Sygnatura:
6537 Egzekucja należności pieniężnych, do których  nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 ust. 3  ustawy o f
Hasła tematyczne:
Egzekucyjne postępowanie
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2008-07-04
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Halina Adamczewska-Wasilewicz /przewodniczący sprawozdawca/
Izabela Najda-Ossowska
Urszula Wiśniewska

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Halina Adamczewska-Wasilewicz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Izabela Najda-Ossowska Asesor WSA Urszula Wiśniewska Protokolant Asystent sędziego Waldemar Dąbrowski po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 18 listopada 2008 r. sprawy ze skargi P. S.A. w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia […] nr […] w przedmiocie stanowiska wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym oddala skargę
Uzasadnienie: I SA/Bd 474/08
UZASADNIENIE
Działając jako organ egzekucyjny Burmistrz K. wystawił tytuł wykonawczy nr […] z dnia […] obejmujący zaległości podatkowe
w podatku od nieruchomości oraz odsetki za zwłokę należne od dłużnika – spółki P. S.A. w W. i skierował go do egzekucji administracyjnej.
Zobowiązana spółka złożyła do organu egzekucyjnego Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w W. zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Zarzuciła naruszenie przepisów o właściwości wskazując, że organem właściwym jest Naczelnik Pierwszego M. Urzędu Skarbowego. Ponadto postawiła zarzut prowadzenia postępowania egzekucyjnego w oparciu o tytuł wykonawczy nie spełniający wymogów z art. 27 § 1 pkt 7 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) poprzez przyjęcie, że pieczęcią urzędową organu gminy – Burmistrza K. może być pieczęć, pośrodku której widnieje zamiast wizerunku orła – herb K. W konsekwencji zarzuciła niezamieszczenie na tytule wykonawczym pieczęci urzędowej wierzyciela. W ocenie strony zaszły podstawy do uwzględnienia zarzutów z art. 33 pkt 9 i 10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Postanowieniem z dnia […] Burmistrz K. działając na podstawie art. 34 ww. ustawy jako wierzyciel w toku postępowania egzekucyjnego uwzględnił zarzut dotyczący właściwości organu egzekucyjnego stwierdzając, że właściwym rzeczowo i miejscowo jest Naczelnik M. Urzędu Skarbowego
w W., a nie Trzeci Urząd Skarbowy w W.. Jednocześnie odmówił uwzględnienia zarzutu, co do wadliwości tytułu egzekucyjnego z uwagi na niewłaściwą pieczęć na nim umieszczoną
Na powyższe postanowienie wierzyciela w przedmiocie stanowiska
w postępowaniu egzekucyjnym spółka złożyła zażalenie, w którym postawiła zarzut prowadzenia postępowania egzekucyjnego w oparciu o tytuł wykonawczy nie spełniający wymogów z art. 27 § 1 pkt 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji poprzez przyjęcie, że pieczęcią urzędową organu gminy – Burmistrza K. może być pieczęć, pośrodku której widnieje zamiast wizerunku orła – herb K.. W konsekwencji zarzuciła niezamieszczenie na tytule wykonawczym pieczęci urzędowej wierzyciela. W ocenie strony zaszły podstawy do uwzględnienia zarzutów z art. 33 pkt 10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. postanowieniem z dnia […] nr […] utrzymało w mocy postanowienie Burmistrza K. uznając, że stanowisko w nim zawarte jest zgodne z prawem. W uzasadnieniu podkreślono, że na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. z 2005r. Nr 235, poz. 2000) urzędową pieczęcią jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis odpowiadający nazwie podmiotu uprawnionego do używania pieczęci. W ust. 2 tego artykułu stanowi się, że urzędową pieczęcią gminy, powiatu, samorządu województwa lub związku jednostek samorządu terytorialnego może być również pieczęć, o której mowa w ust. 1, zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiednio herb gminy, powiatu lub województwa, jak również, że odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej. W ocenie organu odwoławczego z przepisu tego jednoznacznie wynika, że pieczęć z wizerunkiem orła może być umieszczana wyłącznie na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej, czyli dotyczących zadań zleconych przez państwo. Natomiast pieczęć z herbem dotyczy zadań własnych.
