Sygnatura:
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne:
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2010-12-31
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono skargę kasacyjną
Sędziowie:
Jacek Brolik /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA: Jacek Brolik po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej B. W. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 października 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 758/09 w sprawie ze skargi B. W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 19 lutego 2009 r., nr […] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2001 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów postanawia oddalić skargę kasacyjną.

Uzasadnienie wyroku

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 października 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 758/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 220 § 1 i 3 w zw. z art. 58 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; zwanej dalej: p.p.s.a.), odrzucił skargę B. W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 19 lutego 2009 r., wydaną w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2001 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów.W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, że skarżąca B. W. pismem z dnia 1 kwietnia 2009 r. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 19 lutego 2009 r.Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału III Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 maja 2009 r. skarżąca została wezwana do uiszczenia wpisu sądowego w wysokości 3155,00 zł. Skarżąca w odpowiedzi na powyższe zarządzenie zwróciła się o zwolnienie z kosztów sądowych.Referendarz sądowy, rozpatrując wniosek skarżącej, postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2009 r. odmówił przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.Skarżąca nie wniosła sprzeciwu od tego postanowienia, wobec czego wezwano skarżącą do wykonania prawomocnego zarządzenia wzywającego do uiszczenia wpisu sądowego z dnia 6 maja 2009 r. w terminie 7 dni od jego otrzymania, pod rygorem odrzucenia skargi. Wezwanie odebrał mąż skarżącej w dniu 1 października 2009 r., a zatem termin do uiszczenia wpisu upływał w dniu 8 października 2009 r. W konsekwencji Sąd uznał, że wpis od skargi nie został uiszczony we wskazanym terminie, co w myśl art. 220 § 3 p.p.s.a. obligowało go do odrzucenia tej skargi.W skardze kasacyjnej od powyższego postanowienia skarżąca zarzuciła na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a.:1) Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:- art. 2 Konstytucji RP poprzez złamanie zasady zaufania do państwa i stanowionego w nim prawa, poprzez niezwykle rygorystyczne i formalne zastosowanie istniejącego prawa bez uwzględnienia "czynnika ludzkiego" tj. szczególnej sytuacji skarżącej oraz niedostatecznej i jedynie formalnej, a nie faktycznej informacji strony o przysługujących jej prawach,- art. 45 ust.1 Konstytucji w zw. z art. 77 ust. 2 Konstytucji poprzez uniemożliwienie rozpatrzenia sprawy przez sąd, ze względu na narzucenie opłat sądowych, których strona nie była w stanie ponieść,- art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka poprzez uniemożliwienie rozpatrzenia sprawy przez sąd, ze względu na narzucenie opłat sądowych, których strona nie była w stanie ponieść;2) Naruszenie przepisów postępowania, tj.:- art. 220 § 1, 230 § 1 w zw. z art. 243 § 1 oraz art. 246 § 1 p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie wszystkich okoliczności sprawy w szczególności pozostawienie wymogu uiszczenia opłat sądowych pomimo faktu, że strona nie miała fizycznej możliwości ich ponieść i składała stosowne wyjaśnienia w tym zakresie,- art. 6 p.p.s.a. poprzez niedostateczną i jedynie formalną (w treści druków), a nie faktyczną pomoc stronie i niedostateczne informowanie strony o przysługujących jej prawach,- art. 7 p.p.s.a. poprzez doprowadzenie do sytuacji, w której do merytorycznego rozpatrzenia sprawy konieczne jest złożenie skargi kasacyjnej.Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych oraz przyznanie wynagrodzenia doradcy podatkowemu w związku z pełnieniem pomocy prawnej z urzędu.W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że postanowienie o odrzuceniu skargi zostało wydane z naruszeniem wskazanych przepisów, bowiem Sąd nie uwzględnił szczególnej sytuacji strony, której stan psychiczny, zdrowotny i majątkowy uniemożliwiał skuteczne dochodzenie prawa.Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.Zgodnie z art. 220 § 1 p.p.s.a. sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W takim przypadku przewodniczący wzywa wnoszącego pismo do uiszczenia opłaty w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd (art.220 § 3 p.p.s.a.).Wezwanie do uiszczenia wpisu, jak wskazano wyżej, w rozpoznawanej sprawie zostało doręczone 1 października 2009 r. (k. 41 akt sądowych). Zakreślony termin – bezskutecznie – upłynął z dniem 8 października 2009 r.Powołany przez Sąd pierwszej instancji art. 220 § 3 p.p.s.a. jednoznacznie stanowi, że: "Skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd." Sformułowanie "… podlegają odrzuceniu…" przesądza o obowiązku Sądu odrzucenia środka prawnego (skargi), od którego wpis nie został uiszczony w zakreślonym terminie. Obowiązek ten WSA w Warszawie zrealizował prawidłowo.Bez wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia pozostają przy tym twierdzenia zawarte w skardze kasacyjnej oraz uzupełnieniu do skargi kasacyjnej dotyczące stanu zdrowia i sytuacji majątkowej skarżącej. Choroba skarżącej i wynikające z niej trudności w prowadzeniu bieżących spraw życia codziennego oraz trudna sytuacja finansowa mogły być analizowane wyłącznie w kontekście przesłanek przyznania prawa pomocy, o co strona również w sprawie wnosiła i wniosek ten został już rozpoznany. Rozważanie przedstawionych okoliczności w toku rozpoznawania skargi kasacyjnej od postanowienia odrzucającego skargę ze względu na nieuiszczenie – mimo wezwania – wpisu sądowego należało uznać za niedopuszczalne.Wobec zarzutów wskazanych w skardze kasacyjnej o niedostatecznym informowaniu strony przez Sąd o przysługujących jej prawach podkreślić należy, iż wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego zostało doręczone wraz z pouczeniem o terminie i skutkach jego niedochowania.Nie można także zgodzić się ze skargą kasacyjną, że Sąd naruszył konstytucyjną zasadę prawa do sądu określoną w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Strona bowiem sama pozbawiła się tego prawa poprzez zaniedbania przy dokonywaniu czynności procesowych. Prawo do sądu nie ma charakteru absolutnego, jego realizacja zależna jest od spełnienia wymogów proceduralnych, w tym między innymi dotrzymania terminu dla dokonania czynności procesowej jaką jest uiszczenie wpisu sądowego od skargi. Z tych samych względów nie można uznać, by doszło do naruszenia zasady praworządności (art. 7 Konstytucji), czy zasady państwa prawa (art. 2 Konstytucji).Podkreślić także należy, że bez wpływu na konieczność uiszczenia wzmiankowanego wpisu sądowego pozostaje kwestia przyznania skarżącej prawa pomocy postanowieniem WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 758/09. Postanowienie o przyznaniu prawa pomocy ma charakter konstytutywny i wywołuje skutki ex nunc, tzn. od daty wniesienia wniosku. Nie działa ono zatem z mocą wsteczną, lecz obejmuje swoim zakresem wszelkie przyszłe i potencjalne koszty sądowe, w tym również te opłaty sądowe, które mogą być następstwem zmian w obowiązującym ustawodawstwie.W świetle przedstawionych okoliczności brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, że zaskarżone postanowienie naruszało prawo. W myśl art. 220 § 3 p.p.s.a., Sąd pierwszej instancji był bowiem zobligowany do odrzucenia skargi z powodu nieopłacenia wpisu sądowego, mimo skierowania do skarżącej odpowiedniego wezwania.Mając na uwadze, przedstawione okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 § 1 i § 3 p.p.s.a.