Sygnatura:
6320 Zasiłki celowe i okresowe
Hasła tematyczne:
Pomoc społeczna
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2010-08-13
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Anna Stępień /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 25 stycznia 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA: Grzegorz Szkudlarek (spr.) Sędziowie Sędzia NSA: Anna Stępień Sędzia WSA: Sławomir Wojciechowski Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Orzechowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 stycznia 2011 roku przy udziale — sprawy ze skargi S. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia […] Nr […] w przedmiocie zasiłku okresowego – oddala skargę.

Uzasadnienie wyroku

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia […] roku, Nr […], po rozpoznaniu odwołania S. S., utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia 21 […] roku, Nr […].Jak wynika z dokumentów załączonych do akt administracyjnych, organ I instancji decyzją z dnia […] roku przyznał S. S. od dnia 1 grudnia 2009 roku do dnia 31 marca 2010 roku zasiłek okresowy w wysokości 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a posiadanym dochodem, tj. 25 zł miesięcznie. W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2008 roku Nr 115, poz. 728 ze zm.), kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej wynosi 477 zł. Wywiadem środowiskowym przeprowadzonym w dniu 8 grudnia 2009 roku ustalono dochód wnioskodawcy na kwotę 427 zł. Na kwotę dochodu składa się zasiłek stały – 290,57 zł i dodatek mieszkaniowy – 186,43 zł. Od dochodu należy odjąć kwotę alimentów w wysokości 50 zł, które wnioskodawca jest zobowiązany świadczyć na rzecz swojego syna. Stosownie do regulacji art. 38 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocz społecznej, osobie samotnie gospodarującej przysługuje zasiłek okresowy w wysokości 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a posiadanym dochodem.W odwołaniu od powyższej decyzji S. S. wskazał, iż jest ona wydana z rażącym naruszeniem art. 107 § 1 i 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zdaniem skarżącego uzasadnienie decyzji jest lakoniczne i nie uwzględnia stanu faktycznego sprawy.Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania, utrzymało w mocy kwestionowaną decyzję I instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ opisał dotychczasowy przebieg postępowania wskazując, że pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art. 2 ustawy o pomocy społecznej). Potrzeby osoby i rodziny korzystającej z pomocy społecznej powinny być uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom (w tym zwłaszcza finansowym) pomocy społecznej (art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin (art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego i z akt sprawy, jak wskazał organ wynika, że odwołujący się prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, choruje przewlekle na osteoporozę, reumatoidalne zapalenie stawów, serce, zwyrodnienie kręgosłupa. Dochód strony stanowi kwota 427 zł, a ustawowe kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej stanowi kwota 477 zł (art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).Jednym ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej jest zasiłek okresowy. Świadczenie to przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (art. 38 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Zasiłek ten ustala się, w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł, miesięcznie (art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby (art. 38 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Z drugiej natomiast strony, kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie (art. 38 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.Zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wysokość aktualnie otrzymywanego przez stronę zasiłku okresowego została prawidłowo obliczona – na podstawie art. 38 ust. 3 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej – i stanowi ona 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny, a posiadanym dochodem odwołującego się, w tym przypadku: 477 zł – 427 zł = 50 zł x 50% = 25 zł.Ustosunkowując się do zarzutów odwołania, organ wyjaśnił, że owszem decyzja organu I instancji nie zawierała szczegółowego wyliczenia wysokości zasiłku, niemniej jednak organ uzupełnił ten brak.W skardze na powyższą decyzję S. S. wskazał, że została ona wydana z naruszeniem bądź rażącym naruszeniem prawa. Postępowanie prowadzone przez organ spowodowało negatywne skutki dla strony, których konsekwencje skarżący wraz z rodziną odczuwa do chwili obecnej.W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej. Oznacza to, iż Sąd bada legalność zaskarżonego rozstrzygnięcia pod kątem jego zgodności z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.Stosownie do uregulowania art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w razie nieuwzględnienia skargi, Sąd skargę oddala.W ocenie składu orzekającego, organy prowadzące postępowanie nie naruszyły przepisów prawa w stopniu mającym wpływ na rozstrzygnięcie, co mogłoby uzasadniać uwzględnienie skargi i uchylenie kwestionowanych decyzji.Na wstępie wskazać należy, iż materialno – prawną podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 