Sygnatura:
6192 Funkcjonariusze Policji
Hasła tematyczne:
PolicjaAdministracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Data:
2010-05-11
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Adam LipińskiAndrzej Góraj /przewodniczący/Olga Żurawska-Matusiak /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Góraj Sędziowie WSA Olga Żurawska-Matusiak (spr.) Adam Lipiński Protokolant Sekretarz sądowy Sylwia Mikuła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 listopada 2010 r. sprawy ze skargi M. N. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia […] lutego 2010 r. nr […] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby w Policji oddala skargę

Uzasadnienie wyroku

Decyzją nr […] z […] lutego 2010 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji utrzymał w mocy swoją decyzję nr […] z […] stycznia 2010 r. o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji nr […] Komendanta Głównego Policji z […] czerwca 2009 r. utrzymującej w mocy rozkaz personalny nr […] Komendanta […] Policji z […] kwietnia 2009 r. w przedmiocie zwolnienia M. N. (dalej jako skarżąca) ze służby w Policji.Do wydania powyższej decyzji doszło w następującym stanie sprawy.Decyzją nr […] z […] kwietnia 2009 r. Komendant […] Policji zwolnił skarżącą ze służby w Policji z dniem […] kwietnia 2009 r., na podstawie art. 41 ust. 3 w związku z art. 42 ust. 2 i art. 45 ust. 3 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.). Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że skarżąca na mocy prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 listopada 2007 r. (sygn. akt II SA/Wa 1135/07), została przywrócona do służby w Policji. Skarżąca nie zgłosiła gotowości podjęcia służby w ciągu 7 dni od daty przywrócenia do służby, które nastąpiło 16 lutego 2009 r., tj. od daty uprawomocnienia się wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Termin do zgłoszenia gotowości podjęcia służby upłynął 24 lutego 2009 r.W wyniku odwołania sprawę ponownie rozpatrzył Komendant Główny Policji, który decyzją nr […] z […] czerwca 2009 r. utrzymał w mocy decyzję nr […] Komendanta […] Policji.Organ odwoławczy zwrócił uwagę na treść uzasadnienia wyroku NSA z 16 lutego 2009 r. (sygn. akt I OSK 370/08), w którym Naczelny Sąd Administracyjny uznał za prawidłowe stanowisko, że zakreślony w art. 42 ust. 2 ustawy o Policji termin siedmiodniowy do zgłoszenia przez policjanta gotowości niezwłocznego podjęcia służby rozpoczyna bieg od daty uprawomocnienia się wyroku reaktywującego stosunek służbowy. W niniejszej sprawie termin do zgłoszenia przez skarżącą gotowości niezwłocznego podjęcia służby rozpoczął swój bieg od 16 lutego 2009 r., gdyż z tym dniem uprawomocnił się wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 listopada 2007 r. Z tego też względu organ II instancji uznał, że w sytuacji, gdy skarżąca w ciągu 7 dni od wskazanej daty nie zgłosiła gotowości niezwłocznego podjęcia służby, Komendant […] Policji nie miał innej możliwości prawnej niż rozwiązanie stosunku służbowego na podstawie art. 41 ust. 3 ww. ustawy.Od powyższej decyzji skarżąca nie wniosła skargi do sądu administracyjnego, lecz wnioskiem z 21 czerwca 2009 r., uzupełnionym pismem z 11 września 2009 r., wystąpiła do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu jej ze służby w Policji. W jego uzasadnieniu wskazała, że Komenda […] Policji winna przeprowadzić dowód na to, w jakim terminie dowiedziała się ona o wyroku NSA lub poinformować, że do jednostki wpłynął prawomocny wyrok Sądu i dać jej siedmiodniowy termin do zgłoszenia gotowości podjęcia służby. Wskazała, że na rozprawie przed NSA nie była obecna osobiście, ani też nie był obecny jej pełnomocnik, który wyrok NSA w jej sprawie otrzymał 24 marca 2009 r. Tak więc termin zgłoszenia przez nią gotowości do podjęcia służby upłynął 31 marca 2009 r., natomiast gotowość tę zgłosiła w 30 marca 2009 r. W ocenie skarżącej decyzja o zwolnieniu jej ze służby podjęta została z rażącym naruszeniem prawa, albowiem Komendant […] Policji nie mianował jej na stanowisko, a ponadto nie przeprowadził dowodu na to, kiedy dowiedziała się ona o sprawie, błędnie przyjmując, że dzień zgłoszenia gotowości do podjęcia służby upłynął 24 lutego 2009 r. Podniosła, że sformułowanie użyte przez Sąd w uzasadnieniu wyroku NSA z 16 lutego 2009 r. (sygn. akt I OSK 370/08), dotyczyło konkretnego przypadku i nie może być stosowane, gdy strony nie było na ogłoszeniu wyroku NSA.Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją nr […] z […] stycznia 2010 r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji nr […] Komendanta Głównego Policji z […] czerwca 2009 r. utrzymującej w mocy rozkaz personalny nr […] Komendanta […] Policji w przedmiocie zwolnienia skarżącej ze służby w Policji. W uzasadnieniu organ wskazał, że zakreślony w art. 42 ust. 2 ustawy o Policji termin siedmiodniowy do zgłoszenia przez policjanta gotowości do niezwłocznego podjęcia służby rozpoczyna bieg od daty uprawomocnienia się wyroku reaktywującego stosunek służbowy. Skoro Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 16 lutego 2009 r. (sygn. akt I OSK 370/08) oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 listopada 2007 r. (sygn. akt II SA/Wa 1135/07), uchylającego rozstrzygnięcie o zwolnieniu skarżącej ze służby w Policji, to uznać należy, że od 16 lutego 2009 r. biegł siedmiodniowy termin, o jakim mowa w art. 41 ust. 2 ww. ustawy. Terminowi temu skarżąca niewątpliwie uchybiła i dlatego też Komendant […] Policji zobowiązany był do wydania decyzji o zwolnieniu jej ze służby w Policji. Komendant Główny Policji natomiast, nie dopatrując się podstaw do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia, utrzymał je w mocy. W konsekwencji organ wskazał, że decyzje, których stwierdzenia nieważności domaga się skarżąca, nie zawierają wad wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a.We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżąca wskazała, że skoro gotowość do służby zgłosiła w terminie 7 dni od momentu otrzymania wyroku sądu, to zwolnienie jej ze służby, z powodu niezgłoszenia gotowości podjęcia służby w ciągu 7 dni, jest rażącym naruszeniem prawa. Podniosła, że zaniedbanie Komendanta […] Policji polegające na niepoinformowaniu jej o tym, że do jednostki wpłynął prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego i niewyznaczenie terminu do zgłoszenia gotowości podjęcia służby jest sprzeczne z zasadami Kodeksu postępowania administracyjnego. Konkludując stwierdziła, że gotowość do podjęcia służby zgłosiła w terminie, zatem decyzje zwalniające ją ze służby stanowią zaprzeczenie stanu prawnego sprawy i są przesłanką do stwierdzenia nieważności decyzji w trybie art. 156 § 1 k.p.a.Wskazaną na wstępie decyzją Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie, podkreślając, że organ, rozpatrując sprawę w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji, nie rozstrzyga jej ponownie merytorycznie, lecz orzeka wyłącznie w kwestii wadliwości kontrolowanej decyzji, w kontekście przesłanek określonych w art. 156 k.p.a. W dalszej kolejności organ wskazał, że przedmiotem niniejszej sprawy jest odmowa stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu skarżącej ze służby w Policji. Weryfikacja decyzji w trybie tzw. "zwykłym" i nadzwyczajnym, jakim jest stwierdzenie nieważności, podlega różnym reżimom. W ocenie organu, skarżąca w podnoszonych przez siebie zarzutach domaga się w istocie ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy w zakresie zwolnienia ze służby, nie dostrzegając, że wnioskiem z 11 września 2009 r. wszczęła postępowanie w trybie nadzwyczajnym, które podlega regułom określonym w art. 156 k.p.a. Zgodnie z nimi decyzja wzruszana w tym trybie musiałaby być wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Taka sytuacja w analizowanej sprawie nie ma miejsca, gdyż decyzje o zwolnieniu ze służby skarżącej nie zawierają wad powodujących jego nieważność.Odnosząc się do argumentów zawartych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, organ wyjaśnił, że siedmiodniowy termin określony w art. 42 ust. 2 ustawy o Policji do zgłoszenia przez policjanta gotowości niezwłocznego podjęcia służby rozpoczyna bieg od daty uprawomocnienia się wyroku reaktywującego stosunek służbowy. Skoro Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 16 lutego 2009 r. (sygn. akt I OSK 370/08) oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 listopada 2007 r. (sygn. akt II SA/Wa 1135/07), uchylającego rozstrzygnięcie o zwolnieniu wymienionej ze służby w Policji, to uznać należy, że od 16 lutego 2009 r. biegł siedmiodniowy termin, o jakim mowa w art. 41 ust. 2 cyt. ustawy. Skarżąca, zgłaszając taką gotowość 30 marca 2009 r., terminowi temu niewątpliwie uchybiła