Sygnatura:
6180 Wywłaszczenie nieruchomości i odszkodowanie, w tym wywłaszczenie gruntów pod autostradę
Hasła tematyczne:
Inne
Skarżony organ:
Wojewoda
Data:
2010-09-27
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Gabriela Nowak /przewodniczący sprawozdawca/Jolanta DargasMałgorzata Boniecka-Płaczkowska

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Gabriela Nowak (spr.) Sędziowie: WSA Małgorzata Boniecka-Płaczkowska WSA Jolanta Dargas Protokolant referent Agnieszka Bieniewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 lutego 2011 r. sprawy ze skargi W. K. na decyzję Wojewody […] z dnia […] lipca 2010 r. nr […] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość oddala skargę.

Uzasadnienie wyroku

Wojewoda […] decyzją z dnia […] lipca 2010 r., nr […], po rozpatrzeniu odwołania W. K. od decyzji Prezydenta W. nr […] z dnia […] października 2009 r. orzekającej o odmowie uwzględnienia wniosku W. K. z dnia 12 kwietnia 2006 r. w sprawie ustalenia odszkodowania za zajętą pod drogę nieruchomość, położoną przy ul. […]w W. – utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.Przedmiotowa decyzja wydana została w następującym stanie faktycznymi prawnym:W. K. wnioskiem opatrzonym datą 27 grudnia 2005 r., data wpływu do Kancelarii Urzędu W. 12 kwietnia 2006 r. wystąpił do Urzędu W. o ustalenie i wypłatę odszkodowania za nieruchomość położoną w W. przy ul. […] uregulowaną w księdze wieczystej KW Nr […].Prezydent W. decyzją z dnia […] czerwca 2006 r. nr […] umorzył postępowanie w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania za nieruchomość położoną w W. przy ul. […], stanowiącą część gruntu uregulowanego w księdze wieczystej KW […], ze względu na fakt, iż wniosek złożony został po terminie przewidzianym w art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133 z 1998 roku, poz. 872 z późno zm.).W dniu 20 lipca 2006 r. W. K. wniósł odwołanie od w/w decyzji Prezydenta W.Wojewoda […] decyzją z dnia […] września 2006 r. nr […] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Prezydenta W.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 13 marca 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 1995/06 uchylił decyzję Wojewody […] z dnia […] września 2006 r. nr […] oraz decyzję Prezydenta W. z dnia […] czerwca 2006 r. nr […]. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że nie jest wiadome na podstawie jakich dowodów organ odwoławczy ustalił, że wniosek został złożony w kancelarii Urzędu, a nie nadany w urzędzie pocztowym, gdyż wbrew stwierdzeniu organu okoliczność ta nie wynika z akt sprawy. Ponownie rozpoznając sprawę nakazał organowi ustalenie czy przedmiotowy wniosek W. K. został nadany w urzędzie pocztowym i czy skarżący wykazał w sposób dostateczny, że wniosek został nadany przed upływem terminu określonego w art. 73 ust. 4 powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 r. czy też wniosek ten został złożony bezpośrednio w Kancelarii Urzędu W. po tym terminie.Prezydent W. ponownie rozpoznając sprawę zwrócił się do W.K. o informację w jakim Urzędzie Pocztowym został wysłany wniosek o odszkodowanie z dnia 27 grudnia 2005 roku i wyjaśnienie dlaczego wniosek nadany w Urzędzie Pocztowym w J. w dniu 27 grudnia 2005 roku, wpłynął do Urzędu W. po ponad 3 miesiącach tj. w dniu 12 kwietnia 2006 r.Jednocześnie pismem z dnia 18 lipca 2007 r. Wydział Nieruchomości Skarbu Państwa Biura Gospodarki Nieruchomościami Urzędu W. zwrócił się do Kancelarii Urzędu W. o udzielenie informacji czy jeśli wniosek został nadany w dniu 27 grudnia 2005 roku w Urzędzie Pocztowym w J. to możliwe jest, że mógł dopiero w dniu 12 kwietnia 2006 roku zostać zarejestrowany przez Kancelarię Urzędu W. oraz czy jeśli korespondencja wpływa do Kancelarii Urzędu W. listem zwykłym, to odpina się od pism koperty, w których przesyłki zostały nadane.W.K. poinformował organ I instancji, że pismo z dnia 27 grudnia 2005 r. zostało nadane w tym samym dniu tj. 27 grudnia 2005 r. w placówce pocztowej w J. […] oraz wyjaśnił, że nie wie dlaczego jego list został zarejestrowany w Urzędzie W. w dniu 12 kwietnia 2006 r.Poczta Polska Centrum Sieci Pocztowej Oddział Rejonowy W. pismem z dnia 15 listopada 2007 roku poinformowała organ I instancji, że zgodnie z § 27 ust. 3 Regulaminu świadczenia powszechnych usług pocztowych (Załącznik do Zarządzenia nr 137 Dyrektora Generalnego Poczty Polskiej z 21 września 2005 roku) informacje na temat przesyłek rejestrowanych oraz przekazów pocztowych udzielane są przez okres 12 miesięcy od dnia nadania przesyłki lub przekazu pocztowego. Z uwagi na fakt, że Poczta Polska nie jest w posiadaniu koperty, nie można ustosunkować się do zarzutu dotyczącego opóźnienia w doręczeniu przedmiotowej przesyłki. Ponadto technologia opracowywania i przewozu przesyłek zwykłych nie przewiduje ich ewidencjonowania na całej trasie przebiegu (od chwili nadania do doręczenia).W piśmie z dnia 8 września 2008 r. Biuro Administracyjno Gospodarcze wyjaśniło, że korespondencja wpływająca do kancelarii ogólnej rejestrowana jest w tym samym dniu w którym Poczta Polska dostarczyła przesyłkę. Zgodnie z postanowieniami zawartymi w § 6 ust. 8 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 roku, w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych, kancelaria, wykonując czynności kancelaryjne, koperty z nienaruszonym znaczkiem pocztowym dołącza się tylko do pism: wartościowych, poleconych, ekspresowych, za dowodem doręczenia, dla których istotna jest data nadania (np. skargi, odwołania), na których brak jest nadawcy lub daty pisma, mylnie skierowanych, załączników nadesłanych bez pisma przewodniego, w razie niezgodności zapisów na kopercie z ich zawartością.Organ I instancji podkreślił, że skarżący nie wykazał w sposób dostateczny, że wniosek został nadany w urzędzie pocztowym przed upływem terminu określonego w art. 73 ust. 4 powołanej ustawy przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Obowiązek dochowania terminu złożenia wniosku obciąża osobę ubiegającą się o odszkodowanie i to ona przede wszystkim powinna dysponować dowodem dochowania tego terminu (wysłać wniosek listem poleconym).W. K. wnioskiem datowanym na dzień 27 grudnia 2005 r (data wpływu do Kancelarii Urzędu W. 12 kwietnia 2006 r.) wystąpił do Urzędu W. o ustalenie i wypłatę odszkodowania za nieruchomość położoną w W. przy ul. […] uregulowaną w księdze wieczystej KW Nr […].Prezydent W. ze względu na fakt, iż wniosek został złożony po terminie ustalonym w powołanym wyżej przepisie prawnym, decyzją z dnia […] października 2009 r. nr […] odmówił uwzględnienia wniosku W. K. z dnia 12 kwietnia 2006 r. w sprawie ustalenia odszkodowania za zajętą pod drogę nieruchomość, położoną przy ul. […] w W.Od decyzji powyższej odwołał się W. K., kwestionując zasadność rozstrzygnięcia organu I instancji.Wojewoda […] decyzją z dnia […] lipca 2010 r., nr […], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Prezydenta W. z dnia […] października 2009 r. nr […].Organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji podkreślił że W. K. nie wykazał w sposób dostateczny, aby organ mógł przyjąć, że data, która widnieje na wniosku W. K. – 27 grudnia 2005 r., to jest faktycznie data w której wniosek został nadany na poczcie. Wniosek ten nie został wysłany listem poleconym lecz jako przesyłka zwykła, dlatego nie zachowano koperty tej przesyłki. Biuro Administracyjno – Gospodarcze Urzędu W. zgodnie z instrukcją kancelaryjną, koperty z nienaruszonym znaczkiem pocztowym dołącza tylko do pism wartościowych, poleconych, ekspresowych, za dowodem doręczenia, dla których istotna jest data nadania (np. skargi, odwołania), mylnie skierowanych, załączników nadesłanych bez pisma przewodniego, w razie niezgodności zapisów na kopercie z ich zawartością.Bez zachowanej koperty organ, ani placówka pocztowa nie mogły ustalić daty stempla pocztowego.Termin określony w art. 73 ust. 4 powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 r. – jak zauważył organ – jest terminem prawa materialnego, którego upływ powoduje wygaśnięcie roszczenia.Organ odwoławczy podkreślił, iż zgodnie z wolą ustawodawcy, przekroczenie zakreślonego terminu powoduje wygaśnięcie roszczenia co oznacza, że skarżący utracił możliwość dochodzenia przysługujących jemu uprawnień. Przepis art. 73 ust. 4 przewiduje prekluzję roszczeń odszkodowawczych za nieruchomości zajęte pod drogi publiczne. Wygaśnięcie roszczenia oznacza, że po upływie terminu wskazanego w ustawie roszczenie nie przysługuje i nie może być dochodzone. Określony w powołanym przepisie termin jest więc terminem materialnym.Skargę na decyzję Wojewody […] nr […] z dnia […] lipca 2010 r., utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta W. nr […] z dnia […] października 2009 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł W. K.Zaskarżonej decyzji zarzucał naruszenie:prawa materialnego poprzez działanie niezgodne z art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, zgodnie z którym odszkodowanie za nieruchomości zajęte pod drogi publiczne będzie ustalane i wypłacane na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r.;prawa procesowego poprzez niedopełnienie obowiązków spoczywających na organie oraz niewłaściwe zastosowanie:- art. 57 § 5 ust. 2 kpa, zgodnie z którym termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego;art. 6 kpa tj. zasady praworządności poprzez działanie nie oparte na prawie i uznanie, iż wniosek został złożony po terminie pomimo nadania go w polskiej placówce pocztowej Poczty Polskiej w dniu 27 grudnia 2005 r.;- art. 7 kpa tj. zasady prawdy obiektywnej poprzez zaniechanie kroków mających na celu ustalenie prawdy materialnej poprzez zniszczenie dowodu zachowania terminu tj. koperty zawierającej datę nadania w placówce pocztowej oraz poprzez zaniechanie kroków mających na celu wyjaśnienie sprawy z uwzględnieniem słusznego interesu obywatela;- art. 8 kpa tj. zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa poprzez zniszczenie dowodu zachowania terminu wbrew obowiązujących organ przepisów wewnętrznych i obarczanie odpowiedzialnością Skarżącego za brak istnienia dowodu zachowania terminu;- art. 12 kpa tj. zasady szybkości postępowania poprzez ustalanie przez okres dwóch lat w jaki sposób Kancelaria Urzędu postępuje z kopertami, w których wpływają pisma do Urzędu.Wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji Wojewody […] oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta W..Skarżący w uzasadnieniu skargi podnosił, że w dniu 27 grudnia 2005 r. nadał w placówce Poczty Polskiej w J. listem zwykłym wniosek w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę.Urząd wpisał na wniosku datę wpływu 12 kwietnia 2006 r. i nie zachował koperty zawierającej datę nadania przesyłki.Zdaniem skarżącego wbrew treści instrukcji kancelaryjnej, Kancelaria Ogólna nie dołączyła do pisma "koperty z nienaruszonym znaczkiem pocztowym" pomimo, iż pismo – wniosek o wypłatę odszkodowania – jest pismem, dla którego istotna jest data nadania oraz pomimo istotnej rozbieżności pomiędzy datą widniejącą na wniosku a datą wpływu do urzędu jeżeli taka rozbieżność faktycznie istniała.Skarżący zarzucił, że organ nie zachowując koperty (wbrew obowiązującym go zasadom) utracił jedyny dowód daty nadania i z tego powodu Poczta Polska nie była w stanie ustosunkować się do zarzutu opóźnienia w doręczeniu przesyłki.Skarżący wyraził wątpliwości co do tego, czy rzeczywiście opóźnienie było spowodowane działaniem poczty, czy może pracownik organu umyślnie lub nieumyślnie zarejestrował pismo z opóźnieniem.Skarżący przypuszcza, ze poczta doręczyła przesyłkę z opóźnieniem.Zdaniem skarżącego organ dopuścił się niedbalstwa poprzez zniszczenie koperty a obecnie obciąża skutkami tego niedbalstwa skarżącego, całkowicie pomijając wyjaśnienia skarżącego i jego oświadczenia w sprawie daty nadania przesyłki, co wydaje się być nadużyciem władzy przez organ.Skarżący podnosił, że organ powinien był wskazać, w jaki sposób wg niego wnioskodawca powinien był wykazać datę złożenia wniosku. Przepisy prawa nie nakazują bowiem nadawania przesyłki listem poleconym, a jedynie nadanie w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego, co wnioskodawca uczynił. Organ natomiast wywodzi skutki prawne ze swojego niedbalstwa i działania sprzecznego z wewnętrznymi przepisami, polegającego na niezachowaniu koperty zawierającej datę nadania przesyłki.Skarżący wskazał, że organ bez podstawy prawnej stwierdza, że wnioskodawca powinien był nadać przesyłkę listem poleconym, podczas gdy wewnętrzne regulacje prawne nakładały właśnie na organ obowiązek zachowania dowodu. W sytuacji utraty dowodu przez organ, który to dowód znajdował się w jego posiadaniu, organ powinien był dać wiarę wyjaśnieniom wnioskodawcy, gdyż nie istniały żadne przesłanki pozwalające na odmowę wiarygodności twierdzeniom skarżącego.W odpowiedzi na skargę Wojewoda […] wnosił o jej oddalenie i podtrzymał w całości argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:Skarga jest nieuzasadniona. Zaskarżona decyzja nie narusza prawa.Termin składania wniosków o odszkodowanie określony został w art. 73 ust. 4 powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Przepis ten stanowi: "Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2, będzie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa".Należy podkreślić, że przepis art. 73 ust. 4 był przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 20 lipca 2004 r. (SK 11/02, opubl. z uzasadnieniem w OTK-A 2004/7/660) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 73 ust. 4 ustawy jest zgodny z art. 21 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.Przepis art. 73 ust. 4 przewiduje prekluzję roszczeń odszkodowawczych za nieruchomości zajęte pod drogi publiczne. Wygaśnięcie roszczenia oznacza, że po upływie terminu wskazanego w ustawie roszczenie nie przysługuje i nie może być dochodzone. Określony w powołanym przepisie termin jest więc terminem materialnym.Z treści art. 73 ust. 4 ustawy wynika, że odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 – a więc za nieruchomości – będzie ustalane i wypłacane na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od 1 stycznia 2001 do 31 grudnia 2005 r. Treść ta wskazuje, że koniecznym, a zarazem wystarczającym wymogiem skutecznego złożenia takiego wniosku jest złożenie go w ustawowym terminie, oraz wykazanie przysługującym przed dniem 1 stycznia 1999 r. prawem własności nieruchomości, która została zajęta pod drogę publiczną.Odnosząc się do zarzutów skargi stwierdzić należy, że nie zasługują na uwzględnienie.Skarżący zarzuca organowi niedbalstwo poprzez zniszczenie koperty zawierającej wniosek o wypłatę odszkodowania i obciążenie skutkami tego niedbalstwa skarżącego, podnosi, że nie miał żadnego obowiązku nadawania przesyłki listem poleconym, gdyż przepisy prawa nie nakładają takiego obowiązku.Przepisy prawa nie nakładają, co podnosi skarżący, nadawania przesyłki listem poleconym jednakże gdyby skarżący nadał przesyłkę listem poleconym nie miałby żadnego problemu z wykazaniem daty złożenia wniosku o odszkodowanie.Jeżeli wniosek obwarowany terminem materialnym, jest przesyłany do organu listem zwykłym, stanowi to wyraz braku należytej dbałości o własne interesy i nie może stanowić o niczyjej innej winie jak tylko podmiotu uprawnionego.Skarżący całkowicie bezpodstawnie zarzuca organowi niedbalstwo i działanie sprzeczne z przepisami prawa.Zgodnie z postanowieniami zawartymi w instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych, kancelaria, wykonując czynności kancelaryjne, dołącza koperty z nienaruszonym znaczkiem pocztowym tylko do pism: wartościowych, poleconych, ekspresowych, za dowodem doręczenia, dla których istotna jest data nadania (np. skargi, odwołania), na których brak jest nadawcy lub daty pisma, mylnie skierowanych, załączników nadesłanych bez pisma przewodniego, w razie niezgodności zapisów na kopercie z ich zawartością.Zdaniem skarżącego kancelaria winna dołączyć do wniosku skarżącego kopertę z dwóch powodów a mianowicie dlatego, że wniosek o wypłatę odszkodowania jest pismem, dla którego istotna jest data nadania oraz pomimo istotnej rozbieżności pomiędzy datą widniejącą na wniosku a datą wpływu do urzędu jeżeli taka rozbieżność faktycznie istniała.Zarzut ten jest chybiony.Pisma, o których mowa w instrukcji kancelaryjnej, dla których istotna jest data nadania przesyłki dotyczą terminów procesowych takich jak złożenie skargi czy odwołania, a nie terminów prawa materialnego. W żadnym wypadku nie można oczekiwać od pracownika organu, przyjmującego korespondencję dokonywanie jej oceny pod względem merytorycznym, tj badanie czy dany wniosek wpływający do organu jest obwarowany terminem prawa materialnego czy też nie, a wobec tego czy należy przy takim wniosku zachować kopertę czy też nie.Skoro organ nie miał obowiązku przechowywania koperty, a taka sytuacja zachodzi w sprawie niniejszej to nie można mu zarzucić niedbalstwa, że takiej koperty nie przechowuje.Skarżący podnosi, ze wniosek o wypłatę odszkodowania jest pismem, dla którego istotna jest data nadania, ale nie zauważa, że właśnie miedzy innymi dla takich pism istnieje możliwość przesłania ich listem poleconym. Skarżący zarzucił, że organ nie zachowując koperty utracił jedyny dowód daty nadania. Ale to nie organ utracił dowód daty nadania przesyłki, lecz skarżący. To skarżący, a nie organ, ma obowiązek wykazać że wniosek o wypłatę odszkodowania został złożony w terminie, gdyż to skarżący wywodzi z faktu złożenia wniosku w terminie określone skutki prawne.Wątpliwość skarżącego, co do tego, że mogła zaistnieć sytuacja iż pracownik organu umyślnie lub nieumyślnie zarejestrował pismo z opóźnieniem jest gołosłowna.Pismo skarżącego datowane na dzień 27 grudnia 2005 r. zarejestrowane zostało w Kancelarii Urzędu W. 12 kwietnia 2006 r., a korespondencja wpływająca do kancelarii ogólnej rejestrowana jest w tym samym dniu w którym Poczta Polska dostarcza przesyłki.Przypuszczenie skarżącego, że poczta doręczyła przesyłkę z opóźnieniem jest hipotetyczne.Sąd podziela stanowisko organu, że same wyjaśnienia skarżącego i jego oświadczenia w sprawie daty nadania przesyłki, nie poparte żadnym innym dowodem są niewystarczające aby uznać, że wniosek skarżącego został złożony w terminie.W aktualnym stanie prawnym nie ma podstaw, by uwzględnić wniosek skarżącego o ustalenie i wypłatę odszkodowania, bowiem w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. skarżący nie złożył stosowanego wniosku, a z dniem 1 stycznia 2006 r. roszczenie o wypłatę odszkodowania wygasło.Sąd uznał, iż przy podejmowaniu zaskarżonej decyzji nie doszło do naruszenia prawa.Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.), Sąd orzekł jak w sentencji.