Sygnatura:
6199 Inne o symbolu podstawowym 619
Hasła tematyczne:
Inspekcja pracy
Skarżony organ:
Inspektor Pracy
Data:
2010-12-21
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Anna Żak /sprawozdawca/Dorota ChobianTeresa Kobylecka /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Kobylecka, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian,, Sędzia NSA Anna Żak (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Tuz-Stando, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 lutego 2011r. sprawy ze skargi A. Spółka Akcyjna w Z. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia […] Nr […] w przedmiocie wpisu do ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oddala skargę.
Uzasadnienie wyroku
Decyzją z dnia […] nr […] Okręgowy Inspektor Pracy, po rozpatrzeniu odwołania W. Ł., uchylił w całości decyzję Inspektora Pracy z dnia […] nr […] o umorzeniu postępowania administracyjnego wszczętego na podstawie wniosku pracownika o dokonanie wpisu do ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, i nakazał pracodawcy A. S.A. w Z. umieszczenie pracownika W. Ł. w wykazie osób wykonujących prace o szczególnym charakterze.Rozstrzygnięcie powyższe zapadło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.W. Ł., pracujący w Elektrowni "A." S.A. – ( dalej jako Elektrownia A.) na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków, zatrudniony na podstawie umowy na pracę z dnia 3.04.1979r. zawartej na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, złożył w oparciu o art.41 ust.6 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych skargę dotyczącą nieumieszczenia przez pracodawcę w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wskazał on, że jako Kierownik Zmiany Bloków zgodnie z zakresem obowiązków wykonuje prace określone w Załączniku nr 2 do w/w ustawy o emeryturach pomostowych, który to załącznik zawiera wykaz prac o szczególnym charakterze.W oparciu o tę skargę Inspektor Pracy wszczął postępowanie administracyjne w celu ustalenia okoliczności sprawy. W trakcie postępowania organ przeprowadził kontrolę, w czasie której ustalił treść umowy o pracę zawartej przez skarżącego, aktualnie zajmowane przez niego stanowisko, treść zaświadczenia o wynikach badań okresowych, treść instrukcji stanowiskowych oraz procedury Zintegrowanego Systemu Zarządzania obowiązującego u pracodawcy. W toku postępowania wyjaśniającego został również sporządzony chronometraż pracy na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków. W wyniku tych czynności Inspektor Pracy doszedł do przekonania, że brak jest podstaw do zakwalifikowania czynności wykonywanych przez skarżącego do prac o szczególnym charakterze, opisanych w punktach 13, 14 lub 16 Załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych i wydał opisaną na wstępie decyzję z dnia 6 kwietnia 2010r. umarzającą postępowanie. W uzasadnieniu wyjaśnił, że czynności wykonywane przez Kierownika Zmiany Bloków nie mogą bezpośrednio powodować zagrożenia poważnej awarii technicznej, ani też do Kierownika Zmiany Bloków nie należą obowiązki związane z wykonywaniem prac bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi wytwarzającymi energię elektryczną lub cieplną.Decyzją z dnia […] Okręgowy Inspektor Pracy utrzymał w mocy decyzję Inspektora Pracy z dnia […] uznając, że przedmiotem rozważań winny być punkty 14 i 16 Załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Punkt 14 dotyczy prac przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego. W oparciu o ustalenia zawarte w protokole pokontrolnym organ uznał za uzasadniony wniosek, że Kierownik Zmiany Bloków nie wykonuje czynności łączeniowych, czyli tych, które można uznać za prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi. Czynności te w normalnym procesie eksploatacji wykonują operatorzy i obchodowi bloków, każdy w zakresie swoich obowiązków. Kierownik Zmiany Bloków może wykonywać te czynności wyłącznie w czasie prac remontowych, a więc nie w sposób stały, co w świetle ustawy o emeryturach pomostowych jest koniecznym warunkiem do uznania pracy wykonywanej na danym stanowisku za pracę o szczególnym charakterze.Odnosząc się do prac opisanych w pkt 16 ww. załącznika, a więc do prac bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi wytwarzającymi energię elektryczną lub cieplną, organ nie zgodził się z poglądem wyrażonym w odwołaniu, że czynności włączania, wyłączania, otwierania czy zamykania urządzeń należy uznać za prace bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi, gdyż urządzenia te są częścią bloku energetycznego. Z przeprowadzonej kontroli wynikało bowiem, że w czasie normalnej eksploatacji bloków energetycznych Kierownik Zmiany Bloków nie wykonuje fizycznie czynności łączeniowych, gdyż wykonują je operatorzy i obchodowi bloków. Dlatego nie można uznać, że do podstawowych obowiązków Kierownika Zmiany Bloków należy wykonywanie prac bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi.Prawomocnym wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2010r., sygn. II SA/Ke 456/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach uwzględnił skargę W. Ł. na powyższe rozstrzygnięcie Okręgowego Inspektora Pracy i uchylił decyzję organu drugiej instancji. Sąd wskazał, że zawarta w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych legalna definicja prac o szczególnym charakterze zawiera dwie koniunktywne cechy takich prac, tj. szczególną odpowiedzialność i szczególną sprawność psychofizyczną. Należało wyjaśnić, czy od Kierownika Zmiany Bloków należy wymagać szczególnej odpowiedzialności i szczególnej sprawności psychofizycznej, oraz czy cechy te pozostają na niezmienionym poziomie aż do wieku emerytalnego, czy też z wiekiem mogą ulegać ograniczeniu. Organ drugiej instancji skupił się tymczasem wyłącznie na analizie rodzajów prac wymienionych w pkt 14 i 16 Załącznika nr 2 do ustawy zawierającym wykaz prac o szczególnym charakterze. Nie dostrzegł przy tym różnicy w określeniu rodzajów prac o szczególnym charakterze opisanych w tym wykazie , która to różnica sprawia, że wymienione prace mają różny zakres. Sąd wyraził pogląd, że określenie "praca przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi" użyte w pkt 14 wykazu, ma zakres szerszy niż określenie "prace bezpośrednio przy sterowaniu", zawarte w pkt 16 wykazu. Mieści się w nim bowiem nie tylko samodzielne, fizyczne sterowanie, lecz również szereg czynności dotyczących sterowania procesami technicznymi i wpływających bezpośrednio na to sterowanie, w tym zbieranie informacji o aktualnym stanie bloków, dopuszczenie do prac i nadzór nad przygotowaniem miejsca pracy, w szczególności osób bezpośrednio sterujących procesami technicznymi, o jakich mowa w pkt 14 Załącznika nr 2 do ustawy, bieżąca analiza zdarzeń, nadzór i kontrola pracy urządzeń i obsługi, a także szereg czynności wymienionych w instrukcji stanowiskowej Kierownika Zmiany Bloków, w szczególności dozór nad eksploatacją wszystkich urządzeń 4 bloków energetycznych i bezpośredni nadzór nad organizacją pracy podległego personelu, w tym osób bezpośrednio sterujących procesami technicznymi.Sąd wskazał, iż w ramach niezbędnych ustaleń konieczne może okazać się przeprowadzenie dowodu z dokumentów wspomnianych w piśmie pełnomocnika skarżącego z dnia 16.08.2010r. celem ustalenia, czy praca wykonywana przez Kierownika Zmiany Bloków wymaga szczególnej odpowiedzialności oraz sprawności psychofizycznej. Rzeczą organu miało być również rozważenie, czy z racji specjalistycznego charakteru zagadnień będących przedmiotem oceny organów administracji w niniejszej sprawie, nie będzie celowym zwrócenie się do biegłego o wydanie stosownej opinii. W razie uznania potrzeby przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego w znacznej części, Sąd zwrócił organowi drugiej instancji uwagę na treść art. 138 § 2 k.p.a.Sąd zauważył ponadto, że Okręgowy Inspektor Pracy dopuścił się naruszenia przepisów postępowania, które jednak nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy, ale powinno zostać skorygowane przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Z uwagi na treść art. 11a ustawy o emeryturach pomostowych, nie można było zdaniem Sądu uznać, że właściwym rozstrzygnięciem w razie odmowy uznania zasadności żądania umieszczenia pracownika w tej ewidencji, jest umorzenie postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. Rozstrzygnięcie sprawy wpisu do tej ewidencji wymagało merytorycznej oceny, czy praca konkretnego pracownika zatrudnionego u pracodawcy prowadzącego taką ewidencję, ma charakter pracy o szczególnym charakterze.Wydając po ponownym rozpatrzeniu sprawy opisaną na wstępie decyzję z dnia […] Okręgowy Inspektor Pracy w pierwszej kolejności podkreślił związanie z mocy art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania wyrażonymi w wyroku WSA w Kielcach z dnia 18 sierpnia 2010r. Ponieważ z powyższych wskazań wynika, że istotą sprawy jest wykładnia przepisów, organ ten uznał, że nie istnieje konieczność uzupełnienia materiału dowodowego przez przekazanie sprawy do organu pierwszej instancji celem ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.Organ odwoławczy wyjaśnił, że dwie cechy prac o szczególnym charakterze wskazane w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. szczególna odpowiedzialność i szczególna sprawność fizyczna wymagane od pracownika, należy rozpatrywać łącznie. Utrzymanie tych dwóch cech na niezmienionym poziomie do osiągnięcia normalnego wieku emerytalnego jest niemożliwe ze względu na negatywne skutki procesu starzenia się człowieka. Biorąc pod uwagę cel jaki przyświecał ustawodawcy, organ doszedł do przekonania, że ww. cech należy wymagać od pracownika zatrudnionego na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków. Zawarte w pkt 14 załącznika sformułowanie "prace bezpośrednio przy sterowaniu procesami technicznymi" należy zdaniem organu rozumieć tak jak to uczynił Sąd w wyroku z dnia 18 sierpnia 2010r., tj. nie tylko jako samodzielne, fizyczne sterowanie procesami, ale także wykonywanie różnych czynności wpływających na to sterowanie w sposób pośredni, np. zbieranie informacji o aktualnym stanie bloków, dopuszczenie do prac i nadzór nad przygotowaniem miejsca pracy osób bezpośrednio sterujących procesami technicznymi. Wymienione obowiązki należały zaś do W. Ł., zatrudnionego na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków.W konkluzji organ stwierdził, że W. Ł., jako zatrudniony na pełnym etacie w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych i jako zatrudniony na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków powinien zostać wpisany do zakładowego wykazu pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze z uwagi na spełnienie ustawowego kryterium określonego w art. 3 ust. 3 ww. ustawy i w pkt 14 załącznika nr 2 do tej ustawy z tych tez względów na podstawie art.138 § 1 pkt.2 kpa uchylił w całości decyzję Inspektora Pracy z dnia 6 kwietnia 2010r. o umorzeniu postępowania administracyjnego i nakazał pracodawcy A. umieszczenie pracownika W. Ł. w wykazie osób wykonujących prace o szczególnym charakterze.W skardze na powyższe rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach Elektrownia A. zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie:- art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych w zw. z pkt 14 załącznika nr 2 do tej ustawy poprzez przyjęcie, że czynności wykonywane przez pracownika zatrudnionego na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków wpływające pośrednio na sterowanie procesami technicznymi są "pracami przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczna z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego", których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej;- art. 3 ust. 5 ww. ustawy poprzez przyjęcie, że fakt zatrudnienia pracownika na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków w pełnym wymiarze czasu pracy jest równoznaczny z wykonywaniem przez tego pracownika w pełnym wymiarze czasy pracy o szczególnym charakterze;- art. 77 k.p.a. poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego.Skarżąca Elektrownia A. nie zgodziła się z ustaleniem, jakoby W. Ł. jako Kierownik Zmiany Bloków wykonywał pracę o szczególnym charakterze w pełnym wymiarze czasu pracy. Podniosła, że ww. stanowisko pracy jest stanowiskiem kierowniczym, a przeważająca część obowiązków przypisanych do tego stanowiska ma charakter nadzorczy. Stanowisk takich nie powinno się co do zasady zaliczać do prac o szczególnym charakterze wymienionych w pkt 14 Załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Spółka powołała się w tym zakresie na wyjaśnienia Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej zamieszczone na stronie internetowej www.emeryturypomostowe.gov.pl. Określając zatem zakres pkt 14 załącznika nr 2 do ww. ustawy nie ma w ocenie skarżącej podstaw do stosowania wykładni rozszerzającej i przyjęcia, że "pracami przy bezpośrednim sterowaniu" są czynności wpływające na to sterowanie w sposób pośredni.Skarżąca podniosła ponadto, że nawet gdyby zastosować interpretację rozszerzającą przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, to tylko część czynności wykonywanych przez Kierownika Zmiany Bloków posiada związek ze sterowaniem procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego. Z ustalonego przez Inspektora Pracy chronometrażu czasu typowej pracy Kierownika Zmiany Bloków w czasie obsługi 4 bloków energetycznych wynika, że prace mające związek ze sterowaniem procesami technicznymi zajmują łącznie 3 h 25 min., tj. mniej niż połowę nominalnego czasu pracy w pełnym wymiarze. Pozostałe czynności nie są pracami przy sterowaniu procesami technicznymi. Sam fakt zatrudnienia W. Ł. na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków w pełnym wymiarze czasu pracy nie oznacza, że w pełnym wymiarze wykonuje on "prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi". Skarżąca zarzuciła organowi odwoławczemu brak analizy instrukcji stanowiskowej Kierownika Zmiany Bloków, która w pkt V.1 określa m.in. zależność operatywną pracownika na tym stanowisku. Wynika z niej, że Kierownik Zmiany Bloków nie podejmuje samodzielnie decyzji, które stanowiłyby "prace przy bezpośrednim sterowaniu".W uzasadnieniu zarzutu naruszenia art. 77 k.p.a. Spółka podniosła, iż zaskarżona decyzja wydana została na bazie tego samego materiału dowodowego co decyzja organu pierwszej instancji, bez jego uzupełnienia, a jedynie w oparciu o wskazówki co do wykładni przepisów ustawy o emeryturach pomostowych zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu.W odpowiedzi na skargę Okręgowy Inspektor Pracy wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.W dniu 25.01.2011r. uczestnik W. Ł. zwrócił się do Sądu z wnioskiem o dopuszczenie jako dowodu w sprawie, pominiętego przez organ, swojego pisma do Kierownika Działu Spraw Pracowniczych w sprawie badań psychotechnicznych oraz udzielonej odpowiedzi i wykazu stanowisk pracy wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Dowód ten został dopuszczony postanowieniem Sądu wydanym na rozprawie w dniu 3 lutego 2011r.Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:Skarga nie jest zasadna, albowiem zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu.Zgodnie z art. 3 § 1 oraz art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia, Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się w nim naruszeń prawa skutkujących koniecznością jego uchylenia lub stwierdzenia nieważności (art. 145 § 1 i 2 p.p.s.a.).Na wstępie podkreślić należy, że sprawa niniejsza była już przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach. Prawomocnym wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2010r. sygn. II SA/Ke 456/10 Sąd uchylił zaskarżoną przez W. Ł. decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia […] Zgodnie z art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Przepis art. 153 ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że ani organ administracji publicznej ani sąd orzekając ponownie w tej samej sprawie nie mogą nie uwzględnić oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w orzeczeniu sądu, gdyż są nimi związane. Nieprzestrzeganie tego przepisu podważałoby obowiązującą w demokratycznym państwie prawnym zasadę sądowej kontroli nad aktami i czynnościami organów administracji i prowadziłoby do niespójności działania systemu władzy publicznej. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się, że obowiązek podporządkowania się ocenie prawnej wyrażonej w wyroku sądu administracyjnego ciążący na organie i na sądzie może być wyłączony tyko w wypadku istotnej zmiany stanu prawnego lub faktycznego, czyniącej pogląd prawny nieaktualnym, a także w razie wzruszenia wyroku w trybie przewidzianym prawem (por. wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2000r. sygn. akt I SA/Ka 2408/98). Takiej sytuacji nie ma jednak w rozpoznawanej sprawie.W świetle powyższego rozpatrujący ponownie niniejszą sprawę organ drugiej instancji był związany oceną prawną wyrażoną w uzasadnieniu wyroku Sądu z dnia 18 sierpnia 2010r. oraz wskazaniami, co do dalszego postępowania i jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji organ odwoławczy nie naruszył przepisu art.153 p.p.s.a.Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwalifikacja pracy wykonywanej przez W. Ł.. Zdaniem organu odwoławczego wykonywana na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków praca stanowi pracę o szczególnym charakterze wymienioną w Załączniku nr 2 pkt. 14 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656) natomiast pracodawca -Elektrownia A. z tą oceną się nie zgadza.Emerytury pomostowe zostały wprowadzone do polskiego systemu prawnego przez w/w ustawę z dnia 19 grudnia 2008r. Zgodnie z zawartą w niej regulacją, zakład pracy obowiązany jest prowadzić ewidencję pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacenia składek. Ustawą o emeryturach pomostowych zmieniono ustawę z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. Nr 89, poz. 589 ze zm.) dodając do jej zadań kontrolę ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Na mocy dodanego do ww. ustawy art. 11a właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz do wykreślenia go z ewidencji oraz do sporządzenia korekty dokonanego wpisu w tej ewidencji.Z uzasadnienia w/w wyroku WSA w Kielcach z dnia 18 sierpnia 2010r wynika, że przed zaliczeniem lub nie pracy na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków do prac o szczególnym charakterze należy wyjaśnić, czy od Kierownika Zmiany Bloków należy wymagać szczególnej odpowiedzialności i szczególnej sprawności psychofizycznej, oraz czy cechy te pozostają na niezmienionym poziomie aż do wieku emerytalnego, czy też z wiekiem mogą ulegać ograniczeniu. Jednocześnie Sąd wyraził pogląd, że określenie "prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi" użyte w pkt 14 Wykazu określonego w Załączniku nr.2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008r.nr 237, poz.1656) ma zakres szerszy niż określenie "prace bezpośrednio przy sterowaniu", zawarte w pkt 16. Mieści się w nim bowiem nie tylko samodzielne, fizyczne sterowanie, lecz również szereg czynności dotyczących sterowania procesami technicznymi i wpływających bezpośrednio na to sterowanie.Prace o szczególnym charakterze zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa Załącznik nr 2 do w/w ustawy.W niniejszej sprawie spór dotyczy interpretacji punktu 14 załącznika nr 2 do ustawy (Wykaz prac o szczególnym charakterze) w brzmieniu: Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego. Posługując się definicją określoną w Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego (pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, wydawnictwo PWN) należy wskazać, iż przez pojęcie "techniki" rozumie się celowy, racjonalny, oparty na teorii sposób wykonywania jakichś czynności, posługiwania się czymś, określoną metodę. Proces natomiast to nic innego, jak przebieg następujących po sobie i powiązanych przyczynowo określonych zmian, czynności, które stanowią stadia, etapy tego procesu, fazy rozwijania się czegoś.W celu przesądzenia, że Kierownik Zmiany Bloków wykonuje prace o szczególnym charakterze, konieczne było ustalenie, po pierwsze że pracownik ten wykonuje prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi, po drugie, że procesy te mogą spowodować awarię techniczną i po trzecie, że awaria może spowodować poważne skutki dla bezpieczeństwa publicznego. Z powyższego wynika, że należało określić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy działaniem człowieka na określonym stanowisku pracy, mającym cechy bezpośredniego sterowania (kierowania, oddziaływania, wpływania), a określonym sprecyzowanym procesem technicznym, na który pracownik ma bezpośredni wpływ, a który to proces w sensie obiektywnym (teoretycznym) może spowodować awarię techniczną o takim stopniu, że może ona spowodować poważne skutki dla bezpieczeństwa publicznego. Organ drugiej instancji był w tym zakresie związany stanowiskiem Sądu wyrażonym w wyroku z dnia 18 sierpnia 2011r. Zgodnie z tym poglądem w określeniu praca przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mieści się również zbieranie informacji o aktualnym stanie bloków, dopuszczenie do prac i nadzór nad przygotowaniem miejsca pracy, w szczególności osób bezpośrednio sterujących procesami technicznymi, o jakich mowa w pkt 14 załącznika nr 2 do ustawy, bieżąca analiza zdarzeń, nadzór i kontrola pracy urządzeń i obsługi, a także szereg czynności wymienionych w instrukcji stanowiskowej Kierownika Zmiany Bloków, w szczególności dozór nad eksploatacją wszystkich urządzeń 4 bloków energetycznych i bezpośredni nadzór nad organizacją pracy podległego personelu, w tym osób bezpośrednio sterujących procesami technicznymi. Organ wykazał w ten sposób obiektywny, teoretyczny łańcuch następujących po sobie zdarzeń, którego pierwszym ogniwem jest Kierownik Zmiany Bloków, a ostatnim (poważne) skutki dla bezpieczeństwa publicznego. Z uzasadnienia ekspertów strony rządowej do Wykazu prac o szczególnym charakterze (zał. Nr 3 do protokołu z posiedzenia Zespołu Ekspertów Medycyny i Ochrony Pracy z dnia 17.07.2008r.) prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi dotyczą procesów nie będących procesami wytwórczymi, ale mogącymi spowodować awarię techniczną ze skutkami dla bezpieczeństwa publicznego, w tym środowiska, np. sterowanie rozdzielnikami mocy w energetyce.Ustawodawca tworząc wykaz prac o szczególnym charakterze z mocy ustawy przyjął, że są to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności i szczególnej sprawności psychofizycznej. Założył więc, że możliwość należytego wykonywania tych prac zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego, na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się. Kryterium, którym kierował się ustawodawca przy kwalifikowaniu prac wyszczególnionych w pkt 14 załącznika była minimalizacja ryzyka skutku błędu człowieka przy zawiadywaniu działaniem maszyn przemysłowych funkcjonujących przede wszystkim w ramach zakładów energetycznych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że ryzyko takiego błędu zwiększa się w przypadku spadku sprawności psychofizycznej osoby bezpośrednio odpowiedzialnej za funkcjonowanie aparatury technicznej. Nałożenie na W. Ł. szczególnej odpowiedzialności, a związku z tym konieczność wykazywania się przez niego szczególną sprawnością psychofizyczną na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków, potwierdzone zostały przez sam zakład pracy (skarżącą Elektrownię), który umieścił zajmowane przez W. Ł. stanowisko w Wykazie stanowisk pracy wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej, złożonym do akt sprawy przez uczestnika przy piśmie z dnia 25.01.2011r. (k.75-78 akt sądowych).W świetle powyższego, organ drugiej instancji prawidłowo ustalił, że stanowisko Kierownika Zmiany Bloków wiąże się ze szczególną odpowiedzialnością, wymaga szczególnej sprawności psychofizycznej oraz polega na pracach przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi o jakich mowa w pkt.14 wykazu prac o szczególnym charakterze w Załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut skarżącej, iż tylko część czynności wykonywanych przez Kierownika Zmiany Bloków posiada związek ze sterowaniem procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego, a zatem sam fakt zatrudnienia W. Ł. na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków w pełnym wymiarze czasu pracy nie oznacza, że w pełnym wymiarze wykonuje on prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi, o których mowa w pkt 14 załącznika nr 2 do ustawy. Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze, prace, o których mowa w ust. 3. Zakwalifikowanie zatem pracy wykonywanej na danym stanowisku, do pracy o szczególnym charakterze i zatrudnienie na tym stanowisku pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy, oznacza, że pracownik ten w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Zauważyć należy, że Kierownik Zmiany Bloków przez 8 godzin pracy kieruje pewnym odcinkiem działalności zakładu pracy wykonując prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego, pozostaje cały czas w gotowości do podjęcia czynności związanych ze sterowaniem w/w procesami technicznymi, ponosi odpowiedzialność za prawidłowe funkcjonowanie 4 bloków energetycznych. Dla uznania jego pracy jako pracy o szczególnym charakterze nie ma znaczenia to, że część czasu pracy na stanowisku Kierownika Zmiany Bloków przeznaczyć musi – jak to podnosi i oblicza strona skarżąca w skardze – na obchód urządzeń i układów bloków, koordynację z poleceniodawcą, dopuszczającym i operatorem bloku, wydawanie zezwoleń na prace spawalnicze, nadzór nad przygotowaniem miejsca pracy. Są to czynności niezbędne do wykonywania pracy na tym stanowisku.Nie można również podzielić poglądu, iż zajmowanie się przez Kierownika Zmiany Bloków w czasie pracy sprawami administracyjnymi (urlopy, szkolenia), organizacyjnymi (pobieranie rękawic, baterii), pogłębianie wiedzy, analiza zmian na blokach, lektura nowych zarządzeń wyklucza uznanie, że pracownik taki wykonuje w pełnym wymiarze, prace, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Takie założenie w praktyce prowadziłoby do sytuacji, w której żaden pracownik nie mógłby zostać uznany za wykonującego prace w szczególnych warunkach czy o szczególnym charakterze w pełnym wymiarze czasu pracy. Każdy bowiem w czasie pracy musi zająć się sprawami związanymi z przygotowaniem sobie miejsca pracy, zająć się sprawami organizacyjnymi, pogłębiać wiedzę, zapoznawać się z zarządzeniami kierownictwa zakładu pracy. Idąc za tokiem rozumowania skarżącego należałoby uznać, że np. pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, uczestniczący bezpośrednio w akcjach ratowniczych – ujęci w pkt.20 w wykazie osób wykonujących pracę o szczególnym charakterze w Załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych – nie wykonywali by swej pracy w pełnym wymiarze, jako że nie uczestniczą w akcjach ratowniczych przez cały czas w pełnym wymiarze czasu pracy.Odnośnie zarzutu nieuzupełnienia przez organ drugiej instancji materiału dowodowego podzielić należy stanowisko organu, iż z uwagi na to, że w niniejszej sprawie istotą sporu była wykładnia przepisów prawa i odniesienie się do zakresu czynności ( instrukcji stanowiskowej) W. Ł. nie było konieczności uzupełnienia materiału dowodowego przez organ odwoławczy we własnym zakresie, ani przekazania sprawy do organu pierwszej instancji celem przeprowadzenia ponownego postępowania wyjaśniającego. Podejmując zaskarżoną decyzję organ drugiej instancji uwzględnił wskazania Sądu zawarte w wyroku z dnia 18 sierpnia 2010r. i wydał prawidłową decyzję zawierającą merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. W sprawie ustalono w sposób wyczerpujący stan faktyczny, co upoważniało organ odwoławczy do wydania decyzji na podstawie art. 3 ust. 3 i 5 ustawy o emeryturach pomostowych w zw. z treścią pkt. 14 wykazu prac o szczególnym charakterze zawartym w załączniku nr 2 do tej ustawy w zw. z art.138 § 1 pkt.2 kpa.W tym stanie rzeczy, ponieważ podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, a jednocześnie brak jest okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod rozwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 151 p.p.s.a.