Sygnatura:
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2010-11-19
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Leszek Wolny /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Leszek Wolny po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2011 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi P. L. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […] r., nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług (odpowiedzialności osoby trzeciej) w kwestii wniosku o przyznanie skarżącemu prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie wyroku

Wraz ze skargą na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […] r., nr […], skarżący złożył wniosek o prawo pomocy na urzędowym formularzu PPF, obejmujący zwolnienie od kosztów sądowych.W uzasadnieniu skarżący stwierdził, że z uwagi na duże zadłużenie wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej wobec Urzędu Skarbowego, ZUS, Urzędu Miejskiego w S., które wynosi około […] zł, jak i inne zobowiązania, które egzekwują kancelarie komornicze w wysokości około […] zł – nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych. Uzyskiwane wynagrodzenie zajęte jest zajęte przez komorników sądowych.W dalszej części uzasadnienia, skarżący podał wykaz tytułów wykonawczych, w których jego wierzycielami są: Urząd Miejski w S. oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wskazał również tytuł wykonawczy w sądowym postępowaniu egzekucyjnym.Z oświadczenia o stanie rodzinnym skarżącego wynika, że pozostaje on we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoją córką E. L. ([…] lata).Z oświadczenia strony wynika, że nie posiada on żadnego majątku ruchomego, ani żadnych nieruchomości. Nie posiada on oszczędności, ani przedmiotów o wartości przekraczającej 3.000 Euro.Jednocześnie, w rubryce nr 8 formularza wniosku określającego stan majątkowy osób pozostających z wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym, strona zaznaczyła, że jest sporządzona małżeńska umowa majątkowa (podał jej datę oraz numer repertorium prowadzonego przez kancelarię notarialną).Skarżący stwierdził, że osiąga miesięcznie dochód w wysokości 10.000 zł brutto na podstawie kontraktu […]. Po raz kolejny zaznaczył jednak, że dochód ten jest zajęty "w części objętej prawem przez Komornika Sądowego […] w Z.. Skarżący dołączył do akt sprawy jedynie zawiadomienie o wszczęciu egzekucji przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Z. (pismo z dnia […] r.).Pismem z dnia […] r., referendarz sądowy wezwał stronę za pośrednictwem jej pełnomocnika procesowego do uzupełnienia w terminie 7 dni danych zawartych we wniosku, obrazujących jej aktualny i rzeczywisty stan majątkowy.Strona została wezwana do:- udokumentowania wysokości wszelkich dochodów uzyskiwanych przez skarżącego – w tym celu należał nadesłać odpis umowy (kontraktu […]), ewentualnie zaświadczenia o wysokości świadczenia wypłaconego skarżącemu w ostatnim miesiącu, wskazującego też formę tej zapłaty (gotówkową lub bezgotówkową – na rachunek bankowy);- nadesłania odpisów lub kopii zeznań podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych złożonych przez skarżącego i jego żonę (lub ich wspólnego zeznania podatkowego) za rok 2009;- przedłożenia wyciągów i wykazów ze wszystkich rachunków bankowych posiadanych przez skarżącego i osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy oraz dokumentów dotyczących lokat i kont. W przypadku, gdyby te rachunki były zajęte, należało przedstawić stosowne zaświadczenia wystawione przez banki, a potwierdzające ten fakt oraz informujące o wysokości zajęć oraz sposobie ich spłaty;- przedstawienia stosownych dokumentów, potwierdzających fakt prowadzenia przeciwko skarżącemu postępowania egzekucyjnego (np. stosowne zawiadomienia, postanowienia o zajęciu określonych praw majątkowych);- udokumentowania faktu, że córka skarżącego E. L. nie osiąga żadnego dochodu. W tym celu należy przedstawić zaświadczenia wydane przez właściwy urząd skarbowy potwierdzające fakt nie osiągania dochodu w 2009 r., a także okoliczność, że za córkę skarżącego nie były odprowadzane zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za 2010 r.;- przedłożenia aktualnego zaświadczenie właściwej jednostki samorządu terytorialnego wymieniające wszystkie osoby zameldowane pod adresem miejsca zamieszkania skarżącego (tj. przy ul. […] w S.).- podania orientacyjnej miesięcznej wysokości kosztów bieżącego utrzymania (czynsz, opłaty za tzw. media, zakup żywności, środków czystości, leczenie i zakup leków, inne wydatki). Wydatki ponoszone z tytułu czynszu, opłat za tzw. media oraz na zakup leków powinny zostać nadto udokumentowane stosownymi dowodami wpłaty, fakturami VAT, paragonami itp.W dniu […] r. wpłynął do Sądu wniosek pełnomocnika skarżącego o przedłużenie do dwóch tygodni terminu do złożenia dokumentów wymienionych w wezwaniu referendarza sądowego.Wniosek ten został uwzględniony przez referendarza sądowego zarządzeniem z dnia 31 grudnia 2010 r. Termin do wykonania wezwania z dnia […] r. został przedłużony o dwa tygodnie, licząc od daty doręczenia pełnomocnikowi strony skarżącej zarządzenia uwzględniającego wniosek o przedłużenie terminu.Zarządzenie to zostało doręczone pełnomocnikowi strony skarżącej w dniu […]r., co wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki zawierającej to zarządzenie, znajdującej się w aktach sprawy.Do dnia dzisiejszego nie został nadesłany żaden dokument, spośród tych, o które strona skarżąca była wzywana pismem z dnia […] r.Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje.Stosownie do art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej P.p.s.a. – stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Z kolei zgodnie z art. 245 § 1 P.p.s.a., prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 P.p.s.a.).Natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części (…) lub obejmuje ustanowienie fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 P.p.s.a.).Na wstępie należy zaznaczyć, że skarżący składając wniosek o prawo pomocy zażądał przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym następuje wtedy, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.O ewentualnym przyznaniu prawa pomocy przesądza zatem przesłanka zobiektywizowana, o czym świadczy słowo "wykazanie", które nakłada na stronę nie tylko powinność uprawdopodobnienia ale więcej, formułuje obowiązek wskazania przez nią obiektywnie zaistniałych przesłanek stanu rzeczywistego (por. P. Dobosz, Procedury administracyjne, model sądownictwa administracyjnego a "prawo pomocy" [w:] praca zbiorowa pod red. J. Stelmasiaka, J. Niczyporuka, S. Fundowicza, Polski model sądownictwa administracyjnego, Oficyna Wydawnicza VERBA s. c., Lublin 2003, s. 120). Oznacza to, że inicjatywa dowodowa w stosunku do okoliczności, z których strona wnioskująca zamierza wywieść skutki prawne leży po stronie wnioskodawcy, a nie rozpoznającego wniosek. Nie budzi zatem wątpliwości, że rozstrzygnięcie wniosku zależy od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (por.: J. P. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 319).Przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej strony, zawierającej przede wszystkim dokładne dane dotyczące wysokości otrzymywanych dochodów i to niezależnie od ich źródła, które w zestawieniu z ponoszonymi wydatkami na konieczne utrzymanie umożliwiają dokonanie oceny, czy stać ją na poniesienie kosztów postępowania bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny. Obowiązkiem strony jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy. Brak jest prawnych podstaw do prowadzenia z urzędu postępowania w sprawie sytuacji majątkowej wnioskodawcy, jeżeli on sam nie wykaże istnienia przesłanek uzasadniających uwzględnienie żądania prawa pomocy. Sąd nie jest wobec tego zobowiązany do prowadzenia jakichkolwiek dochodzeń w sytuacji, gdy przedstawione przez stronę dane uniemożliwiają pełną ocenę jej stanu majątkowego, albo gdy nie są one do końca jasne.Odnosząc powyższe uregulowania do przedmiotowej sprawy, należy stwierdzić, że skarżący złożył jedynie wniosek o prawo pomocy i nie udowodnił w żaden sposób, aby znajdował się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy. Do uwzględnienia wniosku nie wystarczą jedynie same oświadczenia strony. Fakty, na które strona powołuje się w swoich oświadczeniach powinny być poparte stosowną dokumentacją i odpowiednimi materiałami źródłowymi.Temu celowi służy właśnie instytucja unormowana w art. 255 P.p.s.a., uprawniająca rozpoznającego wniosek o prawo pomocy do wezwania w zakreślonym terminie wnioskodawcy o dostarczenie dodatkowych oświadczeń lub przedłożenia stosownych dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Wezwanie referendarza sądowego miało właśnie swoją podstawę w art. 255 P.p.s.a.Wezwanie do nadesłania odpowiednich dokumentów i materiałów źródłowych z dnia […] r., mających na celu wykazanie rzeczywistej, aktualnej sytuacji majątkowej skarżącego oraz udowodnienie jego oświadczeń zawartych na urzędowym formularzu wniosku PPF, pozostało do dnia dzisiejszego bez jakiejkolwiek odpowiedzi.Dla ustalenia całokształtu sytuacji majątkowej wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie nie wystarczył tylko druk zawiadomienia o wszczęciu egzekucji przez komornika sądowego (pismo z dnia […] r.). Skarżący nie wykazał jakie są jego rzeczywiste dochody (brak odpisu kontraktu […], odpisów zeznań majątkowych), brak ustosunkowania się do wezwania w zakresie posiadanych przez wnioskodawcę i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym rachunków bankowych. Strona nie wykazała również, czy jego córka rzeczywiście nie osiąga regularnych dochodów. Skarżący nie przedstawił także jak kształtują się jej miesięczne wydatki związane z utrzymaniem – brak nawet przedstawienia tych wydatków w formie szacunkowej.Uchylenie się strony od obowiązków nałożonych w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy, czy też nierzetelne ich wykonanie, jest przeszkodą wykluczającą uprawdopodobnienie wskazanych we wniosku okoliczności, a w konsekwencji wyłącza możliwość przyznania jej prawa pomocy w żądanym zakresie (por.: postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego; z dnia 5 września 2005 r., sygn. akt II FZ 414/05 oraz z dnia 14 września 2005 r., sygn. akt II FZ 575/05).Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak w sentencji, działając na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a. w związku z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.