Sygnatura:
6180 Wywłaszczenie nieruchomości i odszkodowanie, w tym wywłaszczenie gruntów pod autostradę
Hasła tematyczne:
Nieruchomości
Skarżony organ:
Minister Budownictwa
Data:
2010-07-14
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Bogdan WolskiMirosław Gdesz /przewodniczący sprawozdawca/Przemysław Żmich
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosław Gdesz (spr.) Sędziowie WSA Bogdan Wolski WSA Przemysław Żmich Protokolant Zbigniew Dzierzęcki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2010 r. sprawy ze skargi S. T. i W. W. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia […] maja 2010 r. nr […] w przedmiocie wznowienia postępowania oddala skargę.
Uzasadnienie wyroku
I. Stan faktyczny1. Wnioskiem z dnia 15 października 2008 r. (data wpływu do […] Urzędu Wojewódzkiego) S. K. zwróciła się do Wojewody[…] o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją tego organu z dnia […] lutego 2007 r. nr […] o nabyciu przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, położonej w obrębie […]. , gm. S., oznaczonej katastralnie jako działka nr [..] o pow. […] ha przeznaczoną pod rozbudowę drogi krajowej nr […] oraz ustaleniu odszkodowania z tego tytułu w wysokości […] zł. Do pisma wnioskodawczyni dołączyła odpis postanowienia Sądu Rejonowego w L. z dnia […] lipca 2008 r. sygn. akt I […] stwierdzającego, że P. K. nabył przez zasiedzenie z dniem […] stycznia 1988 r. własność przedmiotowej nieruchomości oraz odpisy postanowień, z których wynika że jego spadkobierczyniami są W. K. (obecnie W.) oraz S. K.2. W dniu 22 stycznia 2009 r. do Ministerstwa Infrastruktury wpłynęło wystąpienie obu spadkobierczyń P. K.(dalej powoływane jako skarżące) o wznowienie na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 kpa postępowania zakończonego powołaną decyzją Wojewody […] z dnia […] lutego 2007 r.3. Postanowieniem z dnia […] marca 2009 r. nr […] Wojewoda […] wznowił postępowanie i decyzją z dnia […] listopada 2009 r. nr […] uchylił własną decyzję z dnia […] lutego 2007 r. oraz orzekł o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa przedmiotowej nieruchomości i ustaleniu odszkodowania na rzecz skarżących w łącznej kwocie […] zł .4. Od powyższej decyzji Wojewody odwołał się Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.5. W wyniku rozpatrzenia tego odwołania Minister Infrastruktury decyzją z dnia […] maja 2010 r. nr […] uchylił decyzję Wojewody […] z dnia […] listopada 2009 r. i umorzył postępowanie przed organem pierwszej instancji. Minister wskazał, że stosownie do treści art. 148 § 2 kpa termin na złożenie podania o wznowienie postępowania wynosi jeden miesiąc od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Powołana decyzja z dnia […] lutego 2007 r. została podana do publicznej wiadomości przez obwieszczenie, które było wywieszone w Urzędzie Miasta i Gminy w S. od dnia 27 lutego do 12 marca 2007 r. Tym samym istniej domniemania, że decyzja została doręczona w dniu 12 marca 2007 r. (w decyzji Minister mylnie podaje 2008 r.). Natomiast S. K. wniosek o wznowienie złożyła dopiero w dniu 15 października 2008 r. Wprawdzie twierdzi ona, że o decyzji dowiedziała się dopiero w dniu 7 października 2008 r. – jednak twierdzeniu temu należy odmówić wiarygodności. Z kolei druga W. W. wniosek o wznowienie postępowania złożyła dopiero w dniu 22 stycznia 2009 roku. Przy tym skarżąca wyjaśniła, że o decyzji dowiedziała się na początku października 2008 roku.W związku z powyższym Minister uznał, że strony nie zachowały miesięcznego terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania i Wojewoda powinien odmówić wznowienia postępowania. Mając na uwadze, że pomimo to Wojewoda wznowił postępowanie, należało uchylić decyzję tego organu i umorzyć wadliwie wznowione postępowanie.II. Zarzuty zawarte w skardze i stanowisko organu1. Skarżące nie zgodziły się z