Sygnatura:
6115 Podatki od nieruchomości
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Burmistrz Miasta
Data:
2010-03-23
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Zobowiązano organ do wydania aktu
Sędziowie:
Anna WesołowskaEwa Radziszewska-Krupa /przewodniczący sprawozdawca/Marek Kraus

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Radziszewska-Krupa (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Marek Kraus, Sędzia WSA Anna Wesołowska, Protokolant Iwona Mazek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2010 r. sprawy ze skargi S. Z. na bezczynność Burmistrza Miasta R. w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania w zakresie ustalenia wymiaru podatku od nieruchomości za 2003 r. 1) zobowiązuje Burmistrza Miasta R. do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją Burmistrza Miasta i Gminy R. z dnia […] marca 2003 r. nr […] w przedmiocie wymiaru podatku od nieruchomości za 2003r., w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia organowi akt administracyjnych sprawy wraz z odpisem prawomocnego wyroku, 2) zasądza od Burmistrza Miasta R. na rzecz S. Z. kwotę 144,80 zł (słownie: sto czterdzieści cztery złote osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie wyroku

S. Z. (dalej "Skarżący") pismem z […] listopada 2009r. złożył do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. (dalej: "SKO") ponaglenie w trybie art. 141 § 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm. dalej: "O.p."), na niezałatwienie sprawy w terminie przez Burmistrza Miasta i Gminy R. (dalej: "Burmistrz") w sprawie wniosku o wznowienie postępowania zakończonego decyzją wymiarową w podatku od nieruchomości za 2003r. W piśmie tym zwrócił się o:- wyznaczenie Burmistrzowi 14-dniowego terminu załatwienia sprawy;- zarządzenie ustalenia przyczyn niezałatwienia sprawy w terminie;- ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie;- wymierzenie Burmistrzowi grzywny jako środka zapobiegającego naruszenia terminów w postępowaniu podatkowym.W uzasadnieniu ponaglenia Skarżący wskazał, iż wniosek o wznowienie postępowania z […] marca 2009r. w sprawie podatku od nieruchomości za 2003r. przesłał do Burmistrza za pomocą telefonu […] marca 2009r. o godzinie […]. Mimo upływu 8 miesięcy nie rozpoznano wniosku i nie zawiadomiono o niezałatwieniu sprawy w terminie, zgodnie z art. 140 § 1 i 2 O.p.SKO pismem z […] listopada 2009r. zwróciło się do Burmistrza o ustosunkowanie się do zarzutów podniesionych w ponagleniu.Burmistrz […] grudnia 2009r. poinformował, iż Gmina nie otrzymała wniosku o wznowienie postępowania w sprawie podatku od nieruchomości za pomocą telefonu […] marca 2009r. Od decyzji z […] marca 2003r. dotyczącej podatku od nieruchomości za 2003r. nie wpłynęło odwołanie, zaś podatek w ustalonej wysokością zapłacono w całości […] marca 2003r. w kasie urzędu.SKO […] grudnia 2009 r. poinformowało Skarżącego, iż nie może rozpoznać pisma z […] listopada 2009r. jako ponaglenie, o którym mowa w art. 141§ 1 i 2 O.p., bo z dokumentacji nadesłanej przez Burmistrza wynika, iż wniosek o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną z […] marca 2003r. nie wpłynął […] marca 2009r.SKO pismem z […] lutego 2010r. przekazało Burmistrzowi pismo Skarżącego z […] listopada 2009r., jako skargę na bezczynność informując, iż skarga ta winna wpłynąć do Burmistrza, który jest obowiązany do nadania jej dalszego biegu.Skarżący pismem z 18 lutego 2010r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Burmistrza w sprawie wniosku o wznowienie postępowania z […] marca 2009r., dotyczącego decyzji Burmistrza z […] marca 2009r. w sprawie podatku od nieruchomości za 2003r. Wniósł o zobowiązanie Burmistrza do wydania decyzji w terminie 14 dni, zarządzenie ustalenia przyczyn niezałatwienia sprawy w ustawowym terminie oraz zasądzenie kosztów postępowania.W ocenie Skarżącego doszło do naruszenia art. 139 i 140 O.p. przez całkowitą bezczynność w związku z rażącym przekroczeniem terminów załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Wniosek o wznowienie postępowania w sprawie podatku od nieruchomości za 2003r. z […] marca 2009r. przesłano do Burmistrza za pośrednictwem telefaksu […] marca 2009r. o godzinie […] , więc sprawa powinna być załatwiona zgodnie z art. 139 O.p. w terminie miesiąca. Mimo upływu 8 miesięcy nie rozpatrzono wniosku i nie zawiadomiono o niezałatwieniu sprawy w terminie, zgodnie z art. 140 § 1 i 2 O.p. Zdaniem strony SKO nie przeprowadziło żadnego postępowania w sprawie, aby ustalić czy faktycznie ww. wniosek nie wpłynął do Burmistrza. Z pisma Burmistrza z […] grudnia 2009 r. wynika, iż […] marca 2009r. nie wpłynął wniosek o wznowienie