Sygnatura:
6343 Świadczenia pieniężne z tytuły pracy przymusowej
Hasła tematyczne:
Kombatanci
Skarżony organ:
Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Data:
2010-08-30
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Izabela Bąk-MarciniakMaciej DybowskiTomasz Grossmann /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Maciej Dybowski Sędziowie WSA Izabela Bąk – Marciniak WSA Tomasz Grossmann (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2011 r. sprawy ze skargi D. W. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia […] czerwca 2010 r., nr […] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji odmawiającej przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego oddala skargę

Uzasadnienie wyroku

Wnioskiem z dnia […] grudnia 2005 r. D. W. wystąpiła o przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego określonego w ustawie z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395 z późn. zm.; dalej jako: "ustawa"). Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (dalej jako: "Kierownik UdSKiOR") decyzją z […] lutego 2006 r. nr […], utrzymaną w mocy decyzją tego organu z dnia […] kwietnia 2006 r. Nr […], orzekł o odmowie przyznania wnioskowanego świadczenia.Pismem z dnia […] marca 2010 r. D. W. wystąpiła z kolejnym wnioskiem o przyznanie przedmiotowego świadczenia, który Kierownik UdSKiOR zakwalifikował jako wniosek o uchylenie ww. decyzji własnej z dnia […] kwietnia 2006 r. w trybie art. 154 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.; dalej w skrócie: "k.p.a."). Decyzją z dnia […] maja 2010 r. Nr […], utrzymaną w mocy decyzją z dnia […] czerwca 2010 r. Nr […], Kierownik UdSKiOR odmówił uchylenia wcześniejszych decyzji własnych odmawiających przyznania ww. świadczenia. W uzasadnieniu organ podkreślił, że strona nie przedstawiła żadnych nowych dowodów i nie wskazała na jakiekolwiek okoliczności, by za wzruszeniem decyzji Kierownika UdSKiOR przemawiał interes społeczny lub słuszny interes strony. Zarazem wskazał, że nie kwestionuje w tym przypadku ciężkiej sytuacji strony w czasie wojny, lecz stwierdza jedynie fakt, iż nie został spełniony, zawarty w art. 2 pkt 2 lit. a ustawy, warunek deportacji do pracy przymusowej.W skardze na ostatnią z wymienionych decyzji Kierownika UdSKiOR, D. W. wyraziła niezadowolenie z treści tej decyzji oraz przytoczyła okoliczności faktyczne podnoszone już we wcześniejszych pismach. Jednocześnie skarżąca przyznając, iż nie była deportowana wraz z rodzicami, podkreśliła, że ta deportacja była dla niej z tego względu jeszcze bardziej dotkliwa.W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, powtarzając wcześniejsze argumenty.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następujeSąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi.Zgodnie z art. 1 §1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się kryterium legalności, dokonują zatem oceny zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. W myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, Nr 1270 z późn. zm.; dalej w skrócie "p.p.s.a."), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze.Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia, Sąd nie dopatrzył się naruszeń prawa, które skutkowałyby koniecznością uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji będącej przedmiotem skargi (art. 145 § 1 p.p.s.a.).Stan faktyczny ustalony przez Kierownika UdSKiOR znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym i jest w sprawie niesporny. Dlatego ustalenia te Sąd w całości podziela, uznając je za niewadliwe.Przechodząc do merytorycznej oceny zaskarżonej decyzji należy wskazać, że ustawa o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich – wykładana z uwzględnieniem skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009 r., sygn. akt K 49/07 (OTK-A 2009/11/169), orzekającego o częściowej niekonstytucyjności art. 2 pkt 2 ww. ustawy – przewiduje w istocie dwie kategorie osób represjonowanych, którym przysługuje przedmiotowe świadczenie. Są to:1) osadzeni w obozach pracy przymusowej w okresie wojny w latach 1939-1945 z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych i religijnych (art. 2 pkt 1 ustawy),2) deportowani (wywiezieni) do pracy przymusowej na okres co najmniej 6 miesięcy w granicach państwa polskiego albo z terytorium państwa polskiego, w jego granicach sprzed dnia 1 września 1939 r., na terytorium:a) III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939-1945,b) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i terenów przez niego okupowanych w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. oraz po tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa polskiego w jego obecnych granicach(art. 2 pkt 2 ustawy, z uwzględnieniem skutków ww. wyroku TK).Osoba ubiegająca się o świadczenie pieniężne na podstawie przepisów przedmiotowej ustawy powinna zatem wykazać istnienie po swej stronie przesłanek uzasadniających zaliczenie jej do jednej z dwóch ww. kategorii osób represjonowanych.Należy podkreślić, że w przypadku deportacji (o której mowa w art. 2 pkt 2 ustawy) przesłanką przyznania świadczenia jest deportowanie (wywiezienie) do pracy przymusowej wnioskodawcy, a nie członków jego rodziny. W tym względzie skład orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku tut. Sądu z dnia 07 listopada 2007 r. (SA/Po 225/07, LEX nr 501595) – w myśl którego ustawa nie zakreśliła żadnych dalszych przesłanek pozwalających na poszerzenie podmiotów uprawnionych do świadczenia, w tym w szczególności objęcie nią dzieci pozostawionych na terenie Polski, pozbawionych bezpośredniej pieczy jednego z rodziców przebywających na deportacji – z tym uzupełnieniem, iż przytoczony pogląd można odpowiednio odnieść także do sytuacji, gdy dziecko zostało pozbawione pieczy obojga deportowanych rodziców.W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż skarżąca – co sama przyznaje w skardze – nie została wywieziona wraz z rodzicami, lecz okres okupacji spędziła w rodzinnej miejscowości […]. Zatem cierpienia (dolegliwość), jakich z tego powodu doznała, nie stanowiły "represji" w rozumieniu ustawy, a w szczególności nie były "deportacją" w znaczeniu jej art. 2 pkt 2. Dlatego organ prawidłowo przyjął, że brak jest w niniejszej sprawie podstaw prawnych do przyznania dochodzonego świadczenia pieniężnego, a więc i do zmiany wcześniejszych decyzji odmawiających D. W. tego świadczenia. Wobec powyższego powołanie się w skardze na istnienie interesu społecznego lub słusznego interesu strony we wzruszeniu zaskarżonej decyzji nie może w tym przypadku odnieść zamierzonego skutku. Jak bowiem trafnie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 lipca 2008 r. (IV SA/Wa 835/08, LEX nr 512296), ostateczne granice tak interesu społecznego, jak i słusznego interesu strony, wyznacza obowiązujący porządek prawny. Nie można więc uzasadnić zmiany ostatecznej decyzji w trybie art. 154 k.p.a. interesem społecznym lub słusznym interesem strony, jeżeli taka zmiana byłaby sprzeczna z prawem.Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.