i dlatego też Komendant […] Policji zobowiązany był do wydania decyzji o zwolnieniu jej ze służby w Policji.W skardze na powyższą decyzję, która wpłynęła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżąca zarzuciła, że zaskarżona decyzja i decyzja ją poprzedzająca zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa, nie uwzględniając słusznego interesu strony i źle interpretując przepisy, a także bez podstawy prawnej. Wobec tak sformułowanych zarzutów skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji i stwierdzenie nieważności w przedmiocie zwolnienia jej ze służby w Policji. Skarżąca ponownie podniosła, że zgłosiła gotowość w ciągu 7 dni od otrzymania wyroku Sądu przez przedstawiciela, a także, że nie została poinformowana o wpłynięciu prawomocnego wyroku Sądu do K […] P. Nadto skarżąca wskazał, że wbrew wyrokowi NSA nie została mianowana na stanowisko policjanta, mimo że gotowość zgłosiła w terminie.W odpowiedzi na skargę organ, wnosząc o jej oddalenie, podtrzymał swoją dotychczasową argumentację.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:Sąd administracyjny bada legalność zaskarżonej decyzji pod kątem jej zgodności z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.Dokonując oceny zasadności wniesionej przez M. N. skargi od decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sąd doszedł do przekonania, że skarga ta nie ma usprawiedliwionych podstaw.W pierwszym rzędzie na podkreślenie zasługuje, że stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, w którym chodzi wyłącznie o ustalenie, czy decyzja dotknięta została jedną z wad wymienionych enumeratywnie w art. 156 § 1 k.p.a. – a nie o ponowne rozpoznanie sprawy co do istoty, jak w postępowaniu odwoławczym. Zatem zakres tego postępowania jest ograniczony do badania przesłanek nieważnościowych z tego przepisu, a więc do weryfikacji samej decyzji z wyłączeniem możliwości rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy, której ta decyzja dotyczy. Działając w granicach tak sformalizowanego postępowania, organ nie może wydawać innych rozstrzygnięć niż te, które wynikają z oceny legalności kontrolowanego aktu. Zważywszy natomiast, że stwierdzenie nieważności decyzji jest instytucją procesową stanowiącą wyjątek od wyrażonej w art. 16 § 1 k.p.a. ogólnej zasady trwałości decyzji ostatecznych, pozytywna decyzja w tym względzie może zapaść tylko w sytuacji jednoznacznego ustalenia wystąpienia jednej z przyczyn nieważności, wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a., w chwili wydawania weryfikowanej decyzji. Decyzja ta oceniana jest bowiem według przepisów z daty jej podjęcia.Skarżąca we wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Komendanta Głównego Policji z […] czerwca 2009 r. jako przesłankę stwierdzenia nieważności wskazała wydanie decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Pojęcie "decyzja wydana bez podstawy prawnej" obejmuje sytuację, że albo nie ma przepisu prawnego, który umocowuje administrację publiczną do działania albo też przepis jest, ale nie spełnia wymagań podstawy prawnej działania organów tej administracji, polegającego na wydawaniu decyzji administracyjnych i postanowień rozumianych jako indywidualne akty administracyjne zewnętrzne.Cechą rażącego naruszenia prawa jest natomiast to, że treść decyzji pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią zastosowanego w niej przepisu. Nie chodzi przy tym o błędy w wykładni prawa, ale o przekroczenie prawa w sposób jasny i niedwuznaczny. Dochodzi do tego wówczas, gdy rozstrzygnięcie objęte decyzją wyraźnie kłóci się z normą prawa, na której jest oparte (od razu rzuca się w oczy na podstawie jej brzmienia), a skutki tej niezgodności (naruszenia) nie są możliwe do zaakceptowania punktu widzenia praworządności. Na pojęcie "naruszonego prawa" składają się przy tym przepisy prawa materialnego i procesowego oraz przepisy o charakterze ustrojowym i kompetencyjnym.Zdaniem Sądu Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji prawidłowo ocenił, że w przypadku decyzji Komendanta Głównego Policji z […] czerwca 2009 r. żadna ze wskazanych powyżej przesłanek stwierdzenia nieważności nie zachodzi.Nie ulega bowiem jakiejkolwiek wątpliwości, że ustawa o Policji zawiera przepisy stanowiące podstawę materialnoprawną decyzji o zwolnieniu skarżącej z Policji, które to przepisy upoważniały Komendanta […] Policji w ustalonym stanie faktycznym, do podjęcia tej decyzji.Przy rozstrzyganiu w przedmiocie zwolnienia skarżącej z Policji nie doszło także do rażącego naruszenia prawa.Stosownie do przepisu art. 42 ust. 1 ustawy o Policji uchylenie decyzji o zwolnieniu ze służby w Policji z powodu jej wadliwości stanowi podstawę przywrócenia do służby na stanowisko równorzędne. Zgodnie zaś z przepisem art. 42 ust. 2 ustawy o Policji, jeżeli zwolniony policjant w ciągu 7 dni od przywrócenia do służby nie zgłosi gotowości niezwłocznego jej podjęcia, stosunek służbowy ulega rozwiązaniu na podstawie art. 41 ust. 3 ustawy o Policji, który stanowi, iż policjanta zwalnia się ze służby w terminie do 3 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia przez niego wystąpienia ze służby w Policji. Zakreślony w art. 42 ust. 2 ustawy o Policji termin siedmiodniowy do zgłoszenia przez policjanta gotowości do niezwłocznego podjęcia służby rozpoczyna bieg od daty uprawomocnienia się wyroku reaktywującego stosunek służbowy (por. wyrok NSA z 16 lutego 2009 r., sygn. akt I OSK 370/08, wyrok z 9 maja 2005 r., OSK 1550/04). Bez znaczenia jest zatem kiedy skarżąca powzięła wiadomość o treści wyroku wydanego przez Naczelny Sąd Administracyjny, istotne jest natomiast, że w dacie wydania tego wyroku uprawomocnił się wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 listopada 2007 r., uchylający decyzje zwalniające skarżącą ze służby w Policji. Oznacza to, że skarżąca z dniem 16 lutego 2009 r. została przywrócona do służby na stanowisko równorzędne. W sprawie niesporne przy tym było, że w terminie 7 dni, liczonym od 16 lutego 2009 r., skarżąca nie zgłosiła gotowości niezwłocznego podjęcia służby. Nastąpiło to bowiem dopiero 30 marca 2009 r. W tak zarysowanych okolicznościach faktycznych organ był zobligowany treścią art. 42 ust. 2 w zw. z art. 41 ust. 3 ustawy o Policji do zwolnienia skarżącej z Policji. Wobec niezgłoszenia przez skarżącą gotowości podjęcia służby w zakreślonym ustawą terminie nie zachodziła możliwość mianowania jej na stanowisko równorzędne. Mając powyższe względy na uwadze, Sąd uznał, że organy Policji prawidłowo zastosowały wskazane powyżej przepisy ustawy o Policji, co w konsekwencji oznacza, że przesłanka rażącego naruszenia prawa, skutkująca stwierdzenie nieważności decyzji w stosunku do decyzji zwalniających skarżącą z Policji nie zaistniała.Wbrew twierdzeniom zawartym we wniosku o stwierdzenie nieważności, a następnie w skardze skierowanej do Sądu, organy Policji, wydając decyzje o zwolnieniu skrzącej ze służby, nie naruszyły także w sposób rażący przepisów postępowania.Komendant […] Policji nie był zobligowany do przeprowadzania dowodu na okoliczność kiedy skarżąca dowiedziała się o wyroku NSA, skoro, na co zwrócono uwagę powyżej, termin siedmiodniowy do zgłoszenia przez policjanta gotowości do niezwłocznego podjęcia służby rozpoczyna bieg od daty uprawomocnienia się wyroku reaktywującego stosunek służbowy. Reaktywowanie stosunku służbowego następuje poprzez wyrok uchylający rozkaz personalny dotyczący zwolnienia ze służby. Rozpoczęcie biegu terminu następuje zatem niezależnie od tego, kiedy zainteresowany policjant powziął wiadomość o treści wyroku. Wobec powyższego nie można przyjąć, że organ był zobowiązany poinformować skarżącą, że wpłynął do niego wyrok NSA. Mając na uwadze chociażby terminy wynikające z ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a odnoszące się np. do sporządzenia uzasadnienia, wyrok sądowy dociera do organu znacznie po upływie 7-dniowego terminu przewidzianego w przepisie art. 42 ust. 2 ustawy o Policji. Wskazać przy tym należy, że każdy funkcjonariusz powinien znać uregulowania zawarte w pragmatykach odnoszących się do danych służb. W realiach rozpoznawanej sprawy zasadnym wydaje się podkreślenie, że skarżąca, wobec treści wcześniejszych rozstrzygnięć sądowych, miała pełną świadomość tego, kiedy rozpoczyna się bieg terminu do złożenia gotowości podjęcia służby i jakie są konsekwencje uchybienia temu terminowi.Mając wszystkie powyższe względy na uwadze, Sąd uznał, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji prawidłowo ocenił, że w rozpoznawanej sprawie nie zaszła żadna z okoliczności opisanych w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. i dlatego też w oparciu o przepis art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddalił.