Sygnatura:
6305 Zwrot należności celnych
Hasła tematyczne:
Celne prawoCelne postępowanie
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2010-03-24
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Barbara Mleczko-Jabłońska /przewodniczący/Izabella JansonMirosława Pindelska /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Barbara Mleczko-Jabłońska, Sędzia WSA – Mirosława Pindelska (spr.), Sędzia WSA – Izabella Janson, Protokolant specjalista – Izabela Wrembel, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2010 r. sprawy ze skargi D. Sp. z o.o. z siedzibą w P. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w W. z dnia […] grudnia 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy zwrotu należności celnych; oddala skargę

Uzasadnienie wyroku

Przedmiotem skargi wniesionej przez D. Sp. z o.o. z siedzibą w P.(zwaną dalej: "Skarżącą") jest decyzja Dyrektora Izby Celnej w W. z […] grudnia 2009 r. nr […] utrzymująca w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w P. z […] października 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy zwrotu należności celnych przywozowych. Zaskarżone orzeczenie zostało wydane w następującym stanie faktycznym.W dniu […] czerwca 2004 r. Skarżąca zgłosiła do procedury dopuszczenia do obrotu towar w postaci […]. Zgłoszenie celne, jako odpowiadające wymogom formalnym określonym w art. 62 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992 r. ze zm.), zwanego dalej: “WKC", zostało przyjęte przez organ celny i zarejestrowane w ewidencji pod nr […]. Po uiszczeniu zadeklarowanych w zgłoszeniu celnym należności celnych i podatkowych przedmiotowy towar został zwolniony do dyspozycji Importera.Następnie pismem z 12 lutego 2009 r. pełnomocnik Skarżącej Spółki wystąpił do organu celnego z wnioskiem o zwrot, w trybie art. 239 WKC, należności celnych wynikających między innymi z ww. zgłoszenia celnego z […] czerwca 2004 r. w kwocie […] zł wraz z odsetkami, które jego zdaniem zostały nienależnie pobrane.Uzasadniając swój wniosek powołał się na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) z 11 grudnia 2007 r. w sprawie C-161/06 Skoma-Lux przeciwko Celni Reditelstvi Olomouc, w którym stwierdzono, że artykuł 58 aktu dotyczącego warunków przystąpienia do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej sprzeciwia się temu, aby obowiązki zawarte w przepisach wspólnotowych, które nie zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w języku nowego państwa członkowskiego, jeżeli język ten jest językiem urzędowym Unii, mogły zostać nałożone na jednostki w tym państwie, nawet jeżeli mogły one zapoznać się z tymi przepisami przy użyciu innych środków. Zważywszy na powyższe pełnomocnik Skarżącego stwierdził, że część aktów prawnych, dotyczących stosowania prawa celnego została opublikowana w języku polskim ze znacznym opóźnieniem sięgającym 1 października 2004 r., co było spowodowane koniecznością przetłumaczenia ich na język polski. Tak więc w jego ocenie istnieją uzasadnione podstawy do wyprowadzenia twierdzenia, iż należności celne pobrane w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 września 2004 r. (a więc przed opublikowaniem powyższych aktów prawnych w języku polskim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej) są nienależne.Na wezwanie organu o doprecyzowanie treści żądania poprzez wskazanie, która z przesłanek określonych w przepisach wykonawczych do Wspólnotowego Kodeksu Celnego stanowi podstawę roszczenia o zwrot cła w trybie art. 239 WKC, Skarżąca wskazała, iż swoje roszczenie opiera na art. 899 ust. 2 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r., ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 253 z 11.10.1993 r. ze zm.), zwanego dalej: RWKC, zgodnie z którym organ celny podejmujący decyzję sam decyduje o przyznaniu zwrotu lub umorzeniu należności celnych przywozowych lub wywozowych, jeżeli zachodzi szczególna sytuacja wynikająca z okoliczności, w których zainteresowanej osobie nie można przypisać oszustwa lub oczywistego zaniedbania.Naczelnik Urzędu Celnego w P., po rozpoznaniu wniosku, decyzją z dnia […] października 2009 r. nr […] odmówił Spółce zwrotu żądanego cła z tytułu importu towarów wg zgłoszenia celnego nr […] wskazując, iż w jego ocenie nie zaistniały przesłanki określone w art. 239 WKC w zw. z art. 899 RWKC.Od powyższej decyzji Skarżąca złożyła odwołanie zarzucając decyzji: nierozpoznanie istoty sprawy polegające na nieuwzględnieniu prejudycjalności wyroku ETS z 11 grudnia 2007 r. wydanego w sprawie C-161/06 oraz naruszenie art. 239 ust. 2 WKC poprzez błędną subsumcję, polegającą na jego niezastosowaniu, pomimo istniejących w tym zakresie przesłanek.Dyrektor Izby Celnej w W. po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego decyzją z dnia […] grudnia 2009 r. nr […] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu celnego I instancji, podzielając w całości stanowisko w niej zawarte. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, iż art. 239 WKC, stanowi, że należności celne przywozowe lub należności celne wywozowe podlegają zwrotowi lub umorzeniu w sytuacjach innych niż te, określone w art. 236-238:- określonych zgodnie z procedurą Komitetu- wynikających z okoliczności nie spowodowanych świadomym działaniem ani ewidentnym zaniedbaniem osoby zainteresowanej. Przypadki, w których można zastosować ten przepis, jak również tryb postępowania, określone są zgodnie z procedurą Komitetu. Dokonanie zwrotu lub umorzenia może zostać uzależnione od szczególnych warunków. Natomiast stosownie do postanowień art. 239 ust. 2 WKC należności są zwracane lub umarzane z powodów określonych w ust. 1 na pisemny wniosek dłużnika złożony we właściwym urzędzie celnym w terminie dwunastu miesięcy, licząc od dnia powiadomienia dłużnika o tych należnościach. Jednakże organy celne mogą w należycie uzasadnionych, wyjątkowych przypadkach zezwolić na przekroczenie tego terminu.Ustalenie zatem, czy w danym wypadku nastąpi zwrot lub umorzenie możliwe jest dopiero po uwzględnieniu przepisów rozporządzenia wykonawczego – RWKC, przy czym termin z art. 239 ust. 2 WKC może zostać przedłużony ze względu na wyjątkowe okoliczności lub działanie siły wyższej. Jednakże Strona musi udowodnić, iż okoliczności takie faktycznie miały miejsce i były przyczyną niedotrzymania powyższego terminu. Jak wskazał organ odwoławczy, w przedmiotowej sprawie Skarżąca została powiadomiona o zarejestrowaniu kwoty wynikającej z długu celnego w dniu […] czerwca 2004 r., a zatem termin określony w art. 239 WKC ust. 2 tiret 1 na złożenie wniosku w sprawie zwrotu należności celnych upłynął z dniem […] czerwca 2005 r. Natomiast Spółka powyższy wniosek złożyła dopiero w dniu 16 lutego 2009 r. (data wpływu do organu), a więc po upływie ponad 4 lat od dnia powiadomienia dłużnika o zarejestrowaniu kwoty długu celnego. Organ odwoławczy ustosunkowując się do podanej przez Spółkę przyczyny niedotrzymania dwunastomiesięcznego terminu stwierdził, iż brak orzecznictwa ETS dającego podstawę do wystąpienia z wnioskiem o zwrot cła, nie może być uznane za wyjątkową okoliczność, która w sposób obiektywny uniemożliwiła Stronie zachowanie terminu do złożenia takiego wniosku. Uchybienie terminowi przez Stronę powinno być bowiem niezależne od jej woli, nastąpić w wyniku zewnętrznej przyczyny, której skutków nie można było uniknąć i w żaden sposób jej zapobiec i która w sposób obiektywny umożliwiła zachowanie terminu na dokonanie powyższej czynności. W ocenie organu w omawianej sprawie, w świetle wyjaśnień Spółki, sytuacja taka nie miała jednak miejsca.Dyrektor Izby Celnej podniósł również, iż nawet gdyby uznać warunki określone w art. 239 ust. 2 WKC za spełnione to i tak w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zwrotu należności celnych w oparciu o art. 239 ust. 1 WKC, gdyż nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 899 ust. 1 i 2 RWKC. Zgodnie bowiem z art. 899 ust. 1 RWKC, dla dokonania zwrotu cła w trybie art. 239 WKC, niezbędne jest stwierdzenie zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 900-903 RWKC, które w omawianej sprawie nie zaistniały. Natomiast zgodnie z art. 899 ust. 2 ww. rozporządzenia w pozostałych przypadkach, z wyjątkiem tych, w których dokumentacja musi zostać przedłożona Komisji na podstawie art. 905, organ celny podejmujący decyzję sam decyduje o przyznaniu zwrotu lub umorzenia należności celnych przywozowych lub wywozowych, jeżeli zachodzi szczególna sytuacja wynikająca z okoliczności, w których zainteresowanej osobie nie można przypisać oszustwa lub oczywistego zaniedbania. Jak wskazał organ w przepisie tym zawarta została ogólna klauzula słuszności mająca pozwolić na uniknięcie obciążenia należnościami celnymi podmiotów, które znalazły się w sytuacji, w której obciążenie ich należnościami celnymi naruszałoby podstawowe zasady sprawiedliwości. Skorzystanie jednak z powyższej klauzuli dopuszczalne jest tylko wtedy gdy spełnione są obie przesłanki łacznie, to jest gdy zachodzi szczególnie uzasadniona sytuacja i sytuacja ta wynika z okoliczności, w których zainteresowanej osobie nie można przypisać oszustwa lub oczywistego zaniedbania.W świetle powyższego organ odwoławczy uznał, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniała szczególna sytuacja w rozumieniu art. 899 ust. 2 RWKC (tj. sytuacja specjalna, która nie dotyczy innych przedsiębiorców) bowiem okoliczność, iż przepisy wspólnotowego prawa celnego nie zostały odpowiednio wcześniej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w języku polskim spowodowała, że wszystkie podmioty krajowe, których działalność polega na obrocie towarowym z krajami trzecimi znalazły się w takiej samej sytuacji. Tym samym organ uznał, że nie została spełniona przesłanka szczególnie uzasadnionej sytuacji. Spółka bowiem dokonała zgłoszeń celnych do procedury dopuszczenia do wolnego obrotu, uiszczając zadeklarowane przez siebie należności celne i do czasu opublikowania orzeczenia ETS w sprawie C-161/06 nie kwestionowała ani zasadności ani prawidłowości uiszczonych kwot należności celnych z tytułu importu. Ponadto organ wskazał, że przepisy na podstawie, których Spółka zadeklarowała należności celne w zgłoszeniu celnym były takie same jak przepisy opublikowane w języku polskim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. A zatem pomimo braku prawidłowej publikacji stosowanych przepisów prawa celnego Skarżąca zapoznała się z ich treścią i zastosowała je w zgłoszeniu celnym. Polskie tłumaczenie przepisów było bowiem przynajmniej częściowo dostępne w Internecie.W związku z powyższym organ odwoławczy za nieuzasadnione uznał powoływanie sie przez Skarżącą na wyrok ETS z 15 maja 1986 r. w sprawie Oryzmyli Kavallas, gdyż wyrok ten dotyczył zupełnie innego stanu faktycznego, w którym przesłankę do zastosowania ogólnej klauzuli słuszności stanowił cały zespół okoliczności (drobny przedsiębiorca z siedzibą w dużej odległości od Aten, błędna informacja uzyskana od urzędnika, brak dostępu do aku normatywnego w języku greckim, gdyż dotyczyło to okresu sprzed internetu). Ponadto za bezzasadne organ uznał także powoływanie się na wyrok ETS z 11 grudnia 2007 r. w sprawie C-161/06, będący w opinii Spółki okolicznością warunkującą ubieganie się o zwrot cła. W sprawie tej przedmiotem sporu była bowiem kara grzywny nałożona przez czeski urząd celny na spółkę Skoma-Lux za wykroczenia celne polegające na zadeklarowaniu w zgłoszeniu celnym nieprawidłowych danych w zakresie klasyfikacji taryfowej. Tak więc spór nie dotyczył konieczności dokonania zgłoszenia celnego w prawidłowy sposób, co w niniejszej sprawie kwestionuje Skarżąca. Spółka czeska odowływała się bowiem, wyłącznie od nałożonej na nią kary grzywny twierdząc, że jej błąd w zakresie wadliwej klasyfikacji taryfowej towaru był wynikiem braku publikacji w języku czeskim przepisów wspólnotowych, które w tym zakresie były inne, niż przepisy obowiązujące przed przystąpieniem Czech do Unii Europejskiej. Organ odwoławczy zwrócił uwagę również na fakt, iż ETS w pkt 71-73 ww. wyroku ograniczył w czasie jego skutki prawne, wskazując, iż może on stanowić podstawę weryfikacji wyłącznie decyzji, które były przedmiotem skargi administracyjnej lub sądowej w dniu wydania wyroku, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca.W świetle powyższego, Dyrektor Izby Celnej w W. stwierdził, że błędne jest twierdzenie pełnomocnika Skarżącej, iż skutki prawne wyroku ETS z 11 grudnia 2007 r. mogą stanowić podstawę weryfikacji wszystkich zgłoszeń celnych, dokonywanych w okresie poprzedzającym publikację przepisów prawa wspólnotowego w języku polskim, oraz że dopiero wydanie powyższego orzeczenia dało podstawę do złożenia wniosku o zwrot jako nienależnych należności celnych, uiszczonych od towarów dopuszczonych do obrotu w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 września 2004 r.Skarżąca na powyższą decyzję złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W skardze zaskarżonej decyzji zarzuciła:I. rażącą obrazę przepisów postępowania:- tj. art. 6, art. 7 i art. 8 k.p.a., polegającą na jednostronnej, arbitralnej i nie do przyjęcia w Państwie Prawa, członkowi Wspólnoty Europejskiej błędnej oceny istniejącego stanu faktycznego, a w szczególności wbrew słusznemu interesowi skarżącej, poprzez nierozpoznanie istoty sprawy, polegające na nieuwzględnieniu prejudycjalności wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 11 grudnia 2007 r. wydanego w sprawie C-161/06 z wniosku Krajsky soud v Ostrave (Republika Czeska), w postępowaniu: Skoma-Lux sro przeciwko Celni Reditelstvi Olomouc oraz pominięciu następstw, jakie wynikają z dokonania rozstrzygnięć na podstawie nieoficjalnych tłumaczeń aktów prawnych obowiązujących we Wspólnocie Europejskiej.II. przepisów prawa materialnego:- tj. art. 239 ust. 2 Wspólnotowego Kodeksu Celnego poprzez błędną subsumcję, polegającą na jego niezastosowaniu, pomimo istniejących w tym zakresie przesłanek.Wskazując na powyższe Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.W motywach skargi Skarżąca wskazała, że fundamentalną zasadą państwa prawa, jest zasada, w myśl której prawo można uznać za obowiązujące dopiero po opublikowaniu właściwych aktów prawnych w sposób przewidziany przez normy podstawowe. Zasada ta dotyczy również prawa wspólnotowego. Jednakże w dniu akcesji Polski do WE prawo wspólnotowe w ogóle nie było opublikowane w języku polskim w oficjalnym organie promulgacyjnym. Tak więc niezależnie od faktu, że z 1 maja 2004 r. prawo wspólnotowe zaczęło obowiązywać Polskę, to obywatele RP oraz działające na polskim rynku podmioty profesjonalne nie miały de facto dostępu do obowiązujących je aktów normatywnych. A zatem w ocenie Skarżącej nie naruszając zasadny pewności prawa, należało uznać, że wraz z wejściem Polski do WE przepisy wspólnotowe zaczęły w Polsce obowiązywać, ale nie mogły być stosowane do momentu ich opublikowania w języku polskim. Skarżąca za bezsporną uznała natomiast kwestię, iż aby dokonać zwrotu lub umorzenia należności celnych pobranych przed opublikowaniem polskiej wersji językowej WKC, spełniona musi zostać jednocześnie druga przesłanka, tj. brak zaniedbania po stronie importera. Za przesłankę tę Spółka uważa okoliczność, że osoby zainteresowane (importerzy) musiały zaufać twierdzeniom organów (informacjom dostępnym w Internecie), pozostając jednocześnie bez możliwości zweryfikowania ich prawdziwości i rzetelności, w drodze porównania z odpowiednimi danymi opublikowanymi w Dzienniku Urzędowym WE.Odnosząc się natomiast do kwestii niedotrzymania przez Spółkę dwunastomiesięcznego terminu dla wystąpienia z wnioskiem o zwrot należności celnych, Skarżąca wskazała, że wystąpienie z takim wnioskiem do organu celnego możliwe było dopiero w chwili wydania, ogłoszenia oraz opublikowania w języku polskim prejudycjalnego orzeczenia ETS z 11 grudnia 2007 r. w sprawie C-161/06 zawierającego wiążącą wykładnię prawa wspólnotowego, do czego podstawę prawną daje art. 239 ust. 2 WKC in fine.Konkludując Skarżąca uznała, że wyjątkowość okoliczności stanowiących tło dla zgłaszanych przez nią żądań została w sposób dostateczny uzasadniona i ze względu na jej oczywistość nie powinna budzić żadnych wątpliwości.Dyrektor Izby Celnej w W. w odpowiedzi na skargę podtrzymał ustalenia faktyczne i prawne zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.Skarga jest niezasadna albowiem zaskarżona decyzja nie narusza prawa. Należy wskazać, że sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonej decyzji z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności decyzji z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm. – dalej p.p.s.a) wynika, że zaskarżona decyzja winna ulec uchyleniu wtedy, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.Z istotnych dla sprawy a niespornych okoliczności stanu faktycznego wynika, iż na podstawie zgłoszenia celnego z […] czerwca 2004 r. zadeklarowane zostały, a następnie zapłacone przez Skarżącą Spółkę należności celne. Zgłoszenie celne zostało przyjęte i zarejestrowane a towar dopuszczony do wolnego obrotu na terytorium RP. Wnioskiem z 12 lutego 2009 r. Skarżąca wystąpiła w trybie art. 239 ust. 1 WKC w związku z art. 899 ust. 2 RWKC o "zwrot nienależnie pobranych należności celnych" wywodząc, iż należności te pobrane zostały bez podstawy prawnej z uwagi na brak w dacie zgłoszenia celnego polskojęzycznych tekstów przepisów prawa wspólnotowego, które organ celny zastosował do odprawy celnej. Przysługujące jej uprawnienie do żądania zwrotu cła Skarżąca Spółka wywiodła z prejudycjalnego orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 11 grudnia 2007 r. wydanego w sprawie C-161/06 Skoma-Lux przeciwko Celni Reditelstvi Olomouc.W uzasadnieniu wniosku wskazała, iż publikacja w języku polskim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej części aktów prawnych, dotyczących stosowania prawa celnego została dokonana ze znacznym opóźnieniem od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, sięgającym 1 października 2004 r. Tak więc zdaniem Skarżącej oznacza to, iż do 1 października 2004 r. brak było przepisów stanowiących podstawę wykonania określonych obowiązków, w tym wyliczenia należności oraz podstawy do ich pobrania.Organy celne po rozpatrzeniu przedmiotowego wniosku ze wskazanym przez Skarżącą trybie odmówiły Spółce zwrotu cła z tytułu importu towarów wg przedmiotowego zgłoszenia celnego wskazując, iż w ich ocenie nie zaistniały przesłanki określone w art. 239 WKC w zw. z art. 899 RWKC.W związku z powyższym spór w sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii dopuszczalności stosowania do towarów objętych zgłoszeniem celnym dokonanym po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej postanowień przepisów prawa wspólnotowego, których publikacja w języku polskim nastąpiła dopiero 1 października 2004 r.Na wstępie należy przypomnieć, że "Wejście do Unii powoduje, że jej system prawny staje się systemem własnym przystępującego. /…/ W wyniku przystąpienia na terytorium przystępującego Państwa powstaje porządek, obejmujący dotychczasowy system prawa narodowego oraz całe acquis communautaire." (Ewa Łętowska glosa do orzeczenia NSA z 21 października 2004 r., sygn. akt FSK 571/04, OSP 2005/5/71). Od daty przystąpienia Polski do Wspólnoty oba porządki prawne funkcjonują na jej terytorium, jako państwa członkowskiego, wspólnie i jednocześnie, przy czym wspólnotowa część porządku prawnego podlega własnym regułom interpretacji i kontroli zastrzeżonej tylko dla organów wspólnotowych. Zatem, ponieważ problem dotyczy stosowania prawa wspólnotowego, to w prawie wspólnotowym należy szukać jego rozwiązania (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 kwietnia 2008 r. w sprawie sygn. akt I GSK 964/07).Szczegółowe warunki przystąpienia uregulowane są w Traktacie o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, jako "Akt dotyczący warunków przystąpienia", którego uregulowania należą do prawa pierwotnego. Zgodnie z art. 2 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia od dnia przystąpienia nowe Państwa Członkowskie są związane postanowieniami Traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez instytucje Wspólnot i Europejski Bank Centralny przed dniem przystąpienia; postanowienia te są stosowane w nowych Państwach Członkowskich zgodnie z warunkami określonymi w tych traktatach i w niniejszym Akcie. Przepisy tych aktów prawnych nie uzależniają ich obowiązywania na terytorium Polski od ogłoszenia tych aktów w języku polskim w Dzienniku Urzędowym WE. Generalną zasadą jest zatem przyjęcie całego dorobku prawnego Wspólnoty przez państwa do niej przystępujące, od daty akcesji poczynając, z wyjątkami wyraźnie określonymi w aktach akcesyjnych. Poszukiwano natomiast na gruncie prawa wspólnotowego dróg umożliwiających uznanie braku oficjalnego tłumaczenia za usprawiedliwienie błędu strony – na przykład przez właściwe zastosowanie art. 220 ust. 2 lit. b) Wspólnotowego Kodeksu Celnego (por. wyrok WSA w Gdańsku z 24 maja 2006 r. sygn. akt III SA/Gd 45/06 publ. ONSAiWSA 1/2007 poz. 18).Także Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 15 maja 1986 r. w sprawie Oryzomyli Kavallas (C-160/84) nie zakwestionował zasady stosowania całości prawa wspólnotowego w pełni bez względu na brak oficjalnej publikacji konkretnego aktu w języku państwa przystępującego, uznał to natomiast za jeden z "wysoce wyjątkowych czynników" usprawiedliwiających w konkretnej sytuacji faktycznej uniknięcie przez jednostkę negatywnych konsekwencji niedostosowania się do regulacji wspólnotowej.Natomiast w powołanym przez Skarżącą wyroku ETS z 11 grudnia 2007 roku w sprawie C-161/06 Skoma-Lux przeciwko Celni Reditelstvi Olomouc Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, iż art. 58 aktu dotyczącego warunków przystąpienia do Unii Europejskiej sprzeciwia się temu, aby obowiązki zawarte w przepisach wspólnotowych, które nie zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w języku nowego państwa członkowskiego, mimo że język ten jest językiem urzędowym Unii, mogły zostać nałożone na jednostki w tym państwie, nawet jeśli miały one możliwość zapoznania się z tymi uregulowaniami przy użyciu innych środków.W tezach 70-73 powyższego wyroku ETS określił zakres w jakim dopuszczalne jest odniesienie zawartej w nim wykładni prawa wspólnotowego do spraw już ostatecznie rozstrzygniętych. Trybunał wskazał mianowicie, że "…nawet jeśli akt jest sprzeczny z prawem i jest uznany za akt, który nigdy nie istniał, Trybunał może na mocy wyraźnego przepisu traktatu WE zadecydować, że będzie wywoływał zgodnie z prawem niektóre skutki prawne. Wskazane wymogi pewności prawa nakazują, że ma być tak również w przypadku decyzji krajowych przyjętych na podstawie przepisów prawa wspólnotowego, na które nie można powołać się na terytorium niektórych państw członkowskich z uwagi na brak prawidłowej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w języku urzędowym zainteresowanych państw, z wyjątkiem tych decyzji, które były przedmiotem skargi administracyjnej lub sądowej w dniu niniejszego wyroku". Trybunał podkreślił, że "…państwa członkowskie nie mają, na podstawie prawa wspólnotowego, obowiązku zakwestionowania decyzji administracyjnych lub orzeczeń sądowych wydanych na podstawie takich przepisów, jeżeli stały się one ostateczne na mocy obowiązujących przepisów krajowych. Zgodnie z prawem wspólnotowym inaczej byłoby wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, gdy na mocy przepisów, które nie zostały opublikowane oficjalnie w języku państwa członkowskiego zostały przyjęte środki administracyjne lub zostały wydane orzeczenia sądowe, w szczególności o charakterze represyjnym, które naruszałyby prawa podstawowe". Trybunał wskazał, że stwierdzenie tego należy do właściwych władz krajowych.Zwrócić należy w tym miejscu uwagę, że ETS w uzasadnieniu omawianego wyroku kładzie szczególny nacisk na aspekt wymogów pewności prawa – dopuszczając jedynie w szczególnych przypadkach ewentualne uchylenie skutków orzeczeń wydanych na podstawie przepisów, które w dacie orzeczenia nie były opublikowane w języku kraju członkowskiego. Całkowicie sprzeczne z wymogami pewności prawa byłoby przyjęcie, że w sprawach objętych regulacją wspólnotową, w okresie od czasu akcesji i utraty mocy obowiązującej przez poprzednio obowiązujące przepisy krajowe, do czasu oficjalnego ogłoszenia aktów wspólnotowych w języku polskim istniała próżnia prawna. Znaczenie wyroku ETS w sprawie Skoma-Lux dla stosunków prawnych powstałych przed jego wydaniem polega zatem na stworzeniu rozwiązania o charakterze wyjątkowym, umożliwiającym uniknięcie przez stronę negatywnych konsekwencji braku tłumaczenia aktu wspólnotowego na język kraju członkowskiego. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy nie ma wątpliwości i różnic w rozumieniu przepisu i importer dobrowolnie, bez obciążania należnościami celnymi w drodze decyzji administracyjnej (samoocenie), stosuje się do wynikającego z tego przepisu obowiązku.Jeśli importer w okresie poprzedzającym datę opublikowania w języku polskim tekstów wspólnotowego prawa celnego dokonał zgłoszenia celnego i zapłacił określone środki, związane z tym zgłoszeniem, to stanowią one bez wątpienia należności celne i podatkowe z tytułu objęcia procedurą dopuszczenia do obrotu towarów. Skoro zaś wobec Skarżącej Spółki nie zastosowano sankcji administracyjnych ani środków naruszających prawa podstawowe, to trudno dopatrywać się w omawianym wyroku ETS podstawy do uchylenia lub zmiany decyzji organu ustalającej zobowiązania celne strony skarżącej – zgodnie z jej wnioskiem. Ponadto skoro Trybunał wskazał, że orzeczenia ostateczne wydane na podstawie tekstów prawnych pozbawionych tłumaczenia we właściwym terminie mogą być podważone jedynie w wyjątkowych wypadkach, to niewątpliwie do wypadków wyjątkowych nie należy sytuacja, w której importer (profesjonalista na rynku) – jeden z tysięcy działających w Polsce dokonuje zgłoszenia celnego i uiszcza stosowne należności. Sytuacja ta nie posiada żadnych cech specyficznych, uzasadniających zakwalifikowanie jej jako wypadku wyjątkowego w stosunku do wielkiej liczby podobnych operacji, dokonanych przez inne podmioty, aktywne na naszym rynku.Inaczej byłoby wyłącznie w przypadkach wyjątkowych, gdy na mocy przepisów niepublikowanych, przyjęte zostałyby środki administracyjne lub zostałyby wydane orzeczenia sądowe, w szczególności o charakterze represyjnym, które naruszałyby prawa podstawowe. Takiej sytuacji dotyczył bowiem wyrok w sprawie Skoma-Lux, gdzie przedmiotem sporu była sankcja karno-administracyjna nałożona na importera w związku z podaniem nieprawdziwych informacji dotyczących klasyfikacji taryfowej towaru.W świetle zaprezentowanego stanowiska rozważania Skarżącej dotyczące nieuwzględnienia przez organy celne prejudycjalności wyroku ETS z 11 grudnia 2007 r. wydanego w sprawie C-161/06 uznać należy za nietrafne.Odnosząc się z kolei do zawartego w skardze zarzutu, niezastosowania w przedmiotowej sprawie art. 239 ust. 2 WKC pomimo, jak twierdzi Skarżąca istniejących w tym zakresie przesłanek należy stwierdzić, że nawet gdyby uznać, że termin, o którym mowa w jego ust. 2 – z uwagi na okoliczności sprawy, tj. opublikowanie w języku polskim orzeczenia ETS z 11 grudnia 2007 r. wydanego w sprawie C-161/06 i zawartej w nim wykładni prawa wspólnotowego – winien był zostać przedłużony, to i tak rację należy przyznać organowi odwoławczemu, gdy twierdzi, że brak byłoby podstaw do zwrotu należności celnych w oparciu o art. 239 ust. 1 WKC, gdyż nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 899 ust. 2 RWKC, wskazanym przez Skarżącą jako podstawa roszczenia.Zdaniem Sądu zasadnie stwierdził jednak organ odwoławczy, iż Skarżąca wniosek o zwrot cła złożyła z uchybieniem dwunastomiesięcznego terminu od dnia powiadomienia dłużnika o należnościach, określonego w art. 239 ust. 2 WKC i to niezależnie czy za datę początkową biegu powyższego terminu przyjąć datę wskazaną w dokumencie SAD, tj. […] czerwca 2004 r. czy też, co można by ewentualnie rozważać, datę 1 października 2004 r., jako datę publikacji przepisów wspólnotowych w języku polskim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Ponadto opublikowania w języku polskim orzeczenia ETS z 11 grudnia 2007 r. wydanego w sprawie C-161/06 i zawartej w nim wykładni prawa wspólnotowego nie można również uznać za wyjątkową okoliczność, która w spopsób obiektywny uniemożliwiała Skarżącej zachowanie terminu do złożenia stosownego wniosku o zwrot cła. Na uwagę zasługuje również fakt, iż zgodnie z art. 239 ust. 2 tiret 2 organ celny może w należycie uzasadnionych, wyjątkowych przypadkach zezwolić na przekroczenie ww. terminu, jednak z przepisu tego nie wynika czas przedłużenia terminu, a tym bardziej, że przedłużenie to ma być dokonane o kolejne dwanaście miesięcy. Niewątpliwie wniosek o zwrot należności celnych w powyższym trybie powinien zostać złożony niezwłocznie po zaistnieniu wyjątkowej okoliczności. Natomist publikacja wyroku ETS w sprawie C-161/06 w języku polskim w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, na którą to okoliczność jako wyjątkową (czego nie podziela Sąd) powołuje się Skarżąca, miała miejsce 23 lutego 2008 r. (Dz. Urz. UE C.2008 51.13/2) natomiast wniosek o zwrot cła został złożony jak wskazano powyżej 16 lutego 2009 r. – data wpływu do organu.Powracając natomiast do rozważań możliwości ewentualnego zastosowania art. 239 ust. 1 WKC w oparciu o przesłanki określone w art. 899 ust. 2 RWKC, Sąd zauważa, iż zgodnie z poglądem utrwalonym w doktrynie i orzecznictwie art. 239 WKC zawiera tylko ramową regulację problemu zwrotu należności celnych. Prawodawca określił bowiem w przepisach art. 900 – 903 RWKC w sposób szczegółowy i enumeratywny sytuacje uzasadniające ewentualne orzeczenie o zwrocie cła przez właściwy krajowy organ celny. Art. 904 RWKC wskazuje natomiast kiedy zwrot cła nie jest możliwy. Inne sytuacje niewskazane w tych przepisach nie zostały jednoznacznie uregulowane, a prawodawca stwierdził jedynie, iż chodzić ma o szczególnie uzasadnione sytuacje wynikające z okoliczności, w których zainteresowanej osobie nie można przypisać oszustwa lub oczywistego zaniedbania (art. 899 ust. 2 RWKC). Jest to tzw. ogólna klauzula słuszności, której zastosowanie pozostawiono uznaniu krajowego organu celnego (zob. m. in. red. W. Morawski, Wspólnotowy Kodeks Celny. Komentarz, Warszawa 2007, s. 1024-1050). Tryb z art. 899 ust. 2 może przy tym znaleźć zastosowanie w sytuacji, gdy organ krajowy nie znalazł podstaw do przedłożenia dokumentacji sprawy do samej Komisji Europejskiej w trybie wskazanym w art. 905 rozporządzenia. Zasadą jest zatem orzekanie w przedmiocie zwrotu cła przez organy krajowe, a Komisja Europejska zajmuje się tą kwestią jedynie wtedy, gdy żądanie zwrotu oparte zostało na ogólnej klauzuli słuszności i spełniono określone warunki formalne wskazane w art. 905 ust. 1.Po przeanalizowaniu akt sprawy Sąd uznał, iż przedmiotowy wniosek Skarżącej został przez organy celne obu instancji rozpatrzony wszechstronnie w ramach wszystkich powyższych obligatoryjnych trybów postępowania wymaganych przy badaniu zasadności żądania opartego na art. 239 WKC, a swoje decyzje organy uzasadniły w sposób wyczerpujący i przekonujący. Zgodzić należy się bowiem z tezą organów, iż w sprawie nie zachodziła żadna z przesłanek enumeratywnie wskazanych w art. 900 – 903 RWKC, dotyczących szczególnych sytuacji związanych z samym importowanym towarem. Skarżąca Spółka nie powoływała się zresztą w toku prowadzonego postępowania, jak również we wniesionej skardze, na okoliczności tego rodzaju. W omawianej sprawie brak było również podstaw prawnych do przekazania sprawy do Komisji Europejskiej na podstawie art. 905. Ponadto Skarżąca w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie mogła także skorzystać z ogólnej klauzuli słuszności, zawartej w art. 899 ust. 2 RWKC, gdyż klauzula ta ma pozwolić uniknąć obciążenia należnościami celnymi podmiotów, które znalazły się w sytuacji, w której obciążenie ich należnościami celnymi naruszałoby podstawowe zasady sprawiedliwości, co jak wskazano powyżej nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie. Skorzystanie bowiem z powyższej klauzuli dopuszczalne jest tylko wtedy gdy spełnione są obie przesłanki łącznie, to jest gdy zachodzi szczególnie uzasadniona sytuacja i sytuacja ta wynika z okoliczności, w których zainteresowanej osobie nie można przypisać oszustwa lub oczywistego zaniedbania. Tak więc organy celne zasadnie uznały, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniała szczególna sytuacja w rozumieniu art. 899 ust. 2 RWKC (tj. sytuacja specjalna, która nie dotyczy innych przedsiębiorców) bowiem okoliczność, iż przepisy wspólnotowego prawa celnego nie zostały odpowiednio wcześniej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w języku polskim spowodowała, że wszystkie podmioty krajowe, których działalność polega na obrocie towarowym z krajami trzecimi znalazły się w takiej samej sytuacji. Podkreślenia wymaga w tym miejscu ponownie fakt, że nie mamy w tym przypadku do czynienia z luką prawną. Skarżąca bowiem dokonując zgłoszenia towarów do odprawy celnej zastosowała obowiązujące na terenie Wspólnoty przepisy WKC, uznając, że jest on źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Takie działanie znajdowało nadto oparcie w wynikającej z art. 2 Prawa celnego zasadzie, że wprowadzenie towaru na obszar celny Wspólnoty lub jego wyprowadzenie z tego obszaru celnego powoduje z mocy prawa powstanie obowiązków i uprawnień przewidzianych w przepisach prawa celnego, jeżeli przepisy prawa w tym umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej. W związku z powyższym bezzasadne są twierdzenia skarżącej, iż sąd administracyjny rozpoznając analogiczne sprawy zaakceptował tzw. "próżnię prawną". Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie zostały zastosowane właściwe przepisy prawa, tj. m.in. WKC, RWKC, które wbrew twierdzeniom skarżącej obowiązywały w dacie zgłoszenia celnego.Wskazać należy, iż elementem istotnym dla zastosowania właściwych przepisów odnoszących się do długu celnego, a co za tym idzie odpowiedniej procedury celnej jest chwila przyjęcia zgłoszenia celnego (rozumianego jako data przedstawienia organowi celnemu stosownego dokumentu SAD). Z uwagi na okoliczność, iż zgłoszenia dokonano […] czerwca 2004 r., a Skarżąca nie kwestionuje tożsamości obowiązku, jaki wykonała w czasie, gdy przepisy nie były jeszcze prawidłowo opublikowane z tymi, które wynikały z przepisów po prawidłowej publikacji, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, uiszczone należności uznać należy za prawnie należne i jako takie, uwzględniając wytyczne zawarte w powołanym wyroku ETS, niepodlegające weryfikacji.Wzruszenia zaskarżonej decyzji nie uzasadniają również podniesione przez skarżącą zarzuty dotyczące naruszenia wskazanych w skardze przepisów Ordynacji podatkowej. Analiza akt postępowania nie potwierdza bowiem, aby zaskarżona decyzja została wydana w wyniku wadliwie przeprowadzonego postępowania dowodowego charakteryzującego się brakiem staranności, które miałoby w konsekwencji doprowadzić do błędnie ustalonego stanu faktycznego sprawy. W ocenie Sądu organy celne działały zgodnie z zasadą praworządności i na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Dopełniły powinności tak wyczerpującego zgromadzenia materiału dowodowego, jak i prawidłowej jego oceny, nie naruszając w tym względzie podstawowej zasady postępowania dowodowego, tj. zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 191 Ordynacji podatkowej. Ocena zebranych w sprawie dowodów znalazła swój wyraz w uzasadnieniu skarżonej decyzji i zdaniem Sądu jest ona zgodna z prawem. Oceny tej nie zmienia treść załącznika do protokołu stanowiącego w istocie podtrzymanie dotychczasowego stanowiska strony.Mając powyższe na uwadze Sąd nie znalazł podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji i na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.