Sygnatura:
6050 Obowiązek meldunkowy
Hasła tematyczne:
Ewidencja ludności
Skarżony organ:
Wojewoda
Data:
2010-07-08
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżoną decyzję
Sędziowie:
Arkadiusz Windak /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Windak (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel,, Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk – Meder, Protokolant Małgorzata Płocharska-Małys, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 listopada 2010 r. sprawy ze skargi J. R. na decyzję Wojewody . z dnia […] r. nr […] w przedmiocie wymeldowania I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącego J. R. kwotę […] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie wyroku

Prezydent Miasta […] decyzją z dnia […], orzekł o wymeldowaniu z pobytu stałego F.C. z lokalu przy ul. […].Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Prezydent wskazał art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych ( Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 993 ze zm.) oraz art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ( Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.).Z uzasadnienia decyzji wynika, że postępowanie w sprawie wymeldowania F.C. zostało wszczęte na wniosek współwłaściciela lokalu J.R., który podał, że F.C. od […] miesięcy nie mieszkaw lokalu przy ul. […]. W toku postępowania wniosek o wymeldowanie poparł drugi współwłaściciel przedmiotowego lokalu M.K..Organ wskazał, że F.C. przesłuchana w charakterze stronyw dniu […] r. zaprzeczyła twierdzeniom wnioskodawców i zeznała,że mieszka w przedmiotowym lokalu, są tam jej rzeczy i wspólnie z mężem ponosi koszty związane z utrzymaniem lokalu. Zeznania te potwierdził mąż Z.C. oraz sąsiadka M.K..Natomiast z zeznań J.R., S.K., M.K. i W.T, tj. osób zamieszkujących w budynku przy ul. […] wynika, że F.C. od czasu wszczęcia postępowania o wymeldowanie zaczęła pojawiać się w lokalu, ma w nim część rzeczy, ale w nim nie mieszka. Świadek M.K. mieszkająca w pobliżu przedmiotowego lokalu zeznała, że widuje F.C. w okolicach lokalu przy ul. […] ale nie potrafi stwierdzić czy w nim mieszka.Z uwagi na rozbieżne zeznania świadków, organ I instancji wyznaczył na dzień […] r. rozprawę administracyjna oraz wizję w lokalu przyul. […]. Na podstawie tych dowodów organ ustalił jedynie, że F.C. w lokalu tym posiada wspólnie z mężem swoje rzeczy. Organ ustalił ponadto, że F.C. jest właścicielką działki, na której wspólnie z mężem wybudowała dom przy ul.[…]. Podczas kontroli meldunkowych F.C. nie zostano w lokalu przy ul.[…], natomiast zostano ją w lokalu przy ul. […].W dalszej części uzasadnienia organ I instancji poniósł, że zgodnie z wykładnią Sądu Najwyższego "zamieszkiwanie oznacza stałe przebywanie w lokalu wskazujące na to, że lokal ten jest wyłącznym centrum życia danej osoby, gdzie stale zaspokaja on swe bieżące potrzeby". W ocenie Prezydenta, sporadyczne przebywanie i pozostawienie rzeczy osobistych nie świadczy o skoncentrowaniu spraw w lokalu.W konkluzji organ I instancji stwierdził, że zebrane dowody w sprawie wskazują na to, że F.C. opuściła lokal przy ul. […] w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Opuszczając ten lokal nie dokonała ciążącego na niej obowiązku wymeldowania się z tego miejsca najpóźniej w dniu jego opuszczenia. Dlatego, wydanie decyzji o wymeldowaniu jest w pełni uzasadnione.Odwołanie od tej decyzji wniosła F.C. reprezentowana przez pełnomocnika adwokata J.C., domagając się jej uchylenia i zarzucając naruszenie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.W uzasadnieniu odwołania podniesiono, że przesłanka opuszczenia miejsca stałego pobytu w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy jest spełniona, jeśli opuszczenieto prócz dobrowolności ma charakter trwały. Niezbędnym warunkiem spełnienia tej przesłanki jest nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia tego lokalu z jednoczesnym zerwaniem wszelkich związków z dotychczasowym lokalem.Tymczasem