Sygnatura:
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2007-06-20
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Treść wyniku:
Zwolniono od uiszczenia wpisu w części
Sędziowie:
Violetta Mielcarek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – Violetta Mielcarek po rozpoznaniu w dniu 1 października 2007r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J.L. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia […], Nr […] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003r. postanawia: 1. udzielić stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od wpisu od skargi ponad kwotę […] zł; 2. oddalić wniosek w przedmiocie przyznania prawa pomocy w pozostałej części. /-/V.Mielcarek
Uzasadnienie: Wpis od skargi wynosi […] zł.
Wobec tego strona skarżąca […], reprezentowana przez doradcę podatkowego […], złożyła sporządzony w dniu […] na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Jak wynika z uzasadnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy strona skarżąca podała, że w okresie od […] do […] w związku z prowadzonym postępowaniem dochodzeniowym była aresztowana. Spowodowało to praktyczne zaprzestanie funkcjonowania zarówno firmy wnioskodawcy jak i spółki jawnej, w której drugim wspólnikiem jest […] strony skarżącej. Praktycznie cały majątek osobisty jak i firmy był zastawiony w związku z licznymi kredytami bankowymi. Po aresztowaniu oraz faktycznym zaprzestaniu działalności banki wypowiedziały umowy kredytowe. Strona skarżąca wskazała, że posiada kilka nieruchomości, lecz nie może nimi dysponować, w szczególności zaś sprzedać. Poza tym są one, jak i cały majątek, zajęte na poczet należności podatkowych. Natomiast obecnie całe dochody strony skarżącej […]- zł miesięcznie, które są zabierane przez komornika na poczet alimentów i kosztów komorniczych. Strona skarżąca podała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną i z córką. Posiada dom o powierzchni […] na działce o powierzchni […] ha, nieruchomość rolną o powierzchni […], przy czym wszystkie te nieruchomości zastawione są w związku z licznymi kredytami bankowymi na działalność gospodarczą oraz są zajęte na poczet należności podatkowych. Nie posiada natomiast oszczędności, papierów wartościowych i wartościowych przedmiotów. Strona skarżąca wskazała, że ma zasądzone alimenty na rzecz syna […] w wysokości […] zł miesięcznie oraz, że suma wpisanych hipotek na nieruchomościach wynosi […] zł bez odsetek. Podała, że jego żona z tytułu wynagrodzenia za pracę uzyskuje dochód w kwocie […] zł oraz z tytułu dzierżawy w wysokości […], natomiast strona skarżąca z tytułu wynagrodzenia za pracę uzyskuje dochód w kwocie […] zł oraz z tytułu dzierżawy w kwocie […] zł.
Na wezwanie z dnia […] do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy strona skarżąca w odpowiedzi z dnia […] wskazała, że miesięczne koszty utrzymania jej i osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym wynoszą około […] zł. Wskazała, że razem z żoną wydzierżawił posiadane nieruchomości w dniu […] […], który zobowiązał się ponosić znaczną część kosztów utrzymania nieruchomości, w tym domu, w którym mieszka strona skarżąca. Podała, że zarówno on jak i osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym nie posiadają samochodów osobowych, nie otrzymują żadnych dodatkowych dochodów i nie korzystają z pomocy opieki społecznej. Kilka dni temu żona skarżącego złożyła wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego i będzie on rozpatrzony pozytywnie. Wypłata tego zasiłku rozpocznie się od […] i będzie on wynosił […] zł miesięcznie. Jednocześnie żonie skarżącego przyznano zasiłek jednorazowy w kwocie […] zł. Żona skarżącego jak i skarżący nie są zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotni, ponieważ nadal są wspólnikami spółki jawnej P.W.[…]. Skarżący nie jest nigdzie zatrudniony, natomiast żona skarżącego jest zatrudniona w firmie […]. Do pisma skarżący załączył kopie zeznań podatkowych za […], kopie umów dzierżawy nieruchomości, kopie wyciągów bankowych, zaświadczenie o zatrudnieniu […], decyzje Naczelnika Urzędu Celnego w sprawie zabezpieczenia zobowiązania, zawiadomienia Sądu Rejonowego o wpisaniu hipoteki przymusowej na rzecz Skarbu Państwa. Do pisma skarżący załączył m.in. kserokopie deklaracji podatkowych PIT-36 i PIT-36L, z których wynika, że skarżący w […] z tytułu dzierżawy osiągnął dochód w kwocie […] zł oraz z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w spółce jawnej […] osiągnął przychód w kwocie […] zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły […] zł i strata w wysokości […] zł. Natomiast żona skarżącego z tytułu wynagrodzenia za pracę i dzierżawy osiągnęła dochód w wysokości […] zł, natomiast z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w spółce jawnej […] osiągnęła przychód w kwocie […] zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły […] zł i dochód w wysokości […] zł.
Na wezwanie z dnia […] skarżący w odpowiedzi z dnia […] wskazał, że nie posiada już działki o powierzchni […], ponieważ ją zbył. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży tej działki przeznaczył na zwrot pożyczek zaciągniętych na poręczenie majątkowe związane z procesem karnym przeciwko niemu. […] ponosi koszty utrzymania domu skarżącego w kwocie około […] zł , przy czym podatek od nieruchomości, ubezpieczenie obowiązkowe budynków, ubezpieczenie mienia ruchomego średnio […] zł, energia elektryczna […] zł, woda w dwóch budynkach […] zł, gaz w dwóch budynkach […] zł i wywóz nieczystości […] zł. […] nie mieszka w tym samym domu co skarżący.
Na kolejne wezwanie z dnia […] skarżący w odpowiedzi z dnia […] podał, że działkę budowlaną o powierzchni […] zbył w dniu […] aktem notarialnym repertorium […] sporządzonym w Kancelarii Notarialnej przed notariuszem […]. Kwotę transakcji strony określiły na […] zł. W chwili obecnej pełnomocnik skarżącego nie dysponował wypisem z tego aktu i wobec tego nie załączył go do odpowiedzi na wezwanie.
Wniosek o udzielenie prawa pomocy zasługuje na uwzględnienie tylko w części przez zwolnienie od wpisu od skargi ponad kwotę […],- zł.
Zauważa się, że instytucja prawa pomocy wiąże się ściśle z realizacją jednego z podstawowych standardów państwa prawnego, jakim jest prawo do sądu. Stanowi ona wyjątek od ogólnej zasady ponoszenia przez stronę kosztów postępowania i zapewnia osobie znajdującej się w ciężkich warunkach materialnych możność obrony swoich praw przed sądem, mimo braku środków finansowych potrzebnych do poniesienia należnych kosztów sądowych. Należy jednak podkreślić, że udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu sądowym jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Zatem prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł dochodów i bez majątku. Nie oznacza to jednak, że instytucja ta pełni funkcję kredytu dla strony wiodącej spór, która dysponuje możliwościami podjęcia zatrudnienia, a także faktycznie nie ponosi kosztów utrzymania własnego, małżonki i córki. Tymczasem skarżący nie wykazał, aby stan zdrowia nie pozwalał mu na podjęcie zatrudnienia w pełnym wymiarze pracy. Nie przedłożono w tym względzie orzeczenia o ustaleniu stopnia niepełnosprawności, czy chociażby jakiegokolwiek zaświadczenia lekarskiego dokumentującego niemożność podjęcia zatrudnienia w większym rozmiarze.
Biorąc pod uwagę powyższe zauważa się, że argumentacja skarżącego odnosząca się co do braku jakichkolwiek środków finansowych na pokrycie wpisu należnego od skargi w rozpatrywanej sprawie nie jest wiarygodna. Skarżący osiąga bowiem stały miesięczny dochód, który z tytułu umowy dzierżawy nieruchomości zawartej z synem […] wynosi […] zł oraz kwotę […] zł z tytułu wynagrodzenia za pracę, przy czym następnie w piśmie z dnia […] pełnomocnik skarżącego wskazał, że […] nie jest nigdzie zatrudniony. Posiada również majątek nieruchomy. Wprawdzie na nieruchomościach skarżącego ustanowiono hipotekę przymusową, to jednak skarżący mógł podjąć starania o to, aby wydzierżawić posiadane nieruchomości za wyższą kwotę. Ponadto koszty utrzymania tych nieruchomości ponosi jego syn, który osiąga stały miesięczny dochód. Wobec tego skarżący może zwrócić się do niego o pomoc w udzieleniu pożyczki na poniesienie choć w części kosztów postępowania w niniejszej sprawie. Zauważyć również należy, ze skarżący w dniu […] zbył działkę budowlaną za kwotę […] zł, a zatem z uzyskanej kwoty mógł również poczynić oszczędności na uiszczenie wpisu od skargi. Należy zauważyć, że prawa pomocy nie można traktować jako formy kredytu Państwa dla skarżącego, a do czego sprowadzałoby się uwzględnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy w całości, tym bardziej, że skarżący był przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w znacznym rozmiarze. Świadczą o tym kwoty przychodów jakie uzyskał zarówno w […] jak i w […]r. Redukcja wysokości wpisu od kwoty […],- zł do kwoty […],- zł stanowi przyznanie prawa pomocy adekwatne do sytuacji majątkowej, finansowej i rodzinnej skarżącego. Skarżący w swoim wniosku i w pismach całkowicie pominął okoliczność swojej wiarygodności pożyczkowej, czy kredytowej, która to pozwoliła mu na zabezpieczenie środków na wynagrodzenie dla swojego pełnomocnika, domagając się finansowania w znacznej części ze środków Skarbu Państwa należności publicznoprawnych, do jakich należą wpisy w sprawach sądowoadministracyjnych. Godzi się bowiem zauważyć, że do kosztów postępowania sądowego należą zarówno koszty sądowe (w tym opłata sądowa pod postacią wpisu), o zwolnienie od których ubiega się […], jak również inne wydatki, w tym wynagrodzenie doradcy podatkowego. Zabezpieczając wydatki na koszty postępowania skarżący powinien w równym stopniu zadbać o możliwość pokrycia wszystkich ich składników, w tym przede wszystkim o charakterze publicznoprawnym.
Na obecnym etapie postępowania nie zwolniono skarżącego od ewentualnych przyszłych kosztów sądowych, jednakże w sytuacji, gdy skarżący nie będzie dysponował odpowiednimi środkami na opłacenie tych kosztów, będzie mógł zwrócić się ponownie o udzielenie prawa pomocy.
Wobec powyższego na podstawie art. 245 i art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowiono jak w sentencji.
/-/V.Mielcarek

Uzasadnienie wyroku