Sygnatura:
6198 Inspekcja pracy
Hasła tematyczne:
Inspekcja pracy
Skarżony organ:
Inspektor Pracy
Data:
2010-07-30
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Jadwiga PastusiakJerzy Marcinowski /sprawozdawca/Zdzisław Sadurski /przewodniczący/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zdzisław Sadurski, Sędziowie Sędzia NSA Jerzy Marcinowski (sprawozdawca),, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Protokolant Referent stażysta Paweł Soczyński, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 23 listopada 2010 r. sprawy ze skargi Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr […] w L. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia […] czerwca 2010 r. nr […] w przedmiocie nakazu umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oddala skargę

Uzasadnienie wyroku

Zaskarżoną decyzją z dnia […] czerwca 2010 r. Nr rej. […] Okręgowy Inspektor Pracy utrzymał w mocy decyzję Inspektora Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy z dnia […] maja 2010 r. Nr rej. […], nakazującą umieszczenie pracownicy A. R. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656).W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że podczas kontroli przeprowadzonej przez Inspektora Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w dniach 4-5 maja 2010 r. w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym […] dokonano wizytacji Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Na podstawie oświadczenia Kierownika Kliniki […] ustalono, że lekarze rezydenci, zatrudnieni w tej Klinice, po 3 latach szkolenia samodzielnie wykonują zabiegi anestezjologiczne w Oddziale Intensywnej Terapii. Nadzór konsultacyjny lekarzy posiadających II stopień specjalizacji może być prowadzony telefonicznie.Organ ustalił, że pracodawca przeprowadził ocenę ryzyka zawodowego dla stanowiska "lekarz anestezjolog" oraz "lekarz Oddziału Intensywnej Terapii". Z opisu czynności wykonywanych na tych stanowiskach wynika, że do obowiązków pracowników o których mowa należy m.in.: nadzór nad pacjentami w pracowni CT oraz SOR-rze. W opisie zagrożeń dla tych stanowisk pracy jako czynniki niebezpieczne i czynniki psychofizyczne wskazano agresję pacjentów i stres, związany z nieprzewidzianymi sytuacjami, ciężkimi stanami chorych oraz podejmowaniem trudnych decyzji.W ocenie organu z powyższych ustaleń wynika, iż lekarze rezydenci o stażu szkoleniowym powyżej 3 lat, prowadzą prace w zespołach operacyjnych w warunkach ostrego dyżuru. Spełniają oni zatem warunki określone w poz. 24 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.Organ przedstawił następnie zarzuty odwołania pracodawcy. Pracodawca powołał się na przepisy §1, § 14 i § 18 pkt 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 27 lutego 1998 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 37, poz. 215 ze zm.), podnosząc, że praca lekarzy w trakcie specjalizacji musi być nadzorowana przez lekarzy posiadających specjalizację II stopnia, w związku z czym w pracy lekarzy rezydentów nie występuje czynnik kwalifikujący do ujęcia w "Wykazie stanowisk pracy o szczególnym charakterze" wymienionych w poz. 24 załącznika Nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, tj. "bezpośrednia odpowiedzialność za bezpieczeństwo publiczne, zdrowie lub życie własne i innych osób".Okręgowy Inspektor Pracy nie podzielił argumentów Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego […] zawartych w odwołaniu. Podniósł, że w pozycji 24 załącznika wymieniono "prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru". W wykazie brak jest dookreślenia wymienionych prac, poprzez przesłankę ich wykonywania w warunkach odpowiedzialności czy też bezpośredniej odpowiedzialności za bezpieczeństwo publiczne, zdrowie lub życie własne i innych osób. Przesłanka taka występuje natomiast w legalnej definicji prac o szczególnym charakterze, zawartej w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych, który stanowi, iż wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik Nr 2 do ustawy. W ten sposób, zdaniem organu odwoławczego, to ustawodawca dokonał kwalifikacji wymienionych w tym wykazie prac, co wyłącza uprawnienie organów stosujących prawo do zawężania, bądź rozszerzania wykazu w oparciu o znamiona definicji ogólnej.W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny zarzucił naruszenie art. 3 ust. 3 i załącznika Nr 2 (poz. 24) ustawy o emeryturach pomostowych oraz § 1, § 14 i § 18 ust. 3 rozporządzenia w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej. W uzasadnieniu skargi skarżący przytoczył pogląd prezentowany przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, zgodnie z którym czynnikiem kwalifikującym do ujęcia w wykazie jest bezpośrednia odpowiedzialność za bezpieczeństwo publiczne, zdrowie lub życie własne i innych osób. Ponadto wskazał, że standardy postępowania przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o których mowa w rozporządzeniu określają, że lekarz będący w trakcie specjalizacji może wykonywać znieczulenie, jeżeli jego praca jest bezpośrednio nadzorowana przez lekarza posiadającego specjalizację II stopnia w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. W ocenie skarżącego ustalenia kontroli oparte na oświadczeniu Kierownika Kliniki wskazują na ewentualne naruszenie przepisów powszechnie obowiązującego prawa, wymagające zaprzestania takiej praktyki, nie mogą jednak prowadzić do legalizacji tej praktyki poprzez wpisywanie lekarzy rezydentów będących w trakcie specjalizacji do wykazu osób wykonujących prace o szczególnym charakterze.W odpowiedzi na skargę Okręgowy Inspektor Pracy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga jest nieuzasadniona. Zaskarżona decyzja nie narusza prawa materialnego, ani przepisów postępowania.Przedmiotem decyzji jest nakaz umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Prace te określa ustawa z dnia z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656), powoływana w dalszej części uzasadnienia jako "ustawa". Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy, prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się. Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy prace w niej wskazane w pełnym wymiarze czasu pracy (art. 3 ust. 5 ustawy).Wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy. W punkcie 24 załącznika za prace o szczególnym charakterze uznane zostały prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.Prawidłowe jest stanowisko organów, że A. R., której dotyczy zaskarżona decyzja wykonuje prace o szczególnym charakterze w rozumieniu powołanego pkt 24 załącznika nr 2 do ustawy.Jest poza sporem, że A. R. zatrudniona jest od dnia 1 marca 2007 r. w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym , w Klinice Anestezjologii i Intensywnej Terapii na stanowisku młodszego asystenta – rezydenta w pełnym wymiarze czasu pracy w związku z odbywaniem specjalizacji z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii.Z prawidłowych ustaleń organów wynika, że w ramach zatrudnienia na stanowisku młodszego asystenta – rezydenta A. R. pełni dyżury medyczne wraz z innymi lekarzami i wykonuje zabiegi anestezjologiczne pod nadzorem lekarzy posiadających II stopień specjalizacji.Nie ulega zatem wątpliwości, że A. R. , mimo iż jest lekarzem w trakcie specjalizacji wykonuje prace określane jako prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.Nie można zgodzić się ze stanowiskiem strony skarżącej, że prace wykonywane przez lekarzy rezydentów nie mogą być zaliczone do prac wymienionych w pkt 24 załącznika nr 2 do ustawy, ponieważ w pracy lekarzy rezydentów nie występuje bezpośrednia odpowiedzialność za bezpieczeństwo publiczne, zdrowie lub życie własne i innych osób. Zgodnie z definicją ogólną prac o szczególnym charakterze, zawartą w art. 3 ust. 3 ustawy, pracami o szczególnym charakterze są prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej z uwagi na bezpieczeństwo publiczne, w tym zdrowie lub życie innych osób. Możliwość należytego wykonywania tych prac zmniejsza się z wiekiem z powodu pogorszenia sprawności psychofizycznej będącej naturalnym efektem procesu starzenia. Dlatego ustawodawca uznał, że konieczne jest wprowadzenie rozwiązań, mających na celu umożliwienie osobom wykonującym tego rodzaju prace, w szczególności osobom należącym do personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru, wcześniejsze uzyskanie świadczeń emerytalnych. Z przepisów ustawy nie wynika jednak, by warunkiem uznania prac personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru było stwierdzenie wykonywania tych prac samodzielnie przez każdą osobę należącą do personelu medycznego. Prace personelu medycznego w zespołach anestezjologicznych w warunkach ostrego dyżuru uznane zostały za wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, bez różnicowania odpowiedzialności poszczególnych członków tych zespołów. Wynika to wprost z załącznika nr 2 do ustawy pkt 24.Również z powoływanego przez stronę skarżącą rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 27 lutego 1998 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 37, poz. 215 ze zm.) nie można wysnuć wniosku, że prace lekarzy rezydentów, będących w trakcie specjalizacji wyłączone zostały z zakresu objętego unormowaniem ustawy.Rozporządzenie to określa standardy postępowania oraz procedury medyczne w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii w zakresie świadczeń zdrowotnych wymienionych w § 1 (znieczulenia, intensywnej terapii, reanimacji oraz leczenia bólu), udzielanych w zakładzie opieki zdrowotnej przez lekarza posiadającego specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii, a także lekarza będącego w trakcie specjalizacji w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Zgodnie z § 14 rozporządzenia, lekarz będący w trakcie specjalizacji może wykonywać znieczulenie, jeżeli jego praca jest bezpośrednio nadzorowana przez lekarza posiadającego specjalizację II stopnia w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Stosownie natomiast do § 18 pkt 3 rozporządzenia intensywną terapię prowadzi lekarz posiadający specjalizację II stopnia w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii, a świadczeń zdrowotnych z zakresu intensywnej terapii może udzielać lekarz posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii lub lekarz będący w trakcie specjalizacji, jeżeli jego praca jest nadzorowana przez lekarza posiadającego specjalizację II stopnia.Powołane przepisy dopuszczają zatem wykonywanie przez lekarzy będących w trakcie specjalizacji zarówno zabiegów anestezjologicznych, jak i świadczeń zdrowotnych z zakresu intensywnej terapii. Warunek nadzorowania lub bezpośredniego nadzorowania pracy lekarza będącego w trakcie specjalizacji przez lekarza posiadającego II stopień specjalizacji nie zmienia charakteru wykonywanych zabiegów i udzielanych świadczeń zdrowotnych. Nie zwalnia również lekarzy będących w trakcie specjalizacji z odpowiedzialności za zdrowie i życie ludzkie. Z tego względu brak jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, że praca lekarza będącego w trakcie specjalizacji, zatrudnionego na stanowisku młodszego asystenta – rezydenta wykonywana w warunkach określonych w załączniku nr 2 do ustawy (pkt 24) nie stanowi pracy personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.Zarzuty skargi w tym zakresie są więc bezpodstawne.Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy pracodawca obowiązany jest prowadzić:1) wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze;2) ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.Obowiązkiem strony skarżącej było zatem umieszczenie A. R. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy.Wobec niewykonania tego obowiązku przez pracodawcę prawidłowe było nakazanie przez organy Państwowej Inspekcji Pracy umieszczenia pracownika A. R. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Uprawnienie do wydania takiego nakazu wynika z art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589 ze zm.).Z tych wszystkich względów Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 53, poz. 1270 ze zm.).