Sygnatura:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2010-09-07
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Treść wyniku:
umorzono postępowanie sądowe w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowiono adwokata
Sędziowie:
Grzegorz Karcz /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie – Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku T. P. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego adwokata w sprawie ze skargi T. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 14 czerwca 2010 r. nr […] w przedmiocie wstrzymania świadczenia niepieniężnego w postaci opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne postanawia: I. umorzyć postępowanie w części obejmującej żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, II. przyznać skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym ustanawiając dla niego adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka.
Uzasadnienie wyroku
Pismem datowanym na dzień 25 października 2010 r. skarżący zwrócił się o "zwolnienie od kosztów sądowych i przydzielenie obrońcy z urzędu w sprawie sygn. III SA/Kr 959/10 oraz III SA/Kr 960/10" (vide: akta III SA/Kr 959/10). Następnie działając w wykonaniu zarządzenia z dnia 3 listopada 2010 r. nadesłał podpisany urzędowy formularz "PPF" w którym oświadczył, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem. Objaśniając swoją sytuację rodzinną podał w nim, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z matką. Określając majątek swego gospodarstwa domowego uwidocznił, że w jego skład wchodzi mieszkanie o powierzchni 35 m2 i nieruchomość rolna o powierzchni 25 arów (1/4 ha). Nie posiada zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Nie ma dochodów.Uzasadniając swoje starania zaakcentował że jest osobą z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Wymienił dolegliwości zdrowotne z którymi się boryka. Nadmienił że w przeciągu trzech ostatnich lat przeszedł kilka operacji szpitalnych. Podniósł, że od 15 lutego 2010 r. odbywa karę pozbawienia wolności, której koniec przypada na dzień 13 sierpnia 2011. Jest obciążony alimentami na dwoje dzieci. Przebywając w zakładzie karnym pracował przez trzy miesiące nieodpłatnie. Powiada, że czyni starania o pracę ale jest to trudne. Twierdzi, że ze strony rodziny nie może liczyć na pomoc. Z żoną jest po rozwodzie, ojciec nie żyje a matka ma zbyt niską emeryturę ponadto choruje i ma kłopoty z poruszaniem.Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:Zacząć wypada od tego, że skoro w piśmie datowanym na dzień 25 października 2010 r. skarżący zwrócił się o "zwolnienie od kosztów sądowych i przydzielenie obrońcy z urzędu" to – uwzględniając jego możliwości intelektualne – nawet jeśli nie poczynił stosownych zakreśleń w rubryce 4 wypełnionego na żądanie formularza "PPF" i tak w przedstawionym układzie procesowym przyjąć należy, że rzeczywistą treścią żądania skarżącego stanowi wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie kwalifikowanego pełnomocnika opłacanego przez Skarb Państwa. Uwzględniając charakter sprawy w rachubę wchodzi do adwokat lub radcy prawnego. Skarżący pozostawił wybór jego rodzaju gestii orzekającego. Określenie "obrońca" wskazuje jednak bardziej na adwokata.Odnosząc się do tak rozumianego wniosku należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a) ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie ciąży na stronie skarżącej działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Przedmiotem skargi w niniejszym postępowaniu jest orzeczone przez organy wstrzymanie pomocy w postaci opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. W postępowaniu sądowoadministracyjnym przedmiot skargi opatrzono symbolem "6329" (vide: zarządzenie z 7 września 2010 r.) opisywanym przez załącznik nr 1 do zarządzenia Prezesa NSA z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie ustalenia zasad biurowości w sądach administracyjnych jako sprawa z zakresu pomocy społecznej. W konsekwencji uznania, że skarżący korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych – co oznacza całkowite zwolnienie strony z obowiązku wnoszenia zarówno opłat sądowych jak i ponoszenia wydatków – jego wniosek należało uznać za bezprzedmiotowy a w związku z tym postanowiono jak w sentencji działając na zasadzie art. 161 §1 pkt. 3 ppsa w związku z art. 258 §1 i §2 pkt. 7 ppsa.Bezprzedmiotowość wniosku o zwolnienie od kosztów pozostaje bez wpływu na drugie z żądań a mianowicie ustanowienia kwalifikowanego pełnomocnika. Zgodnie z aktualnymi poglądami doktryny sąd nie jest związany żądaniem strony zawartym we wniosku o przyznanie pomocy byleby tylko nie wyszedł ponad żądanie strony (por. komentarz J.P Tarno do art. 246 w : Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004). W sytuacji więc gdy strona domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, sąd może przyznać jej to prawo w zakresie częściowym obejmującym tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika (art. 245 §3 in fine ppsa). Oczywiście pod warunkiem, złożenia oświadczenia, którym strona wykaże, że nie jest wstanie ponieść opłat za jego czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 §1 pkt. 2 ppsa).Skarżący złożył oświadczenie o jakim mowa w art. 252 ppsa. Oświadczenie to należy uznać za wystarczające do oceny jego aktualnych możliwości płatniczych. Niewielkie nieścisłości są bez znaczenia bo przy braku bieżących dochodów, konieczność wygospodarowania potrzebnych sum na koszty pełnomocnika z wyboru stanowi problem dla osoby osadzonej w zakładzie karnym, która wcześniej utrzymywała się z pomocy społecznej. Okoliczność, że należy do niego 35 mieszkanie i niewielka nieruchomość rolna nie zmienia tego spojrzenia. Przy tym wszystkim nie można też tracić z pola widzenia tej części wyjaśnień gdzie skarżący wskazuje na swoje i matki problemy zdrowotne. Skoro zaś nie budzi wątpliwości, że aktualnie skarżący nie jest w stanie ponieść kosztów pełnomocnika z wyboru bo przekracza to jego możliwości a na pomoc rodziny liczyć nie może to należało ustanowić dla skarżącego adwokata z urzędu. Rozstrzygnięcie takie uwzględnia status skarżącego zabezpieczając gwarantowane mu konstytucją prawo do sądu. Nadto wspiera zasadę równości broni – będącą jednym z elementów szerszej koncepcji rzetelnego procesu – która wymaga, aby każda ze stron miała daną rozsądną możliwość przedstawienia swojej sprawy na zasadach, które nie stawiają jej w bardziej niekorzystnej sytuacji niż jej przeciwnika procesowego co także oznacza daną stronom możliwość zapoznania się i ustosunkowania do całości materiału dowodowego lub poczynionych oświadczeń. Na gruncie rozstrzyganego przypadku ma to znaczenie pierwszorzędne gdyż osadzenie skarżącego w zakładzie karnym stawia go w gorszej pozycji procesowej względem strony przeciwnej. Nie można bowiem tracić z pola widzenia, że – via facti – pozbawiony jest możliwości nieskrępowanego przeglądania akt sprawy czy dostępu do interesujących go przepisów, literatury fachowej i orzecznictwa. Okoliczność, na ile pozostaje odpowiedzialny za taki stan rzeczy ma w tym aspekcie znaczenie drugorzędne.Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punkcie drugim sentencji na podstawie art. 246 §1 pkt. 2 ppsa w związku z art. 245 §3 ppsa.
Powrót do