Sygnatura:
6121 Klasyfikacja gruntów
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Główny Geodeta Kraju
Data:
2010-08-30
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Uchylono decyzję I i II instancji
Sędziowie:
Agnieszka Góra-Błaszczykowska /przewodniczący/Małgorzata Małaszewska-LitwiniecMarta Laskowska-Pietrzak /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Góra-Błaszczykowska, Sędziowie Sędzia WSA Marta Laskowska-Pietrzak (spr.), Sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec, Protokolant sekr. sąd. Izabela Urbaniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2010 r. sprawy ze skargi Z. I. i W. I. na decyzję Głównego Geodety Kraju z dnia […] lipca 2010 r. nr […] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia […] lutego 2010 r. nr […]; 2. zasądza od Głównego Geodety Kraju na rzecz skarżących Z. I. i W. I. solidarnie kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie wyroku

Główny Geodeta Kraju decyzją z dnia […] lipca 2010 r. po rozpatrzeniu odwołania Z. I. i W. I. od decyzji Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa […] z dnia […] lutego 2010 r. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta J. z dnia […] lipca 1995 r. orzekającej o zmianie klasyfikacji gruntu na działce ewidencyjnej nr […] położonej w obrębie J., stanowiącej współwłasność ustawową J. i K. S.Rozstrzygnięcie organu zapadło w następującym stanie faktycznym.Prezydent Miasta J. decyzją z dnia […] lipca 1995 r. orzekał o zmianie klasyfikacji gruntu na działce ewidencyjnej nr […] położonej w obrębie J., stanowiącej współwłasność ustawową J. i K. S.Z. I. i W. I. wnioskiem z dnia 14 stycznia 2010 r. wystąpili o stwierdzenie nieważności powyżej opisanej decyzji Prezydenta Miasta J.Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa […] decyzją z dnia […] lutego 2010 r. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności opisanej decyzji Prezydenta Miasta J.Rozpatrując odwołanie od w/w decyzji Główny Geodeta Kraju wskazał, że stosownie do treści art. 157 § 2 kpa postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu, przy czym stosownie do art. 28 kpa stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności ze względu na swój interes prawny. O tym czy podmiot ma interes prawny, nie może decydować sama wola tego podmiotu, który z różnych przyczyn może być zainteresowany prowadzeniem tego postępowania. Interes prawny nie jest bowiem tożsamy z interesem faktycznym , który oznacza, że określony podmiot jest bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, lecz to "zainteresowanie" nie znajduje oparcia w przepisach prawa, które stanowiłyby podstawę do żądania stosownych czynności organu.Organ wskazał, że gleboznawcza klasyfikacja gruntów to podział gleb na klasy bonitacyjne na podstawie tabeli klas gruntów. Podziału gleb na klasy bonitacyjne dokonuje się w postępowaniu uregulowanym w oparciu o przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji gruntów (Dz.U. Nr 19, poz. 97 ze zm.), w którym określa się typy i klasy gleb oraz ustala na gruncie kontury poszczególnych typów gleb i kontury klas gleb.Z powyższych przepisów wynika, że gleboznawczą klasyfikację gruntów przeprowadza się na konkretnej nieruchomości. W związku z czym stroną postępowania w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów są właściciele lub wieczyści użytkownicy nieruchomości, na której przeprowadzono gleboznawczą klasyfikację gruntów. Z żadnego prawa powszechnie obowiązującego nie wynikają uprawnienia podmiotu nie będącego właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości skutecznego żądania przeprowadzenia gleboznawczej klasyfikacji gruntów lub zaniechania czynności związanych z tą klasyfikacją przeprowadzanej na działce ewidencyjnej (nieruchomości). Dlatego też, podmiot nie posiadający prawa własności lub użytkowania wieczystego do nieruchomości, na której przeprowadzana jest gleboznawcza klasyfikacja gruntów nie jest stroną w przedmiotowym postępowaniu.Z akt sprawy wynika, że właścicielami działki ewidencyjnej nr […] położonej w obrębie J., m. J., która objęta była gleboznawczą klasyfikacją gruntów, są J. i K. S. Natomiast Z. I. i W. I. są właścicielami działek sąsiednich. Wobec powyższego organ uznał, że skoro decyzja dotyczy zmiany gleboznawczej klasyfikacji gruntów tylko na działce ewidencyjnej nr […] to Z. I. i W. I. nie posiadają interesu prawnego uprawniającego ich do jej kwestionowania. W sytuacji, gdy z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej, na podstawie określonych w art. 156 § 1 kpa, wystąpi podmiot, który nie posiada legitymacji prawnej do uczestnictwa w przedmiotowym postępowaniu na prawach strony, organ nadzorczy ma obowiązek odmówić wszczęcia postępowania w sprawie.Skargę na decyzję Głównego Geodety Kraju z dnia […] lipca 2010 r. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Z. I. i W. I. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie prawa materialnego art. 28 kpa poprzez przyjęcie, że skarżącym nie przysługuje podmiot strony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji. Wskazując na powyższy zarzut wnieśli o uchylenie decyzji Głównego Geodety Kraju z dnia […] lipca 2010 r. W uzasadnieniu skargi skarżący opisali stan sprawy oraz przytoczyli orzecznictwo sądów administracyjnych potwierdzające – zdaniem skarżących – że przysługuje im przymiot strony w postępowaniu nieważnościowym. Skarżący swój interes prawny wywodzą z art.140 kc, wskazując, że jako właścicielom działek sąsiednich przysługuje im prawo do ochrony własności.W odpowiedzi na skargę Główny Geodeta Kraju wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga została uwzględniona, jednakże z innych powodów niż wskazane w skardze.Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.W myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że sąd ma prawo, a także obowiązek dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji nawet wówczas, gdy taki zarzut nie został podniesiony w skardze. Nie będąc związany granicami skargi, sąd zobowiązany jest do wzięcia pod uwagę z urzędu wszelkich naruszeń prawa, a także wszystkich przepisów, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie.Kontrolując zaskarżoną decyzję Sąd uznał, że jest ona wadliwa w zakresie nie zapewnienia udziału w sprawie właścicielom działki ewidencyjnej nr […] położonej w obrębie J., m. J., która objęta była gleboznawczą klasyfikacją gruntów, K. i J. S., do których skierowana była i których bezpośrednio dotyczyła decyzja Prezydenta Miasta J. z dnia […] lipca 1995 r., a której stwierdzenia nieważności domagali się W. I. i Z. I. Związek między interesem prawnym właścicieli działki ewidencyjnej […], a postępowaniem administracyjnym wyraża się w tym, że postępowanie dotyczy ich interesu prawnego w tym sensie, że w wyniku tego postępowania mogła być wydana decyzja, rozstrzygająca o prawach i obowiązkach właścicieli działki.Kwestia niezapewnienia udziału w postępowaniu nieważnościowym właścicielom działki […] K. i J. S. przesądziła o uchyleniu zaskarżonej decyzji Głównego Geodety Kraju, jednakże prawidłowo organ uznał, że W. I. i Z. I. nie posiadają przymiotu strony, umożliwiającego im skuteczne złożenie wniosku o wszczęcie postępowania nadzorczego w oparciu o treść art. 157 § 2 kpa w stosunku do decyzji orzekającej o zmianie klasyfikacji gruntu na działce, których nie są właścicielami, ani użytkownikami wieczystymi.Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu, w tym przypadku nie ma zastosowania ogólna reguła wyrażona w art. 61 § 3 kpa.W myśl zatem art. 157 § 3 kpa wszczęcie postępowania nadzorczego wymaga uprzedniej kontroli ze strony organu administracji, czy zachodzą przesłanki formalnoprawne warunkujące jego dopuszczalność. W przypadku, gdy okaże się że z wnioskiem o wszczęcie postępowania o stwierdzenie nieważności wystąpił podmiot, który w tym postępowaniu nie posiada interesu prawnego, organ winien odmówić wszczęcia takiego postępowania a jeśli, mimo wszystko zostało ono wszczęte – należy je umorzyć. Zaakcentować także należy, że – na tym etapie sprawy – nie dochodzi do jej rozpoznania pod względem zasadności argumentacji materialnoprawnej, dotyczącej stwierdzenia nieważności kwestionowanej decyzji.O tym, kto może być stroną postępowania administracyjnego, rozstrzyga przepis art. 28 kpa, z którego treści wynika, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego panuje zgodny pogląd, że mieć interes prawny w postępowaniu administracyjnym to tyle, co wskazać przepis prawa powszechnie obowiązującego, na którym składający wniosek opiera swoje żądanie. Nadmienić należy, że stroną postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest nie tylko strona postępowania zwykłego zakończonego wydaniem kwestionowanej decyzji, lecz może nią być również każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczyć mogą skutki stwierdzenia nieważności decyzji (vide: wyrok NSA z dnia 12 stycznia 1994 r., ONSA 1995/1/32; wyrok NSA z dnia 13 października 2003 r., ONSA 2004/1/3).Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy Sąd uznał, że postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji dotyczącej zmiany klasyfikacji gruntu na działce ewidencyjnej nr […] bez wątpienia dotyczy adresata takiej decyzji oraz podmiotu, który wykaże, że decyzja ta ma wpływ na jego sytuację prawną.Z wnioskiem o zmianę klasyfikacji gruntów może wystąpić właściciel czy użytkownik wieczystych działki i jest to konsekwencja unormowań zwartych w prawie cywilnym, dotyczących prawa rzeczowego. Właściciel działki sąsiedniej nie należy jednak do żadnej z wymienionej kategorii uprawnionych, nie posiada bowiem żadnego tytułu prawnego do działki, objętej zmianą klasyfikacji gruntów. Dlatego nie może wpływać na uprawnienia podmiotowe właścicieli tej nieruchomości, którym przysługuje władztwo nad nią, skuteczne wobec wszystkich podmiotów. Na zasadzie art. 140 kc właściciele działki, objętej zmianą klasyfikacji gruntów mają prawo do korzystania z niej i rozporządzania nią w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego, z wyłączeniem innych osób. Żaden też przepis prawa administracyjnego, czy cywilnego nie przewiduje, aby zmiana klasyfikacji gruntów było zależne od woli właścicieli działki sąsiedniej. Reasumując stwierdzić należy, iż właściciel działki sąsiedniej ma jedynie interes faktyczny w kwestionowaniu decyzji orzekającej o zmianie klasyfikacji gruntu na działce ewidencyjnej […].Mając na względzie powyższe Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit.b ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji.