Sygnatura:
6017 Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Inne
Data:
2010-10-08
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Daria Gawlak-Nowakowska /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Gawlak – Nowakowska (spr.), Sędzia WSA Bogusław Cieśla, Sędzia WSA Izabela Ostrowska, Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Foks – Skopińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2011 r. sprawy ze skargi J. D. na decyzję Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia […] sierpnia 2010 r. nr […] w przedmiocie zmiany decyzji Wojewody […] w trybie art. 155 k.p.a.. skargę oddala
Uzasadnienie wyroku
Wojewoda […] decyzją z dnia […] lipca 1999 r., znak […],na podstawie art. 15 ust. 1,, 2 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz. 414 ze zm.) w związku z art. 104 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm., zwanej dalej K.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku J. D. z dnia 23 czerwca 1999 r. oraz dokumentów stwierdzających wymagane wykształcenie i praktykę zawodową, opinii rzeczoznawców budowlanych i Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział w […], nadał J. D. tytuł rzeczoznawcy budowlanego w specjalności konstrukcyjno – budowlanej obejmującej: kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie budowy i robót, kierowanie i kontrolowanie wytwarzania konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie wszelkich budynków i innych budowali o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, z wyłączeniem linii, węzłów i stacji kolejowych, dróg i nawierzchni lotniskowych, mostów, budowli hydrotechnicznych i wodnomelioracyjnych.Wnioskiem z dnia 1 marca 2010 r. J. D. na podstawie art. 155 K.p.a. wniósł o zmianę decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r., znak […] mocą której uzyskał tytuł rzeczoznawcy budowlanego, poprzez wykreślenia z jej sentencji słów "o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych".Krajowa Komisja Kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa decyzją z dnia […] maja 2010 r., znak: […] na podstawie art. 155 w związku z art. 154 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm., zwanej dalej K.p.a.) po rozpatrzeniu wniosku J. D. o zmianę decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r., […], poprzez wykreślenie z jej sentencji słów "o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych", odmówiła dokonania zmiany przedmiotowej decyzji.W uzasadnieniu organ wskazał, że J. D. wnioskiem z dnia marca 2010 r. wniósł o zmianę decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r., znak […], mocą której uzyskał tytuł rzeczoznawcy budowlanego, poprzez wykreślenia z jej sentencji słów "o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych".Organ wskazał, że podstawę prawną decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r., stanowił art. 15 ust. 1, 2 i 3 ustawy – Prawo budowlane, który na dzień jej wydania, tj. […] lipca 1999 r. stanowił "Art. 15.1 Rzeczoznawcą budowlanym może być osoba, która:1) korzysta w pełni z praw publicznych2) posiada:a) dyplom ukończenia wyższej uczelni technicznej,b) uprawnienia budowlane oraz co najmniej 5 lat praktyki odbytej po ich uzyskaniu,c) opinię dwóch rzeczoznawców budowlanych odpowiedniej specjalności,d) opinię właściwego stowarzyszenia.2. Wojewoda, na wniosek zainteresowanego, orzeka, w drodze decyzji, o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określając, na podstawie opinii, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c) i d), oraz odbytej praktyki, zakres, w którym funkcja rzeczoznawcy budowlanego może być wykonywana. Zakres ten nie może wykraczać poza specjalność techniczno-budowlaną objętą posiadanymi uprawnieniami.3. Podstawę do podjęcia czynności rzeczoznawcy budowlanego stanowi dokonanie wpisu do centralnego rejestru rzeczoznawców budowlanych".Obecnie art. 15 stanowi "Art. 15. 1 Rzeczoznawcą budowlanym może być osoba, która:1) korzysta w pełni z praw publicznych;2) posiada:a) tytuł zawodowy magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta,b) uprawnienia budowlane bez ograniczeń,c) co najmniej 10 lat praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem,d) znaczący dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem.2. Właściwy organ samorządu zawodowego, na wniosek zainteresowanego, orzeka, w drodze decyzji, o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określając zakres rzeczoznawstwa.3. Właściwy organ samorządu zawodowego może również nadać tytuł rzeczoznawcy osobie, która nie spełnia warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a i b, ale posiada szczególną wiedzę i doświadczenie w zakresie nieobjętym uprawnieniami budowlanymi".Organ stwierdził, że z powyższego wynika, że choć pozostała numeracja, to obecna treść art. 15 jest całkowicie odmienna od jego treści z […] lipca 1999 r. Zatem na etapie niniejszego postępowania nie obowiązują przepisy powołane w podstawie prawnej decyzji. Okoliczność ta stanowi przeszkodę, uniemożliwiającą stosowanie w takim przypadku art. 155 K.p.a. W tej mierze powołał się na orzecznictwo sądów administracyjnych i wskazał, że Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 405/05 LEX nr 196453 stwierdził, że "prawna możliwość zastosowania trybu przewidzianego w art. 155 K.p.a. jest uwarunkowana prowadzeniem postępowania w ramach tego samego stanu prawnego i faktycznego. Możność zastosowania artykułu 155 K.p.a. w sprawie należy rozważać, bowiem w świetle przepisów prawa materialnego obowiązujących w okresie wydawania ostatecznych decyzji administracyjnych. Zmiana ostatecznej decyzji administracyjnej na mocy art. 155 K.p.a. jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy obowiązują przepisy prawne, na podstawie, których decyzja została wydana" (także: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 września 2000 r., sygn. akt III SA 330/01 OSP 2004/9/11 z glosą aprobującą: Celińskiej-Mysław K. OSP 2004/9/111, z dnia 28 kwietnia 2000 r., sygn. akt I SA 819/99 LEX nr 55302).Organ stwierdził, że mając na uwadze okoliczność, że nie obowiązują już przepisy stanowiące podstawę materialno – prawną decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r., należało orzec jak w sentencji.J. D. wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy.Krajowa Komisja Kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa decyzją z dnia […] sierpnia 2010 r., znak: […], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 155 i art. 154 § 2 K.p.a., po ponownym rozpatrzeniu sprawy, utrzymała w mocy własną decyzję z dnia […] maja 2010 r., znak: […]W uzasadnieniu organ ponownie wskazał, że na etapie prowadzonego postępowania nie obwiązuje już przepis stanowiący materialno-prawną podstawę decyzji objętej wnioskiem strony, a okoliczność ta stanowi przeszkodę, która uniemożliwia zmianę decyzji.Organ stwierdził, że skarżący powołuje się na literalne brzmienie art. 155 K.p.a. Jednakże, w ocenie organu, ograniczenie interpretacji art. 155 K.p.a. jedynie do wykładni językowej jest niewłaściwe i nie oddaje istoty rzeczy. Przyjęcie wykładni językowej oznacza, że decyzja ostateczna może być zmieniona w oderwaniu od obowiązujących w danej materii przepisów prawa materialnego, a nawet wówczas, gdy w zakresie objętym wnioskiem o zmianę, nie ma już przepisów prawa administracyjnego. Przy takim rozwiązaniu przepis art. 155 K.p.a. staje się swego rodzaju extra przepisem, który zastępuje przepisy prawa materialnego, przepisem na podstawie, którego w każdym czasie można zmienić decyzję ostateczną, byle by tylko zostały spełnione przesłanki w nim określone. Mówiąc inaczej, dokonując wykładni gramatycznej można dojść do wniosku, że stanowi on samodzielną, tj. niezależną od przepisów prawa materialnego, podstawę zmiany ostatecznej decyzji administracyjnej. Przekonanie takie jest błędne. Zdaniem organu wykładnie art. 155 K.p.a. należy oprzeć na wykładni funkcjonalnej. Kodeks postępowania administracyjnego zawiera, co do zasady przepisy procesowe, które są funkcjonalnie połączone z przepisami prawa materialnego, gdyż dzięki nim możliwa jest realizacja norm materialnych. Przepis art. 155 K.p.a., jako elementarna i integralna cześć Kodeksu postępowania administracyjnego, nie jest tu wyjątkiem. Z tego względu art. 155 K.p.a. nie może zastępować przepisów prawa materialnego, stanowiących materialno – prawną podstawę decyzji, która ma być zmieniona lub uchylona. Innymi słowy, uwzględnienie żądania zgłoszonego na podstawie art. 155 K.p.a. nie może prowadzić do wydania nowej decyzji, która, ze względu na brak lub sprzeczność z przepisami prawa materialnego, nie mogłaby być wydana w postępowaniu zwykłym. Organ wskazał, że na zagadnienie to zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 marca 2000 r., sygn. akt IV SA 391/9ONSA 2001/2/93 stwierdzając, że "Przeszkodą do weryfikacji decyzji w trybie art. 155 K.p.a. może być brak podstaw w odpowiednich przepisach prawa materialnego dla żądanego przez stronę sposobu i zakresu modyfikacji ostatecznej decyzji administracyjnej".Z powyższego wynika, że art. 155 K.p.a. jako przepis procesowy nie może upoważniać do pomijania normy materialno – prawnej i zastępowania jej elementami oceny o charakterze słusznościowym, jaki zawiera klauzula ogólna "interesu społecznego lub słusznego interesu strony". Uchylenie lub zmiana decyzji w powołaniu się na treść art. 155 K.p.a. może zajść, zatem jedynie wtedy, gdy ustawodawca w przepisie materialno – prawnym przewidzi pewien "luz decyzyjny". Tylko w obszarze tego "luzu decyzyjnego" wzgląd na interes społeczny lub słuszny interes strony może doprowadzić do uchylenia lub zmiany decyzji. Natomiast, w przypadku, gdy ustawodawca w sposób sztywny i bezwarunkowy narzuca określone rozwiązanie, o stosowaniu art. 155 K.p.a. nie może być mowy. Przy innym rozumieniu art. 155 K.p.a. stwarzałby stronie sytuacje lepszą, niż w postępowaniu zwykłym, w którym organ musi oprzeć swe rozstrzygnięcie na stosownym przepisie prawa materialnego. Tym bardziej należy przyjąć, że możliwość dokonania zmiany na podstawie art. 155 K.p.a. konkretnej decyzji istnieje tak długo, jak długo obowiązują przepisy stanowiące jej materialno-prawną podstawę. Jeżeli przepisy te nie obowiązują, to w odniesieniu do nich art. 155 K.p.a., nie może pełnić swej funkcji. Normy takie, jako nieobowiązujące, nie mogą by c w ogóle realizowane, w tym także za pomocą omawianego przepisu.Na powyższą decyzję Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia […] sierpnia 2010r. J. D. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnosząc o jej uchylenie i uchylenie poprzedzającej ją decyzji z dnia […] maja 2010 r. oraz o zasądzenie na jego rzecz od organu kosztów postępowania sądowego.W uzasadnieniu skargi zarzucił, że w zaskarżonej decyzji organ nie wskazał, które z przesłanek określonych w art. 155 K.p.a. nie zostały spełnione, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, iż w obecnym stanie prawnym treść art. 15 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane jest odmienna od treści tego przepisu obowiązującego w dniu 9 lipca 1999 r., tj. w dniu wydania decyzji Wojewody […] o nadaniu skarżącemu tytułu rzeczoznawcy budowlanego. Wyrok, na który powołał się organ w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 405/05, LEK nr 196453, dotyczył zupełnie odmiennego stanu faktycznego i prawnego, bowiem zapadł w sprawie dotyczącej zmiany decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.W przedmiotowej sprawie art. 15 Prawa budowlanego został jedynie zmieniony przez ustawodawcę, a nie uchylony, a to, zdaniem skarżącego, oznacza, że w niniejszej sprawie nie może być mowy o nieistnieniu przepisów, na podstawie, których została wydana decyzja Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r.Skarżący powołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 sierpnia 2008 r., sygn. akt II GSK 281/08, LEX nr 565661, w którym Sąd wskazał, że "zmiana prawa, polegająca np. na wprowadzeniu nowej ustawy, która zachowuje, bądź tylko nieistotnie zmienia normę prawną, stanowiącą podstawę wydania ostatecznej decyzji, nie stoi na przeszkodzie zmiany tej decyzji w trybie art. 155 K.p.a. po zmianie prawa, jeżeli nie wpływa na tożsamość stosunku prawnego, ukształtowanego zmienianą decyzją". Zdaniem skarżącego sytuacja taka ma miejsce w niniejszej sprawie, gdzie ustawodawca tylko nieznacznie zmienił przepisy będące podstawą wydania decyzji, której dotyczy żądanie zmiany w trybie art. 155 K.p.a.Skarżący podniósł również, że Krajowa Komisja Kwalifikacyjna nie odniosła się do samego wniosku o zmianę decyzji Wojewody […], tylko stwierdziła, że wniosek taki w obecnym stanie prawnym jest niezasadny. W ocenie skarżącego takie działanie narusza art. 155 K.p.a., gdyż organ powinien wydać decyzję odmawiającą wszczęcia postępowania administracyjnego (por. art. 157 § 3 K.p.a.).Ponadto skarżący wskazał, że zaskarżone rozstrzygnięcie narusza art. 7 w zw. z art. 77 i art. 107 § 3 K.p.a., gdyż w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ nie odniósł się do innych przesłanek określonych w art. 155 K.p.a., tj. nie wskazał przesłanek, którymi kierował się przy wydawaniu decyzji, nie określił, dlaczego słuszny interes strony nie uzasadnia zmiany decyzji, a w konsekwencji organ nie wyjaśnił przesłanek, które uzasadniałyby odmowę zmiany decyzji.Skarżący wskazał również, że Krajowa Komisja Kwalifikacyjna naruszyła ogólne zasady postępowania administracyjnego, gdyż nie dała stronie możliwości zapoznania się z aktami sprawy w trybie art. 10 k.p.a. i nie wyjaśniła dostatecznie przesłanek, którymi kierowała się przy wydaniu skarżonego rozstrzygnięcia, czym naruszyła art. 8 i 9 K.p.a. Organ naruszył również art. 64 § 1 pkt 4 w zw. z art. 155 K.p.a., gdyż nie zawiadomił strony o wszczęciu postępowania w sprawie zmiany ostatecznej decyzji. Naruszenie te miało wpływ na wynik sprawy, gdyż strona o wynikach postępowania dowiadywała się dopiero z decyzji.Krajowa Komisja Kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w odpowiedzi na skargę wniosła o ojej oddalenie i podtrzymała swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.Zgodnie z art. 155 K.p.a. decyzja ostateczna, na mocy, której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio.Z treści powyżej przytoczonego przepisu wynika, że decyzja wydana na jego podstawie może dotyczyć wyłącznie zagadnień rozstrzygniętych poprzedzającą ją decyzją ostateczną, a nie zagadnień nowych.Postępowanie w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej na podstawie art. 155 k.p.a. jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, którego istotą jest jedynie ustalenie, czy zachodzą przesłanki do uchylenia lub zmiany takiej decyzji ze względu na interes społeczny i słuszny interes strony oraz czy ewentualnemu uchyleniu lub zmianie nie sprzeciwiają się przepisy szczególne. Zaznaczyć należy, że przepis ten pozwala na uchylenie bądź zmianę decyzji ostatecznej i stanowi odstępstwo od zasady trwałości decyzji ostatecznych uregulowanej w art. 16 K.p.a.; nie służy natomiast sanowaniu decyzji dotkniętych rażącymi wadami, które winny być usuwane w innymi trybie nadzwyczajnym, tj. w trybie stwierdzenia nieważności decyzji bądź wznowienia postępowania.Przez decyzję administracyjną rozumie się najogólniej rodzaj aktu administracyjnego, opartego na przepisach prawa materialnego, zawierającego władcze rozstrzygnięcie organu administracyjnego, określające sytuację prawną adresata (jego uprawnienia lub obowiązki) w indywidualnej sprawie, którą wyznaczają określone okoliczności faktyczne i prawne. Zmiana decyzji w trybie, o którym mowa w art. 155 k.p.a., nie może wykraczać poza granice sprawy administracyjnej, rozstrzygniętej decyzją, będącą