Ponadto przepis art.16c ust. 3 ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych stanowi, że urzędowej pieczęci używają podmioty, o których mowa w art. 2a, wśród których wymienione są gminy oraz ich organy jako podmioty uprawnione do posługiwania się pieczęcią urzędową. Z mocy art. 26 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) organem wykonawczym w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców jest prezydent miasta. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast art. 2 powyższej ustawy wyjaśnia, iż gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym
i na własną odpowiedzialność.
W dalszej części wskazano na treść art. 1c ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006r. Nr 121, poz. 844 ze zm;) stanowiącego, że organem podatkowym właściwym w sprawie podatków i opłat unormowanych w niniejszej ustawie, między innymi podatku od nieruchomości, jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Natomiast art. 54 ww. ustawy o samorządzie gminnym wyjaśnia, iż dochodami gminy są podatki, opłaty i inne wpływy określone
w odrębnych ustawach jako dochody gminy. Na podstawie zaś art. 18 ust. 2 pkt 8 tej ustawy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat należy do wyłącznej właściwości rady gminy.
Zdaniem organu II instancji z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że pobór i egzekucja podatków należy do kompetencji gminy, a wierzycielem w tych sprawach jest Burmistrz K.. Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową. W związku z tym należy przyjąć, że widniejąca w punkcie 75 tytułu wykonawczego pieczęć z herbem miasta K. użyta została zgodnie z jej przeznaczeniem jako pieczęć umieszczona na dokumentach w sprawach z zakresu administracji samorządowej.
W ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w świetle przytoczonych wyżej przepisów urzędowa pieczęć gminy może zawierać pośrodku herb gminy, a uprawnionym do jej używania jest także organ wykonawczy gminy, tj. w tym przypadku burmistrz występujący jako wierzyciel i organ egzekucyjny. Powyższa wykładnia uwzględnia fakt, że tytuł wykonawczy nie dotyczy sprawy z zakresu administracji rządowej, lecz sprawy z zakresu administracji samorządowej. W konsekwencji zdaniem organu pieczęć użyta w treści tytułu wykonawczego w niniejszej sprawie ma walor pieczęci urzędowej wierzyciela, czego wymaga art. 27
§ 1 pkt 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Powyższe postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego spółka zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Wniosła
o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia organu I instancji. W skardze sformułowano zarzuty naruszenia prawa materialnego przez błędną interpretację art. 33 pkt 10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji w związku z art. 27 § 1 pkt 7 tej ustawy oraz art. 2a, art. 16c ust. 1 i 2 ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych. Ponadto zarzuciła naruszenie art. 6, art. 7 i art. 8 ustawy kodeks postępowania administracyjnego poprzez przyjęcie, że pieczęć, w otoku której widnieje nazwa Burmistrz K., a zawierającą pośrodku wizerunek herbu K. jest pieczęcią urzędową Burmistrza K.. Pokreślono, że błędnie przyjęto, iż Burmistrz K. ma prawo posługiwać się ww. pieczęcią jako wierzyciel i jako organ egzekucyjny. Za niezgodne z prawem uznała stanowisko, że pieczęcią urzędową Gminy K. jest pieczęć, w otoku której widnieje nazwa Burmistrz K. i zawiera pośrodku herb K.. Zarzucono, że błędne jest stanowisko wierzyciela w przedmiocie uznania za nieuzasadniony zarzut podniesiony przez P. S.A. na podstawie art. 33 pkt 10 w zw. z jej art. 27 § 1 pkt 7) ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Zdaniem strony skarżącej pieczęcią urzędową Burmistrza K. jest pieczęć
w otoku, na której widnieje nazwa Burmistrz K. i zawierającą pośrodku wizerunek orła. Burmistrz K. występując jako organ gminy (organ podatkowy
i egzekucyjny) nie ma prawa posługiwać się pieczęcią z wizerunkiem herbu K., gdyż pieczęć ta nie jest jego pieczęcią urzędową w rozumieniu przepisów prawa.