powyższą decyzją Ministra i wniosły na nią skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W skardze zarzuciły naruszenie art. 7 kpa, ponieważ Minister nie dokonał dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, a także z dokonanych ustaleń wyprowadził błędne wnioski. Skarżące wyjaśniły, że do dnia stwierdzenia prawomocności postanowienia o zasiedzeniu tj. […] września 2009 r. nie mogły złożyć wniosku o wznowienie postępowania. Dopiero od tej daty ich zdaniem zaczął biec termin do złożenia wniosku. Ponadto zdaniem skarżących nie ustalono w jakiej dacie został złożony wniosek przyjmując, że data jego wpływu jest datą jego wniesienia.2. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości swoje stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.III. Uzasadnienie prawneWojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:1. Sąd administracyjny dokonał kontroli zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zbadał, czy organ administracji, orzekając w sprawie, nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Należy dodać, że zgodnie z treścią art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm., dalej powoływana jako "ppsa") Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi. Dokonując w tych graniach oceny prawnej Sąd uznał, że skarga jest nieuzasadniona.2. W pierwszej kolejności wskazać należy, że kluczowa dla całej sprawy decyzja wywłaszczeniowo-odszkodowawcza Wojewody […] z dnia […] lutego 2007 r. została wydana w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach i trybie przygotowania inwestycji w zakresie dróg krajowych – Dz. U. Nr 80 poz. 721 ze zm. (obecnie ustawa o szczególnych zasadach i trybie przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych – tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 193 poz. 1194 ze zm.). Przy tym wywłaszczenia dokonano traktując przedmiotową nieruchomość jako nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym.3. Wywłaszczanie nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym to szczególny tryb nabywania nieruchomości na cele publiczne. Zgodnie z definicją zawartą w art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102 poz. 651 ze zm.; dalej ugn) przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym “rozumie się nieruchomość, dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić osób, którym do nieruchomości przysługują prawa rzeczowe". W takim przypadku przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego z uwagi na to, że nie ma możliwości przeprowadzenia rokowań, zastępuje się je informacją o zamiarze wywłaszczenia nieruchomości, która to informacja zostaje podana do informacji w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości oraz przez ogłoszenie w prasie o zasięgu ogólnopolskim (art. 114 ust. 3 ugn). Zgodnie z art. 118a ust. 1 ugn jeżeli, w terminie tych dwóch miesięcy nie zostały ustalone osoby, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje decyzję o nabyciu własności nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego, wnioskującą o wywłaszczenie. Nabycie prawa własności następuje z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna. Decyzja taka podlega ogłoszeniu w trybie określonym w art. 49 kpa tj. przez obwieszczenie.4. Przepis art. 118a ust. 1 ugn zawiera jednoznaczną zasadę – że jeżeli osoby, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości nie zgłosiły swojego udziału w terminie 2 miesięcy od daty obwieszczenia zamiaru wywłaszczenia – nieruchomość jest traktowana jak nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym. Zgłoszenie się więc właścicieli, po tej dacie, nie ma już żadnego znaczenia dla samego postępowania wywłaszczeniowego. Z istoty takiego postępowania wynika, że nie występują w nim podmioty pozbawiane prawa do nieruchomości.5. W związku z powyższym za niedopuszczalne należy uznać występowanie