Sygnatura:
6550
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Data:
2010-10-19
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Tadeusz Cysek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Tadeusz Cysek po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia J. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 7 września 2010 r., sygn. akt V SA/Wa 417/10 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J. P. na decyzję Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z dnia […] listopada 2009 r., nr […] w przedmiocie przyznania płatności z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania w pomniejszonej wysokości postanawia: oddalić zażalenie

Uzasadnienie wyroku

Postanowieniem z dnia 7 września 2010 r., sygn. akt V SA/Wa 417/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. odmówił J. P. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J. P. na decyzję Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z dnia […] listopada 2009 r., nr […], w przedmiocie przyznania płatności z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania w pomniejszonej wysokości.J. P. we wniosku o przyznanie prawa pomocy, złożonym na urzędowym formularzu PPF, wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Uzasadniając wniosek wskazała, że jest osobą bardzo schorowaną. Wyjaśniła, że ze względów zdrowotnych nie może podjąć żadnej dodatkowej pracy. Skarżąca podała, że posiada dom o powierzchni 100 m2, nieruchomość rolną o powierzchni 2,79 ha, a jej dochody wynoszą 1100 zł brutto miesięcznie.W dodatkowym oświadczeniu złożonym na wezwanie referendarza sądowego J. P. wskazała, że na utrzymanie miejsca zamieszkania wydaje miesięcznie około 1000 zł. Podała, iż wydatki związane z utrzymaniem własnym (poza kosztami utrzymania miejsca zamieszkania) wynoszą 1000 zł, w tym leki – 500 zł, wyżywienie – 500 zł. Strona skarżąca wyjaśniła, że prowadzi gospodarstwo rolne przy pomocy sąsiada. Ponadto pracuje jako pomoc w biurze rachunkowym, jednak pracę wykonuje w domu. Skarżąca stwierdziła, iż dotacje uzyskane z ARiMR jedynie wspomagają uprawy (opryski, nawozy). W przedmiotowym oświadczeniu strona skarżąca podała również, iż ma dwie dorosłe córki, które w miarę możliwości wspomagają ją finansowo, wykupują leki, robią zakupy. Nadesłała także wyciągi z rachunku bankowego w PKO BP z saldem niezmiennym od marca 2010 r. (ok. 510 zł).Postanowieniem z dnia 26 lipca 2010 r. referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym.Pismem z dnia […] sierpnia 2010 r. strona skarżąca złożyła sprzeciw od przedmiotowego postanowienia zarzucając błędną ocenę zebranego materiału i wnosząc o jego uchylenie.Odmawiając przyznania prawa pomocy Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. stwierdził, iż strona skarżąca nie wykazała uprawnienia do skorzystania z tej wyjątkowej instytucji. Sąd I instancji podniósł, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Materiał dowodowy nadesłany przez wnioskodawcę powinien być wyczerpujący, pozwalający na ocenę sytuacji jego materialnej. Sąd I instancji uznał, że skarżąca nie wywiązała się w sposób należyty z powyższego obowiązku. Zwrócono uwagę, iż wskazane wydatki nie znajdują pokrycia w uzyskiwanych przez stronę skarżącą dochodach.W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., J. P., przy umiejętnym gospodarowaniu, ma możliwość przeznaczenia części środków pieniężnych na koszty sądowe.W zażaleniu na powyższe postanowienie J. P.a wniosła o jego uchylenie oraz zarzuciła błędną ocenę zebranego materiału. Podniosła, iż nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych i profesjonalnego pełnomocnika. Oświadczyła, że musiałaby się zwrócić o sfinansowanie tych kosztów do dzieci, które i tak dokładają się do jej utrzymania. Podkreśliła również, iż jest osobą schorowaną.Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, dalej: p.p.s.a.) przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Wskazany przepis stanowi odstępstwo od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowoadministracyjnego zawartej w art. 199 p.p.s.a. Ciężar dowodu spoczywa więc na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy. Strona powinna zatem podejmować takie czynności, które przekonałyby sąd, co do zasadności przyznania jej prawa pomocy.Wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na urzędowym formularzu (art. 252 § 2 p.p.s.a.), który ma na celu ogólne zobrazowanie sytuacji materialnej wnoszącego. W razie pojawiania się wątpliwości co do przedstawionych w formularzu danych sąd ma instrumenty prawne służące ich wyjaśnieniu określone w art. 255 p.p.s.a., zgodnie z którym jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. W niniejszej sprawie Sąd I instancji wykorzystał uregulowanie zawarte w art. 255 p.p.s.a. i wezwał stronę skarżącą o nadesłanie dodatkowych dokumentów oraz oświadczeń, a także wskazał jakie to mają być dokumenty i oświadczenia. Czynności określone w art. 255 p.p.s.a. podejmowane są po to, aby umożliwić stronie należyte uzasadnienie i udokumentowanie wniosku o przyznanie prawa pomocy. Strona wezwana do uzupełnienia oświadczenia winna z należytą starannością wypełnić treść sądowego wezwania. To w jej interesie leży bowiem przedstawienie informacji służących uzyskaniu prawa pomocy.W niniejszej sprawie oświadczenia J. P. zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy nie wystarczały do oceny sytuacji materialnej wnioskodawczyni. Mimo wezwania w trybie art. 255 p.p.s.a., skarżąca nie przedstawiła wszystkich żądanych dokumentów. Nie udokumentowała w szczególności jakie dochody uzyskuje z gospodarstwa rolnego oraz z działalności pozarolniczej. Ponadto nie przedstawiła dokumentów dotyczących wydatków na leczenie. Tym samym jej twierdzenia we wskazanym zakresie pozostały gołosłowne. Sąd I instancji trafnie też zauważył, iż wskazane przez J. P. wydatki nie znajdują pokrycia w uzyskiwanych przez skarżącą dochodach.W tej sytuacji orzeczenie Sądu I instancji należało uznać za trafne.Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art.184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł jak w postanowieniu.