Sygnatura:
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2010-09-27
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Zwolniono od uiszczenia wpisu w części
Sędziowie:
Jolanta Skowronek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Jolanta Skowronek po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w sprawie ze skargi L.N. (N.) na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […] nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług na skutek wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych postanawia: zwolnić skarżącego z obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od wniesionej skargi w części przekraczającej 20,00 zł (słownie: dwadzieścia złotych), a w pozostałym zakresie wniosek oddala.

Uzasadnienie wyroku

Wnioskiem z dnia […] skarżący L.N. domagał się częściowego zwolnienia od kosztów sądowych.W jego motywach wskazał, iż na skutek prowadzonego postępowania egzekucyjnego posiadane w ramach firmy konto bankowe zostało zajęte. Okoliczność ta znacznie utrudnia mu prowadzenie działalności, jako że firma utraciła płynność finansową. Tymczasem we wspólnym gospodarstwie ze skarżącym pozostaje: żona, dwóch synów w wieku […] i […] lat oraz teściowa. Ponieważ młodszy syn kontynuuje naukę nie osiąga własnych dochodów. Natomiast źródłem utrzymania pozostałych członków rodziny są świadczenia rentowe żony i teściowejw wysokości ok. […] zł i […] zł, a nadto wynagrodzenie za pracę starszego syna rzędu ok. […] zł. Wszyscy zamieszkują w domu o pow. ok. […] m2, albowiem dodatkowe składniki majątku, tj. nieruchomość rolna o pow. […] ha, stanowi przedmiot nieodpłatnej dzierżawy (vide: umowa z dnia […] dołączona do pisma z dnia […]).Powyższe dane znalazły potwierdzenie w nadesłanych do akt dokumentach źródłowych obejmujących m.in.:- wydruki podatkowej księgi przychodów i rozchodów prowadzonej dla Firmy Turystyczno – Gastronomicznej A wraz z wyciągami rachunków bankowychz okresu ostatnich trzech miesięcy;- deklaracje VAT-7, gdzie wykazano następujące podstawy opodatkowania: […] zł (lipiec), […] zł (sierpień), […] zł (wrzesień);- ewidencję środków trwałych firmy;- zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego wystawione przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w C. w dniu […] na łączną kwotę […] zł;- zeznanie podatkowe PIT-36L za 2009 r., gdzie skarżący zadeklarował przychódz tytułu prowadzonej działalności w kwocie […] zł, który po potrąceniu kosztów jego uzyskania w wysokości […] zł przyniósł dochód rzędu […] zł;- rachunki ponoszonych z tytułu utrzymania domu wydatków, które obejmują opłaty za wodę ([…] zł), energię elektryczną ([…] zł), gaz ([…] zł), podatekod nieruchomości ([…] zł rocznie, tj. cztery raty po […] zł) oraz podatek leśny ([…] zł rocznie, tj. trzy raty po […] zł i czwarta […] zł);- zawarte w dniu […], […] oraz […] umowy kredytu i pożyczki, których raty ustalone zostały na poziomie: […] zł, […] zł oraz […] zł;- decyzje o waloryzacji pobieranego przez teściową świadczenia rentowego, którego wysokość od […] wynosi […] zł netto oraz o przyznaniu żonie skarżącego renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w kwocie […] zł netto;- zaświadczenie o zarobkach syna, które w miesiącu wrześniu wynosiło […] zł netto wraz z zeznaniem podatkowym za ubiegły rok podatkowy, gdzie zadeklarowano dochody z działalności wykonywanej osobiście w tym umowy o dzieło i zlecenia w wysokości […] zł.Mając na uwadze wszystkie podniesione wyżej okoliczności zważono,co następuje.Rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku sprowadza się do zbadania,czy spełniona została przesłanka wynikająca z treści art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Stosownie do jego brzmienia, przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym między innymi zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (vide: art. 245 § 3 cyt. ustawy), następuje gdy ta wykaże,iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Przez uszczerbek, o którym mowa wyżej, należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącejw taki sposób, że nie może ona