przedmiotem zmiany. Inaczej, bowiem mielibyśmy do czynienia z nową sprawą administracyjną i w konsekwencji z nową decyzją administracyjną, wydaną w tej nowej sprawie. Stąd właśnie okoliczności faktyczne i prawne, które legły u podstaw wydania decyzji administracyjnej, warunkują możliwości jej zmiany w trybie art. 155 k.p.a. Tym też można uzasadnić tezę, że zmiana decyzji, w trybie art. 155 k.p.a., jest warunkowana prowadzeniem postępowania w ramach tego samego stanu faktycznego i prawnego.Wojewoda […] decyzją z dnia […] lipca 1999 r., znak […],na podstawie art. 15 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz. 414 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku J. D. z dnia 23 czerwca 1999 r. oraz dokumentów stwierdzających wymagane wykształcenie i praktykę zawodową, opinii rzeczoznawców budowlanych i Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział w […], nadał J. D. tytuł rzeczoznawcy budowlanego w specjalności konstrukcyjno – budowlanej obejmującej: kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie budowy i robót, kierowanie i kontrolowanie wytwarzania konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie wszelkich budynków i innych budowali o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, z wyłączeniem linii, węzłów i stacji kolejowych, dróg i nawierzchni lotniskowych, mostów, budowli hydrotechnicznych i wodnomelioracyjnych.Skarżący domaga się zmiany decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r. jedynie w części poprzez wykreślenia z jej sentencji słów "o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych", wskazując, że za zmianą decyzji przemawia niewątpliwie słuszny interes strony, której to zostały ograniczone uprawnienia budowlane.Podstawę prawną decyzji Wojewody […] z dnia […] lipca 1999 r., znak […], stanowił art. 15 ust. 1, 2 i 3 ustawy – Prawo budowlane, w brzmieniu obowiązującym na dzień jej wydania, tj. na dzień 9 lipca 1999 r. Na etapie niniejszego postępowania nie obowiązują przepisy powołane w podstawie prawnej decyzji z dnia […] lipca 1999 r. Obecna treść art. 15 jest całkowicie odmienna od jego treści z […] lipca 1999 r. Okoliczność ta stanowi przeszkodę, uniemożliwiającą stosowanie w takim przypadku przepisu art. 155 K.p.a., gdyż prawna możliwość zastosowania trybu przewidzianego w art. 155 K.p.a. jest uwarunkowana prowadzeniem postępowania w ramach tego samego stanu prawnego i faktycznego. Możność zastosowania artykułu 155 K.p.a. w sprawie należy rozważać, bowiem w świetle przepisów prawa materialnego obowiązujących w okresie wydawania ostatecznych decyzji administracyjnych. Zmiana ostatecznej decyzji administracyjnej na mocy art. 155 K.p.a. jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy obowiązują przepisy prawne, na podstawie, których decyzja została wydana. Zmiana stanu prawnego, nawet korzystna dla skarżącego, nie uzasadnia zmiany decyzji w trybie art. 155 k.p.a., a powoduje, że strona może wystąpić z ponownym wnioskiem o wydanie decyzji już na zasadzie obowiązujących przepisów w tym zakresie. Zmiana ostatecznej decyzji na podstawie art. 155 k.p.a. prowadziłoby bowiem w niniejszej sprawie do niedopuszczalnego rozstrzygnięcia kwestii zakresu uprawnień budowlanych skarżącego na nowych zasadach.W świetle powyższych rozważań zarzut naruszenia art. 155 K.p.a. przez błędną jego wykładnię nie ma uzasadnienia.Odnośnie zarzutu skargi nie zawiadomienia skarżącego o wszczęciu postępowania administracyjnego oraz uniemożliwienie stronie zapoznania się z aktami sprawy, to stwierdzić należy, że powyższe naruszenia nie miały istotnego wpływu na wynik sprawy, bowiem postępowanie administracyjne zostało wszczęte na wniosek skarżącego, jak również decyzji zostały wydane na podstawie dokumentów złożonych przez skarżącego.Wychodząc z powyższych założeń należy przyjąć, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu.W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji.