Sygnatura:
6324 Rodzina   zastępcza,  pomoc na usamodzielnienie dla wychowanka rodziny zastępczej
Hasła tematyczne:
Pomoc społeczna
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2011-02-22
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Leszek Leszczyński /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Leszek Leszczyński po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H. D. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2011 r., sygn. akt II SA/Po 916/10 odrzucające wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi H. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia […] sierpnia 2010 r. nr […] w przedmiocie odpłatności za pobyt w rodzinie zastępczej postanawia oddalić zażalenie

Uzasadnienie wyroku

Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2011 r. sygn. akt II SA/Po 916/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił wniosek H. D. o przywrócenie terminu do wniesienia skargi w sprawie z jej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia […] sierpnia 2010 r. nr […] w przedmiocie odpłatności za pobyt w rodzinie zastępczej.W uzasadnieniu wskazano, że wskazany w art. 87 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) termin do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu zaczyna biec od ustania obiektywnej przeszkody uniemożliwiającej zachowania terminu do dokonania czynności. Ustanie przeszkody w przedmiotowej sprawie nastąpiło w momencie uzyskania przez adw. A. M.-P. w dniu 15 listopada 2010 r. wiadomości, iż została wyznaczona jako pełnomocnik z urzędu H. D.. Od tego momentu wyznaczony pełnomocnik był, zgodnie z art. 244 § 2 p.p.s.a., upoważniony do dokonywania w imieniu swojego mandanta wszelkich czynności w sprawie i miał rzeczywistą możliwość złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wraz z tą skargą.Sąd Wojewódzki zaznaczył, iż w rozpatrywanej sprawie przedmiotem wniosku jest przywrócenie terminu do wniesienia skargi na decyzję organu administracji, wobec której przygotowanie, sporządzenie oraz uzupełnienie jest znacznie mniej sformalizowane, niż sporządzenie skargi kasacyjnej. Skarżący, jak i jego pełnomocnik mogą również już po wniesieniu skargi, a przed jej rozpoznaniem, zwrócić się do sądu administracyjnego o rozważenie z urzędu innych – aniżeli wskazane w skardze – okoliczności i zarzutów. Dlatego zdaniem Sądu nie ma podstaw do odstąpienia od wykładni literalnej art. 87 p.p.s.a.Wobec powyższego należy stwierdzić, iż w niniejszej sprawie ostatnim dniem do złożenia wniosku o przywrócenie terminu był dzień 22 listopada 2010 r. Jakkolwiek rozpatrywany wniosek został złożony wraz z skargą w siedzibie sądu w tym właśnie dniu, to należy zauważyć, iż zgodnie z treścią art. 87 § 3 p.p.s.a. wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi.O zachowaniu siedmiodniowego terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, w przypadku złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi bezpośrednio do sądu będzie decydowała data nadania (złożenia) wniosku przez sąd do właściwego organu administracji.W związku z powyższym, wykonując zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II tut. Sądu, Sekretariat Wydziału II pismem z dnia 23 listopada 2010 r. przekazał Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w Poznaniu wniosek pełnomocnika H. D. o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wraz ze skargą na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia […] sierpnia 2010 nr […] jako mylnie skierowaną bezpośrednio do Sądu. Jak wynika z książki nadawczej Biura Podawczego tut. sądu ww. pismo wraz z skargą zostało nadane w dniu 24 listopada 2010 r. (k. 18 i 19 akt sądowych).W tej sytuacji dzień 24 listopada 2010 r. należało uznać za dzień złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, co oznacza, iż przekroczony został ustawowy terminu do jego skutecznego złożenia, który upływał w dniu 22 listopada 2010 r.W zażaleniu na powyższe postanowienie działająca z pełnomocnikiem H. D. zarzuciła Sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania art. 87 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2002 r. Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.) poprzez błędne przyjęcie, iż siedmiodniowy termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi liczony jest od dnia doręczenia pełnomocnikowi zawiadomienia o ustanowieniu go pełnomocnikiem z urzędu, podczas gdy termin ten winien być liczony od dnia, w którym pełnomocnik miał rzeczywistą możliwość wniesienia tego środka odwoławczego, tj. ,,od dnia doręczenia zawiadomienia o wyborze stronie przez pełnomocnika w celu umożliwienia kontaktu z klientem z urzędu lub upływem terminu do odbioru przez stronę takiego zawiadomienia, ale nie późniejszy jednak niż miesiąc licząc od dnia zawiadomienia go o ustanowieniu pełnomocnikiem strony".Jak podano dalej, zastosowanie literalnej wykładni przepisu art. 87 § 4 p.p.s.a. oznaczałoby, że termin do dokonania czynności, której uchybiono (w tym również sporządzenia i wniesienia skargi) przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu powinien zawsze zamykać się w ciągu 7 dni od daty, w której ustała przyczyna uchybienia terminu. Przyjęcie takiego założenia w praktyce prowadziłoby do ograniczenia pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu terminu do sporządzenia skargi do 7 dni, liczonego od momentu, w którym mógł on zaznajomić się ze sprawą. Ponadto stawiałoby to w uprzywilejowanej sytuacji pełnomocników ustanowionych w drodze wyboru.Zdaniem autora zażalenia należy podzielić pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2000 r., sygn. akt I CZ 62/00, w świetle którego przyczyna uchybienia terminu do wniesienia kasacji przez pełnomocnika ustanowionego przez sąd ustaje w dniu, w którym miał on rzeczywistą możliwość wniesienia kasacji. Dlatego w niniejszym wypadku za dzień, w którym ustała przyczyna do wniesienia skargi kasacyjnej w rozumieniu art. 87 § 1 p.p.s.a. należy przyjąć dzień, w którym pełnomocnik miał rzeczywistą możliwość wniesienia tego środka odwoławczego, ale nie późniejszy jednak niż miesiąc licząc od dnia zawiadomienia go o ustanowieniu pełnomocnikiem strony. Powyższy pogląd winien odnosić się także do pełnomocników z urzędu, ustanowionych w celu wniesienia skargi do sądu na orzeczenie organu II instancji.W niniejszej sprawie siedmiodniowy termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi liczony być powinien od daty doręczenia skarżącej pisma od pełnomocnika, gdyż od tego dnia istniała faktyczna możliwość kontaktu z klientką i ustalenia z nią stanowiska tj. pełnomocnik miał rzeczywistą możliwość sporządzenia skargi i wniesienia tego środka odwoławczego.Prawomocne postanowienie o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu dla skarżącej dotarło do niżej podpisanego pełnomocnika już po upływie terminu do wniesienia skargi. Pełnomocnik dowiedział się o wyznaczeniu dopiero w dniu 15 listopada 2010 roku. Jedyną możliwością skorzystania przez stronę z jej uprawnień było zatem złożenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Swoje czynności pełnomocnik podjął bez nieuzasadnionej zwłoki, kierując do skarżącej pismo z prośbą o pilny kontakt w celu przedłożenia dokumentów do skargi (pismo z dnia 15 listopada 2010 r.).Zatem siedmiodniowy termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi liczony być powinien od daty doręczenia skarżącej pisma od pełnomocnika, gdyż od tego dnia istniała faktyczna możliwość kontaktu z klientką i ustalenia z nią stanowiska tj. pełnomocnik miał rzeczywistą możliwość wniesienia sporządzenia skargi i wniesienia tego środka odwoławczego.Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Stosownie do treści przepisu art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 87 § 1 p.p.s.a.). Uchybienie temu terminowi skutkuje odrzuceniem wniosku (art. 88 p.p.s.a.).Zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie ma ustalenie, w którym momencie ustała przyczyna uchybienia przez stronę skarżącą terminowi do złożenia skargi. Należy w tej mierze podzielić pogląd Sądu I instancji, iż w niniejszej sprawie ustanie przeszkody nastąpiło w momencie uzyskania przez adw. A. M.-P. w dniu 15 listopada 2010 r. wiadomości, iż została wyznaczona jako pełnomocnik z urzędu H.D.. Mając bowiem na uwadze regulację art. 244 § 2 p.p.s.a., zgodnie z którą ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w ramach prawa pomocy jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa, już w momencie doręczenia takiego zawiadomienia pełnomocnik jest zarówno uprawniony jak i ma możliwość działania w imieniu strony skarżącej. Oczywiście można przyjąć, że w konkretnej sytuacji wystąpią okoliczności powodujące, iż rzeczywista możliwość działania w imieniu strony skarżącej nastąpi później, jednak w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie miało to miejsca w niniejszej sprawie.Wskazać przy tym należy, co uczynił już także Sąd I instancji, że w rozpatrywanej sprawie przedmiotem wniosku jest przywrócenie terminu do wniesienia skargi na decyzję organu administracji, wobec której przygotowanie, sporządzenie oraz uzupełnienie jest znacznie mniej sformalizowane, niż sporządzenie skargi kasacyjnej.Ponadto wobec w/w pisma nie obowiązuje zasada prekluzji w zakresie jego treści. Skarżący, jak i jego pełnomocnik mogą po wniesieniu skargi, a przed jej rozpoznaniem, zwrócić się do sądu administracyjnego o rozważenie z urzędu innych – aniżeli wskazane w skardze – okoliczności i zarzutów. Z tego powodu również należy przyjąć, iż brak jest podstaw do zastosowania innej niż literalna wykładni art. 87 p.p.s.a. (co może być natomiast uzasadnione w przypadku pisma jakim jest skarga kasacyjna – por. post. NSA z dnia 7 lipca 2009 r., sygn. akt II FZ 2228/09).W takiej sytuacji prawidłowo uznał Sąd I instancji, iż w niniejszej sprawie ostatnim dniem do złożenia wniosku o przywrócenie terminu był dzień 22 listopada 2010 r.Zgodnie z treścią art. 87 § 3 p.p.s.a. wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi.W niniejszej sprawie wniosek został złożony wraz ze skargą bezpośrednio w siedzibie sądu. Wobec powyższego należy podzielić pogląd Sądu I instancji, który stwierdził, że w takiej sytuacji o zachowaniu siedmiodniowego terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do niesienia skargi, będzie decydowała data nadania (złożenia) wniosku przez sąd do właściwego organu administracji. Z akt sprawy wynika, iż ww. pismo wraz z skargą zostało nadane do organu w dniu 24 listopada 2010 r. (k. 18 i 19 akt sądowych). W tej sytuacji zasadnie uznał Sąd Wojewódzki, że to dzień 24 listopada 2010 r. należało uznać za dzień złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi.Skoro zaś ustawowy termin do jego skutecznego złożenia upływał w dniu 22 listopada 2010 r., to prawidłowo Sąd I instancji odrzucił wniosek jako spóźniony.Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.