Sygnatura:
6293 Przejęcie gospodarstw rolnych
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Data:
2010-08-06
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Marta Laskowska-Pietrzak /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Góra-Błaszczykowska, Sędziowie Sędzia WSA Marta Laskowska-Pietrzak (spr.), Sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec, Protokolant sekr. sąd. Izabela Urbaniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2010 r. sprawy ze skarg E. D. i H. J. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] sierpnia 2007 r. nr […] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji – oddala skargi –

Uzasadnienie wyroku

Decyzją z dnia […] sierpnia 2007 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi po rozpoznaniu odwołania H. J. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymał w mocy własną decyzję z dnia […] kwietnia 2001 r. odmawiająca stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r. utrzymującej w mocy decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r.W uzasadnieniu decyzji Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził, iż Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 7 maja 2002 r. sygn. akt IV SA 3305/01 uchylił decyzję z dnia […] lipca 2001 r. podnosząc w uzasadnieniu, iż w sprawie tej nie wyjaśniono wielu okoliczności istotnych dla wyniku sprawy. Następnie, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia […] lipca 2003 r. po rozpatrzeniu sprawy z wniosku H. J. w pkt 1 stwierdził nieważność decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r. oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r. w części dotyczącej przejętego na rzecz Skarbu Państwa gospodarstwa rolnego składającego się z działek gruntowych oznaczonych numerami: […] (KW […]) o pow. 3,7616 ha, […] (KW […]) o pow. 0,3234 ha, […] (KW […]) o pow. 1,0160 ha, […] (KW […]) o pow. 0,4898 ha, […](KW […]) o pow. 0,5746 ha, […] (KW […]) o pow. 0,0591 ha, […] (KW […]) o pow. 1,2976 i […] (KW […]) o pow. 1,2972 ha. W pkt 2 w/w decyzji Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził zaś, iż wymienione w pkt 1 decyzje, tj. decyzja Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r. jak i decyzja Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r., w części dotyczącej działek gruntu oznaczonych numerami: […] (KW […]) o pow. 7,1801 ha, […] (KW […]) o pow. 0,5428 ha, […] (brak danych KW) o pow. 1,7234 ha i […] (KW […]) o pow. 0,1485 ha zostały wydane z naruszeniem prawa, lecz z uwagi na nieodwracalne skutki prawne odmówił stwierdzenia nieważności.Z wnioskiem o ponowne rozpoznanie sprawy zakończonej w/w decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpili: E. D. i H. J. oraz Starostwo Powiatowe w W.Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia […] marca 2004 r., w pkt 1 utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia […] lipca 2003 r., w części dotyczącej działek gruntu oznaczonych numerami: […],[…],[…],[…],[…],[…],[…], natomiast w części dot. działek gruntu o numerach: […],[…] i […] orzekł, iż decyzje o przejęciu zostały wydane z naruszeniem prawa, lecz z uwagi na nieodwracalne skutki prawne – odmówił stwierdzenia ich nieważności. W pkt 2 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchylił swoją decyzję z dnia […] lipca 2003 r. w części dotyczącej działek oznaczonych numerami: […] i […] i na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa stwierdził nieważność decyzji terenowych organów administracji państwowej w odniesieniu do działki nr […], zaś co do działki nr […] stwierdził, że w tej części decyzje Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] i decyzje Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. zostały wydane z naruszeniem prawa, lecz z uwagi na nieodwracalne skutki prawne odmówił stwierdzenia ich nieważności.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2005 r. sygn. akt IV SA/Wa 1301/05 – po rozpoznaniu sprawy z wniosku E. D., R. K., R. K., J. E., J. S., Spółdzielni R. w G. oraz Miasta i Gminy G. stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] marca 2004 r. oraz poprzedzającej jej decyzji z dnia […] lipca 2003 r. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd podniósł, iż Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydając decyzję z dnia […] lipca 2003 r. całkowicie zignorował fakt, iż w obrocie prawnym pozostała decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] kwietnia 2001 r. oraz wniosek H. J. o ponowne rozpoznanie sprawy, stąd też postępowanie w niniejszej sprawie stało się trójinstancyjne.Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia […] lutego 2006 r., po rozpatrzeniu wniosku H. J. o ponowne rozpoznanie sprawy zakończonej decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] kwietnia 2001 r. uchylił zaskarżoną decyzję w całości i umorzył postępowanie administracyjne toczące się przed Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, podnosząc w uzasadnieniu decyzji, iż zgodnie z obowiązującym orzecznictwem sądowo – administracyjnym, organami właściwymi do badania legalności orzeczeń wydanych w tego typu sprawach przez prezydia rad narodowych są samorządowe kolegia odwoławcze.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 9 listopada 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 875/06 uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] lutego 2006 r., podnosząc w uzasadnieniu wyroku, iż skoro ani Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 7 maja 2002 r. sygn. akt IV SA 3305/0,1 ani Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2005 r., sygn. akt IV SA/Wa 130/05 nie zakwestionowali właściwości Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do badania legalności zaskarżonych orzeczeń, to tym samym Minister ten jest organem właściwym w przedmiotowej sprawie.Stwierdzenie nieważności decyzji jest nadzwyczajnym środkiem kontroli, stosowanym w razie wyjątkowo ciężkiego naruszenia prawa. W przedmiotowej sprawie spór dotyczy tego, czy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] decyzją z dnia […] maja 1961 r., utrzymującą w mocy decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r., dopuściło się naruszenia prawa, które może być zakwalifikowane jako rażące naruszenie prawa.Przy rozpatrzeniu wniosku H. J. o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] kwietnia 2001 r. organ naczelny wskazał, że związany jest zapadłym w tej sprawie wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 maja 2002 roku, sygn. akt IV SA 3305/01 oraz wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2005 roku, sygn. akt IV SA/Wa 130/05. NSA w uzasadnieniu wyroku podniósł, iż należy dokładnie przeanalizować treść wniosku J. M., w którym wystąpił o przejęcie gospodarstwa rolnego o pow. 83,9938 ha na własność Państwa. Sąd podniósł, iż wniosek ten nie został dołączony do akt sprawy, a znajomość jego treści jest niezbędna do prawidłowego zbadania legalności zaskarżonych orzeczeń Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. oraz Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […]. Przywołany bowiem w tych decyzjach art. 9 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolneji osadnictwa rolnego w ust 2. stanowił, iż przepis ust. 1 nie dotyczy gruntów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 roku o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 roku o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U Nr 39, poz. 173).Jak wynika z akt przedmiotowej sprawy, oświadczeniem do protokołu spisanym w dniu 2 marca 1953 roku J. M. zrzekł się swojego gospodarstwa rolnego o pow. 83,9938 ha. W protokole znajduje się zapis o treści: "Zgłaszam niniejszym wniosek o przejęcie mego gospodarstwa rolnego wraz z inwentarzem żywym i martwym na własność Państwa, wraz z budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi (.. .)". W dalszej części wniosku J. M. podniósł, iż nie żąda pełnego odszkodowania za zdane gospodarstwo, a gospodarstwo to opuści natychmiast po wskazaniu mu gospodarstwa zamiennego o pow. 7 – 9 ha wraz z przydziałem ze zdawanego gospodarstwa w postaci 2 koni, 2 krów, 4 sztuk świń oraz drobiu.Gospodarstwo rolne położone w G. stanowiące własność J. M. o pow. 83,9930 ha, przejęte zostało na jego wniosek na własność Skarbu Państwa decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] marca 1955 r. Podstawę prawną przejęcia stanowiły przepisy art. 14 dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U. nr 11, poz. 40) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1954 roku w sprawie przyjmowania na własność Państwa gospodarstw rolnych niecałkowicie lub nienależycie zagospodarowanych, na wniosek ich właścicieli oraz w sprawie odszkodowania za te gospodarstwa (Dz. U. nr 8, poz. 26).Jak wynika z treści tego orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] przejęło na własność Państwa za odszkodowaniem pieniężnym gospodarstwo rolne J. M. w całości, ustaliło wysokość odszkodowania pieniężnego oraz ustaliło termin przejęcia gospodarstwa na 14 dni od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia. Ze znajdującego się w aktach sprawy pisma Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] września 1955 r. skierowanego do Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. wynika, iż Wojewódzki Zarząd Rolnictwa PWRN w […] poddał rewizji orzeczenie z dnia […] marca 1955 r., podnosząc w uzasadnieniu, iż orzeczenie to zostało wydane niezgodnie z wnioskiem J. M., który wystąpił o przydzielenie mu mniejszego gospodarstwa rolnego, co jednak tym orzeczeniem nie nastąpiło.Ponieważ J. M. nie wyraził zgody na treść orzeczenia PWRN z dnia […] marca 1955 r. orzeczenie to stało się niewykonalne. Zgodnie z § 2.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1954 roku w sprawie przyjmowania na własność Państwa gospodarstw rolnych niecałkowicie lub nienależycie zagospodarowanych, na wniosek ich właścicieli oraz w sprawie odszkodowania za te gospodarstwa, przyjęcie gospodarstwa na własność Państwa nie może nastąpić w przypadku, gdy właściciel odmówił zgody na ustalone odszkodowanie. Zgodnie natomiast z art. 3 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 roku o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych – wszczęte na podstawie tego dekretu postępowanie w sprawie przejęcia na własność Państwa gruntów umarza się, jeżeli do dnia wejścia w życie tej ustawy nie zostało wydane w tym postępowaniu wykonalne orzeczenie.Z uwagi na powyższe, część przejętej nieruchomości o pow. 65 ha została J. M. zwrócona. Nie zwrócono natomiast gruntu o pow. 18,5229 ha z uwagi na fakt, iż grunty te znajdowały się w dyspozycji P. w G., który na tym terenie dokonał już przebudowy budynków gospodarczych, domu mieszkalnego oraz dokonał innych inwestycji.Decyzją Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r., a następnie decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r. przedmiotowe gospodarstwo rolne o pow. 18,5229 ha, przejęte zostało na własność Skarbu Państwa w oparciu o przepisy art. 9 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego, gdyż nieruchomość ta w dniu wejścia w życie w/w ustawy, tj. w dniu 5 kwietnia 1958 r. pozostawała we władaniu Państwa. Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r., nieruchomości rolne i leśne objęte we władanie Państwa do dnia wejścia w życie tej ustawy należało przejąć na własność Państwa bez względu na ich obszar, jeżeli znajdowały się nadal we władaniu Państwa lub zostały przekazane przez Państwo w użytkowanie innym osobom fizycznym lub prawnym. Jak stanowi natomiast art. 9 ust. 2 w/w ustawy, przepis ust. 1 nie dotyczy gruntów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych.Jak wynika z treści przepisu art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r., grunty które zostały na podstawie dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. przekazane w użytkowanie zwraca się poprzedniemu posiadaczowi po upływie terminu na jaki zostały oddane w użytkowanie (zagospodarowanie). Przed upływem tego terminu grunt mógł być zwrócony za zgodą użytkownika i poprzedniego posiadacza. W dalszej części tego przepisu jest mowa o tym, że jeżeli jednostki gospodarki uspołecznionej dokonały inwestycji budowlanych na gruntach otrzymanych w użytkowanie na podstawie dekretu, grunty te mogą być przejęte na własność Państwa, wolne od obciążeń w zamian za przyznanie właścicielowi innych gruntów o przybliżonej wartości.Przepis art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż J. M. nie oddał przedmiotowego gospodarstwa rolnego w przejściowe zagospodarowanie lecz chciał się go pozbyć w sposób trwały przenosząc własność na rzecz Państwa o czym bezspornie świadczy treść jego wniosku złożonego do protokołu dnia 2 marca 1953 roku.Jak wynika z przepisów ustawy z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych, w trybie przepisów tej ustawy grunt rolny mógł być przekazany w użytkowanie (art. 6), bądź też na własność Państwa – co miało miejsce w niniejszym przypadku (art. 12 i nast.). Ponadto należy mieć na uwadze fakt, iż przepis art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego – stanowiący podstawę prawną wydania zaskarżonych orzeczeń – był przedmiotem wykładni Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał w uchwale z dnia 20 lutego 1991 roku (Dz. U. Nr 20, poz. 88) stwierdził, iż o przejęciu na podstawie tego przepisu decydowały wyłącznie przesłanki wymienione w tym przepisie. Chodzi więc o objęcie nieruchomości we władanie Państwa do dnia wejścia w życie ustawy, czyli do dnia 5 kwietnia 1958 roku, bez względu na okoliczności, w jakich doszło do objęcia nieruchomości przez Państwo, ponadto w dniu wydania decyzji nieruchomość ta powinna nadal znajdować się we władaniu Państwa lub zostać przekazana przez Państwo w użytkowanie innym osobom fizycznym lub prawnym.Z akt sprawy bezspornie wynika, iż przedmiotowa nieruchomość w dniu 5 kwietnia 1958 r. jak i w dniu wydania zaskarżonych decyzji prezydium była we władaniu Państwa, stąd też przedmiotowa nieruchomość zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami przejęta została na własność Państwa.Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyła E. D.Zdaniem skarżącej niesporne jest, że J. M. nie wyrażał zgody na treść orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] marca 1955 roku. Tym samym zdaniem skarżącej orzeczenie to stało się niewykonalne zgodnie z treścią art. 3 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. (Dz. U. z 1957 roku Nr 39, poz. 173) i na podstawie tej ustawy nieruchomość podlegała zwrotowi. Dnia 5 kwietnia 1958 r. dokonano zwrotu 63 ha, natomiast nie zwrócono gruntu wraz z budynkami o powierzchni 18,5229 ha. Skoro orzeczenie z dnia […] marca 1955 r. było niewykonalne, to przejęcie było bezprawne. Akt objęcia przez Skarb Państwa nieruchomości w sposób bezprawny jest sprzeczny z zasadami państwa prawa i prawa własności. W konsekwencji nie wypełnia dyspozycji art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. w sprawie sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych. Obejmując nieruchomość w sposób bezprawny Skarb Państwa nie może powoływać się na jakikolwiek przepis prawny.Powoływanie się na uchwałę Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 lutego 1991 r. jest zdaniem skarżącej błędne, gdyż przepis art. 9 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. nie jest sprzeczny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Uchwała Trybunału podjęta była natomiast pod rządami Konstytucji stalinowskiej z 1952 r. nie zawierającej gwarancji poszanowania prawa własności. Uznawanie komunistycznego bezprawia jest zdaniem skarżącej rażącym naruszeniem przepisów obecnie obowiązującej Konstytucji.Nadto z art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. wynika, iż przejęcie gruntów na własność Państwa uwarunkowane było od przyznania właścicielowi innych gruntów o przybliżonej wartości. Tymczasem władze usunęły J. M. z dworku składającego się z 10 pokoi znajdującego się na działce o powierzchni 18,5229 ha do budynku składającego się z 1 pokoju i kuchni z glinianą podłogą o powierzchni działki 0,2449 ha. Nie został więc spełniony warunek przyznania gruntów o przybliżonej wartości.Skargę na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] sierpnia 2007 r. złożyła również H. J. podnosząc zarzut, iż w toku postępowania nie uwzględniono słusznego interesu strony opierając się na interesie społecznym. Nadto zdaniem skarżącej błędnie przyjęto, iż art. 9 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego miał zastosowanie do gospodarstwa rolnego należącego do J. M. W konsekwencji zdaniem skarżącej Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi naruszył art. 156 § 1 pkt 2 kpa poprzez niestwierdzenie przesłanki rażącego naruszenia prawa i niestwierdzenie nieważności w/w decyzji. Zdaniem skarżącej ponieważ przejęcie gospodarstwa rolnego należącego do J. M. na mocy art. 14 dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych nie doszło do skutku, to na mocy art. 3 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. postępowanie wszczęte na podstawie tego dekretu podlegało umorzeniu. Nadto zdaniem skarżącej oddanie nieruchomości przez J. M. miało charakter przejściowy, a wniosek o przejęcie gospodarstwa, na który powołuje się Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi został podpisany w wyniku zmuszenia go poprzez aresztowanie. Po zwolnieniu z aresztu J. M. składał wniosek o zwrot gospodarstwa w całości ale go nie uzyskał.W odpowiedzi na skargę Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie skargi.Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 1902/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi.W uzasadnieniu skargi za nieuzasadnione uznał zarzuty podniesione przez skarżącą E. D. Z akt sprawy wynika, że gospodarstwo rolne należące do J. M. przeszło we władanie Państwa. Podstawą przejęcia tego gospodarstwa było orzeczenie wydane na mocy art. 14 dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych. Orzeczenie to stało się jednak niewykonalne co spowodowało, iż na podstawie art. 3 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych spowodowało umorzenie postępowania prowadzonego w sprawie przejęcia na własność Państwa gospodarstwa należącego do J. M. W konsekwencji całe gospodarstwo winno zostać J. M. zwrócone. Zwrócono część przejętej nieruchomości o pow. 65 ha. Nie zwrócono natomiast wchodzącej w skład tego gospodarstwa nieruchomości o powierzchni 18,5229 ha, motywując to tym, że grunty te znajdowały się w dyspozycji P. w G., który na tym terenie dokonał już przebudowy budynków gospodarczych, domu mieszkalnego oraz dokonał innych inwestycji.Sąd wskazał, że niewątpliwie niezwrócenie wchodzącej w skład jego gospodarstwa nieruchomości o powierzchni 18,5229 ha było działaniem bezprawnym. Okoliczność ta nie ma jednak znaczenia dla oceny prawidłowości decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r., utrzymującej w mocy decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r. Na mocy tych decyzji nie została zwrócona część gospodarstwa o powierzchni 18,5229 ha, która została przejęta na własność Państwa. Podstawą prawną wydanych decyzji był art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego.Celem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego było uporządkowanie stosunków własnościowych nieuregulowanych przez wiele lat. Regulacja ta jest również aktem jednorazowym, którego działanie zostało ograniczone w czasie.Od powyższego wyroku wniesiono skargę kasacyjną, w której zarzucono:1) naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 3 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych poprzez jego niezastosowanie przez Sąd I instancji w ocenie ważności decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r. oraz utrzymującej ją w mocy decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r.,2) naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz.U. z 1957 r. Nr 39, poz. 173) poprzez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie przez Sąd I instancji w ocenie ważności powyżej wymienionych decyzji, przy bezpodstawnym przyjęciu, że J. M. utracił władztwo nad gospodarstwem w dniu 5 kwietnia 1958 r.,3) naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a w zw. z art. 134 § 1 i art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. poprzez ich niezastosowanie wobec wydania decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r. bez podstawy prawnej, a tym samym z rażącym naruszeniem prawa,4) naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 156 § 2 k.p.a w zw. z art. 134 § 1 i art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie wobec braku zaistnienia przesłanki nieodwracalnych skutków prawnych w niniejszej sprawie w stosunku do części niezwróconej nieruchomości o powierzchni 18,5229 ha,5) naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 190 p.p.s.a. poprzez rozstrzygnięcie sprawy zarówno przez organ, jak i sąd bez właściwego zastosowania wytycznych w zakresie wykładni prawa wskazanych przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 maja 2001 r. (sygn. akt IV SA 3305/01),6) naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 141 § 4 p.p.s.a. przez nierozważenie i niewyjaśnienie oraz pominięcie dowodów znajdujących się w aktach sprawy, potwierdzających stosowanie przymusu i przemocy w odniesieniu do właściciela gospodarstwa rolnego – J. M. oraz stosowanych na jego osobę nacisków i presji, wobec podpisania protokołu z dnia 2 marca 1953 r., którego treści nie podtrzymywał w późniejszym czasie, w tym w oświadczeniu z dnia 29 maja 1954 r. i 9 czerwca 1954 r.; w konsekwencji czego należało go uznać za niepozbawionego prawa własności i władztwa nad gospodarstwem rolnym przed 5 kwietnia 1958 r.,7) naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. przez nierozstrzygnięcie wniosku skargi zawartej w pkt 2 o uchylenie zaskarżonej decyzji Ministra z dnia […] sierpnia 2007 r., a w konkluzji – naruszenia przepisu prawa procesowej, tj. art. 151 p.p.s.a. wobec istnienia przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 lub 2 p.p.s.a.Wniesiono o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości oraz przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania względnie o uchylenie w całości zaskarżonego orzeczenia i rozpoznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny skargi, a także o zasądzenie od Ministra kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję, według norm przypisanych.Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt II OSK 1145/09 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że następcy prawni właściciela przejętego gospodarstwa rolnego mają interes prawny w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji będącej podstawą przejęcia tej nieruchomości. W postępowaniu administracyjnym brali oni udział, co wynika z akt postępowania. Nie jest tylko do końca wyjaśniona kwestia udziału J. M. Natomiast w postępowaniu przed Sądem I instancji nie brała udziału M. K., I. M., E. K. i A. M. W postępowaniu administracyjnym pełnomocnikiem tych stron była H. J., natomiast nie była ona ich pełnomocnikiem w postępowaniu sądowym. Brak jest stosownego pełnomocnictwa w tym zakresie i Sąd nie traktował H. J. jako ich pełnomocnika. W takiej sytuacji gdy strony postępowania administracyjnego nie brały udziału w postępowaniu sądowym jako uczestnicy postępowania na prawach strony, to nie budzi wątpliwości, iż zostały one pozbawione możliwości obrony swych praw.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:Zgodnie z art. 190 zdanie pierwsze ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Z określenia "związany wykładnią prawa" należy wyprowadzić wniosek, że wojewódzki sąd administracyjny nie jest związany oceną Naczelnego Sądu Administracyjnego co do stanu faktycznego sprawy, albowiem ocena ta nie jest wykładnią przepisów prawa (J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, str. 268). W pozostałym zakresie jednakże ocena wyrażona przez NSA wiąże sąd rozpoznający sprawy ponownie. Możliwość odstąpienia od zawartej w orzeczeniu wykładni prawa istnieje tylko wtedy gdy: a) stan faktyczny ustalony w wyniku ponownego rozpoznania sprawy uległ tak zasadniczej zmianie, że do nowo ustalonego stanu faktycznego nie mają zastosowania przepisy wyjaśnione przez Naczelny Sąd Administracyjny; b) po wydaniu orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego zmieni się stan prawny (J. P. Tarno, dz. cyt. i powołane tam orzeczenie Sądu Najwyższego).Warto wskazać, że na gruncie nieobowiązującej już ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 z późn. zm.) akceptowany był podobny pogląd. W orzecznictwie sądowym dopuszczano możliwość odstąpienia od oceny prawnej wyrażonej w orzeczeniu sądu, jednakże konieczne było spełnienie jednej z dwóch przesłanek: zmiany stanu prawnego albo zmiany stanu faktycznego sprawy (wyrok NSA z dnia 27 kwietnia 2000 r., sygn. akt SA/Bk 1480/99 – niepublikowany; wyrok NSA z dnia 18 marca 2002 r., sygn. akt IV SA 3348/01 – niepublikowany).Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odnosząc przedstawione wyżej rozważania do okoliczności rozpoznawanej sprawy nie stwierdził zaistnienia przesłanek umożliwiających odstąpienie od oceny prawnej wyrażonej w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjny z dnia 7 maja 2002 r. sygn. akt IV SA 3305/01 oraz wyżej przywołanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt I OSK 1145/09. Oznacza to, że dalsze rozważania na temat legalności zaskarżonego aktu muszą być prowadzone w oparciu o stanowiska Sądu wyższej instancji.Ponadto w sprawie zostały wydane wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: z dnia 20 kwietnia 2005 r., sygn. akt IV SA/Wa 130/05 oraz z dnia 9 listopada 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 875/06, które nie były zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Organ administracji orzekający w niniejszej sprawie, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie związany jest oceną prawną zawartą w w/w wyrokach zgodnie z treścią art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.Rozpoznając niniejszą sprawę, zgodnie z wytycznymi zawartymi w ostatnim wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd zapewnił udział w postępowaniu sądowym następcom prawnym właściciela przejętego gospodarstwa rolnego mającym interes prawny w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji będących podstawą przejęcia nieruchomości.Właścicielem przejętego gospodarstwa rolnego był J. M., który zmarł 14 listopada 1973 r. Na mocy postanowienia Sądu Powiatowego w P. z dnia […] grudnia 1973 r., sygn. akt Ns […] spadek po zmarłym nabyły jego dzieci: M. M., H. J. i B. S.B. S. zmarła 31 stycznia 1996 r. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w P. z dnia […] sierpnia 1996 r., sygn. akt […] spadek po zmarłej nabyły jej dzieci: M. K., I. M. i E. K.M. M. zmarł w dniu 15 czerwca 2000 r. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w W. z dnia […] lutego 2001 r., sygn. akt […] spadek po nim nabyli: J. M., E. D. i A. M.J. M. zmarła w dniu 24 października 2002 r. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w W. z dnia […] października 2003 r., sygn. akt […] spadek po niej nabyli: E. D. i A. M.Skarżąca H. J. zmarła 21 stycznia 2008 r. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w P. z dnia […] lipca 2008 r., sygn. akt […] spadek po zmarłej nabyli: H. K. i A. J.Podsumowując wskazać należy, że obecnie następcami prawnymi właściciela przejętego gospodarstwa rolnego J. M. mającymi interes prawny w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji będących podstawą przejęcia nieruchomości są: E. D., A. M., M. K., I. M. i E. K., H. K. i A. J. W/w strony postępowania administracyjnego brały udział w postępowaniu sądowym jako uczestnicy postępowania na prawach strony.Odnieść należy się również do udziału w postępowaniu administracyjnym J. M. J. M. była żoną M. M. (syna J. M.). Zmarła w 2002 r. Jej spadkobiercy E. D. i A. M. mający interes prawny w sprawie, mieli zapewniony udział w postępowaniu administracyjnym i sądowym.Badając legalność zaskarżonej przez E. D. i H. J. decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia […] sierpnia 2007 r. i utrzymanej nią w mocy decyzji z dnia […] kwietnia 2001 r. odmawiającej stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r. utrzymującej w mocy decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r. Sąd uznał, że brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji.Nie ulega wątpliwości, iż wchodząca w skład gospodarstwa J. M. nieruchomość o powierzchni 18,5229 ha w dacie wydawania decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w […] z dnia […] maja 1961 r. oraz decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w W. z dnia […] marca 1961 r. znajdowała się we władaniu Państwa. Przepis art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. nie dzielił nieruchomości znajdujących się we władaniu Państwa na nieruchomości, które we władaniu Państwa znalazły się legalnie i na nieruchomości znajdujące się we władaniu Państwa nielegalnie. Przepis ten nie wyłączał możliwości przejęcia na własność Państwa nieruchomości, których władanie Państwo uzyskało bezprawnie. Jak słusznie wskazał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przepis ten był przedmiotem wykładni dokonanej przez Trybunał Konstytucyjny, który w uchwale z dnia 20 lutego 1991 roku (Dz. U. z 1991 roku, Nr 20, poz. 88) stwierdził, że "W świetle art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. z 1989 r. Nr 58, poz. 348 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198) o przejęciu na własność Państwa nieruchomości rolnych i leśnych (z wyjątkiem określonym w art. 16 ust. 2 ustawy) decydują wyłącznie przesłanki wymienione w powołanym przepisie, a mianowicie:a) objęcie nieruchomości we władanie Państwa do dnia wejścia w życie ustawy, czyli do dnia 5 kwietnia 1958 roku, orazb) pozostawanie tych nieruchomości nadal we władaniu Państwa lub przekazanie ich w użytkowanie innym osobom fizycznym lub prawnym – bez względu na okoliczności, w jakich doszło do objęcia nieruchomości przez Państwo. Przejęciu na własność Państwa podlegają także te nieruchomości, których właściciele do dnia 5 kwietnia 1958 r. dawali wyraz woli odzyskania swej nieruchomości bądź z przyczyn obiektywnych od siebie niezależnych nie mieli możliwości dochodzenia swoich praw" (tytuł ustawy oraz numeracja artykułów uległa zmianie wprowadzonej ustawą z dnia 24 lutego 1989 r. o zmianie ustawy o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. z 1989 roku, Nr 10, poz. 56)).Zarzuty skarżących, iż bezprawne wejście przez Państwo we władanie nieruchomości nie mogło być podstawą jej przejęcia w trybie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. nie znajduje więc uzasadnienia. Wbrew twierdzeniom skarżących bezprawne wejście we władanie nieruchomością nie wyklucza nabycia jej własności przez podmiot władający nieruchomością.Zarzut, iż uchwała Trybunału Konstytucyjnego podjęta została w pod rządami Konstytucji stalinowskiej z 1952 r. nie zawierającej gwarancji poszanowania prawa własności, zaś uznawanie komunistycznego bezprawia jest rażącym naruszeniem przepisów obecnie obowiązującej Konstytucji, jest zarzutem demagogicznym. Konstytucja z 1952 roku była wielokrotnie nowelizowana. Ustawą z dnia 29 grudnia 1989 roku (Dz. U. Nr 75, poz. 444 z poźn. zm.) nadano art. 7 Konstytucji z 1952 roku brzmienie: "Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia oraz poręcza całkowitą ochronę własności osobistej. Wywłaszczenie jest dopuszczalne wyłącznie na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem". Identyczną treść ma art. 21 obecnie obowiązującej Konstytucji z 1997 roku.Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U. Nr 39, poz. 173) poprzez nieprzyznanie J. M. gruntów o przybliżonej własności ponieważ przepis ten nie był podstawą wydania decyzji, których stwierdzenia nieważności domagają się strony. Podstawą prawną wydania tych decyzji był art. 9 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego.Odnosząc się do zarzutu skarżących, iż J. M. został zmuszony do podpisania protokołu z dnia 2 marca 1953 r. i protokół ten nie może być wartościowym materiałem dowodowym w sprawie to wskazać należy, że nawet gdyby przyjąć, iż J. M. zmuszony został do podpisania protokołu, w którym wnosił on o przejęcie gospodarstwa rolnego przez Państwo na podstawie art. 14 dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych i pominąć ten dokument jako dowód, to nie zmieniłoby to oceny prawnej prawidłowości zaskarżonej decyzji. Oznaczałoby to jedynie, że Państwo od początku weszło we władanie gospodarstwa rolnego J. M. w sposób bezprawny, a następnie oddało J. M. ponad 50 ha, zaś 18,5229 ha bezprawnie zatrzymując. Jak to już wyżej wskazano bezprawne wejście przez Państwo we władanie nieruchomością nie stanowiło przeszkody do jej przejęcia na własność Państwa na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r..Zgodnie z treścią art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. przepis ust. 1 nie dotyczył gruntów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U. Nr 39, poz. 173). Z art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. wynikało, że chodziło o grunty, które zostały na podstawie dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. przekazane w użytkowanie. Grunty takie podlegały zwrotowi poprzedniemu posiadaczowi po upływie terminu, na jaki zostały oddane w użytkowanie (zagospodarowanie). Przed upływem tego terminu grunt może być zwrócony za zgodą użytkownika i poprzedniego posiadacza. Przepis ten jednak nie miał zastosowania w stosunku do gospodarstwa rolnego należącego do J. M. Ze zgromadzanego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, by gospodarstwo rolne zostało przejęte w celu oddania go w użytkowanie. Żaden dowód zgromadzony w aktach nie wskazuje, by J. M. zamierzał oddać gospodarstwo rolne w użytkowanie w oparciu o przepisy dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu nieużytków rolnych. Treść protokołu wskazuje, iż wniosek dotyczył przejęcia gospodarstwa na własność Państwa i skutkiem tego było wydanie orzeczenia o przejęciu. Okoliczność, iż J. M. nie wyrażał zgody na zaproponowane mu gospodarstwo zastępcze spowodowała, iż orzeczenie to stało się niewykonalne.Gdyby przyjąć koncepcję skarżącej, iż J. M. został zmuszony do złożenia oświadczenia, iż chce się wyzbyć gospodarstwa na rzecz Państwa wówczas stwierdzić należy, że okoliczność ta również nie daje podstaw do przyjęcia, iż celem J. M. było oddanie gospodarstwa w użytkowanie. Mogłoby to co najwyżej uzasadniać przyjęcie twierdzenia, iż nie zamierzał w ogóle wyzbywać się własności i posiadania gospodarstwa rolnego i całe gospodarstwo zostało przejęte przez Państwo we władanie bezprawnie. Skutki przyjęcia takiego poglądu zostały już wcześniej omówione. Bezprawne przejecie całości gospodarstwa, a następnie bezprawne zatrzymanie we władaniu jego części nie wykluczało zastosowania art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. co do tej części, która pozostała we władaniu Państwa.Odnosząc się do zarzutów skarżącej Sąd rozważył również zarzut niezgodności art. 9 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. W ocenie Sądu zarzut ten nie może być podstawą uchylenia zaskarżonej decyzji.W ocenie Sądu stosownie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71 z późn. zm.) w tej części, w której pozwalał na przejęcie na własność Państwa znajdujących się we władaniu Państwa nieruchomości nie narusza przepisów aktualnie obowiązującej Konstytucji. Brak jest wiec zdaniem Sądu podstaw do występowania z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w tym przedmiocie.Przepis ten zdaniem Sądu zawiera w sobie dwie normy prawne:1. uprawnienie do przejęcia na własność Państwa nieruchomości rolnych i leśnych objętych we władanie Państwa do dnia wejścia w życie ustawy,2. uprawnienie do przejęcia własności tych nieruchomości przez Państwo bez odszkodowania.Przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego był przepis o podobnym charakterze, który wszedł w życie w okresie obowiązywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Zgodnie z treścią art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. z 1998 roku, Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Na mocy tego przepisu Skarb Państwa uzyskał własność nieruchomości zarówno tych, które zajął pod drogi w dobrej wierze, jedynie zaniedbał uregulowania kwestii własnościowych jak i te, które zajął pod drogi bezprawnie bez zgody ich właściciela.Celem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego było uporządkowanie stosunków własnościowych nieuregulowanych przez wiele lat. Regulacja ta jest aktem jednorazowym, którego działanie zostało ograniczone w czasie.W niniejszej sprawie ocenie podlega okoliczność, czy spełnione zostały wymienione w tym przepisie przesłanki do przejęcia nieruchomości na własność Państwa, nie zaś to czy za przejecie to wypłacone zostało odszkodowanie. Nie jest więc możliwe wystąpienie przez Sąd do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem o zgodność z Konstytucją przepisu przewidującego, że za przejęcie nieruchomości nie należy się odszkodowanie.Bezzasadny jest zarzut skarżącej H. J., iż w toku postępowania nie uwzględniono słusznego interesu strony opierając się na interesie społecznym. Z art. 7 kpa wynika, że w toku postępowania organy administracji publicznej załatwiając sprawę winny mieć na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Przepis ten nie może być jednak rozumiany jako podstawa prawna upoważniająca organy administracji do odstąpienia od zastosowania określonej normy obowiązujących przepisów prawa. W przedmiotowej sprawie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi miał ocenić czy przy wydawaniu na podstawie art. 9 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. decyzji o przejęciu na własność Państwa znajdującej się w jego władaniu nieruchomości nie doszło do naruszenia prawa. Minister trafnie wykazał, iż spełnione zostały przesłanki do przejęcia tej nieruchomości w oparciu o ten przepis.Odnosząc się do kolejnego zarzutu skarżącej stwierdzić należy, iż aby można było mówić o naruszeniu prawa, które wywołuje skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności najpierw stwierdzić należy, czy prawo to zostało w jakikolwiek sposób naruszone. Tymczasem w niniejszej sprawie po raz kolejny stwierdzić należy, iż art. 9 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r., w oparciu o który przejęta została na własność Państwa nieruchomość należącą do J. M., został przez organy administracji zastosowany prawidłowo.Nie jest kwestionowany w sprawie fakt, iż po tym jak przejęcie gospodarstwa rolnego należącego do J. M. na mocy art. 14 dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U. Nr 11, poz. 40) nie doszło do skutku całe gospodarstwo winno być J. M. zwrócone. Jednakże Państwo nie zwróciło nieruchomości o pow. 18,5229 ha, zaś w oparciu o art. 9 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. możliwe stało się przejęcie przez Państwo tej nieruchomości na własność, gdyż przepis ten dotyczył każdej nieruchomości, która znalazła się we władaniu Państwa w tym także takiej, której władanie Państwo uzyskało bezprawnie.Analiza akt postępowania administracyjnego i wydana w tej sprawie decyzja wskazuje, że organy administracji publicznej prowadząc postępowanie w sposób właściwy zastosowały przepisy procedury administracyjnej, jak również przepisy prawa materialnego.Mając powyższe na względzie Sąd działając na podstawie przepisów art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji wyroku.