Sygnatura:
6119 Inne o symbolu podstawowym 611
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2010-08-16
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Treść wyniku:
*Odmówiono przyznania prawa pomocy w części dotyczącej zwolnienia od kosztów sądowych
Sędziowie:
Zbigniew Łoboda /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wrocław, dnia 08 listopada 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Zbigniew Łoboda po rozpoznaniu w dniu 08 listopada 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku B. B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia […] czerwca 2010 r., nr […] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe z tytułu podatku od towarów i usług za trzeci kwartał 2007 r. postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.

Uzasadnienie wyroku

We wniosku z dnia 06 września 2010 r. B. B. zwrócił się o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych.W uzasadnieniu wniosku podał, że jego obecna sytuacja finansowa nie pozwala mu na zapłacenie wpisu od skargi w wysokości 500 zł. Podniósł, że wraz ze skargą w sprawie I SA/Wr 955/10 wniósł on jeszcze osiem innych skarg, w związku z czym łączna kwota wpisu, do zapłaty którego jest zobowiązany, wynosi 4.500 zł (9 x 500 zł). Tymczasem jego dochody w kwocie około 4.800 zł., uzyskiwane wspólnie z żoną E. B., jedynie równoważą miesięczne wydatki na utrzymanie się małżeństwa, na które składają się:a) spłata kredytów w kwocie około 2.500 zł;b) koszty wyżywienia – około 1000 zł;c) opłaty za czynsz i media, w przybliżeniu 900 zł.Wnioskodawca podniósł także, że w związku z przewlekłą chorobą wydaje na lekarstwa kwotę około 500 zł.Na dochody małżonków składają się dwa źródła: prowadzona przez wnioskodawcę pozarolnicza działalność gospodarcza oraz umowa o pracę jego żony. Wnioskodawca jest właścicielem lokalu mieszkalnego o powierzchni […] m2, natomiast jego żona współuprawnioną do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.E. B. pozostaje także właścicielem samochodu osobowego, wyprodukowanego w 1999 r.Małżonkowie nie posiadają żadnych oszczędności, ani przedmiotów wartościowych o wartości przekraczającej 3.000 euro.Przedstawiając w ten sposób swoją sytuację majątkową wnioskodawca zadeklarował gotowość zapłaty 100 zł z tytułu wpisu od skargi, w każdej z dziewięciu spraw.Na podstawie zarządzenia referendarza sądowego z dnia 10 września 2010 r. wnioskodawca został wezwany o przedstawienie:a) zeznań podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2008-2009 obojga małżonków;b) aktualnego zaświadczenia o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia E. B.;c) kopii księgi podatkowej z prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej;d) szczegółowego zestawienia wydatków ponoszonych przez rodzinę wnioskodawcy ze wskazaniem ich źródeł finansowania;e) kopii historii rachunków bankowych, lokat oraz kart kredytowych pozostających w posiadaniu małżonków, w tym związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą za czerwiec, lipiec i sierpień 2010 r.W odpowiedzi na wezwanie wnioskodawca nadesłał dokumenty, zgodnie z którymi uzyskał on w 2008 r., z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, dochód w kwocie 5.538,21 zł, przy przychodzie wynoszącym 50.214,90 zł. W 2009 r. były to odpowiednio kwoty 20.951,65 i 47.592,60 zł. Natomiast w okresie od stycznia do sierpnia 2010 r. przychód z działalności gospodarczej wnioskodawcy wyniósł 29.645,83 zł, przy kosztach jego uzyskania w wysokości 11.676,81 zł.Żona wnioskodawcy uzyskała w 2008 r. dochód w kwocie 46.511,46 zł, przy przychodzie w wysokości 50.818,23 zł, uzyskanym z tytułu umowy pracy i działalności wykonywanej osobiście, a w 2009 r. odpowiednio 45.748,76 zł i 50.755,91 zł, ze stosunku pracy, działalności wykonywanej osobiście oraz praw autorskich. W oparciu o zaświadczenie z zakładu pracy, jej wynagrodzenie w sierpniu 2010 r. wyniosło 2.631,20 zł brutto.Wnioskodawca przedstawił do akt sprawy wyciągi z rachunku bankowego, powiązanego z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, za okres od czerwca do sierpnia 2010 r.W badanym okresie saldo tego rachunku było ujemne i przekraczało kwotę 2.000 zł. Na wyciągach z rachunku odnotowane zostały przelewy wewnętrzne na rachunek prywatny wnioskodawcy.Wnioskodawca przedłożył ponadto kopię umowy kredytu restrukturyzacyjnego, zgodnie z którą małżonkowie zaciągnęli w marcu 2010 r. kredyt w wysokości 155.494,35 zł, na okres 10 lat. Rata miesięczna tego kredytu wynosi w okresie pierwszych dwunastu miesięcy od zawarcia umowy 1.882 zł.Według oświadczenia wnioskodawcy na miesięczne wydatki rodziny, w kwocie od 4710 zł do 5160 zł, składają się :a) utrzymanie mieszkania – 860 zł;b) żywność – od 900 do 1000 zł;c) ubrania (w tym pralnia) – 100 zł;d) środki higieny – 200 zł;e) lekarstwa dla obojga małżonków od 150 do 500 zł;f) spłata kredytów – 2.500 zł.Wnioskodawca złożył oświadczenie, że jedynym źródłem finansowania tych wydatków są dochody małżonków. Ponadto zapewnił, że żaden z małżonków nie posiada lokat bankowych, a pozostające w ich dyspozycji karty kredytowe mają w całości wykorzystane limity, spłacane nieregularnie.Postanowieniem z dnia 04 października 2010 r. referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu odmówił przyznania wnioskodawcy prawa pomocy w żądanym zakresie.W sprzeciwie nadanym w dniu 18 października 2010 r. wnioskodawca podkreślił swoją gotowość do zapłaty kwoty 100 zł w każdej z dziewięciu spraw, w drodze ograniczenia swoich potrzeb i wydatków przez okres jednego miesiąca. Ma bowiem świadomość, że w razie uzyskania prawa pomocy, koszty te zostaną przerzucone na podatników. Podkreślił jednak, że łączna wysokość wpisów we wszystkich dziewięciu sprawach przekracza dochody jego rodziny netto.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.Wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy nie zasługuje na uwzględnienie.Stosownie do art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawoo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – dalej: p.p.s.a.) w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie, od którego został wniesiony sprzeciw, traci moc, a sprawa będąca jego przedmiotem podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.Przechodząc do oceny zasadności wniosku skarżącego, należy wskazać, że zgodnie z brzmieniem art. 245 § 1 p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Jak stanowi § 3 art. 245 p.p.s.a., prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika. Z kolei art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. stanowi, że prawo pomocy w zakresie częściowym może być przyznane osobie fizycznej, jeżeli wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania kosztów postępowania, bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego siebie i rodziny.Z treści art. 246 p.p.s.a. wynika jednoznacznie, że ciężar udowodnienia istnienia przesłanek uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na wnioskodawcy. Rozwiązanie takie jest podyktowane tym, że tylko osoba ubiegająca się o prawo pomocy może znać w pełni swoją sytuację majątkową i faktyczną. Instytucja prawa pomocy ma służyć przede wszystkim tym, którzy nie mają możliwości zgromadzenia środków na opłacenie kosztów związanych z obroną swoich praw przed sądem bądź też ich zgromadzenie byłoby związane z uszczerbkiem dla utrzymania własnej rodziny. Jest to zatem wyjątek od ogólnej zasady, wyrażonej w art. 199 p.p.s.a., że strony ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie. Należy pamiętać, że koszty sądowe stanowią daninę publiczną. Konstytucja RP przewiduje powszechny obowiązek ponoszenia takich danin, stanowiąc w art. 84, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, określonych w ustawie. Tym samym przyznanie prawa pomocy oznacza w istocie obciążenie kosztami postępowania pozostałych podatników.Stąd też, przed wystąpieniem z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy, wnioskodawca powinien dopełnić wszelkich starań w celu zgromadzenia we własnym zakresie odpowiednich środków. Prawo pomocy nie może bowiem być wygodną formą kredytowania podmiotów, co naruszałoby w istocie zasadę równości wobec prawa.Mając powyższe na uwadze, Sąd nie znalazł podstaw, by przyznać wnioskodawcy prawo pomocy w żądanym zakresie. Nie wykazał on bowiem dostatecznie, by nie był w stanie ponieść kosztów postępowania.Wymaga podkreślenia, że wnioskodawca nie przedstawił pełnej dokumentacji bankowej o jaką był wzywany. Z treści nadesłanych oświadczeń i wyciągu z ujawnionego rachunku bankowego wynika jednoznacznie, że oboje małżonkowie dysponują jeszcze innymi kontami bankowymi wraz z wydanymi do nich kartami kredytowymi. Brak kompletnej dokumentacji uniemożliwia zbadanie sytuacji majątkowej wnioskodawcy, a tym samym, nie daje możliwości udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy w sprawie zachodzą przesłanki do przyznania prawa pomocy.Nie bez znaczenia dla oceny wniosku B. B. pozostaje również fakt, że nie wyjaśnił on przyczyn, dla których pominął część wskazanej wyżej dokumentacji. Takie zachowanie budzi uzasadnione wątpliwości, czy rzeczywiście wnioskodawca nie dysponuje środkami wymaganymi do uiszczenia należnych opłat.Wskazać także należy, że żona wnioskodawcy ma możliwość podejmowania dodatkowego zarobkowania, w ramach wykonywanej osobiście działalności oraz z tytułu przysługujących jej praw autorskich, co oznacza, że małżeństwo może w istocie dysponować pewną nadwyżką nad ponoszonymi przez siebie wydatkami.Wobec czego Sąd, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.