w oparciu o art. 145 § 1 pkt 4 kpa o wznowienie postępowania wywłaszczeniowego prowadzonego wobec nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym przez osoby, które po wydaniu decyzji uzyskały potwierdzenie tytułu prawnego do nieruchomości. W postępowaniu prowadzonym bez udziału wywłaszczanych nie może być mowy o stronach, które powinny brać w nim udział. Już z tego powodu należało odmówić wznowienia postępowania, gdyż istnieje tu przeszkoda przedmiotowa. Nie ma bowiem możliwości aby strona bez własnej winy nie uczestniczyła w takim postępowaniu.6. Natomiast w sytuacji, kiedy w sposób błędny zastosowano tryb określony w art. 118a ugn osobie pozbawionej prawa do nieruchomości przysługuje prawo wystąpienia o stwierdzenie nieważności takiej decyzji. Również jeżeli skarżące uważają, że decyzja z dnia […] lutego 2007 r. narusza prawo poprzez przyznanie zbyt niskiego odszkodowania – mogą wystąpić o stwierdzenie nieważności takiej decyzji do Ministra Infrastruktury.7. W ocenie Sądu nawet gdyby formalnie dopuścić możliwość wystąpienia przez skarżące z podaniem o wznowienie postępowania zakończonego powołaną decyzją Wojewody […] to i tak podanie to zostało złożone z naruszeniem terminu określonego w art. 148 § 2 kpa. Bez znaczenia są wszelkie wyjaśnienia dotyczące tego, kiedy skarżące dowiedziały się o decyzji. Powołana decyzja została ogłoszona publicznie poprzez obwieszczenie i od tej daty tj. 12 marca 2007 r. zaczął biec termin do złożenia wniosku o wznowienie.8. Wskazać należy, że w myśl art. 148 § 2 kpa termin do złożenia podania o wznowienie postępowania z przyczyny określonej w art. 145 § 1 pkt 4 kpa biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Artykuł ten nie wymaga dla otwarcia biegu terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania z przyczyny określonej w art. 145 § 1 pkt 4 kpa faktu doręczenia decyzji, której dotyczy żądanie wznowienia. Bieg terminu rozpoczyna się w dacie powzięcia przez stronę wiadomości o istnieniu danej decyzji. Istotne jest to, aby do strony dotarła wiadomość o wydaniu decyzji i o zawartym w niej rozstrzygnięciu, niezależnie nawet od źródła, z którego pochodzi informacja. Natomiast z treści z art. 49 kpa wynika, iż strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej w formie obwieszczenia lub innej formie publicznego ogłaszania tylko wówczas, gdy upoważnia go do tego przepis szczególny. Doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia. Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, iż nie było możliwe w przedmiotowej sprawie rozdzielenie tych dwóch zdarzeń tj. momentu ogłoszenia (doręczenia) decyzji wywłaszczeniowo-odszkodowawczej oraz dowiedzenia się przez stronę o jej wydaniu. Daty te są tożsame.9. Okoliczność, że postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia stało się prawomocne dopiero we wrześniu 2009 r. nie ma żadnego znaczenia dla biegu terminu o wznowienie postępowania. Nie ma jakichkolwiek przesłanek prawnych aby uznać, że dopiero od tej daty zaczął biec termin do złożenia wniosku o wznowienie – naruszałoby to jednoznaczną treść art. 148 § 2 Kpa.10. Również data złożenia podania o wznowienie postępowania jest jednoznaczna -jest to 13 października 2008 r. co wynika z daty pieczątki urzędu pocztowego, w którym wniosek ten został nadany. W związku z powyższym zarzuty skargi dotyczące nie ustalenia daty złożenia wniosku są niezrozumiałe dla Sądu. Powoływanie się zatem przez organ na datę wpływu a nie złożenia tego wniosku nie ma w okolicznościach sprawy żadnego znaczenia. Termin do złożenia wniosku został bowiem przekroczony o 18 miesięcy.W związku z powyższym należy podzielić argumenty przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, natomiast zarzuty zawarte w skardze nie zasługują na uwzględnienie.Z tych względów, na podstawie art. 151 ppsa skargę jako nieuzasadnioną należało oddalić.