Sygnatura:
6320 Zasiłki celowe i okresowe
Hasła tematyczne:
Pomoc społeczna
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2011-01-03
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Dorota ChobianDorota Pędziwilk-Moskal /sprawozdawca/Jacek Kuza /przewodniczący/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian, Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Sebastian Styczeń, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 stycznia 2011r. sprawy ze skargi I.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia […] znak: […] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę.

Uzasadnienie wyroku

Decyzją z dnia […], znak: […] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję działającego z upoważnienia Burmistrza Miasta S. Kierownika Sekcji Świadczeń Ośrodka Pomocy Społecznej w S. z dnia […] znak: […] o odmowie przyznania I. B. zasiłku celowego do wysokości 100.000 zł na remont lub odbudowę budynku mieszkalnego drewnianego, położonego w S. przy ul. P. 95.Przedmiotowe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym:W dniu 3.09.2010r. I. B. złożył w siedzibie organu I instancji wniosek o udzielenie pomocy finansowej w kwocie 100.000 zł w związku ze zniszczeniem jego w/w drewnianego domu przez powódź.Organ I instancji, odmawiając przyznania żądanego zasiłku celowego, wskazał, że I. B. jest właścicielem mieszkania przy ul. M. 57/27 w S., gdzie przed powodzią zamieszkiwał wraz z żoną, prowadząc tam gospodarstwo domowe i będąc zameldowanym w tym miejscu. Natomiast w zalanym budynku drewnianym przy ul. P. 95 małżonkowie B. przebywali jedynie w okresie letnim. Z kolei drugi zalany budynek – wymurowany w stanie surowym zamkniętym – nie był jeszcze zamieszkały. W podstawie prawnej decyzji powołano art. 104 ust. 1 k.p.a., art. 40 ust. 2 i 3, art. 101 ust. 1, art. 106 ust. 1 i 4, art. 110 ust. 8 ustawy z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. nr 175, poz. 1362 ze zm.) oraz pismo Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24.06.2010r.W odwołaniu I. B. wskazał, że decyzja organu I instancji jest sprzeczna z w/w wytycznymi, gdyż zaistniały w niniejszej sprawie stan faktyczny uprawnia go do otrzymania zasiłku celowego. Wynika to z faktu, że wraz z żoną przez większą część roku prowadził gospodarstwo domowe w zalanym drewnianym budynku, równocześnie prowadząc roboty budowlane i prace wykończeniowe w nowym domu – na który po jego zalaniu otrzymał decyzję odmowną w zakresie udzielenia pomocy na jego remont lub odbudowę.Samorządowe Kolegium Odwoławcze, utrzymując w mocy zakwestionowane rozstrzygnięcie, podzieliło w całości ustalenia faktyczne i rozważania prawne organu I instancji. Podkreślono przy tym, że małżonkowie B. nie kwalifikują się do przyznania żądanego zasiłku celowego, gdyż po powodzi nie utracili dachu nad głową, a możliwość zamieszkiwania i prowadzenia gospodarstwa domowego daje im własny lokal mieszkalny, położony przy ul. M. 57/ 27 w S., gdzie przed powodzią znajdowało się ich centrum życiowe. Natomiast zgodnie z w/w wytycznymi pomoc przysługuje jedynie rodzinie lub osobie samotnie gospodarującej w zniszczonym lokalu. Ponadto zalany dom drewniany został decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. przeznaczony do rozbiórki. Organ wskazał przy tym, że zasiłki na remont i odbudowę domu nie są przyznawane jako rekompensata za straty poniesione w wyniku powodzi, lecz mają na celu umożliwienie przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej.W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego I. B. powtórzył argumentację przedstawioną w odwołaniu i zarzucił decyzji organu II instancji naruszenie art. 39 ustawy o pomocy społecznej. Skarżący podniósł, że w drewnianym domu przy ul. P. 95 prowadził wraz z żoną gospodarstwo domowe, przebywając tam stale właściwie przez cały rok, za wyjątkiem zimowych dni. Nie zmienia tego fakt posiadania mieszkania przy ul. M. 57/27 w S. Podkreślił, że nie są w stanie sami i przy wykorzystaniu własnych środków przezwyciężyć trudnej sytuacji, w jakiej się znaleźli. W wyniku powodzi doszło do utraty przez małżonków B. prawie całego majątku, za wyjątkiem ubrań i mebli, które były w mieszkaniu przy ul. M. 57/27. Tym samym został spełniony warunek zamierzonego celu pomocy, jako że poszkodowanej rodzinie niezbędne są środki na zabezpieczenie potrzeb bytowych. W ocenie skarżącego dokonana interpretacja prawa stanowi jego naruszenie – w szczególności zasady praworządności, pogłębiania zasady zaufania obywateli do organów administracji publicznej, wnikliwego zbadania sprawy oraz konstytucyjnej zasady równości podmiotów wobec prawa. Skarżący podkreślił, że zakwestionowaną decyzję oparto na wyjaśnieniach organu, nie zaś na przepisach rangi ustawowej. Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia.W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, powtarzając argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga nie jest zasadna.Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą p.p.s.a., zadaniem wojewódzkich sądów administracyjnych jest sprawowanie kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, obowiązującym w dniu ich wydania, nie zaś ocena ich pod względem słuszności i celowości. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a.), a kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest w granicach sprawy.Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszeń prawa skutkujących koniecznością jego uchylenia lub stwierdzenia nieważności.Na wstępie rozważań prawnych wskazać należy, że zgodnie z art. 40 ustawy z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. nr 175, poz. 1362 ze zm.), zwanej dalej ustawą, powołanego przez organy obu instancji zasiłek celowy może być przyznany osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego (ust. 1), bądź klęski żywiołowej lub ekologicznej (ust. 2). Rozstrzygnięcia oparte o powyższy przepis wydawane są w ramach tzw. uznania administracyjnego. Wówczas – w przypadku kontroli sądowej – niezbędne jest zbadanie, czy zakres uznania administracyjnego nie został przez organy przekroczony, a także, czy dana decyzja zostało w sposób należyty i poddający się weryfikacji uzasadniona. Podkreślić trzeba, że jakkolwiek uznanie administracyjne nie pozwala organowi na dowolność w załatwieniu sprawy, to nie nakazuje mu spełnienia każdego żądania obywatela (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 26.09.2000r., sygn. akt: I SA 945/00, LEX 79608). Uszczegółowieniem zasad przyznawania świadczeń z pomocy społecznej są przepisy art. 2 ust. 1 ustawy, który stanowi, że pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości oraz art. 3 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Jednocześnie zgodnie z przepisami ustawy, które regulują tryb przyznawania zasiłków celowych, organ przy udzielaniu przedmiotowej pomocy kieruje się ogólnymi zasadami wyrażonymi na gruncie tej ustawy dotyczącymi wymogu dostosowania rodzaju, formy i rozmiaru świadczeń do okoliczności konkretnej sprawy (art. 3 ust. 3).Podnoszone w skardze zarzuty o naruszeniu przepisów postępowania należy uznać za bezzasadne. Analiza przedstawionych Sądowi akt administracyjnych dowodzi, że w niniejszej sprawie został zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.), przy jednoczesnym zachowaniu reguł oceny materiału dowodowego wskazanych w art. 80 k.p.a.Podkreślenia wymaga, że z protokołów przesłuchania I. B. z dnia 4.06.2010r. oraz z dnia 09.08.2010r. (k. 5, 8) wynika, że skarżący mieszka wraz z żoną w lokalu przy ul. M. 57/27 w S., którego jest właścicielem (k. 8) i w którym są zameldowani. Natomiast w drewnianym domu z lat 30 – tych XX wieku, który uległ zniszczeniu w wyniku powodzi z maja i czerwca 2010r. małżonkowie B. mieszkają w okresie letnim.W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy za zasadne należy uznać stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego , że skarżący nie znalazł się w sytuacji uniemożliwiającej mu zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, która uzasadniałaby przyznanie mu żądanego świadczenia. W tym zakresie należy bowiem podnieść, że pomimo bezspornego zniszczenia w wyniku powodzi należącego do strony drewnianego domu (decyzja o nakazie rozbiórki – k. 9), warunków mieszkaniowych I. B. nie da się w żaden sposób porównać z położeniem, w jakim znalazła się zdecydowana większość rodzin dotkniętych tą klęską żywiołową. Powodzianie często nie mogą powrócić do swoich uszkodzonych domostw, a nie dysponując innym lokalem, zmuszeni są korzystać z internatów, hoteli robotniczych, bądź uprzejmości rodziny. Na tym tle sytuacja, w jakiej znalazł się skarżący – choć niewątpliwie trudna i niekorzystna – nie jest wystarczająca do udzielenia żądanej pomocy. Tym samym brak podstaw by stwierdzić – jak chce tego skarżący – że w realiach tej sprawy doszło do naruszenia zasady równości podmiotów wobec prawa. Podkreślenia także wymaga, że zniszczony wskutek żywiołu drewniany budynek mieszkalny przy ul. P. 95 w S. nie stanowi jedynego mieszkania skarżącego. I. B. jest bowiem właścicielem lokalu przy ul. M. 57/27 w S., będącym miejscem jego zameldowania na pobyt stały. Przedmiotowe mieszkanie, gdzie – jak wynika z treści skargi – znajdują się meble oraz ubrania małżeństwa B. nie zostało zalane wskutek powodzi. Natomiast żądany zasiłek celowy – przydzielany w oparciu o art. 40 ustawy i przeznaczony na pomoc osobom poszkodowanym powodzią – winien zostać skierowany przede wszystkim do rodzin najbardziej poszkodowanych, które zostały pozbawione lokalu, gdzie koncentrowało się ich życie. To one bowiem poniosły największe straty wskutek niszczycielskiego oddziaływania żywiołu. W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że przeznaczenie zasiłków dla tych osób odpowiada ustawowemu celowi pomocy społecznej, polegającemu na pomocy osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art. 2 ust. 1 ustawy). Z uwagi na zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych I. B. brak podstaw by uznać, że organy pomocy społecznej odmawiając przyznania mu żądanego zasiłku celowego na odbudowę zniszczonego budynku drewnianego przekroczyły zakres uznania administracyjnego.Jakkolwiek zgodnie ze stanowiskiem organu pomoc może być przyznana tylko rodzinie gospodarującej w zniszczonym domu to – zdaniem Sądu – wskazana okoliczność nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, jako że ustawa o pomocy społecznej w żadnym ze swoich przepisów nie uzależnia przyznania zasiłku celowego od zamieszkiwania w budynku, który został zniszczony w wyniku klęski żywiołowej. Kluczowa natomiast dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy była –trafnie powołana przez organy – okoliczność posiadania przez stronę niezniszczonego przez powódź lokalu mieszkalnego, który zabezpiecza jej potrzeby mieszkaniowe. Tym samym nie mógł odnieść skutku zarzut skargi dotyczący braku oparcia zaskarżonej decyzji o przepisy rangi ustawowej – zwłaszcza że przy jej wydawaniu uwzględniono dyspozycję cytowanego wyżej art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.Skoro zatem podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, a jednocześnie brak jest okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a.