzenia o nich. Wskazać jednak należy, iż różnica pomiędzy udowodnieniem, a uprawdopodobnieniem nie polega na mniejszej wiarygodności informacji, lecz na odformalizowaniu czynności związanych z ich uzyskaniem (por. M. Iżykowski, "Charakterystyka prawna uprawdopodobnienia w postępowaniu cywilnym", NP 1980, nr 3, s. 74 – 75 i 79). Przy czym podkreślić należy, iż uprawdopodobnienie przyczyn wyłączenia nie jest równoznaczne z uznaniem ich zasadności. To czy uprawdopodobnione przez stronę okoliczności faktycznie stanowią przyczyny wyłączenia pozostawione zostało ocenie sądu orzekającego co do wniosku o wyłączenie.Z uwagi na fakt, że instytucja wyłączenia sędziego stanowi gwarancję konstytucyjnego prawa do bezstronnego sądu, sąd rozpatrując taki wniosek obowiązany jest nie tylko zbadać, czy owe wskazane we wniosku okoliczności rzeczywiście istnieją, ale także, czy mogą one budzić wątpliwości co do bezstronności sędziego i uzasadniać jego wyłączenie. Zauważyć zatem należy, iż nie wszystkie okoliczności w tym także stosunki osobiste ze stroną, mogą uzasadniać wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy, lecz tylko takie, które oparte na obiektywnych okolicznościach mogą wywołać wątpliwości co do jego bezstronności (por. Marta Romańska, op. cit. s. 191). W przypadku, gdy w danej sprawie zachodzi uzasadnione przypuszczenie braku bezstronności sędziego, stanowisko strony w tej kwestii jest ważne, ale nie decydujące. Istotne w tej mierze jest natomiast to, czy przypuszczenie jest obiektywnie zasadne (por. decyzja ETPC z dnia 11 maja 1999 r., sygn. 33642/96, System Informacji Prawnej LEX nr 41089). Pomimo bowiem, iż co do rozstrzygnięcia kwestii "bezstronności" pewne znaczenie mogą mieć nawet pozory, to jednak na podstawie kryterium obiektywnego trzeba rozstrzygać, czy, obok zachowania samych sędziów, istnieją dające się ustalić okoliczności mogące poddawać w wątpliwość ich bezstronność (por. wyrok ETPC z dnia 6 maja 2003 r., sygn. 39343/98, System Informacji Prawnej LEX nr 78239).Zaznaczyć również wypada, że dla wyjaśnienia charakteru stosunków osobistych łączących sędziego ze stroną, w myśl art. 22 § 2 P.p.s.a., ustawodawca nałożył na sędziego, którego dotyczy wniosek o wyłączenie, obowiązek złożenia w tym zakresie stosownych wyjaśnień. Jak stwierdził w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy: "Autorytet moralny sędziego przemawia za wiarygodnością złożonego wyjaśnienia i jeżeli strona żądająca wyłączenia zaprzecza jego prawdziwości, obowiązana jest wskazaći udowodnić okoliczności, które by podważały wiarygodność oświadczenia sędziego (por. postanowienie SN z dnia 25 sierpnia 1971 r., sygn. akt I CZ 212/71, OSNC z 1972 r., nr 3, poz. 55).W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie nie występują jakiekolwiek okoliczności mogące stanowić podstawę wyłączenia. W stosunku do żadnego z sędziów orzekających w Wojewódzki Sądzie Administracyjnym […] nie zachodzą bowiem okoliczności, o których mowa w art. 18 P.p.s.a. Należy wskazać również, iż okoliczności powołane przez skarżących we wniosku oraz zawarte w aktach pismai dokumenty nie wskazują w żaden sposób na prawdopodobieństwo zaistnienia takich okoliczności. Ponadto, skarżący wezwani przez Sąd o wskazanie przyczyn wyłączenia każdego z sędziów, obowiązku tego nie wykonali. Podnoszone we wniosku ogólne twierdzenia o popieraniu przez sędziów nieformalnych struktur i układów, nazywanych przez skarżącą mafijnymi, jak również rzekome powiązania sędziów "układami"z Agencją Własności Skarbu Państwa, Agencją Nieruchomości Rolnych […]i jej Spółką A […], nie mogą stanowić podstawy do uwzględnienia wniosku o wyłączenie. W tym zakresie skarżący nie wskazali na żadne okoliczności, czy też dowody, mogące uprawdopodobnić formułowane zarzuty, a tym samym uzasadnić wątpliwości co do bezstronności sędziów.Dlatego podkreślić należy, iż samo subiektywne przeświadczenie skarżącycho braku bezstronności sędziów, bez wskazania w tym zakresie jakichkolwiek okoliczności skutecznie uzasadniających ten zarzut, nie stanowi wystarczającej przesłanki do wyłączenia sędziów na podstawie art. 19 P.p.s.a. Ponadto z wyjaśnień zawartych w oświadczeniach złożonych przez sędziów orzekających w WSA […], których dotyczy wniosek, wynika, że nie istnieje między nimi i stronami postępowania jakikolwiek stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do ich bezstronności w tej sprawie, a także nie zachodzi żadnaz okoliczności wymienionych w art. 18 P.p.s.a. Natomiast skarżący nie wykazali we wniosku okoliczności, które podważałyby wiarygodność złożonych oświadczeń.Nie uczynili także tego w zakreślonym przez sąd dodatkowo terminie. Sądw konsekwencji oddalił wniosek na podstawie art. 22 § 2 i 3 P.p.s.a. w zw. z art. 18 i 19 P.p.s.a., a nie zastosował przepisu art. 49 § 2 P.p.s.a. kierując się tą linią orzecznictwa NSA, która przyjmuje, że w przypadku złożenia wniosku o wyłączenie wszystkich sędziów danego Sądu, właściwą formą rozstrzygnięcia jest oddalenie wniosku, gdyż żaden przepis P.p.s.a. (w szczególności art. 20 § 1 P.p.s.a.) nie wymaga zindywidualizowania przyczyny wyłączenia wobec każdego sędziego z osobna, a po wtóre strona nie musi znać z imienia i nazwiska sędziów Sądu, którego wniosek dotyczy (por. postanowienie NSA z 4 kwietnia 2008 r. w sprawie sygn. akt I OZ 227/08 opubl. Lex 479131 i z 12 maja 2006 r., sygn. akt II OZ 490/06, opubl. Baza Orzeczeń NSA)).Orzeczenia te pozostają w opozycji do postanowień NSA z 29 lutego 2008 r.,I OZ 112/08 i z 12 czerwca 2008 r., I OZ 368/08, opubl. Baza Orzeczeń NSA).Z tych przyczyn i na podstawie powołanych przepisów P.p.s.a. należało postanowić jak wyżej.