zapewnić sobie minimum warunków socjalnych(por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 marca 2005 r., sygn. akt II FZ 137/05, niepubl.). Dlatego też prawo pomocy jako instytucjao charakterze wyjątkowym może być stosowane jedynie w wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania. Tylko bowiem w takim przypadku istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na pozostałych współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu Państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia strony skarżącej z obowiązku ich ponoszenia w całości lub w części (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2005 r. sygn. akt FZ 478/04, niepubl.).Oceniając sytuację materialną skarżącego w warunkach rozpoznawanej sprawy należy w pierwszej kolejności zauważyć, iż źródłem jego utrzymania jest prowadzona działalność gospodarcza, w ramach której od stycznia 2010 r.do września 2010 r. wypracował on przychód w kwocie […] zł, którypo potrąceniu kosztów jego uzyskania w wysokości […] zł przyniósł dochód rzędu […] zł (vide: podatkowa księga przychodów i rozchodów Firmy Turystyczno-Gastronomicznej A). Podobnie w ubiegłym roku podatkowym osiągnięty z tego tytułu zysk wynosił […] zł (vide: PIT-36L za 2009 r.). Ponadto we wspólnym gospodarstwie domowym ze skarżącym pozostają inni członkowie rodziny, których łączny dochód wynosi […] zł netto (vide: dokumenty źródłowe dołączone do pisma z dnia […]), natomiast niezbędne, udokumentowane wydatki związane z utrzymaniem domu oraz spłatą zaciągniętych kredytów i pożyczek kształtują się na poziomie […] zł (vide: płatne co drugi miesiąc opłaty za gaz – […] zł, wodę – […] zł, energię elektryczną – […] zł, a także płatny raz na kwartał podatek od nieruchomości – […] zł i podatek leśny – […] zł oraz rata kredytu – […] zł). W tej sytuacji nie sposób uznać jakoby skarżący kwalifikował się do osób ubogich wymagających dofinansowania ze strony budżetu Państwa, jako że należny od wniesionej skargi wpis wynosić będzie100,00 zł.Mając jednak na uwadze fakt, iż wobec wnioskodawcy prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, w wyniku którego posiadane rachunki bankowe firmy zostały zablokowane do kwoty […] zł oraz to, że równolegle z prowadzoną sprawą przed tut. Sądem zawisło kilkanaście spraw z udziałem skarżącego, a łączna kwota wpisów do których uiszczenia zostanie on zobowiązany wynosić będzie […] zł uznać należało, iż środki którymi strona dysponuje nie są wystarczające na ich poniesienie. Tym bardziej, że zarówno rachunek bieżący prowadzonyw ramach działalności gospodarczej jak i oszczędnościowo-rozliczeniowy stronyod trzech miesięcy – mimo wpływów – wykazuje saldo zerowe, a zadeklarowanaw ostatnim kwartale podstawa opodatkowania wynosiła: […] zł, […] złi […] zł.W tej sytuacji przyjąć należało, iż poniesienie pełnego wpisu sądowego w tej, jak i w równolegle prowadzonych […] innych sprawach, stanowi zbyt duże obciążenie finansowe dla skarżącego oraz jego rodziny i może spowodować uszczerbek w ich koniecznym utrzymaniu. Dlatego też za zasadne uznano przyznanie wnioskodawcy prawa pomocy w zakresie częściowym polegającym na zwolnieniu go z należnego od wniesionej skargi wpisu sądowego w kwocie powyżej 20,00 zł. Stanowi ono bowiem gwarancję konstytucyjnego prawa strony do Sądu, jako że uiszczenie 1/5 należnego wpisu od skargi nie doprowadzi do powstania niedostatku w utrzymaniu rodziny skarżącego, przeciwnie leży w granicach jego możliwości finansowych.Co więcej ten zakres zwolnienia pozwala też na rozłożone w czasie gromadzenie środków na poniesienie dalszych, wszak niepewnych opłat sądowych.Pomoc Państwa nie może bowiem całkowicie zastępować starań podmiotuw zabezpieczeniu środków na prowadzenie procesu sądowego. Tym bardziej,że nie można też wykluczyć zmiany sytuacji finansowej strony skarżącej, któraw tym okresie może przecież nastąpić.W świetle powyższego, działając na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 w zw. z art. 258 § 3 oraz art. 245 § 1, § 3 i § 4 w zw. z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono orzec jak w sentencji.