roku Nr 175, poz. 1362 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 38 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy, zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Zasiłek ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie (art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby i jednocześnie nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie (art. 38 ust. 3 pkt 1 i ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy (art. 38 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej).Zasiłek okresowy jest świadczeniem pieniężnym z pomocy społecznej, którego otrzymanie uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego. Jego beneficjentem może być osoba samotnie gospodarująca i rodzina. Nie można jednocześnie pobierać zasiłku okresowego i emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego (art. 99 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Zasiłek okresowy przysługuje ze względu na szczególne okoliczności, tylko przykładowo wymienione przez ustawę (długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego). Trudna sytuacja, połączona z niemożliwością jej samodzielnego przezwyciężenia, będzie uprawniała do otrzymania tego świadczenia. Przyznanie zasiłku okresowego zależy w gruncie rzeczy od spełnienia ogólnych warunków udzielenia pomocy społecznej. Jednym z nich jest dochód. Jak wynika z cytowanych uprzednio przepisów, zasiłek dla osoby samotnie gospodarującej ustala się do wysokości różnicy między kryterium dochodowym, a jej dochodem. Wobec świadczeniobiorców będących osobami samotnie gospodarującymi, ustawodawca określa maksymalną wysokość zasiłku w kwocie 418 zł. Docelowo zasiłek nie może być niższy niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Należy zaznaczyć, że wyliczona kwota nie musi być kwotą zasiłku, ponieważ ustala się go w przedziale od kwoty minimalnej (wynik obliczeń) do wysokości różnicy między ustawowym kryterium dochodowym a rzeczywistym dochodem osoby samotnie gospodarującej, z uwzględnieniem minimalnej kwoty świadczenia, która nie może być niższa od 20 zł.Tytułem wstępu zwrócić należy uwagę także, iż pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze, trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej (art. 7 ustawy o pomocy społecznej). Z treści zacytowanego przepisu wynika, iż pomoc społeczna udzielana jest ze względu na trudne sytuacje życiowe. Ustawa nie konkretyzuje tych sytuacji, jedynie w powołanym przepisie wymienia najczęstsze powody ich powstawania. Okoliczności uzasadniające udzielanie pomocy, określone w komentowanym przepisie, nie stanowią zamkniętego katalogu.Przenosząc powyższe uwagi ogólne na grunt niniejszej sprawy wyjaśnić należy, iż bezspornym w sprawie jest to, że skarżący osiąga dochód w wysokości 427 zł miesięcznie. Na ten dochód składa się zasiłek stały (290,57 zł) oraz dodatek mieszkaniowy (186,43 zł). Jednocześnie uzyskiwany przez skarżącego dochód pomniejszono o wysokość alimentów (50 zł miesięcznie), które skarżący zobowiązany jest świadczyć na rzecz swojego syna. Wysokość dochodu skarżącego nie przekracza zatem kryterium dochodowego, które dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 477 zł (art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Bezsprzeczne w sprawie jest także to, że skarżący jest osobą schorowaną.W tak ustalonym stanie faktycznym organ I instancji przyznał skarżącemu zasiłek okresowy w kwocie 25 zł miesięcznie na ustalony okres czasu. W świetle cytowanych uprzednio przepisów ustawy o pomocy społecznej można stwierdzić, że wysokość zasiłku okresowego stanowi wyliczenie matematyczne dokonywane z uwzględnieniem ustawowego kryterium dochodowego i dochodu danej osoby. W tej sytuacji, Sąd dokonując kontroli wysokości zasiłku przyznanej przez organ I instancji nie dopatrzył się żadnego naruszenia przepisów prawa materialnego w tym zakresie. Co więcej, z argumentacji skarżącego wynika, że nie podnosił on ani w toku postępowania administracyjnego, ani w treści skargi faktu naruszenia jakiegokolwiek przepisu prawa materialnego.Ustosunkowując się do argumentacji zaprezentowanej przez skarżącego, nie negując niewątpliwie trudnej sytuacji strony stwierdzić należy, że nie może ona odnieść zamierzonego skutku wobec przyjętych w ustawie o pomocy społecznej zasad przyznawania zasiłku okresowego. Skarżący podnosił zarzut naruszenia przepisów proceduralnych odnoszących się do uzasadnienia decyzji. Jak słusznie podniósł w uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy, uzasadnienie decyzji organu I instancji zawierało braki. Stan faktyczny i prawny przedstawiony w jej uzasadnieniu nie spełniał rygorów zawartych w art. 107 § 1 i 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Tym niemniej, uchybienie w tym przedmiocie zostało sanowane przez organ odwoławczy, który w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia przedstawił w sposób dokładny wszystkie aspekty niniejszej sprawy.Konkludując powyższe rozważania, Sąd uznał działanie organów administracji w sprawie za zgodne z regulacją prawa materialnego. Skład orzekający nie dopatrzył się naruszenia przepisów procedury w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Wobec tego, na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd orzekł o oddaleniu skargi.