Sygnatura:
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne:
Wstrzymanie wykonania aktu
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2010-07-02
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Odmówiono wstrzymania wykonania aktu
Sędziowie:
Mirosław Kupiec /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosław Kupiec po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym dnia 20 grudnia 2010 r. sprawy ze skargi D. J. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […] r. Nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług w kwestii wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji postanawia odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.

Uzasadnienie wyroku

Strona skarżąca zaskarżyła decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […] r., którą organ ten utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia […] r. określającą D. J. zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za […] 2004 r. w wysokości […] zł.W skardze z dnia 31 maja 2010 r. pełnomocnik strony skarżącej adw. J. J. zawarł między innymi wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji powołując się na "ważny interes strony i okoliczność, że wykonania zaskarżonej decyzji może spowodować trudne do odwrócenia skutki". W uzasadnieniu skargi pełnomocnik wskazywał na nieprawidłowości jakie wystąpiły w niniejszej sprawie.Po wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego pełnomocnik w imieniu strony złożyła wniosek z dnia 21 lipca 2010 r. o przyznanie prawa pomocy. W oświadczeniu majątkowym strona podała między innymi, że ma na utrzymaniu dwoje dzieci, a mąż po rozpoczęciu działalności gospodarczej nie osiągnął jeszcze dochodu. Jeśli chodzi o majątek, to strona wskazała, że ani ona, ani żadna osoba pozostająca we wspólnym gospodarstwie nie posiada żadnej nieruchomości, ruchomości, oszczędności, czy dochodów pozwalających na pokrycie kosztów postępowania. Oświadczyła też, że zamieszkuje wraz z rodziną u brata męża w mieszkaniu komunalnym, a środki na pokrycie i utrzymanie rodziny pochodzą od rodziców.Pismem z dnia 4 sierpnia 2010 r. referendarz sądowy wezwał pełnomocnika strony skarżącej do nadesłania szeregu dokumentów, mających zobrazować rzeczywisty i aktualny stan majątkowy strony. Wezwanie to miało na celu uzupełnienie i udokumentowanie danych zawartych we wniosku o prawo pomocy.W odpowiedzi na to wezwanie strona nadesłała dowody potwierdzające brak osiągania jakichkolwiek dochodów w 2009 r. i z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.Postanowieniem z dnia 10 września 2010 r. referendarz sądowy przyznała prawo pomocy poprzez zwolnienie z obowiązku uiszczania kosztów sądowych.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Jak stanowi art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm., zwaną dalej P.p.s.a.) (pogrubienia Sądu) sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.Z przepisu tego wynika, że sąd może wstrzymać wykonanie danego aktu administracyjnego uzależniając to od zdarzeń przyszłych, będących spodziewanym skutkiem wykonania aktu lub czynności albo w drodze egzekucji administracyjnej, albo w wyniku działań osób trzecich realizujących swoje uprawnienia lub obowiązki. "Niebezpieczeństwo" zaistnienia "znacznej szkody" i "trudnych do odwrócenia skutków" musi wynikać z racjonalnej oceny zakresu, zasad i trybu wykonania aktu w czasie zawisłości skargi w danej sprawie sądowoadministracyjnej.Tym samym, aby taka ocena sądu nastąpiła, zainicjowana złożonym wnioskiem o wstrzymanie, strona winna uzasadnić ten wniosek powołując się na określone okoliczności faktyczne ewentualnie uprawdopodobnić możliwość ich wystąpienia, działając we własnym interesie. Przytoczenie jedynie treści powyższego przepisu, jak i brak szczegółowego uzasadnienia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji uniemożliwia jego merytoryczną ocenę w ramach zasady skargowości. Sąd jednak z urzędu uwzględnia okoliczności mające związek ze złożonym wnioskiem, które wynikają z akt sprawy.Pojęcia "znacznej szkody" i "trudnych do odwrócenia skutków" jako zwroty niedookreślone wymagają konkretyzacji w danych sytuacjach. Przyjmuje się, że przy przesłance "znacznej szkody" chodzi o taką szkodę (majątkową a także niemajątkową), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego świadczenia lub jego wyegzekwowania ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Będzie to miało miejsce w takich wypadkach, gdy grozi utrata przedmiotu świadczenia, który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony jakimś innym przedmiotem, a jego wartość nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego lub gdyby zachodziło niebezpieczeństwo poniesienia straty na życiu i zdrowiu (postanowienie NSA z dnia 20.12.2004 r. sygn. akt GZ 138/04 oraz B. Dauter [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze, 2005, komentarz do art. 61).Wstrzymanie wykonania postanowieniem przez sąd oznacza, że przez swoje orzeczenie sąd zapewni stronie jedynie tymczasową ochronę prawną, a nie rozstrzyga sprawę merytorycznie.Ustosunkowując się do wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, Sąd uznał, że wniosek ten nie może być uwzględniony, gdyż w jego uzasadnieniu nie wskazano na żadne okoliczności świadczące, że w danej sprawie zachodzi podstawa do zastosowania tej instytucji. Strona jest zobowiązana wskazać konkretne okoliczności, z których wynikałoby, że możliwym jest zaistnienie niebezpieczeństw wymienionych w cytowanym przepisie. Samo powoływanie się na niezgodność z prawem zaskarżonej decyzji i wskazanie ogólnie na przesłanki wstrzymania nie stanowi podstawy faktycznej uzasadniającej wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w toku postępowania sądowego.Sąd działając z urzędu i badając akta postępowania, w szczególności w części dotyczącej wnioskowanego prawa pomocy, również nie doszukał się dowodów wskazujących na wystąpienie podstaw do wstrzymania wykonania decyzji organu odwoławczego. Z przedłożonych dokumentów i oświadczeń strony wynika, że strona nie posiada żadnego majątku i nie osiąga dochodów, czyli nie posiada określonych praw w postaci wierzytelności, które mogłyby być przedmiotem ewentualnej egzekucji prowadzonej w oparciu o wydane w sprawie decyzje. W ten sposób trudno uznać, że mogą zaistnieć okoliczności wskazujące na powstanie znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków. Cała rodzina strony mieszka u osoby bliskiej i jest utrzymywana przez rodziców.Sama sytuacja ekonomiczna rodziny, opisana przez stronę, nie może być podstawą wstrzymania wykonania. Okoliczności dotyczące tej kwestii zostały wzięte pod uwagę w zakresie rozpatrywania wniosku o przyznanie prawa pomocy. Podkreślić przy tym należy, że samo zwolnienie z obowiązku uiszczania kosztów sądowych nie przesądza zasadności wstrzymania, ponieważ przesłanki tych dwóch instytucji są odmienne.Odmowa wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu nie pozbawia jednak strony prawa do składania kolejnego takiego wniosku wraz z jego właściwym uzasadnieniem.Natomiast w tym stanie faktycznym i prawnym Sąd, działając na podstawie art. 61 § 3 "a contrario" P.p.s.a., postanowił odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.