Sygnatura:
6539 Inne o symbolu podstawowym 653
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/ZUS
Data:
2010-12-10
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp.
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Alina RzepeckaJoanna Wierchowicz /sprawozdawca/Stefan Kowalczyk /przewodniczący/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stefan Kowalczyk Sędziowie Sędzia WSA Alina Rzepecka Sędzia WSA Joanna Wierchowicz (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Baczuń po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2011 r. sprawy ze skargi Prokuratora Okręgowego na postanowienie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia […] r. nr […] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia […] r. znak […] oddala skargę.

Uzasadnienie wyroku

I SA/Go 1271/10UzasadnienieProkurator Okręgowy wniósł skargę na postanowienie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału z dnia […] października 2010r. w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia […] kwietnia 2010r. w przedmiocie objęcia ubezpieczeniami społecznymi W.A..Z akt sprawy wynika następujący stan faktyczny:Decyzją z dnia […] kwietnia 2010r. znak: […] Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział, po rozpatrzeniu sprzeciwu Prokuratora Okręgowego od decyzji z dnia […] października 2006r. o objęciu W.A. ubezpieczeniami społecznymi, odmówił stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej z dnia […] października 2006r. nr […]. Powyższa decyzja została doręczona Prokuratorowi Okręgowemu w dniu 8 kwietnia 2010r. wraz z pouczeniem o możliwości wniesienia w terminie 14 dni od jej otrzymania odwołania do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału.W dniu 21 kwietnia 2010r. Prokurator Okręgowy wniósł od decyzji z dnia […] kwietnia 2010r. odwołanie do Sądu Okręgowego za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w związku z czym organ rentowy przesłał akta sprawy Sądowi Okręgowemu. Termin do wniesienia odwołania upłynął z dniem 22 kwietnia 2010r.Prawomocnym postanowieniem z dnia […] lipca 2010r. sygn. akt IV.U. 1658/10 Sąd Okręgowy przekazał sprawę do rozpoznania Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako organowi właściwemu w sprawie zaś akta sprawy przesłał do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia […] września 2010r.Postanowieniem z dnia […] października 2010r. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia […] kwietnia 2010r.Na powyższe rozstrzygnięcie Prokurator wniósł skargę do tutejszego Sądu. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, tj. art. 134 kpa w zw. z art. 129 § 2 kpa, które miało istotny wpływ na wynik sprawy polegające na wadliwym uznaniu, że przesłanie odwołania w trybie pośrednim w terminie 14 dni od otrzymania decyzji organu, który wydał decyzję i nieprawidłowo określając właściwość rzeczową – przesłał to odwołanie do "organu odwoławczego" na podstawie art. 133 kpa – nastąpiło z uchybieniem terminu do wniesienia odwołania.W motywach skargi Prokurator podniósł, iż organ rentowy I instancji powinien, zgodnie z dyspozycją art. 133 kpa, w przypadku stwierdzenia niewłaściwości rzeczowej odwołania przesłać je właściwemu organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Ponadto organ administracji publicznej ma obowiązek badania swojej właściwości do załatwienia sprawy, a w przypadku uznania się niewłaściwym niezwłocznie przekazać podanie strony do organu właściwego – tj. Prezesa ZUS, czego nie uczynił. W ocenie Prokuratora powyższe wskazuje, iż nie uchybił on terminowi do wniesienia odwołania.W odpowiedzi na skargę organ rentowy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację wyrażoną w zaskarżonym postanowieniu.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżone postanowienie z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tego postanowienia.Dodać również należy, że stosownie do art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Z przepisu tego wynika, że niezależnie od zarzutów podniesionych w skardze sąd z urzędu bada, czy nie nastąpiło naruszenie prawa materialnego lub procesowego skutkujące koniecznością usunięcia zaskarżonego aktu z obrotu przez jego uchylenie lub stwierdzenie nieważnościDokonana w tak zakreślonych ramach kontrola zaskarżonego postanowienia pozwalała na przyjęcie, że zaskarżone postanowienie jest zgodne z prawem. Skarga nie zasługiwała zatem na uwzględnienie.Zgodnie z art. 129 § 2 kpa odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia stronie decyzji administracyjnej. Termin określony w tym przepisie jest terminem prekluzyjnym dla strony, a zatem jego uchybienie powoduje, że czynność prawna podjęta przez stronę po jego upływie jest bezskuteczna. Warunkiem skuteczności czynności prawnej – wniesienia odwołania – jest zachowanie ustawowego terminu do jej dokonania. Uchybienie ustawowego terminu powoduje bezskuteczność odwołania. Organ odwoławczy obowiązany jest w postępowaniu wstępnym zbadać, czy odwołanie wniesione zostało w terminie przewidzianym w art. 129 § 2 kpa. Każde uchybienie terminu do wniesienia odwołania powoduje, że organ odwoławczy ma obowiązek stwierdzić to uchybienie wydając postanowienie przewidziane w art. 134 kpa, chyba że strona wnosi o przywrócenie uchybionego terminu.W przedmiotowej sprawie Prokurator Okręgowy otrzymał decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału z dnia […] kwietnia 2010r. – w dniu 8 kwietnia 2010r. Wraz z ww. decyzją skarżący otrzymał również prawidłowe pouczenie organu rentowego o możliwości wniesienia odwołania od niniejszej decyzji do Prezesa ZUS za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału. Powyższe nie było sporne w sprawie.Tymczasem jak wynika z akt administracyjnych Prokurator Okręgowy nie zastosował się do prawidłowego pouczenia zawartego w decyzji organu rentowego I instancji i w dniu […] kwietnia 2010r. skierował do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odwołanie od decyzji z dnia […] kwietnia 2010r. za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału.Stosownie do treści art. 65 § 2 kpa, jeżeli podania (w tym przypadku odwołania) nie skierowano do właściwego organu, tylko wówczas uważa się je za wniesione z zachowaniem przypisanego terminu, gdy przed jego upływem zostało wniesione w niewłaściwym organie. To ostatnie sformułowanie wyłącza zastosowanie normy zawartej w tym przepisie do instytucji innych niż organy administracji publicznej, w tym do sądów powszechnych. Zatem jak miało to miejsce w przedmiotowej sprawie, złożenie odwołania w ustawowym terminie, ale do sądu powszechnego (Sądu Okręgowego) nie korzysta z dobrodziejstwa przepisu art. 65 § 2 k.p.a., gdyż przepis ten dotyczy złożenia podania wyłącznie do organów administracji publicznej (por. wyrok NSA z dnia 9 października 2008 r. sygn. akt I OSK 656/08). Skoro sąd powszechny nie jest organem administracji publicznej, do postępowania przed nim nie stosuje się przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, poza przypadkami wskazanymi w przepisach prawa. Zatem o zachowaniu terminu do wniesienia odwołania decyduje wówczas data przekazania odwołania przez Sąd do organu właściwego, czyli Prezesa ZUS za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału.Postanowieniem z dnia […] lipca 2010 r Sąd Okręgowy przekazał sprawę do rozpoznania Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niniejsza sprawa została przesłana do organu rentowego I instancji już po upływie ustawowego terminu do wniesienia odwołania. Ustawowy termin do wniesienia odwołania upłynął dniu 22 kwietnia kwietnia 2010r. Wobec tego odwołanie Prokuratora od decyzji z dnia […] kwietnia 2010r. zasadnie zostało uznane przez organ rentowy za wniesione z uchybieniem ustawowego czternastodniowego terminu do jego wniesienia.Sąd nie zgodził się z zarzutami Prokuratora zawartymi w skardze, iż skoro organ dostrzegł niewłaściwość rzeczową odwołania powinien przekazać odwołanie do organu właściwego, czyli Prezesa ZUS. Przede wszystkim Sąd zwraca uwagę, iż zgodnie z treścią art. 65 § 1 kpa, jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego. Przepis ten nakłada zatem obowiązek kontroli właściwości do rozstrzygania danej sprawy administracyjnej na organ, do którego pismo zostało wniesione, a więc do którego zostało skierowane, celem jego rozpatrzenia. Z analizy wskazanego przepisu wynika, że tylko organ, do którego podanie (w tym przypadku odwołanie) skierowano, bada, czy dysponuje zdolnością prawną, a zatem czy jest właściwy do załatwienia sprawy stanowiącej jego przedmiot. Negatywny wynik badania swojej właściwości skutkuje bądź przekazaniem w formie postanowienia sprawy organowi właściwemu bądź zwróceniem podania wnoszącemu z odpowiednim pouczeniem (art. 65 § 1 i 2 kpa). Z odwołania Prokuratora bezspornie wynikało, że zostało ono skierowane do Sądu Okręgowego. Zatem, to nie organ rentowy I instancji, ale Sąd zobowiązany był do zbadania swojej właściwości w sprawie stanowiącej przedmiot żądania. Organ natomiast prawidłowo, kierując się dyspozycją art. 133 kpa, przesłał odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu wskazanemu w odwołaniu przez Prokuratora, czyli Sądowi Okręgowemu.W ocenie Sądu konieczność przekazania odwołania do Sądu Okręgowego wynikała z samego faktu jego skierowana do tegoż Sądu, jak również z dyspozycji art. 133 kpa. Podkreślić przy tym należy, że Prokurator w odwołaniu konsekwentnie podnosił, iż odwołanie od decyzji w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji organu rentowego należy do kompetencji sądu powszechnego. Z takim poglądem Prokuratora Sąd się nie zgodził, ponieważ sprawa dotycząca ubezpieczenia społecznego W.A. zakończona została decyzją ostateczną organu rentowego I instancji, a zatem zastosowanie względem niej trybu nadzwyczajnego winno odbywać się w oparciu o przepisy kodeksu postępowania administracyjnego w trybie postępowania administracyjnego, a odwołanie od pierwszoinstancyjnej decyzji w tym zakresie winien rozpoznać organ administracyjny (w niniejszej sprawie Prezes ZUS) a nie sąd powszechny. Wobec tego, organ I instancji prawidłowo postąpił przesyłając odwołanie wraz aktami sprawy Sądowi Okręgowemu. Sąd Okręgowy natomiast stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i prawomocnym postanowieniem z dnia […] lipca 2010r. przekazał sprawę Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako organowi właściwemu w sprawie. Niniejsze nastąpiło już po upływie ustawowego terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia […] kwietnia 2010r.Wobec powyższego stwierdzić należy, iż pomimo prawidłowego pouczenia zawartego w decyzji organu z dnia […] kwietnia 2010r. Prokurator Okręgowy mylnie skierował odwołanie od w/w decyzji, tym samym uchybił ustawowemu terminowi wynikającemu z treści art. 129 § 2 kpa. Zasadnie zatem Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział na podstawie art. 134 kpa stwierdził uchybienie terminowi do wniesienia odwołania od w/w decyzji. Wskazać przy tym należy, iż zaskarżone postanowienie prawidłowo wydane zostało przez zastępcę Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który działał z upoważnienia Prezesa ZUS w imieniu Zakładu jako organu [art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2009r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) w zw. z § 2 ust. 2 pkt 2 statutu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lutego 2008r. w sprawie nadania statutu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U Nr 28, poz.164)].Uwzględniając całość przytoczonej argumentacji, skargę, jako pozbawioną uzasadnionych podstaw, należało oddalić (art. 151 p.p.s.a.)./-/ A. Rzepecka /-/ S. Kowalczyk /-/ J. Wierchowicz