z przeprowadzonych wizji lokalu przy ul. […] wynika,że w mieszkaniu tym znajduje się cały dobytek małżonków, w tym wszystkie przedmioty codziennego użytku. W pokoju sypialnym jest łóżko z pościelą, w innym meble, a w nich ubrania, pościel, ręczniki. W łazience są przybory toaletowe, kuchnia zaopatrzona jest w niezbędne garnki i talerze. W czasie wizji stwierdzono, że w piecu c.o. pali się ogień. Są to obiektywne dowody potwierdzające stałe przebywanie małżonków C. w lokalu przy ul. […].Odnosząc się do zeznań świadków odwołująca się podniosła, że osobyte są wrogo do niej nastawione i ich zeznania nie powinny być uwzględnione. Natomiast świadkowie obiektywni jak np. M.K. potwierdzają,że odwołująca się mieszka w przedmiotowym lokalu.Wbrew przekonaniu organu, małżonkowie C. nie zamieszkują w domu przy ul. […]. Dom ten nie jest jeszcze oddany do użytkowania, a przed wszystkim jest przeznaczony dla wnuka. Sporadyczne przebywanie strony w tym domu uzasadnione jest koniecznością nadzorowania jego budowy.Wojewoda decyzją z dnia […], na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. oraz art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, po rozpatrzeniu odwołania F.C.– uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i orzekł o odmowie wymeldowania F.C. z pobytu stałego z lokalu przy ul. […].Wojewoda w uzasadnieniu decyzji stwierdził, że organ pierwszej instancji przeprowadził postępowanie wyjaśniające zgodnie z przepisami prawa procesowego i skorzystał z dostępnych środków dowodowych celem wyjaśnienia okoliczności faktycznych sprawy. Zdaniem organu drugiej instancji, organ pierwszej instancji dokonał jednak błędnej oceny zebranych dowodów i dlatego wydał niewłaściwe co do istoty rozstrzygnięcie. Wojewoda wskazał, że z dowodów zebranych w sprawie wynika, iż F.C. przebywa zarówno w budynku przy ul. […] jak i w lokalu przy ul. […] (dowód: protokół rozprawy z dnia […] r., protokół z kontroli lokalu przy ul. [..] z dnia […] r., zeznania świadków M.K., W.T. i M.K.).W dniu […] r. S.T. – pełnomocnik J.R. oświadczyła do protokołu, że małżonkowie C. nie przebywają stale w przedmiotowym lokalu, a tylko w nim pomieszkują, co ma na celu pozorowanie zamieszkania.Z kolei świadek M.K. w dniu […] r. zeznała, że widuje F.C. przed lokalem przy ul. […] i jej zdaniem strona tam mieszka.F.C. w dniu […] r. oświadczyła, że stale mieszkaw lokalu przy ul. […]. W odwołaniu wyjaśniła, że fakt częstego przebywaniaw budynku przy ul.[…] wynika z konieczności nadzoru nad prowadzonymi w tym domu pracami budowlanymi.Wojewoda wskazał, że na uwagę zasługuje fakt, iż w lokalu przy ul. […] znajdują się rzeczy należące do F.C. i jej męża oraz,że uczestniczy ona w kosztach utrzymania tego mieszkania.Uwzględniając powyższe okoliczności oraz to, że F.C. przychodzi do przedmiotowego lokalu i w nim nocuje, Wojewoda uznał, że wszystkoto stanowi uzewnętrznienie zamiaru stałego zamieszkiwania w tym lokalu. W tym stanie, z uwagi na brak dowodów bezspornie wskazujących na to, że F.C. utraciła zamiar zamieszkiwania na pobyt stały w lokalu przy ul. […] i że zmieniła ona miejsce swojego stałego pobytu, Wojewoda stwierdził, że w rozpatrywanej sprawie nie zaistniał stan faktyczny opisany w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.J.R., reprezentowany przez pełnomocnika adwokata J.P., wniósł na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie domagając się jej uchylenia. Skarżący zarzucił, że decyzja ta została wydana z naruszeniem art. 5 ust. 1 i 2, art. 6 ust. 1 i art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.Skarżący podniósł, że zgromadzone dowody w sprawie bezspornie wskazują,iż Z.C. zamieszkał z zamiarem stałego przebywania pod innym adresem niż lokal nr […]. W lokalu przy. ul. […] spędza większość czasu, tam zgromadził najistotniejsze przedmioty osobiste i użytku domowego. W lokalu przy ul. […] przebywa jedynie czasami, w sposób nie pozwalający na określenie tej obecności jako realizującej zamiar stałego przebywania. W lokalu tym przechowywane są przedmioty należące do Z.C., lecz takie, które nie służą do użytku bieżącego. Stan taki utrzymuję się przez okres dłuższy niż trzy miesiące.Skarżący wskazał, że z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych wynika, że osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium RP jest obowiązana do zameldowania się w miejscu pobytu stałego, zatem w tym samym czasie można mieć jedno miejsce stałego pobytu. W ocenie skarżącego, obowiązek meldunkowy określany w art. 15 ust. 1 powstał po stronie F.C. w odniesieniu do lokalu przy ul. […], tak więc uzasadnione jest wymeldowanie z lokalu przy ul. […].Wojewoda odpowiadając na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowej stanowisko w sprawie.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:W myśl art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy te sprawują w zakresie swojej właściwości wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Przeprowadzona wedle tego kryterium ocena zaskarżonej decyzji doprowadziła Sąd do uznania, że skarga jest zadana, gdyż decyzję tą wydano z naruszeniem przepisów postępowania, w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.Podstawę prawną umożliwiającą podjęcie decyzji administracyjnej w przedmiocie wymeldowania osoby z dotychczasowego miejsca pobytu stałego stanowi art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych ( Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.), zgodnie z którym, organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.Zasadniczą kwestią wymagającą szczególnego wyjaśnienia w postępowaniu administracyjnym prowadzonym w przedmiocie wymeldowania jest ustalenie, czy nastąpiło opuszczenie miejsca pobytu konkretnej osoby, które winno być ocenione w kontekście jego trwałości i dobrowolności. O ile z punktu widzenia art. 15 ust. 2 ww. ustawy najistotniejsze jest ustalenie okoliczności związanych z pobytem danej osoby w dotychczasowym miejscu zameldowania, o tyle w określonych sytuacjach koniecznym staje się również zbadanie jaki charakter ma pobyt tej osoby w innym miejscu niż wskazany w ewidencji ludności jako pobyt stały. Taka potrzeba, w ocenie Sądu, wystąpiła w niniejszej sprawie.W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Wojewoda, powołując się na zgromadzone przez organ pierwszej instancji dowody, zauważył, że F.C. przebywa zarówno w budynku przy ul. […] jak i w lokalu przy ul. […]. Następnie stwierdził, że brak jest w aktach sprawy dowodów bezspornie wskazujących na to, iż F.C. utraciła zamiar zamieszkiwania na pobyt stały w lokalu przy ul. […] i że zmieniła ona miejsce swojego stałego pobytu. Zdaniem Sądu, zaprezentowane przez Wojewodę stanowisko i orzeczenie o odmowie wymeldowania F.C. z pobytu stałego z lokalu przy ul. […] było co najmniej przedwczesne.Przeprowadzona przez Sąd analiza uzasadnienia zaskarżonej decyzji świadczy o tym, że organ odwoławczy nie odniósł się do całości zebranego w sprawie materiału dowodowego, a przynajmniej nie dał temu wyrazu w motywach podjętego rozstrzygnięcia. Obowiązkiem Wojewody było, zgodnie z art. 80 § 1 K.p.a. ocenić, czy dana okoliczność została udowodniona, na podstawie całokształtu materiału dowodowego. Wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej organ powinien zawrzeć w uzasadnieniu decyzji (art. 107 § 3 K.p.a.). Tym samym Wojewoda umożliwiłby stronom jak i Sądowi skontrolowanie trafności zaprezentowanego stanowiska w kontekście nienaruszenia przez organ zasady swobodnej oceny dowodów. Tymczasem Wojewoda powołując dowody na poparcie zasadności wydanego orzeczenia, pominął i nie ocenił kilku okoliczności, które mogły mieć istotne znaczenie przy formułowaniu ostatecznych wniosków w sprawie.Z akt administracyjnych wynika m.in., że pomimo kilkukrotnie podejmowanych przez pracowników organu pierwszej instancji prób przeprowadzenia tzw. kontroli dyscypliny meldunkowej F.C. w domu przy ul. […], nigdy pracownicy organu nie zastali pod tym adresem F.C. ani jej męża (dowód: protokół z dnia […] r. – karta […] akt administracyjnych; protokół z dnia […] akt adm.; protokół z dnia […] akt adm.). Jednorazowa wizyta pracowników organu potwierdziła natomiast obecność F.C. i Z.C. w domu przy ul. […] (dowód: protokół z dnia […] akt adm.).Ponadto, w trakcie dokonanej, uzgodnionej z F.C. i Z.C. wizji w lokalu przy ul. […], która odbyła się po zakończeniu rozprawy administracyjnej w dniu […] r., stwierdzono, m.in., ze lokal był wychłodzony a lodówka była pusta. Wojewoda nie ocenił jak ma się do tych ustaleń oświadczenie F.C. oraz Z.C. o stałym zamieszkiwaniu w tymże lokalu i o tym że się w nim stołują, pomimo, iż zapytani nie byli w stanie wyjaśnić, gdzie znajduje się zawartość, rzekomo rozmrażanej lodówki. Z wyjaśnień F.C. oraz Z.C. wynika równocześnie, że nie posiadają zawartej umowy na odbiór odpadów komunalnych z lokalu przy ul. [….].Zdaniem Sądu, Wojewoda uznając, że F.C. zamieszkuje zarówno w lokalu przy ul. […] jak i w domu przy ul. […], powinien podjąć działania, które pozwoliłyby na porównanie, które z tych miejsc stanowi obecnie dla F.C. tzw. centrum życiowe. Fakt, że dom przy ul. […] jest formalnie w budowie, bowiem nie został oddany do użytkowania, nie przesądza o tym, czy nie stał się on głównym miejscem zamieszkania F.C.. O nielegalnym przystąpieniu do użytkowania tego obiektu zdaje się świadczyć prezentowane przez Wojewodę stwierdzenie o zamieszkiwaniu przez F.C. także pod tym adresem. Wojewoda nie dostrzegł jednak potrzeby dokładniejszego wyjaśnienia charakteru pobytu F.C. w domu przy ul. […], których to ustaleń zaniechał także organ pierwszej instancji. Pomimo sporządzenia przez pracowników Urzędu Miejskiego w […] protokołu z kontroli dyscypliny meldunkowej przy ul. […], protokół ten nie zawiera informacji na temat ewentualnego wyposażenia domu w przedmioty codziennego użytku, w meble, artykuły spożywcze, poza wzmianką, iż rozmowę z ww. osobami przeprowadzono w salonie. Organ nie ustalił także, czy na posesji tej znajduje się pojemnik na odpady komunalne jak i nie wezwał F.C. do przedstawienia umowy na odbiór odpadów komunalnych, czy to z posesji przy ul. […], o której to umowie stanowi w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( Dz. U. z 2005 r., Nr 236, poz. 2008 ze zm.).W sytuacji braku w istocie jakichkolwiek ustaleń co do faktycznych okoliczności związanych z zamieszkiwaniem przez F.C. w domu przy ul. […], przedwczesnym stało się uznanie przez Wojewodę kompletności materiału dowodowego lub wyczerpania możliwości dowodowych w sprawie.Reasumując, Wojewoda wydając decyzję o odmowie wymeldowania F.C. z dotychczasowego miejsca pobytu stałego przy ul. […] nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych związanych z charakterem zamieszkiwania przez F.C. pod tym adresem, a przede wszystkim w domu przy u. […], czym naruszył postanowienia art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. Uzasadniając zaś podjęte rozstrzygnięcie, poprzez nie odniesienie się do całego lecz jedynie części materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie organ naruszył art. 107 § 1 w zw. z art. 80 K.p.a.Przystępując do ponownego rozpatrzenia sprawy Wojewoda zobowiązany będzie uwzględnić powyższe uwagi związane z potrzebą i kierunkiem przeprowadzenia uzupełniającego postępowania wyjaśniającego, mając na uwadze możliwości wynikające z art. 136 K.p.a. W uzasadnieniu decyzji organ winien odnieść się do całokształtu zebranego materiału dowodowego, dając w nim wyraz przyczynom z powodu których jedne okoliczności uznał za udowodnione a innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie nie przesądzając bynajmniej treści przyszłego rozstrzygnięcia, wobec uznania, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł o jej uchyleniu. O niewykonalności zaskarżonej decyzji Sąd orzekł w oparciu art. 152, zaś w przedmiocie kosztów postępowania obejmujących wpis od skargi (100 zł) oraz koszty ustanowienia pełnomocnika (257 zł), na podstawie art. 200 ww. ustawy.