Sygnatura:
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne:
Egzekucyjne postępowanie
Sygn. powiązane: I SA/Gl 230/07
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2008-06-16
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono skargę kasacyjną
Sędziowie:
Jan Rudowski
Stefan Babiarz /przewodniczący/
Zbigniew Kmieciak /sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak (sprawozdawca), Sędzia NSA Jan Rudowski, , Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2009 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej B. D. i S. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 lutego 2008 r. sygn. akt I SA/Gl 230/07 w sprawie ze skargi B. D. i S. D. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 30 stycznia 2007 r. nr […] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od B. D. i S. D. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 30 października 2006 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w T. ustalił wobec B. i S. D. (skarżących) wysokość kosztów egzekucyjnych, w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym w oparciu o tytuły wykonawcze wystawione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. , na łączną kwotę 10.280,30 zł.
Jako podstawę wydania postanowienia wskazano art. 17 w zw. z art. 64c § 7 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 36, poz. 161 z późn. zm., dalej u.p.e.a.). Wyjaśniono, że w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego dokonano szeregu czynności egzekucyjnych, które spowodowały powstanie kosztów egzekucyjnych i przytoczono treść art. 64 § 6 u.p.e.a. oraz art. 64 § 1 pkt 2, 5 oraz 14 u.p.e.a. Naczelnik Urzędu Skarbowego podkreślił, że późniejsze zawieszenie postępowania egzekucyjnego, czy nawet umarzanie części zaległości w postępowaniu restrukturyzacyjnym prowadzonym przez wierzyciela nie zwalnia z zapłaty powstałych kosztów egzekucyjnych.
W zażaleniu na postanowienie skarżący stwierdzili, że domaganie się kosztów egzekucyjnych nie jest zgodne z prawem, gdyż "komornik prowadził egzekucję w okresie finalizowania uzgodnień dotyczących spłaty zobowiązań wobec ZUS". Zarzucili również brak możliwości sprawdzenia, czy koszty zostały wyliczone zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Dyrektor Izby Skarbowej w K. nie uwzględnił zażalenia i zaskarżonym postanowieniem utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu egzekucyjnego pierwszej instancji. Wyjaśniono, że postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zostało zakończone decyzją z dnia 30 kwietnia 2004 r. umarzającą zaległości gospodarstwa rolnego skarżących w kwocie 19.063,09 zł (nie objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym pozostałe zaległości składkowe zostały rozłożone na raty). Na żądanie wierzyciela organ egzekucyjny zaprzestał kontynuowania postępowania egzekucyjnego obejmującego wygasłe (w wyżej wskazanej kwocie) należności składkowe. Ponadto umorzono zobowiązanym koszty w wysokości 88,73 zł oraz koszty indywidualnie przypadające od Stanisława Duliasa w kwocie 119,50 zł.
Wyjaśniono, że, wobec konieczności rozliczenia pozostałych kosztów egzekucyjnych (oraz wniosków strony o ich umorzenie w całości), niezbędne było łączne naliczenie kosztów egzekucyjnych. Dyrektor Izby Skarbowej podkreślił, że organ pierwszej instancji określając łączną kwotę kosztów egzekucyjnych jednocześnie przedstawił analityczne ich przypisanie do konkretnych tytułów wykonawczych za konkretne czynności egzekucyjne.
Postanowienie to skarżący zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, domagając się jego uchylenia wobec naruszenia ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 36, poz. 161 z późn. zm.). W uzasadnieniu skargi strona powtórzyła argumenty zażalenia i dodała, że "wysokość kosztów nie ma w tej części sprawy istotnego znaczenia". Wskazała, że istotą sprawy jest ich bezprawne zajęcie.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
W piśmie procesowym z dnia 2 października 2007 r. pełnomocnik skarżących podniósł, iż organ egzekucyjny nie wskazał dowodów, na których oparł swoje twierdzenie o skutecznym doręczeniu skarżącym tytułów wykonawczych. Zarzucił, że organ I instancji przedstawił jedynie zbiorcze zestawienie kosztów, uniemożliwiając przez to ustalenie, czy opłaty zostały naliczone w sposób prawidłowy. Zwrócono również uwagę na uregulowania wynikające z treści art. 64c § 4 u.p.e.a., wskazując na zasadność obciążenia wierzyciela kosztami egzekucyjnymi.
W odpowiedzi na powyższe pismo Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że doręczenie skarżącym odpisów tytułów wykonawczych, które nastąpiło zgodnie z art. 26 § 5 oraz art. 32 u.p.e.a., nie budzi zastrzeżeń.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 18 lutego 2008 r., sygn.akt I SA/GL 230/07, oddalił skargę.
Sąd wskazał, że ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz. U. Nr 155, poz. 1287) nie zwalniała podatników z obowiązku ponoszenia kosztów egzekucyjnych powstałych przed datą jej obowiązywania (od 1 października 2002 r.). Obowiązkowe było jedynie zawieszenie postępowania egzekucyjnego wobec treści art. 14 ust. 2 tej ustawy. Za zasadne Sąd uznał twierdzenia organów egzekucyjnych, że w sytuacji gdy ustawodawca nie zwolnił zobowiązanych z obowiązku ponoszenia wcześniej powstałych kosztów – to są one należne także w sytuacji umorzenia podatnikowi zaległości, na które zostały wystawione i doręczone tytuły wykonawcze. Wskazano treść art. 26 § 1 u.p.e.a. oraz art. 26 § 5 tej ustawy i stwierdzono, że prawidłowe wystawienie tytułów wykonawczych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i ich skuteczne doręczenie nie było kwestionowane przez zobowiązanych w toku postępowania egzekucyjnego. Wyjaśniono także, że w postanowieniu organu egzekucyjnego I instancji zawarte zostało dokładne zestawienie kwot naliczonych kosztów egzekucyjnych, i za nieusprawiedliwione uznano twierdzenia pełnomocnika stron o "zbiorczym" zestawieniu omawianych kosztów. Za wadliwe uznano twierdzenia skarżących o możliwości zastosowania w sprawie art. 64c § 4 u.p.e.a.
Reasumując, Wojewódzki Sąd Administracyjny dokonując oceny legalności zaskarżonego postanowienia uznał, że ocena dowodów dokonana przez organy egzekucyjne nie naruszyła prawa.
Skarżący wnieśli skargę kasacyjną i zaskarżyli powyższy wyrok, zarzucając mu, na podstawie art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
– art. 145 §1 pkt 1 lit c p.p.s.a. w zw. z art. 64 c § 4 u.p.e.a., poprzez nieuchylenie postanowienia w całości w sytuacji, gdy obowiązek pokrycia kosztów egzekucyjnych obciążał wierzyciela,
– art.141 § 4 p.p.s.a. polegające na przedstawieniu sprawy niezgodnie ze stanem rzeczywistym poprzez przyjęcie, że skarżący wnieśli o wydanie postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych.
Wskazując powyższe, skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi oraz zasadzenie kosztów postępowania, względnie, uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania.
W piśmie procesowym z dnia 6 listopada 2009 r. (data wpływu 13 listopada 2009 r.), skarżący przedstawili dodatkowe informacje, które w ich ocenie świadczą o nieprawidłowościach dotyczących postępowania egzekucyjnego. Całe to postępowanie nosiło, ich zdaniem, znamiona "manipulacji" (s.2 pisma). Podnieśli oni również , iż ewidentnym przykładem formalnych nieprawidłowości była "zmiana terminu rozprawy rzekomo na skutek choroby sędziego […]". Zauważyli oni, że " w rzeczywistości miało to związek z niedostarczeniem w terminie odpowiedzi Dyrektora IS na skargę" (s.3 pisma).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, przeto nie zasługuje na uwzględnienie.
Odnosząc się do sformułowanych w niej zarzutów należy przede wszystkim zauważyć, że jej autor nie podjął nawet próby wyjaśnienia, jak domniemane naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a. (sprowadzające się do przedstawienia sprawy niezgodnie ze stanem rzeczywistym – założenie, że skarżący wnieśli o wydanie postanowienia w sprawie kosztów egzekucyjnych) wpłynęło lub przynajmniej mogło wpłynąć na wynik sprawy. Tymczasem przepis art. 174 pkt 2 in fine łączy określoną w nim podstawę kasacyjną z tą właśnie okolicznością, całkowicie pominiętą w wywodach skargi kasacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się również zarzucanego sądowi administracyjnemu pierwszej instancji naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a w związku z art. 64 lit. c § 4 u. p. e. a. W ocenie autora skargi kasacyjnej, obowiązkiem Dyrektora Izby Skarbowej w K. było uchylenie "postanowienia w całości w sytuacji, gdy obowiązek pokrycia kosztów egzekucyjnych obciążał wierzyciela", czego – w toku rozpoznania skargi – nie dostrzegł sąd administracyjny pierwszej instancji (s. 2 skargi kasacyjnej). Występując z tym zarzutem, zignorował on fakt, że w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odniesiono się w dostatecznym stopniu do tej kwestii, zauważając co następuje: "wadliwie strona skarżąca wskazuje na możliwość zastosowania w niniejszej sprawie art. 64c § 4 ustawy egzekucyjnej, skoro wierzyciel pokrywa koszty egzekucyjne tylko wówczas, gdy nie mogą być one ściągnięte od zobowiązanego". Sąd przyznał dalej, iż "z materiału dowodowego nie wynika, aby taka sytuacja zachodziła w niniejszej sprawie" (s. 10 uzasadnienia). Naczelny Sąd Administracyjny, kierując się dokonanymi w sprawie, utrwalonymi w jej aktach ustaleniami, w pełni podziela ten punkt widzenia, co czyni podniesiony zarzut bezzasadnym. Skoro tak, nie sposób twierdzić, że naruszono wspomniany już art. 64 lit. c § 4 u. p. e. a. Trzeba także dodać, że wyjaśniając wątpliwości podniesione w skardze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach przekonująco wywiódł, dlaczego w rozstrzygniętej zaskarżonym postanowieniem sprawie zaszła konieczność jego wydania na żądanie zobowiązanych (s. 10 uzasadnienia). Przedstawiona w tym względzie argumentacja obala twierdzenia autora skargi kasacyjnej, w związku z którymi sformułowano drugi z zamieszczonych w niej zarzutów. Okazał się on zatem chybiony w tym sensie, iż sąd administracyjny pierwszej instancji nie popełnił zarzucanego mu błędu w ocenie prawidłowości zastosowania w rozpoznanej sprawie art. 64 c § 4 u. p. e. a., z czym miałoby się łączyć naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p. p. s. a.
W tym stanie rzeczy, na mocy art. 184 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania kasacyjnego rozstrzygnięto zgodnie z art. 204 pkt 1 tej ustawy.

Uzasadnienie wyroku