W konsekwencji zdaniem skarżącej spółki na tytule wykonawczym nr […] nie widnieje pieczęć urzędowa wierzyciela, gdyż pieczęć, którą oznaczono tytuł w ogóle nie spełnia kryteriów uznania za pieczęć urzędową.
Na tytule wykonawczym musi być pieczęć urzędowa i musi to być pieczęć wierzyciela, w tym przypadku Burmistrza K.. Podkreślono, iż wygląd pieczęci urzędowej, dla danego podmiotu uprawnionego określają przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1980r.
o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych. Jednocześnie w ocenie skarżącej spółki pieczęć urzędowa gminy i pieczęć urzędowa organu gminy to dwie różne pieczęcie (dwa różne podmioty uprawnione do posługiwania się pieczęcią). Zdaniem strony wizerunek herbu gminy może znajdować się jedynie w pieczęci urzędowej gminy, a nie jej organu.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. wniosło o oddalenie skargi, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu.
Spółka w piśmie procesowym z dnia 31 lipca 2008r. podtrzymała argumentację przedstawioną na wcześniejszym etapie postępowania i w skardze. Podniosła, że na tytule wykonawczym musi być pieczęć urzędowa i musi być to pieczęć wierzyciela, wobec czego nie umieszczenie na tytule wykonawczym żadnej pieczęci lub umieszczenie pieczęci innej niż pieczęć urzędowa skutkuje zasadnością zarzutu
z art. 33 pkt 10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Na poparcie tej tezy skarżąca spółka przywołała wyrok WSA w Gliwicach z dnia 06 lutego2008r, sygn. akt II SA/GL 557/07 oraz wyrok NSA z dnia 08 kwietnia 2008r. sygn. akt II OSK 376/07.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Wstępnie Sąd zauważa, iż zgodnie z art. 184 Konstytucji RP w związku z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz w związku z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a. kontrola sądowa zaskarżonych decyzji, postanowień bądź innych aktów wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a., sprawowana jest w oparciu o kryterium zgodności z prawem. W związku z tym, aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a – c p.p.s.a.) lub stwierdzenia nieważności (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
Skarga nie została uwzględniona, gdyż zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu, o jakim mowa w art. 145 cyt. ustawy, oceniona według kryterium zgodności z prawem, jak wymaga tego przepis art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych.
Zdaniem Sądu zasadnicze znaczenie w przedmiotowej sprawie ma rozstrzygnięcie jakie walory winna spełniać pieczęć urzędowa , o której mowa w art. 27 §1 pkt 7) ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r.o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, który stanowi, iż tytuł wykonawczy zawiera datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej wierzyciela .
Wyjaśnić należy, iż definicja pieczęci urzędowej zawarta została w art. 16c ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U . z 2005 r. Nr 235, poz. 2000 ze zm.), zgodnie z którym urzędową pieczęcią jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis odpowiadający nazwie podmiotu uprawnionego do używania pieczęci. Przepis art. 16c ust. 2 tej ustawy stanowi zaś, że urzędową pieczęcią gminy, powiatu, samorządu województwa lub związku jednostek samorządu terytorialnego może być również pieczęć, o której mowa w ust. 1, zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiednio herb gminy, powiatu lub województwa, jak również, że odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej.
Zważywszy na powyższe zasadnie zatem wskazał organ, że na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej, czyli dotyczących zadań zleconych przez państwo może być umieszczana wyłącznie pieczęć z wizerunkiem orła. W oparciu o zapisy art. 16c stwierdzić należy dalej, iż pieczęć z herbem dotyczy wyłącznie zadań własnych gminy.
Zasadnicze znaczenie w związku z tak ustalonym stanem prawnym w tej materii jest ustalenie czy Burmistrz K. wystawiając tytuł wykonawczy
w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym zobowiązania w podatku od nieruchomości działał w celu wykonania przez gminę zadań zleconych czy też działania tego organu mieściły się w katalogu zadań własnych gminy.
W tym miejscu Sąd zwraca uwagę na treść art. 54 ustawy z dnia 08 marca
1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), zgodnie
z którym dochodami gminy są podatki, opłaty i inne wpływy określone w odrębnych ustawach jako dochody gminy.
Treść art. 18 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy stanowi, że podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat należy do wyłącznej właściwości rady gminy. Podnieść należy, iż zgodnie z art. 6 ust. 1. ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast art. 2 powyższej ustawy wyjaśnia, iż gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Sąd zauważa także, iż na podstawie art. 1c ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach
i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.), który stanowi, że organem podatkowym właściwym w sprawie podatków i opłat unormowanych
w niniejszej ustawie, między innymi podatku od nieruchomości, jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.
Właściwość rzeczowa organów egzekucyjnych regulują przepisy art. 19 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z treścią art. 19 § 2 właściwy organ gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu w. jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ.
Wskazać również należy na fakt, iż na podstawie postanowień zawartych w art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (Dz. U. Nr 141 poz. 692 ze zm.), do właściwości organów gmin o statusie miasta przeszły, jako zadania własne, zadania i odpowiadające im kompetencje należące dotychczas do urzędów skarbowych, określone w ww. art. 19 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie należności z tytułu podatków i opłat, dla których organ gminy jest właściwy do ich ustalania i pobierania.
Przepisy te jednoznacznie wskazują, że organ takiej gminy może być organem egzekucyjnym uprawnionym do wyegzekwowania obowiązku w sytuacji, gdy jest jednocześnie wierzycielem uprawnionym do żądania wykonania tego obowiązku. Zapisy te w żaden sposób nie oddzielają organów od jednostek organizacyjnych. Takiego rozdziału Sąd nie dopatrzył się również na gruncie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.
Burmistrz K. będąc wierzycielem w sprawach dotyczących egzekucji
z tytułu podatków i opłat lokalnych określonych w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych wykonuje zadania z zakresu administracji samorządowej i są to zadania własne gminy. Tym samym umieszczenie na tytule wykonawczym obejmującym należności miasta z tytułu podatku od nieruchomości, pieczęci, na której widnieje jego herb, nie może być uznane za niespełnienie wymogu
z art. 27 § 1 pkt 7 ustawy i stanowić w związku z tym podstawę zarzutu, o jakim mowa w art. 33 pkt 10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Mając na uwadze powyższe, niezasadny jest zdaniem Sądu sformułowany w skardze zarzut skarżącej spółki naruszenia prawa materialnego przy wydawaniu zaskarżonego postanowienia.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 6, art. 7
i art. 8 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego Sąd pragnie zauważyć, iż stan faktyczny w przedmiotowej sprawie nie budził sporu, tym samym postępowanie organów ograniczyło się do jego oceny z punktu widzenia przepisów prawa. Odmienna zaś interpretacja tych przepisów przez organ i stronę postępowania, w sytuacji gdy w zaskarżonym postępowaniu ocena ta została przez ten organ szeroko uzasadniona nie narusza zasad ogólnych postępowania administracyjnego określonych w art. 6,
art. 7 i art. 8 Kpa, co czyni sformułowany w skardze zarzut niezasadnym.
Mając na względzie powyższe okoliczności oraz art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.), orzeczono jak w sentencji.
I. Najda – Ossowska H. Adamczewska – Wasilewicz U. Wiśniewska

Uzasadnienie wyroku