Sygnatura:
6073 Opłaty adiacenckie oraz opłaty za niezagospodarowanie nieruchomości w zakreślonym terminie
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2010-12-09
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Bożena Gonzalez Perea /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 26 stycznia 2011 roku Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Szczecinie Bożena Gonzalez Perea po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2011 roku na posiedzeniu niejawnym wniosku K. O. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego w sprawie z Jej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia […] nr […] w przedmiocie opłaty adiacenckiej p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy

Uzasadnienie wyroku

Samorządowe Kolegium Odwoławczego decyzją z dnia […] r. nr […] utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta ustalającą opłatę adiacencką w kwocie […] zł z tytułu wzrostu wartości nieruchomości położonej w […] przy ul. […] stanowiącej działkę nr […] o pow. […] m2 spowodowanego jej podziałem na […] działek. Do zapłaty powyższej kwoty zostało zobowiązanych […] współwłaścicieli nieruchomości, w tym K. O. w […] części stanowiącej kwotę […] zł.Skargę na wskazaną wyżej decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniosła K. O.W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie […] zł, mąż skarżącej A. O. będący jej pełnomocnikiem w niniejszej sprawie, złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego. W uzasadnieniu wniosku oświadczył, że nie posiada specjalistycznej wiedzy w sprawie będącej przedmiotem postępowania i nie dysponuje wolnymi środkami finansowymi pozwalającymi na poniesienie tych kosztów, ponieważ na jego utrzymaniu pozostaje żona i […] dzieci. Skarżąca natomiast opiekuje się […] matką, a w razie oddalenia skargi będzie zmuszona wraz z mężem wspomóc ją w uregulowaniu opłaty adiacenckiej w kwocie […] zł. Pełnomocnik oświadczył, że wraz z żoną posiada mieszkanie o pow. […] m2, nieruchomość rolną w […] o pow. […] ha i działkę budowlaną o pow. […] ha, nie posiada żadnych zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych, a jedynym źródłem utrzymania rodziny jest jego wynagrodzenie za pracę wynoszące […] zł brutto miesięcznie.Wezwaniem z dnia […] r. (doręczonym w dniu […] r.) referendarz sądowy zobowiązał pełnomocnika skarżącej do przedłożenia w terminie 7 dni dowodów dotyczących sytuacji majątkowej, rodzinnej i dochodów;- wyciągów lub wykazów z wszystkich rachunków bankowych z okresu ostatnich miesięcy,- dowodów potwierdzających dochody skarżącej i jej męża z okresu ostatnich trzech miesięcy,- zaświadczenia od pracodawcy dotyczącego dochodów męża skarżącej z okresu ostatnich trzech miesięcy,- oświadczenia, czy matka skarżącej zamieszkuje wspólnie ze skarżącą i jej mężem, a jeżeli tak do przedłożenia dowodów dotyczących wysokości jej dochodów.W odpowiedzi na wezwanie mąż skarżącej oświadczył, że wszystkie stałe opłaty uiszcza za pośrednictwem przelewu z rachunku bankowego nr […] dlatego przedkłada historię operacji na tym rachunku za okres od […] r. do […] r. Pełnomocnik oświadczył, że matka jego żony J. K. zamieszkuje ze swoim synem L. K., ale z uwagi na jej chorobę ([…]) wymaga stałej opieki swoich dzieci, w tym skarżącej. Pełnomocnik skarżącej przedłożył zaświadczenie z […] z którego wynika, że jest zatrudniony na stanowisku […], a jego przeciętne wynagrodzenie netto z ostatnich trzech miesięcy wyniosło […] zł. Ponadto w okresie tym otrzymał nagrody w łącznej wysokości […] zł netto.W myśl art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 245 § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 245 § 3).Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1), a w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2).Instytucja prawa pomocy stanowi jedną z gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu, jako podstawowego standardu państwa prawnego. Celem tej instytucji jest zapewnienie dostępu do sądu administracyjnego osobom, którym brak środków finansowych dostęp ten uniemożliwia.Pamiętać jednak należy, iż "opłaty sądowe, do których zalicza się wpis, stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia skarżącego z obowiązku ich ponoszenia" – postanowienie NSA z dnia 10 stycznia 2005 r. (sygn. akt FZ 478/04, LEX nr 393645). Równie wyjątkowe powinno być dobrodziejstwo bezpłatnego zastępstwa procesowego w sprawie.Nadmienić również trzeba, że to rzeczą skarżącej, jako zainteresowanej, jest wykazanie, iż jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, że uzasadnia wyjątkowe traktowanie, o którym mowa w przytoczonych wyżej przepisach. Tym samym to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z tego prawa, zaś rozstrzygnięcie w tej kwestii zależy od tego, co zostanie przez stronę udowodnione.Odnosząc powyższe rozważania teoretyczne do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy wskazać, iż przedmiotem skargi jest opłata adiacencka z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej podziałem na mniejsze działki. Podział nieruchomości nastąpił na wniosek jej współwłaścicieli, w tym skarżącej której przysługiwał udział wynoszący […] części. Ponieważ w oświadczeniu o posiadanym majątku złożonym na formularzu PPF skarżąca nie podała by przysługiwało jej prawo własności do nieruchomości w ułamkowej części należy wnioskować, że działki po podziale zostały zbyte i przyniosły dotychczasowym współwłaścicielom określone dochody. Pełnomocnik skarżącej wezwany do przedłożenia wyciągów lub wykazów z wszystkich rachunków bankowych, przedłożył wyciąg tylko z jednego rachunku bankowego z którego dokonuje opłat stałych. Nie przedłożył natomiast wyciągu z drugiego rachunku bankowego o numerze […] który posiada w tym samym banku ani wyciągu z rachunku karty kredytowej jaki posiada w Banku A., na których to rachunkach dokonuje operacji finansowych na znaczne kwoty. Z przedłożonego wyciągu z rachunku bankowego wynika natomiast, że przy dochodach wynoszących ok. […] zł netto miesięcznie, skarżąca i jej mąż wydają ok. […] zł na comiesięczne koszty utrzymania mieszkania (opłata eksploatacyjna za mieszkanie […] zł, energia elektryczna ok. […] zł, gaz ok. […] zł.), ok. […] zł za usługi telekomunikacyjne (Spółka A.), ok. […] zł za telefon komórkowy, […] zł na Stowarzyszenie A. w formie darowizny, […] zł na szkołę tańca. Ponadto skarżąca i jej mąż zamierzają wspomóc matkę skarżącej w uregulowaniu opłaty adiacenckiej, mimo iż jej udział w nieruchomości której podział dotyczył wynosił […] części. Poza comiesięcznymi dochodami wynoszącymi ok. […] zł netto, w […] kwartale ubiegłego roku mąż skarżącej otrzymał nagrody w łącznej kwocie […] zł netto.Reasumując stwierdzić należy, że skarżąca i jej mąż mimo tego że mają na utrzymaniu […] dzieci, uzyskują w miarę wysokie dochody, posiadają własne mieszkanie i dwie nieruchomości gruntowe (w tym działkę budowlaną), ponoszą koszty utrzymania samochodu oraz dzierżawy garażu. Z wniosku nie wynika, by posiadali jakiekolwiek zobowiązania kredytowe. Ponadto struktura wydatków ponoszonych przez skarżącą i jej męża świadczy o tym, że wnioskodawczyni jest w stanie ponieść koszty postępowania sądowego w niniejszej sprawie z własnych środków finansowych. Instytucja prawa pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla osób które z uwagi na trudną sytuację materialną nie mogą ponieść kosztów postępowania bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc powinien w każdym przypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające, może zwrócić się o pomoc państwa. Skarżąca, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinna uwzględnić także konieczność posiadania odpowiednich środków pieniężnych na prowadzenie procesu sądowego.W związku z powyższym należy uznać, że skarżąca nie wykazała ustawowych przesłanek przyznania jej prawa pomocy, gdyż jej pełnomocnik nie przedłożył wyciągów z wszystkich rachunków bankowych, a przedłożonych dowodów wynika, że wnioskodawczyni będzie w stanie ponieść koszty postępowania. Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 246 § 1 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 powołanej wyżej ustawy, orzeczono jak w sentencji.