postępowania. Burmistrz uchyla się od rozpoznania wniosku o wznowienie postępowania.W odpowiedzi na skargę Burmistrz wniósł o oddalenie skargi i podtrzymał stanowisko, iż wniosek Skarżącego o wznowienie postępowania w żadnej postaci przyjętej do przesyłania korespondencji nie wpłynął. Odpowiedź zawarta w piśmie SKO z […] grudnia 2009r. była wyczerpująca i kończyła sprawę w sposób ostateczny.Burmistrz, w związku z wezwaniem Sądu, pismem z […] września 2010r. podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na skargę.Skarżący w odpowiedzi na wezwanie Sądu, pismem z 20 lipca 2010r. załączył kserokopię dowodu potwierdzenia przesłania wniosku o wznowienie postępowania w sprawie podatku od nieruchomości za 2003r. (raport transmisji faksowej).Na rozprawie 17 listopada 2010r. Skarżący przedstawił Sądowi na okoliczność, że wniosek o wznowienie postępowania wpłynął do Burmistrza Miasta R.: oryginał wniosku o wznowienie, oryginał raportu transmisji z telefaksu, którego kopia znajduje się w aktach sądowych, oryginał pisma z […] listopada 2010r. operatora – A. Sp. z o.o. z siedzibą w W., z którego wynika, że spod numeru tel. [….] wykonano o godz. […] połączenie trwające […] sekund na numer […], który – co Sądowi znane jest z urzędu – jest nr telefaksu Gminy R.Sąd postanowił dopuścić dowód w sprawie z ww. dokumentów na okoliczność wysłania faksem przez stronę skarżącą wniosku o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2003r.Strona skarżąca okazała również Sądowi do wglądu wydruk połączeń spod numeru […], w którym wyszczególniono połączenie wykonane […] marca 2010r. z nr telefonu […], trwające […] sekund.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:skarga zasługiwała na uwzględnienie.Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (legalności). Ocenie sądu podlega zatem zarówno działalność, jak i brak podejmowania działań – bezczynność organów administracyjnych. Tylko wówczas, gdy Sąd stwierdzi, że zabrakło prawem przewidzianych działań organów podatkowych, uwzględnia skargę na bezczynność, stosując przy tym dyspozycję art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej: "P.p.s.a."). W innych przypadkach skarga podlega oddaleniu, na mocy art. 151 P.p.s.a.W sprawie wypełniono przesłankę przemawiająca za uznaniem, że organ podatkowy – Burmistrz Miasta R. dopuściły się bezczynności.W literaturze przyjmuje się, że bezczynność organu administracji publicznej zachodzi, gdy w prawnie określonym terminie organ nie podejmie żadnych czynności w sprawie, lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, jednakże, mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie zakończy go wydaniem stosownego aktu lub nie podejmie czynności (por. T. Woś w T. Woś, H.Knysiak-Molczyk, M. Romańska Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2004r., s. 84).Dowody przedłożone przez stronę skarżącą na rozprawie i dopuszczone w sprawie w trybie art. 106 § 3 P.p.s.a. (oryginał wniosku o wznowienie, oryginał raportu transmisji z telefaksu, oryginał pisma z […] listopada 2010r. operatora – A. Sp. z o.o. z siedzibą w W., z którego wynika, że spod numeru tel. […] wykonano o godz. […] połączenie trwające […] sekund na numer […], który – co Sądowi znane jest z urzędu – jest nr telefaksu Gminy R.), jak również wyjaśnienia organu podatkowego udzielone w odpowiedzi na skargę i na rozprawie, nie przekonały Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, że w sprawie nie mieliśmy do czynienia z bezczynnością, o której mowa wyżej, po stronie organu podatkowego. Zdaniem Sądu nic nie stało na przeszkodzie, aby sprawdzić połączenia przychodzące do organu podatkowego w dniu […] marca 2009r., kiedy to strona skarżąca wskazywała, że wysłała pismo do organu wszczynające postępowanie w sprawie. Pełnomocnik organu podatkowego, choć na rozprawie oświadczył, że pracownicy organu podatkowego byli rozpytywani czy otrzymali telefon od Skarżącego, wyjaśnił że najprawdopodobniej nikt nie sprawdzał połączeń przychodzących do organu w ww. dniu. Stwierdził ponadto, że zdarzają się przypadki zatrzymania w pamięci faksu danych przesyłanych za jego pomocą.Zdaniem Sądu nic nie stało też na przeszkodzie, aby organ podatkowy zwrócił się do strony skarżącej o przedłożenie jakichkolwiek dowodów na okoliczność przesłania do organu pisma wszczynającego postępowania, które jak wynika Skarżący posiadał, przedkładając je na rozprawie. Również ta okoliczność przemawia za uznaniem, że nie podjęto działań, które wykluczyłby podstawę do twierdzenia, że doszło do bezczynności organu podatkowego.Zdaniem Sądu twierdzenia pełnomocnika organu podatkowego, że z uwagi na wskazany przez pełnomocnika Skarżącego adres do korespondencji – skrytka pocztowa – organ podatkowy ma utrudniony kontakt ze Skarżącym są gołosłowne z punktu widzenia rozpoznawanej sprawy. Korespondencja w sprawie ponaglenia kierowana była na adres inny niż skrytka pocztowa i nie można stwierdzić, aby występowały jakiekolwiek problemy z doręczaniem pism. Doświadczenia organu podatkowego z innych sprawach prowadzonych przez pełnomocnika Skarżącego nie mają i nie mogą mieć znaczenia w rozpoznawanej sprawie.Sąd stwierdza ponadto, że w prawie podatkowym obowiązuje zasada pisemności, do której odwołuje się przepis art. 126 O.p. Porozumiewanie się organu ze stroną przybiera z reguły formę pisemną lub ustnego przesłuchania, lecz połączonego ze sporządzeniem protokołu. W doktrynie i piśmiennictwie podnosi się, że zasada pisemności obowiązuje także podatnika (płatnika, inkasenta, osobę trzecią spadkobiercę), czego przykładem jest obowiązek składania zeznania na określonych wzorach (por. B. Gruszczyński w Komentarzu do Ordynacji podatkowej autorstwa S. Babiarza, B. Dautera, B. Gruszczyńskiego, R. Hausera, A. Kabata, M. Niezgódki-Medek, LexisNexis 2004r., s. 424). Zdaniem Sądu powyższe stanowisko ma potwierdzenie w dyspozycji art. 168 § 1 i 3 O.p.Wszczęcie postępowania podatkowego jest czynnością o doniosłych skutkach prawnych zarówno formalnych, jak i materialnych. W momencie wszczęcia postępowania podatkowego następuje zawiązanie stosunku prawnoprocesowego pomiędzy organem podatkowym a stroną postępowania. Dopiero po wszczęciu postępowania pojawiają się wszelkie uprawnienia i obowiązki przewidziane w dziale IV O.p., które odnoszą się zarówno do organu podatkowego, jak i do stron oraz innych uczestników postępowania.Data wszczęcia postępowania stanowi podstawę obliczenia terminu załatwienia sprawy zgodnie z art. 139 O.p.Z art. 165 O.p. wynika, że postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Ustawa przewiduje zatem dwa sposoby wszczęcia postępowania, które nawiązują do zasady skargowości oraz do zasady oficjalności w zakresie inicjatywy procesowej.Wszczęcie postępowania podatkowego na żądanie strony wiąże się zazwyczaj z realizacją jej materialnoprawnych uprawnień. Żądanie wszczęcia postępowania nie jest wnioskiem o wszczęcie postępowania, lecz żądaniem rozstrzygnięcia określonej sprawy z zakresu materialnego prawa podatkowego. Postępowanie uruchamia samo żądanie, a jego dalszy byt jest zależny od treści prawa materialnego (wyrok NSA z 3 grudnia 2002r. sygn. akt I SAB/Łd 10/02, Z. Zgierski, Wszczęcie postępowania podatkowego, s. 155).Należy zatem przyjąć, że samo doręczenie żądania wywołuje automatyczny skutek w postaci wszczęcia postępowania. Strona składając wniosek zawierający żądanie wszczęcia postępowania, nie prosi w ten sposób o to, aby postępowanie wdrożyć, lecz sama nadaje mu bieg i stwarza możliwość i obowiązek zastosowania wszystkich instytucji procedury postępowania podatkowego. Wynika stąd, że postępowanie uruchamia samo żądanie, a jego dalszy byt jest zależny od treści prawa materialnego.Sąd stwierdza, że w prawie podatkowym przewidziano ponadto możliwości wszczęcia postępowania podatkowego przez podatnika w formie wysłania telefaksu – art. 168 § 1 O.p.Zdaniem Sądu przedłożone na rozprawie dokumenty, dopuszczone jako dowody w sprawie, świadczą o tym, że strona skarżąca składając u Burmistrza Miasta R., za pomocą telefaksu pismo zawierające żądanie wszczęcia postępowania o wznowienie stworzyła organowi podatkowemu możliwość i obowiązek zastosowania wszystkich instytucji procedury postępowania podatkowego. Skarżąca posiadała ponadto dowody, że jej pismo doszło do organu podatkowego oraz że złożono je w prawnie przewidzianej formie. Dowodów tych nie żądał, choć powinien, organ podatkowy w postępowaniu poprzedzającym złożenie skargi na bezczynność.Sąd biorąc powyższe pod uwagę, na mocy art. 149 P.p.s.a. uznał, że zasadne było wydanie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie pierwszym sentencji.Postanowienie w sprawie kosztów postępowania (punkt drugi sentencji) ma uzasadnienie w dyspozycji art. 200 i art. 205 § 1 P.p.s.a. Ostatni z przepisów stanowi, że do niezbędnych kosztów postępowania prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez stronę koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdu i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata lub radcy prawnego. Pełnomocnik Skarżącego – syn – w złożonym na rozprawie wykazie kosztów ujął natomiast koszt dojazdu do SKO w celu złożenia skargi ([…] zł), co nie może być uznane za "koszty przejazdu do sądu" i w tym zakresie żądanie nie mogło być uwzględnione. Pozostałe koszty widniejące w wykazie Sąd uznał za mieszczące się w dyspozycji art. 205 § 1 P.p.s.a.