Sygnatura:
6155 Uzgodnienia w sprawach z zakresu zagospodarowania przestrzennego
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2005-06-21
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Treść wyniku:
*Przyznano prawo pomocy w części dotyczącej zwolnienia od kosztów sądowych
Sędziowie:
Wiesław Jakubiec /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wiesław Jakubiec – referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku D.W. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia z kosztów sądowych w sprawie ze skargi D., M., J. i M. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia […] Nr[…] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy postanawia: 1. przyznać prawo pomocy w części dotyczącej zwolnienia z obowiązku uiszczenia każdorazowej opłaty sądowej w części przekraczającej kwotę 50 zł (pięćdziesiąt złotych); 2. odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie: We wniosku złożonym w dniu 4 lutego 2008 r. na urzędowym formularzu skarżąca D.W. wystąpiła o przyznanie jaj prawa pomocy w zakresie zwolnienia z kosztów sądowych wskazując w uzasadnieniu, iż gospodarstwo domowe prowadzi z mężem, łączny ich dochód wynosi 1.944 zł. Dodała, iż przed tut. Sądem toczy się z jej udziałem ok. 100 postępowań.
Prawo pomocy w zakresie częściowym może być przyznane, gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym – zwanej dalej u.p.s.a. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)).
Podniesione przez skarżącą w wniosku okoliczności wskazują na możliwość uwzględnienia wniosku ale tylko w części, bowiem konieczność partycypowania przez wnioskodawczynię w kosztach sądowych (choćby w niewielkim zakresie) znajduje uzasadnienie w posiadanej przez jej rodzinę sytuacji materialnej.
Zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach – z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu i na danym etapie postępowania, z drugiej strony jej możliwości finansowych. Zauważyć należy, iż na obecnym etapie postępowania nie istnieje obowiązek pokrywania jakichkolwiek kosztów sądowych oprócz wpisu sądowego w wysokości 100 zł i w tej sytuacji odmowa uwzględnienia wniosku w całości nie pozbawia skarżącej prawa do sądu.
Opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby czy osób na współobywateli. W przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku oraz pozbawionych (obiektywnie) możliwości uzyskania środków na ten cel z jakichkolwiek źródeł. Dla uznania wniosku za uzasadniony nie jest istotna wyłącznie aktualna sytuacja majątkowa strony, ale także istnienie możności zgromadzenia (choćby po parę złotych miesięcznie) środków na koszty w dłuższym okresie, bądź pozyskanie ich w drodze kredytu lub pożyczki. Zaznaczyć należy, iż dochody rodziny wnioskodawczyni mają charakter stały, co pozwala na planowanie wydatków- celem zabezpieczenia, choćby w części, przyszłych kosztów sądowych. Koszty sądowe należy traktować jako wydatki bieżące w budżecie rodziny, które powinny być zaspokajane na równi z innymi podstawowymi wydatkami. Do oceny możliwości uiszczenia przez skarżącą kosztów postępowania nie jest istotne źródło, z którego czerpie ona środki na koszty swego utrzymania (może to być m.in. wsparcie finansowe najbliższej rodziny czy pożyczka od osób trzecich). Istotne jest, iż również syn i córka skarżącej są osobami współskarżącymi, na których solidarnie ze skarżącą ciąży obowiązek ponoszenia kosztów sądowych. Pamiętać należy, że uiszczenie wpisu sądowego od skargi przez jednego ze skarżących zwolni z tego obowiązku pozostałych. W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 245 § 3 i § 4 w zw. z art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 u.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku